Ինչ իրավիճակ է անշարժ գույքի շուկայում
2022 թվականի փետրվարից սկսված ռուս-ուկրաինական պատերազմը մեծ ազդեցություն ունեցավ Հայաստանի անշարժ գույքի շուկայի վրա՝ պայմանավորված Հայաստան տեղափոխված ռուսաստանցիների ներհոսքով։ Հատկապես ռեկորդային աճեցին վարձակալության գները։
Սակայն, ինչպես մասնագետներն են նշում, վերջին շրջանում անշարժ գույքի շուկայում վարձակալության գները նվազել են, քանի որ Ռուսաստանից ներհոսքն է նվազել, իսկ եկածների մեծ մասն էլ հեռացել է Հայաստանից։
«Կենտրոն» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Վահե Դանիելյանը Panorama.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց, որ հունվարից սկսած շուրջ 40%-ով վարձակալական գները մաքսիմալ գներից նվազել են, սակայն, ամեն դեպքում, դեռևս շարունակում են բարձր մնալ. դեռ չեն վերադարձել 2021 թվականի մակարդակին։
Ըստ գոտիականության՝ վարձակալության գները տարբեր են։ Նրա խոսքով՝ այսօր Կենտրոն վարչական շրջանում մեկ սենյականոց բնարակարանի գինը սկսվում է 250 հազար դրամից, Արաբկիրում՝ 200 հազար դրամից։ Ինչ վերաբերում է ծայրամասերին, ապա այստեղ վարձակալության գները 120-150 հազար դրամի սահմաններում են։
Անշարժ գույքի առուվաճառքի շուկայում հակառակ միտումն է։ Թեև այստեղ իրավիճակը կայուն է, սակայն նախորդ տարվա բարձրացումից հետո գները պահպանվում են։ Երևանի Կենտրոն վարչական շրջանում մեկ սենյականոց բնակարանը սկսվում է 80 հազար դոլարից, փոքր Կենտրոնում՝ 100 հազար դոլարից, այսինքն՝ 1 քմ-ին գինը 2000-2500 դոլար է, իսկ 3-4 սենյականոց բնակարաններինն, ըստ Վահե Դանիելյանի, համեմատաբար ցածր է։
Անշարժ գույքի գները բարձր են նաև Ավանում՝ հատկապես Ծարավ Աղբյուր թաղամասում, որտեղ 1քմ-ն արժե 1700-2000 դոլար, իսկ Ավանի այլ թաղամասերում՝ 1000-1400 դոլար։
«Թե վաճառքի, թե վարձակալության գները բարձացել են դրսից եկածների հաշվին։ Հայաստանը փոքր երկիր է, ընդամենը 1000 հոգին կարող են գնային փոփոխություն բերել երկրում։ Հայաստանում օտարերկրյա քաղաքացիների շրջանում քիչ չեն անշարժ գույք ձեռք բերողները, դրանց թվում կան ինչպես հայեր, այնպես էլ ռուսներ»,- նշեց Վահե Դանիելյանը։
Նա նաև ասաց, որ անշարժ գույքի շուկայում ակտիվությունը նաև կապված է եկամտային հարկի վերադարձի օրենքի հետ։
«Հիմա փողն արժեքը կորցնում է, ուստի քաղաքացիները սկսել են իրենց ազատ դրամական միջոցները ներդնել անշարժ գույքի մեջ, որպեսզի իրենց խնայողությունները չկորցնեն, իսկ 1-2 տարի հետո կարող են տվյալ բնակարանն ավելի թանկ գնով վաճառել»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ երկու տարի առաջ 100 հազար դոլարով ձեռքբերած բնակարանն այսօր գնահատվում է 200 հազար դոլար։
Վահե Դանիելյանը միաժամանակ նշեց, որ վերջին շրջանում ավելացել է երկրորդային շուկայից բնակարանների ձեռքբերման պահանջարկը, քանի որ, նրա գնահատմամբ, առաջնային շուկայում անարդար թանկացումներ են։
Անշարժ գույքի շուկայում տիրող վիճակի մասին գրեթե նույնպիսի գնահատական տվեց «Բարս» անշարժ գույքի գործակալության տնօրեն Մարինա Չատինյանը։
Նա նույնպես նկատեց, որ անշարժ գույքի առուվաճառքի շուկայում թեև գները կայուն են, սակայն բարձր գները դեռ պահպանվում են, իսկ նվազելու միտում առայժմ չկա։
«Ինչ վերաբերում է վարձակալությանը, ապա թե բնակարանների, թե տարածքների գները նվազել են։ Իրականում բարձր գները շատերին վանեց։ Մարդիկ պատերազմի պատճառով եկել էին մեր երկիր, պատրաստ էին այդ պահին ցանկացած գնով բնակարան վարձել, բայց դրանք բավականին բարձր էին, ուստի շատերը Հայաստանից գնացին այլ երկրներ, մեծ մասը՝ Թուրքիա, Վրաստան։ Իրականում դա բիզնես մոտեցում չէր, ավելի շատ ագահություն էր, սխալ էր նման վարքագիծը, բայց չգիտեմ՝ հնարավոր էր դա վերահսկել, թե ոչ»,- ասաց նա։
Մարինա Չատինյանը նշեց նաև, որ ռուսներից շատերը նախընտրել են բնակարաններ վարձել Հայաստանի այլ քաղաքներում՝ Դիլիջանում, Աբովյանում, որտեղ մայրաքաղաքի համեմատ գները համեմատաբար ցածր են։
Խոսելով անշարժ գույքի գներից՝ գործակալության տնօրենն ասաց, որ Կենտրոնում՝ անշարժ գույքի գները 1 քմ-ի համար սկսվում են 1800-2000 դոլարից, կան նաև բնակարաններ, որտեղ 1քմ-ը 6000 դոլար է։ Վերին Անտառային փողոցում 1 քմ-ն սկսվում է 2000 դոլարից և հասնում մինչև 3500 դոլարի, Արաբկիրում կազմում է 1300-2500 դոլար, Ավան, Նոր Նորք թաղամասերի նորակառույց շենքերում՝ 2000-2200 հազար դոլար, Դավիթաշնեում՝ 1500 դոլար։
Իսկ թե ինչպիսի իրավիճակ կլինի հետագայում, մասնագետները չեն շտապում կանխատեսումներ անել, սակայն վստահ են, որ անշարժ գույքի շուկայում ակտիվությունը կպահպանվի։
ՀՀ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած տվյալների համաձայն՝ 2023թ. փետրվարին Երևանում բազմաբնակարան շենքերի բնակարանների գները հետևյալն են.
Կենտրոն վարչական շրջանում բնակարանի 1 քմ միջին գինը կազմել է 795,300 դրամ, 2022թ-ի փետրվարին՝ 690,550 դրամ։ Կադաստրային տվյալների համաձայն՝ Կենտրոնի ամենաթանկ հատվածում՝ փոքր Կենտրոնում (Գոտի 1), բնակարանների 1 քմ-ի միջին գինը փետրվարին 1 մլն դրամ է կազմել։
Արաբկիրում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 555, 500 դրամ է, իսկ 2022թ-ին՝ 490 100 դրամ։
Քանաքեռ-Զեյթունում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 2023 թ-ին կազմել է 392 000 դրամ, 2022թ-ի փետրվարին՝ 360 500 դրամ։
Նոր-Նորքում 1 քմ միջին գինը 335,200 դրամ է, 2022թ-ի փետրվարին կազմել է 309,000 դրամ։
Ավանում բնակարանի 1 քմ միջին գինը փետրվարին եղել է 348,200 դրամ, 2022թ-ի փետրվարին՝ 320 հազար դրամ։
Ավանում բնակարանի 1 քմ միջին գինը փետրվարին եղել է 348,200, 2022թ-ի փետրվարին՝ 320 000 դրամ։
Էրեբունիում բնակարանի 1 քմ միջին գինը փետրվարին հասել է 348,000 դրամի, 2022թ-ի փետրվարին՝ 315,500 դրամ։
Շենգավիթում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 350,000 դրամ է, 2022թ-ի փետրվարին՝ 323,500 դրամ։
Դավթաշենում բնակարանի 1 քմ միջին գինը կազմել է 405,500 դրամ, 2022 թ-ին՝ 356,500 դրամ։
Աջափնյակում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 364 500 դրամ է, 2022թ-ին՝ 331 000 դրամ։
Մալաթիա-Սեբաստիայում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 352 100 դրամ է, 2022թ-ին՝ 316 100 դրամ։
Նուբարաշենում բնակարանի 1 քմ միջին գինը 206 050 դրամ է, 2022թ-ին՝ 191 000 դրամ։