Սարսանգի ջրամբարի ջրային պաշարները գնալով նվազում են` խորացնելով էներգետիկ ճգնաժամը
Ադրբեջանական կողմի հարուցած խոչընդոտների պատճառով արդեն 102 օր շարունակ չի հաջողվում վերականգնել Արցախը Հայաստանից սնուցող միակ բարձրավոլտ օդային գիծը։ Էլեկտրաէներգիայի խիստ սղության պայմաններում Սարսանգի ՀԷԿ-ը Արցախի էլեկտրամատակարարման միակ ռեսուրսն է, և անգամ չնչին վթարի դեպքում Արցախի բնակչությունը ժամերով զրկվում է էլեկտրամատակարումից։
Ընդ որում՝ էլեկտրաէներգիայի ներքին արտադրության ծավալները շատ ավելի քիչ են, քան՝ սպառումը, իսկ Սարսանգի ջրամբարի ջրային պաշարներն էլ գնալով նվազում են՝ հունվարի 10-ից Հանրապետությունն անցել է հովհարային անջատումների։
Մինչ այժմ Ադրբեջանի կողմից արգելափակված է մնում նաև Արցախը բնական գազով սնուցող միակ գազատար խողովակը։
Այս մասին նշված է Արցախի կառավարության տեղեկագրում՝ ներկայացնելով երկրում վիճակы շրջափակման 131-րդ օրվա դրությամբ (18-20.04.2023թ դրությամբ):
Օրվա վիճակագրական թարմացումներ
Արցախի բոլոր բուժհաստատություններում պլանային վիրահատությունների դադարեցման պատճառով մոտ 1,130 քաղաքացի զրկվել է վիրահատվելու միջոցով առողջական խնդիրների լուծման հնարավորությունից՝ վերջին 3 օրվա ընթացքում աճելով շուրջ 30 դեպքով։
Մինչ այսօր Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի միջնորդությամբ և ուղեկցությամբ Արցախից Հայաստան է տեղափոխվել 337 հիվանդ՝ համապատասխան բուժում ստանալու համար։ Ընդ որում՝ հնարավոր չէ հիվանդներին տեղափոխել պառկած վիճակում, քանի որ ադրբեջանական կողմը խոչընդոտում է Արցախի ռեանիմոբիլի շարժը, իսկ Կարմիր խաչը չունի ռեանիմոբիլ և սովորական մեքենաներով է իրականացնում հիվանդների տեղափոխությունը՝ բոլորը նստած վիճակում։
Շրջափակման հետևանքով իրենց տներ չեն կարողացել վերադառնալ ընդհանուր առմամբ շուրջ 3,900 անձինք, ներառյալ՝ 570 երեխա, որոնց մի մասն արդեն վերադարձել է տուն՝ Կարմիր խաչի և ՌԴ խաղաղապահների աջակցությամբ:
Ստեփանակերտ-Գորիս մայրուղով ոչ մի քաղաքացի ազատորեն չի երթևեկել, և մարդկանց երկկողմանի տեղաշարժի դեպքերը նվազել են շուրջ 185 անգամով, եղածն էլ միայն Կարմիր խաչի ու ՌԴ խաղաղապահների աջակցությամբ (131 օրվա ընթացքում մարդկանց 320,950-ի փոխարեն՝ 1,734 մուտք և ելք՝ վերջին 3 օրում աճելով 29 դեպքով):
Արգելափակված ճանապարհով Արցախի քաղաքացիների ոչ մի մեքենա չի անցել, իսկ Կարմիր խաչի և ռուս խաղաղապահների մեքենաների շարժը գրեթե 50 անգամ ավելի քիչ է եղել, քան պետք է լիներ առանց շրջափակման (131 օրվա ընթացքում 120,520-ի փոխարեն՝ 2,421 մեքենայի մուտք և ելք, այն էլ՝ միայն Կարմիր խաչի և ՌԴ խաղաղապահների կողմից): Դա նշանակում է, որ վերջին 3 օրվա ընթացքում արձանագրվել է մեքենաների միայն 27 մուտք և ելք:
Շուրջ 12 անգամ ավելի քիչ կենսական նշանակության ապրանք է ներկրվել միայն Կարմիր խաչի և ռուս խաղաղապահների կողմից, քան իրականում պետք է լիներ առանց շրջափակման (131 օրվա ընթացքում մոտ 52,400 տոննայի փոխարեն՝ 4,247 տոննա, որից վերջին 3 օրվա ընթացքում՝ միայն 73 տոննա):
Շրջափակման ընթացքում Ադրբեջանը հանրագումարային 65 օր շարունակ լրիվությամբ կամ մասնակիորեն ընդհատել է Հայաստանից Արցախ գազամատակարարումը, իսկ էլեկտրամատակարարումը լրիվությամբ խափանված է արդեն 102 օր շարունակ: Դա հանգեցրել է ամենօրյա հովհարային ու լրացուցիչ վթարային անջատումների և բազմաթիվ հիմնարկների գործունեության փակման կամ կրճատման:
860 տնտեսվարող սուբյեկտ (ընդհանուրի 20,1 %-ը) շրջափակման պայմաններում աշխատելու անհնարինության պատճառով կասեցրել է իր գործունեությունը, իսկ մնացած տնտեսվարողները գործում են մասնակի ծավալով կամ պետական աջակցությամբ։
Շրջափակման և կենսական ենթակառուցվածքների խափանման պատճառով շրջափակման մեկնարկից առ այսօր փաստացի աշխատանքը և եկամտի աղբյուրը կորցրել է նախնական հաշվարկներով շուրջ 10,300 մարդ (ներառյալ՝ պետական աջակցությամբ աշխատատեղի ժամանակավոր պահպանման դեպքերը), որը մասնավոր հատվածում աշխատողների 50 տոկոսից ավելին է։
Դադարել են 32,6 կիլոմետր ճանապարհի, տասնյակ կիլոմետր ջրագծի, հազարավոր հեկտար հողատարածքների ոռոգման համակարգերի, 3,717 բնակարանների, ավելի քան 40 սոցիալական և արտադրական ենթակառուցվածքների շինարարական աշխատանքները։
Շրջափակման ընթացքում Արցախի Հանրապետության տնտեսությանը հասցվել է շուրջ 250 մլն ԱՄՆ դոլարի վնաս՝ հանգեցնելով մոտ 28 տոկոսի չափով ՀՆԱ-ի կանխատեսված տարեկան ցուցանիշի (903 մլն դոլար) չապահովմանը:
Կարևոր փաստեր
2022 թվականի դեկտեմբերի 12-ից Ադրբեջանը արգելափակել է բոլոր մարդկանց, տրանսպորտային միջոցների և բեռների ազատ տեղաշարժը Արցախը արտաքին աշխարհի հետ կապող միակ ճանապարհով (Լաչինի միջանցքով), բացառությամբ Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի և ռուս խաղաղապահ զորակազմի ներկայացուցիչների։
Ադրբեջանական ահաբեկչական հանցագործությունների հետևանքով Արցախի 120,000 բնակչությունն ունի սննդի, դեղորայքի, վառելիքի և շատ այլ կենսական նշանակության ապրանքների խիստ սղություն: Նրանք առերեսվում են նաև ծանր խնդիրների ջեռուցման, կրթության, առողջապահության և կյանքի այլ հիմնական ոլորտների հետ կապված, որոնք հանգեցրել են հումանիտար լուրջ ճգնաժամի և մարդու հիմնարար իրավունքների խախտումների։
Շրջափակման պայմաններում սննդի սղության պատճառով հունվարի 9-ից մասնակի է աշխատում 20 երկարօրյա ուսումնական հաստատություն, իսկ տարբեր ժամանակահատվածներում՝ լրիվությամբ կամ մասնակիորեն դադարել էին նաև մանկապարտեզների ու դպրոցների աշխատանքները։
Շրջափակման հենց սկզբից կտրուկ պակասեցին և այնուհետև բացակայեցին մի շարք սննդատեսակներ, հատկապես՝ բանջարեղենի ու մրգերի գրեթե բոլոր տեսակները, քանի որ դրանք ներկրվում էին Հայաստանից: Հաշվի առնելով սննդամթերքի սղությունը ՝ Արցախում հունվարի 20-ից գործում է հատուկ կտրոնային համակարգ, որի շրջանակներում սահմանափակ ծավալով վաճառվում են՝ մակարոնեղեն, հնդկաձավար, բրինձ, շաքարավազ, ձեթ, միրգ, բանջարեղեն, ձու, ինչպես նաև՝ ոչ պարենային ապրանքատեսակներից լվացքի փոշի:
Շրջափակման հարուցած հումանիտար ճգնաժամն էլ ավելի սրելու նպատակով Ադրբեջանը թիրախավորել է նաև Արցախի քաղաքացիական կենսական ենթակառուցվածքները՝ պարբերաբար ընդհատելով Հայաստան-Արցախ գազամատակարարումը և հունվարի 9-ից ամբողջությամբ անջատելով էլեկտրամատակարարումը: Հաշվի առնելով, որ էլեկտրաէներգիայի ներքին արտադրության ծավալները շատ ավելի քիչ են, քան՝ սպառումը, իսկ Սարսանգի ջրամբարի ջրային պաշարներն էլ գնալով նվազում են՝ հունվարի 10-ից Հանրապետությունն անցել է հովհարային անջատումների։
Հարակից հրապարակումներ`
- Ադրբեջանը կրակել է գյուղաշխատանքներ իրականացնող մի խումբ քաղաքացիների ուղղությամբ. Արցախի ՆԳՆ
- Սովորաբար սխալ են հասկանում. Փաշինյանը՝ Արցախի ԱԺ-ի պատգամավորներին
- Արցախի հետ վերջնագրերով խոսելը լավ բանի չի բերում. Սամվել Բաբայան
- Ադրբեջանն ավելի է ընդլայնում Արցախի, նաև Հայաստանի ժողովրդի դեմ իրականացվող հանցագործությունների ծավալներն ու աշխարհագրությունը. Ղազարյան
- Անկախ Հայաստանի և Ադրբեջանի հայտարարություններից՝ Արցախի ճակատագրի ու ապագայի հարցը չի կարող լուծվել առանց Արցախի ժողովրդի. Վարդանյան
- Արցախի պետականության գլխին կախված վտանգը կործանարար սպառնալիք է նաև Հայաստանի պետականության համար․ ԱՀ ԱԺ խմբակցություններ
- Վանեցյանը՝ Փաշինյանին. Եթե Արցախի համար պատասխանատու չես, ինչի՞ ստորագրեցիր կապիտուլացիոն փաստաթուղթը
- Արցախի ամբողջությամբ հոսանքազրկմամբ պայմանավորված՝ աշխատանքային օրը տեղափոխվել է
- Բազմաթիվ խնդիրներ են ծագում պարենի, վառելիքի, դեղորայքի մատակարարման ու գյուղատնտեսական աշխատանքների կազմակերպման առումով․ Արցախի պետնախարար
- «Ոչ մեկը Լեռնային Ղարաբաղը չի ճանաչել Ադրբեջանի մաս». Արցախից արձագանքում են Փաշինյանին
- Արցախի իշխանությունները այդ հանցավոր խմբի անդամներն են. Մետաքսե Հակոբյան
- «Բանան, խնձոր, կարտոֆիլ, բենզին» օպերացիայի իրականացմամբ Արցախի Հանրապետության իշխանությունները հաջողում են շեղել ժողովրդին. Մետաքսե Հակոբյան
- «Բնասեր» Ադրբեջանը դատարկում է Սարսանգի ջրամբարը
- Ինչո՞ւ մինչև հիմա չի բարձրաձայնվում թուրքի հանցավոր գործունեության պատճառով Սարսանգի ջրամբարի ջրի մակարդակի իջեցման խնդիրը
- Սարսանգի ջրամբարում ջուրը նվազում է՝ մոտենալով կրիտիկական նիշին
- Սարսանգի ջրամբարում ջրի մակարդակն աննախադեպ իջել է
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան