Pegasus-ով վարակման հեղինակը Ադրբեջանն է՝ իսրայելական NSO Group-ի միջոցով. Սամվել Մարտիրոսյան
«ՊՆ Նոկիա»-ները Pegasus-ով չեն վարակվում: Բայց ուզում եմ անպայման շեշտել, որ դրանք անվտանգ չեն»,-մամուլի ասուլիսում հայտարարեց մեդիափորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը և տեղեկացրեց, որ Pegasus լրտեսական ծրագիրը վարակում է iOS համակարգով Apple-ները և անորոշ տիպի Android համակարգով աշխատող հեռախոսները։
Նրա խոսքով՝ հայ գործիչների և լրագորղների հեռախոսները վարակվել են 44-օրյա պատերազմի ժամանակ, և երբ անձը սահմանի մոտ խոսել է այդ հեռախոսով, թշնամին ամբողջությամբ կարողացել է լսել։
«Այդ հեռախոսներով հնարավոր չէ գաղտնագրվել, օրինակ խոսել որևէ մեսինջերով»,-ասաց Մարտիրոսյանը և հավելեց, որ Pegasus-ը հաճախ հետքեր չի թողնում, իսկ հրապարակված վարակումների դեպքերը վերաբերում են «Այֆոն» ունեցողներին:
Մարտիրոսյանի խոսքով՝ անդրոյիդ համակարգով աշխատող հեռախոսների դեպքում վարակման թվերի մասին հնարավոր չէ իմանալ, քանի որ ի տարբերություն «Այֆոն» ունեցողների, այդ դեպքրերում ծանուցումներ չեն լինում և սմարթֆոնի սքանավորումն անգամ 100 %-ով ցույց չի տալիս, թե արդյոք եղել է վարակում, թե ոչ։
Ըստ Մարտիրոսյանի՝ Pegasus-ը տասնյակ նմանատիպ վիրուսներից մեկն է լրիվ օրինական, լեգիտիմ շուկայում, որտեղ բազմաթիվ կազմակերպություններ պետական կառույցներին վիրուսներ են վաճառում:
«Իրենք ազատ վաճառքի չեն դնում, որպեսզի հետո իրենց չթիրախավորեն, գործեր չհարուցեն իրենց դեմ: Իրենք ուղղակի տալիս են ինչ-որ մի երկրի հատուկ ծառայությունների կամ ոստիկանությանը և պայմանագիր են կնքում, որ այն կիրառվելու է միայն հանցագործների դեմ»,-հայտնեց Մարտիրոսյանը։
Մեդիափորձագետն ասաց, որ Pegasus-ը մշակել է NSO Group իսրայելական կազմակերպությունը, որը ստեղծել են նախկին զինվորականներ, իսկ Apple-ը սկսեց ծանուցումներ ուղարկել այն պահից, երբ դատի տվեց NSO Group-ին, որովհետև ապօրինի կերպով կոտրվում են այդ ընկերության հեռախոսները:
Նրա խոսքով՝ NSO Group-ը հայտնում է, որ ինքը թույլ չի տալիս միջպետական վարակումներ, բայց Հայաստանի դեպքում այն կիրառվել է մի երկրից մեկ այլ երկրի դեմ, ընդ որում՝ ռազմական գործողությունների ժամանակ:
«Մեր դեպքում խոսքը զուտ մեկ-երկու լրագրողի գաղտնալսելու մասին չէ, այլ փաստացի պատերազմի ժամանակ կիբեր-զենքի կիրառման, ակնհայտորեն նաև քաղաքացիական թիրախների մասին»,-ասաց բանախոսը:
Նա ասաց, որ միջզգային հեղինակավոր փորձագետները համոզմունք են հայտնել, որ հայկական հեռախոսների վարակման հեղինակն Ադրբեջանն է, բայց 100%-ով այն ապացուցելը դժվար է, քանի որ այն անում է NSO Group-ի միջոցով:
Հարակից հրապարակումներ`
- Amnesty International-ը հրապարակել է հայաստանցի 13 գործիչների անուններ, որոնք տուժել են Pegasus-ի օգնությամբ հետապնդվելուց
- «Կասպերսկի». Ինչպես պաշտպանվել Pegasus-ից և այլ մոբայլ լրտեսներից
- Փորձագետը բացատրում է՝ ինչո՞ւ է վստահ, որ Վանեցյանի դեմ Pegasus կիրառել են Հայաստանի հատուկ ծառայությունները
- Կիբերանվտանգության փորձագետն արձագանքում է Հայաստանում Pegasus-ի կիրառման վերաբերյալ քաղաքական հայտարարությունների ոչ քաղաքականացված կետերին