Ձեր վստահելի աղբյուրը

Յոս Գիպերտի և Յասմին Դում-Թրագուտի խմբագրությամբ լույս է տեսել  «Կովկասյան Աղվանք» միջազգային ձեռնարկը։ monumentwatch.org-ը գրում է, որ ձեռնարկը օբյեկտիվ, գիտականորեն հիմնավորված կերպով ներկայացնում է կովկասյան «աղվանների» վերաբերյալ հետազոտությունների ներկա վիճակը: Հատորը համախմբում է միջազգայնորեն ճանաչված գիտնականների և հետազոտողների, ներառում է  ուսումնասիրությունների տարբեր ոլորտներ, որոնք ներկայացնում են կովկասյան «աղվաններին», նրանց պատմությունը և հնագիտությունը, լեզուն և գրավոր աղբյուրները, կրոնը, եկեղեցին և արվեստը, կապերը հարևանների և, հատկապես մերօրյա ուդի ժողովրդի հետ։ Ձեռնարկը նպատակ ունի ընթերցողներին չեզոք կերպով ներկայացնել Կովկասյան Աղվանքի թեման տարբեր գիտական տեսանկյուններից:

Ադրբեջանն արձագանքել է միջազգային ակադեմիական խմբի հրատարակած «Կովկասյան Աղվանք» գրքին։ monumentwatch.org կայքը գրում է. «Ադրբեջանի Հանրապետության Ա. Բաքիխանովի անվան Պատմության ինստիտուտը 2023 թվականի հունիսի 12-ին արձագանքել է սույն թվականի հունիսին գերմանական հայտնի «Դե գրույտեր» գիտական հրատարակչության լույս ընծայած Կովկասյան Աղվանքի պատմության և մշակույթի տարբեր հարցերին նվիրված մեծածավալ աշխատանքին։

Ադրբեջանի պատմության ինստիտուտի հայտարարության մեջ նշվում է, որ աշխատանքը խեղաթյուրում է Կովկասյան Աղվանքի պատմությունը և հանդես է գալիս հակաադրբեջանական քարոզչության ծիրում: Ըստ ադրբեջանական կողմի «ինչ-որ ուժեր փորձում են քաղաքական նպատակներով օգտագործել Կովկասյան Աղվանքի հարցը»։

Նշենք, որ դեռ անցած դարի 50-ական թվականներից սկսած ադրբեջանական գիտական հանրույթը լայնորեն սկսեց զբաղվել Կովկասյան Աղվանքի  պատմության և մշակույթի հարցերով: Սակայն, ցավոք, ադրբեջանական կողմի հետազոտական աշխատանքները միտված էին յուրացնելու և կեղծելու Կովկասյան Աղվանքի պատմությունը և մշակույթը՝ բացառելով ցանկացած կապ հայկական մշակույթի և պատմության հետ, խեղաթյուրելով պատմական աղբյուրների տվյալները, մեկնաբանելով ըստ սեփական հայեցողության: Ավելին, նպատակ դնելով բռնայուրացնել Արցախի հայկական մշակութային ժառանգությունը, այն ամբողջության հայտարարվեց աղվանական, ձևավորվեցին տարատեսակ տեսություններ, աղվանական հայտարարվեց անգամ Հայաստանի Հանրապետության տարածքում գտնվող ողջ մշակութային ժառանգությունը:

Կովկասյան Աղվանքի պատմության և մշակույթի ուսումնասիրությունը բավականին բարդ է, քանի որ այն բազմազան է, փոխկապակցված է տարածաշրջանի մշակութային և քաղաքական ազդակներին, ինչի մասին վկայում են հայկական, վրացական, պարսկական, արաբական և այլ աղբյուրները և այդ բոլորի մեկնաբանությունը և հետազոտությունը միայն մեկ նպատակով, այն է՝ ներկայացնել այդ ժառանգությունը որպես զուտ ադրբեջանական ակնհայտորեն կրում են ոչ անաչառ, ոչ ակադեմիական բնույթ: Միայն այն փաստը, որ ադրբեջանական կողմը մերժում է ցանկացած կապ, փոխկապակցությունը հայկական մշակութային միջավայրի հետ արդեն ցույց է տալիս Ադրբեջանի ակադեմիական հանրույթի կանխակալ լինելը»։