Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Սևան» ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ում սոճիները շարունակում են չորանալ: Նեմատոդոզ հիվանդությունն օրեցօր տարածվում է։ ՇՄՆ տվյալների համաձայն՝ վերջին տվյալներով պարկում սոճու՝ ամբողջությամբ չոր 8269 ծառ կա: Գույքագրման և հաշվեգնահատման արդյունքում պարզվել է, որ չորացման գնացող ծառերը շուրջ 10.000 են:    Խնդիրը միայն Սևան ազգային պարկի տարածքով չի սահմանափակվում։ Արդեն մի քանի տարի  է Լոռվա և Սյունիքի  մարզերի ասեղնատերևավոր անտառներում ևս հանդիպում է։

Բնապահպանության ոլորտի փորձագետ, անտառագետ  Այսեր Ղազարյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց, որ իրավիճակը գնալով վատթարանում է։ Նույն Սևանի ավազանում, եթե հրատապ միջոցառումներ չձեռնարկվեն, ապա շուտով կկորցնենք սոճու անտառները։ Մասնագետը նշում է՝ մինչ Հայաստանում պատկան մարմինները զբաղված են «Հայաստանի անտառների կրկնապատկման» լոբբինգով,մինչդեռ  առկա անտառների գոյությունն է վտանգի տակ։ Անդրադառնալով բուն սոճուտների շրջանում տարածված հիվանդությանը, Ղազարյանն ասաց․

«Վարակի օջախները գնալով մեծանալու են, քանի որ մոնոկուլտուրալ տարածքներում, որտեղ միայն սոճի ծառատեսակից կազմված անտառտնկարկներ են, հանդիսանում են շարունակական վարակման աղբյուր։ Եթե չձեռնարկվեն համապատասխան միջոցառումներ, ինչպես հատումների, այնպես էլ կարանտինային գործիքակազմի ներդրմամբ, ապա հիվանդությունը զգալի տարածում կունենա և տեղի կունենա էկոհամակարգի ոչնչացում»։

Խոսելով գործողությունների կատարման հրատապությունից, մասնագետն ասաց, որ արդեն իսկ չորացած ծառերը մեծ ռիսկ են ներկայացնում հրդեհների առաջացման համար։

«Ծառերը սկզբից դեղնականաչավուն երանգ են ստանում, այնուհետև ՝դեղնում, իսկ վերջում՝ գորշ գունավորում ստանալով՝ չորանում։ Չորացած ասեղնատերևավորները կարող են հրդեհի բռնկման պատճառ  դառնալ։ Բացի Սևանի ավազանից, մյուս տարածքներում,որտեղ  արհեստական սոճուտները ստեղծվել են թեք լանջերի վրա՝ հակաէրոզիոն կամ հողատարումների դեմ ուղղված միջոցառումների նպատակով, էկոլոգիական խնդիրներ են առաջանալու։ Սխալ անտառտնտեսական կամ դրա չիրականացման պատճառով էկոհամակարգերը թուլացել են։ Երբ ստեղծվեցին արհեստական անտառները, ապա դրանից հետո պետք է հաջորդեր խնամքի  փուլերը՝ էկոհամակարգերի կայունացման համար։ Դրանց հիմնական մասը կամ չի արվել, կամ էլ՝ սխալ է արվել։ Արդյունքում ունենք թուլացած էկոհամակարգեր։ Իսկ հիվանդությանն առաջին հերթին «խփում» է  թուլացած էկոհամակարգերին»,- նշեց անտառագետը։

Ըստ մասնագետի՝ ոչ միայն Սևանի ավազանում, այլև ողջ Հայաստանում ՝ սկսած Տաշիրից մինչև Սյունիքի համապատասխան հատվածները, որտեղ ունենք արհեստական սոճուտներ, կարանտինային միջոցառումների իրականացման անհրաժեշոտություն կա։

Նշված անտառները ստեղծելու համար խորհրդային տարիներին զգալի միջոցներ են ծախսվել և մասնագետների մեծ խումբ է աշխատել։ Այժմ պետք է հնարավոր և անհնարին բոլոր ջանքները գործադրել՝ առանց այդ էլ սակավանտառ երկրի անտառային տարածքները չկորցնելու համար։

«Պետք է տեղային մակարդակով աշխատանք տարվի։ Նախ տեղի անտառտնտեսության աշխատակիցները պետք է ուսուցում ստանան, որպեսզի կարողանան տեղում, համապատասխան ուղեցույցներով, իրականացնելն աշխատանքներ։ Նոր հեծանիվ հորինելու կարիք չկա, Ճապոնիայի, Չինաստանի և  այլ երկրների օրինակով հնարավոր է իրականացնել կարանտինային միջոցառումները։ Շատ լուրջ և հետևողական գործողություններ պետք է կատարվեն, այլապես, կրկնում եմ, կկորցնենք սոճուտների տարածքները»,- եզրափակեց մասնագետը։