Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստը նշանակելու և վճարելու» կարգը կառավարությունն ընդունել է դեռ 2014 թվականի մարտի 6-ին, բայց պարզվում է, որ գրեթե 10 տարի նոր ծնված երեխայի կարգաթիվը որոշելիս հաշվի չէր առնվում վերջինիս ծննդյան օրվանից երեք տարի առաջ մահացած կամ զոհված քրոջը կամ եղբորը: Կարգի 8.1 կետում ամրագրված էր.«Նոր ծնված երեխայի կարգաթիվը որոշելիս հաշվի են առնվում նաև նոր ծնված երեխայի ծնողներից (հորից և մորից) սերված` նոր ծնված երեխայի ծննդյան օրվան նախորդող 3 տարվա ընթացքում մահացած երեխաները և զավակները, բացառությամբ այն դեպքերի, երբ նրանք մահացել են պերինատալ շրջանում»: Պերինատալ  մահը՝ երեխայի կորուստն է հղիության ընթացքում կամ ծնվելուց անմիջապես հետո:

Ստացվում էր, որ տևական ժամանակ ընտանիքում նորածինի կարգաթիվը որոշելիս հաշվի չէին առնում նրա լույս աշխարհ գալուց երեք և ավել տարի առաջ տարբեր հանգամանքներում մահացած կամ ռազմական գործողությունների ու ՀՀ ԶՈւ-ում ծառայության ժամանակ զոհված զինծառայող եղբորը կամ քրոջը: Կարգավորման այս բացն առավել սրությամբ դրվեց 44-օրյա պատերազմից հետո և գործող կառավարությունն պարտադրված էր շտկել իրավիճակը՝ սոցիալական արդարությունն վերականգնելու համար, քան որ ոչ միայն տրամաբանական, այլև բարոյական չէր լինի պատերազմից երեք տարի անց հերոս նահատակների ընտանիքներում ծնված եղբոր կամ քրոջ կարգաթիվը որոշելիս հաշվի չառնվեր իրենց  զոհվելու հանգամանքը:

44-օրյա պատերազմից միայն երկու տարի անց՝ 2023 թվականի մայիսի 18-ին կառավարությունն ընդունեց համապատասխան որոշում, որով արդեն պետք է սահմանվեր. «Նոր ծնված երեխայի ծննդյան օրվան նախորդող 3 տարվա ընթացքում մահացած» բառերը փոխարինել «մինչև նոր ծնված երեխայի ծննդյան օրը մահացած» բառերով»: Չբավարարվելով այդքանով՝ գործադիրն ավելի առաջ գնաց, առանձնացնելով զոհվածներին, և որոշման մեջ ավելացրեց 9.1 կետ, որում ասվում է. «Անկախ սույն կարգի 9-րդ կետով սահմանված պայմանները բավարարելու հանգամանքից՝ շահառու երեխայի կարգաթիվը որոշելիս հաշվի է առնվում նաև շահառու երեխայի հարազատ կամ համամայր կամ համահայր՝ Հայաստանի Հանրապետության պաշտպանության մարտական գործողություններին մասնակցելու կամ հակառակորդի հետ շփման գծում մարտական հերթապահության կամ հատուկ առաջադրանք կատարելու ժամանակ կամ հակառակորդի նախահարձակ գործողության հետևանքով զոհված զինծառայող քույրը կամ եղբայրը»:

Այսօր Հայաստանում առաջին և երկրորդ երեխայի ծննդյան միանվագ նպաստի չափը 300,000 դրամ է, երրորդ և չորրորդ երեխայի ծննդյան դեպքում՝ 1,000,000 դրամ, իսկ հինգերորդ և հաջորդ երեխաների ծննդով պայմանավորված՝ 1,500,000 դրամ։ Վերջին տարիներին կառավարությունը չբարձրացրեց նպաստի այս չափերը, բայց երրորդ և հաջորդ երեխաներ ունեցողների համար սահմանեց բնակարանային ապահովման աջակցության տարբեր ծրագրեր, ինչը նաև առաջնային դարձրեց ընտանիքում ծնված երեխաների կարգաթիվը որոշելու այս փոփոխությունը, որով փակվեց իրավանորմատիվային կարգավորման մեծ բացը, ինչը ապագայում ոչ միայն խառնաշփոթ էր առաջացնելու, այլև լուրջ սոցիալական ընդվզում: