Քաղաքական 10:18 20/09/2023 Հայաստան

Հարութ Սասունյան. Արդարամիտ հրեաները հորդորում են ադրբեջանամետ ռաբբիներին չեղարկել Բաքվում նախատեսված համաժողովը

Երկու շաբաթ առաջ ես խմբագրական էի գրել՝ դատապարտելով եվրոպացի ադրբեջանամետ ռաբբիներին իրենց համաժողովը Բաքվում անցկացնելու ծրագրման համար։ Կարճ ժամանակ անց հաճելիորեն զարմացա՝ էլեկտրոնային նամակ ստանալով 18 հիմնականում նշանավոր հրեա անձանցից, այդ թվում՝ ութ արդարամիտ ռաբբիներից, որոնք դատապարտել էին Ադրբեջան կատարելիք այցը և կոչ արել չեղարկել այն։

Մեծ Բրիտանիայի գլխավոր ռաբբի սըր Էֆրեմ Միրվիսին ուղղված նամակում 18 ստորագրյալները գրել էին. «Մենք անկեղծորեն ձգտում ենք երկխոսություն սկսել Ձեզ հետ՝ բողոքարկելու Եվրոպայի ռաբբիների համաժողովի որոշումը և ապահովելու, որ այս համաժողովը չանցկացվի մի երկրում, որն այնքան հակասում է հուդայականության հիմնական արժեքներին և Թորայի ուսմունքներին»: Նամակում մեջբերվել են Հարվարդի համալսարանի պրոֆեսոր Ջեյմս Ռասելի վերջերս գրված խոսքերը. «Մարդկանց սպանելու համար փամփուշտներ են պետք, բայց անտարբերությունը քաշում է ձգանը»։

Նամակում նկարագրված է «Արցախում տիրող ծանր մարդասիրական աղետը», որն առաջացել է Ադրբեջանի կողմից Լաչինի միջանցքի շրջափակման հետևանքով, որն Արցախը Հայաստանին կապող միակ ճանապարհն է՝ վտանգի ենթարկելով 120 հազար արցախահայերի սովամահության։ Նամակում ասվում է, որ Ադրբեջանը մի երկիր է, որ «լայնորեն ճանաչված է քաղաքական իրավունքների և քաղաքացիական ազատությունների պաշտպանության համար աշխարհում ամենացածր վարկանիշներից մեկն ունենալու համար»։

Արդարամիտ հրեաների այս խումբը գրել է. «Մենք տխուր ենք, որ այս հանրահայտ կազմակերպությունը, որը ներկայացնում է բազմաթիվ հրեա մարդկանց ողջ Եվրոպայում, Բաքուն ընտրելով իրենց համաժողովի անցկացման համար, աջակցում է Ադրբեջանի կառավարությանը՝ մարդու իրավունքները պաշտպանելու է և Շոայի դասերով՝ «այլևս երբեք», ապրելու ու շնչելու փոխարեն։ Թեև մենք ընդունում և գնահատում ենք հրեաների ազատությունն Ադրբեջանում, սակայն այն փաստը, որ այդ նույն անօտարելի իրավունքները չեն տարածվում երկրի այլ փոքրամասնությունների և կրոնների վրա, մեզ անհանգստանալու առիթ է տալիս, թե որքան ժամանակ հրեաները կկարողանան ազատություն վայելել մահմեդական աշխարհի բռնապետական կառավարության ներքո... Չնայած բազմաթիվ միջազգային բողոքներին և Արդարադատության միջազգային դատարանի որոշմանը, Ադրբեջանի իշխանությունները կոպտորեն անտեսել են շրջափակումը վերացնելու կոչերը՝ արհամարհելով 2020 թվականի նոյեմբերին Ադրբեջանի, Հայաստանի և Ռուսաստանի կողմից Լաչինի միջանցքով անարգել երթևեկության վերաբերյալ ստորագրված համաձայնագիրը»։

Նամակը ստորագրել են՝ Թամար Ֆայնը, Սեդա Համբարձումյանը, Ջոշ Քըրքը, Բենջամին Նաումը, ռաբբի Ավիդան Ֆրիդմանը (Yanshoof-ի տնօրեն), պրոֆեսոր Իսրայել Չարնին, դոկտոր Օդեդ Սթայնբերգը, ռաբբի Դեյվիդ Ռոզենը, Ջեյմս Ռ. Ռասսելը (Հարվարդի համալսարանի Մաշտոցի անվան հայագիտական ամբիոնի պատվավոր պրոֆեսոր), Սքոթ Ջեյսոնը, Լեռնիկ Ջեյսոնը, Մայքլ Սթոունը, ռաբբի Յեհոշուա Էնգելմանը, ռաբբի Թայսոն Հերբերգերը (Կրոնի և կրոնական կրթության ասիստենտ, Հարավարևելյան Նորվեգիայի համալսարան), ռաբբի Շիմոն Բրանդը, ռաբբի Իրվինգ «Յից» Գրինբերգը, ռաբբի Խայիմ Սեյդլեր Ֆելլերը և ռաբբի Ալանա Սուսկինը»:

Իսրայել Վ. Չարնիի և ռաբբի Ավիդան Ֆրիդմանի համատեղ տարածած առանձին հայտարարության մեջ ասվում է. «Ադրբեջանի համար այս Կոշերի վկայականից  գարշահոտություն է գալիս»։ Նրանք բացատրել են, որ եվրոպացի 50 ռաբբիները, որոնք գրել են հայ ղեկավարներին՝ բողոքելով հայերի կողմից «ցեղասպանություն» եզրույթի կիրառման համար, «օգտագործվում են Ադրբեջանի կողմից՝ աշխարհին ապացուցելու կառավարության կոշերական վկայագիրը և փակելու աշխարհի ականջները տառապյալների ճիչերից»։
Երուսաղեմի Հոլոքոստի և ցեղասպանության ինստիտուտի տնօրեն Չարնին և Երուսաղեմում բնակվող մանկավարժ և ուղղափառ ռաբբի Ֆրիդմանը հայտարարել են. մենք «ամենապարզ լեզվով ասում ենք, որ մեր կարծիքով, այս ռաբբիական նամակը խեղաթյուրում է փաստերը, սխալ է հասկանում Հոլոքոստի հիմնական բարոյական նշանակությունը և բաց է թողնում հրեական էթիկայի հիմնական սյունը»:

Չարնին և Ֆրիդմանը այնուհետև ադրբեջանամետ ռաբբիներին պարզաբանել են Հոլոքոստ և ցեղասպանություն եզրույթների իսկական իմաստը. «Ցեղասպանության հանրագիտարանում «հոլոքոստ» բառն օգտագործվել է 1909 թվականի Հայկական հոլոքոստին անդրադառնալու համար, և նույնիսկ ավելի վաղ՝ այլ համատեքստերում, իսկ «ցեղասպանություն» բառը ստեղծել է լեհ հրեա իրավաբան Ռաֆայել Լեմկինը 1942 թվականին՝ նկարագրելու համար այն հանցագործությունը, որը կատարվել էր հայ ժողովրդի դեմ Թուրքիայի կողմից, իսկ հետո իրագործվել ընդդեմ հրեաների՝ Գերմանիայի կողմից։ Հանրագիտարանում թեմայի վերաբերյալ գրառումն ավարտվում է հետևյալ եզրակացությամբ. «Բառը (հոլոքոստ) պատմականորեն պատկանում է բոլոր մարդկանց տառապանքներին և, իհարկե, այն հիմք չի դարձել որևէ այլ ժողովրդի տառապանքը բացառելու համար»:

Չարնին և Ֆրիդմանը նկարագրել են ադրբեջանամետ ռաբբիների «պնդումը, որ մարդկային տառապանքի ցանկացած ժամանակակից համեմատություն՝ Հոլոքոստի սուրբ հիշատակի պղծում է, և հրեա ժողովրդի տառապանքների նսեմացումը, ինքնին Հոլոքոստի հիշատակի անհեթեթ պղծում է»:

Չարնին և Ֆրիդմանը բացատրել են, որ «Եվրոպացի ռաբբիների նամակը ցինիկ կերպով զենք է դարձրել Հոլոքոստի հիշատակը, որպեսզի հնարավոր լինի զանգվածային տառապանք պատճառել: Ի վերջո, այս ռաբիսները չեն ժխտում, որ 120 հազար արցախցիները սովամահության վտանգի տակ են՝ Ադրբեջանի կողմից կիրառվող շրջափակման պատճառով։ Նրանք չեն ժխտում, որ Ադրբեջանը զանգվածային սովն օգտագործում է որպես քաղաքական շահի մարտավարություն։ Բայց լռեցնելով Ադրբեջանի գործողությունների վերաբերյալ հայկական քննադատությունը, նրանք «Հոլոքոստի խաղաքարտը» ցինիկաբար օգտագործում են քաղաքական նպատակներով»։

Չարնին և Ֆրիդմանը եզրափակել են իրենց հայտարարությունը. «Այս ռաբբիների որոշումը՝ իրենց ձայնը բարձրացնելու ի նպաստ ճնշողի, պղծում է Հոլոքոստի հիշատակը և հրեական արժեքները: Ապաշխարության  այս ժամանակաշրջանի ոգով մենք կոչ ենք անում Եվրոպայի ռաբբիների համաժողովին կամ առնվազն  ռաբբիական խղճի առանձին անդամներին՝ բարոյական քաջություն ունենալ հիշելու իրենց ռաբբիական պարտականությունը և հրաժարվելու իրենց որոշումից»:

Հարութ Սասունյան
«Կալիֆորնիա կուրիեր» թերթի հրատարակիչ
www.TheCaliforniaCourier.com
Թարգմանությունը՝ Ռուզաննա Ավագյանի



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:04
Մինչև Հայաստանի իշխանությունը հանցավոր լռում է, պաշտոնական Բաքուն ագրեսորի նոր իմիջ է կերտում Հայաստանի համար. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է. «Ադրբեջանում սեփական ստվերի ու անցյալի բարդույթների...
Աղբյուր` Panorama.am
22:44
Ռուսաստանն իրեն իրավունք է վերապահում զենք օգտագործել այն պետությունների դեմ, որոնք թույլ են տալիս իրենց զենքն օգտագործել իր դեմ. Պուտին
Այսօր հրապարակված տեսաուղերձում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հայտարարեց նորագույն միջին հեռահարության «Օրեշնիկ» հրթիռի հաջող...
Աղբյուր` Panorama.am
22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}