Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Նախագահ Բայդենի հանձնարարակով ես այստեղ եմ եկել՝ զրուցելու իշխանության, հասարակական կազմակերպությունների, նաև քաղաքացիական անձանց հետ, այն մարդկանց, ովքեր Լեռնային Ղարաբաղից դուրս են գալիս»,- Լաչինի միջանցքի հարևանությամբ լրագրողների հետ զրույցում ասաց ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավար Սամանթա Փաուերը։

Նա նշեց, որ ծանր է լսել, տեսնել այն ամենը, ինչի միջով անցնում են այս ընտանիքները, որոնցից շատերը հեռացել են իրենց բնակավայրերից հրետակոծության ներքո։

Սամանթա Փաուերն ասաց, որ խոսել են բժիշկների հետ, ովքեր փոխանցել են, որ Արցախից այստեղ հասած մարդկանցից շատերի մոտ թերսնում  է։

«Վերջին 9 ամիսների ընթացքում, երբ այս ճանապարհը շրջափակված էր Ադրբեջանի իշխանություններից կողմից, ԼՂ-ում հումանիտար ծանր իրավիճակ ստեղծվեց։ Սննդի, դեղորայքի, առաջին նշանակության ապրանքների լուրջ պակաս էր Լեռնային Ղարաբաղում։

Հումանիտար կազմակերպությունները հնարավորություն չունեին լինել տեղում՝ օգնելու հումանիտար կարիքները բավարարելու հարցում։ Ադրբեջանի իշխանությունները նրանց թույլ չէին տալիս մուտք գործել։

Վերջին շաբաթվա ընթացքում ռազմական գործողություններն արդեն իսկ ծանր իրավիճակը դարձրեցին առավել վատթար։ Բացարձակ  անհրաժեշտություն է, որ հումանիտար կազմակերպությունները մուտքի հնարավորություն ունենան Լաչինի միջանցքով դեպի ԼՂ բնակավայրեր։ Բացարձակ և կարևորագույն  անհրաժեշտություն է,  որպեսզի միջազգային դիտորդները, հումանիտար  կազմակերպությունները  կարողանան հասնել և աջակցություն ցուցաբերեն ԼՂ բնակչությանը հենց տեղում»,- ասաց ամերիկացի գործիչը։

Սամանթա Փաուերի խոսքով, գիտեն, որ Լեռնային Ղարաբաղում կան վիրավոր քաղաքացիական անձինք, որոնք տարհանման կարիք ունեն։

«Անհրաժեշտ է,  որպեսզի նրանց տարհանումն անմիջապես կազմակեպվի Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից»,- ասաց նա։

ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալության ղեկավարը հայտարարեց, որ հաշվի առնելով այն կարիքները, որ այժմ ունեն ԼՂ-ից եկողները, ԼՂ բնակչությունը, ԱՄն կառավարությունը 11.5 մլն դոլար է հատկացնում  հումանիտար կարիքների համար, ինչը կուղղվի ինչպես սննդի ձեռքբերմանը, այնպես էլ սոցիալական և հոգեբանական օգնությանը:

«Տեղահանված անձինք նաև ցանկություն ունեն հետ վերադառնալ իրենց տներ, որպեսզի կարողանան այցելել իրենց հարազատների գերեզմաններ։ Այս տեղաշարժի ազատությունը բացարձակապես անհրաժեշտ է և կարևոր։

Ու թեպետ  այս պահին մեր ուշադրության կենտրոնում այս զրկանքների միջոցով անցնող մարդկանց առաջին անհրաժեշտության հարցերն են, սակայն միաժամանակ մեր ուշադրության կենտրոնում պետք է լինեն միջնաժամկետ և երկարաժամկետ հարցերը»,- ասաց նա։

Հարցին՝ գրել է էթնիկ զտումների մասին գիրք,  կարո՞ղ է այս իրավիճակը նույնպես բնութագրել որպես այդպիսին, Սամանթա Փաուերը պատասխանեց. «Մեզ համար խիստ անհրաժեշտ է, որպեսզի միջազգային հանրությունը հնարավորություն ունենա լինել ԼՂ-ում, որովհետև այս պահին դեռևս կան տասնյակ  հազարավոր էթնիկ հայեր, որոնք շատ դժվարին պայմաններում գտնվում են այնտեղ։

Արդեն ականատեսներից լսում ենք պատմություններ բռնության, զրկանքների, ադրբեջանական իշխանության հանդեպ ունեցած վախի մասին։ Այս պահին նորից ուզում եմ նշել, որ ԱՄՆ միջազգային զարգացման գործակալությունն եմ ղեկավարում, մեր ուշադրության կենտրոնում  առավել խոցելի վիճակում հայտնված մարդկանց անհրաժեշտ աջակցության ցուցաբերումն է և ապահովումն է»։

Նա նաև հայտարարեց, որ իրենք շատ  անհանգստացնող հաղորդումներ են ստացել քաղաքացիական անձանց  ուղղված գործողությունների,  բռնության վերաբերյալ. «Հաղորդումները վերստին շեշտում ու ընդգծում են, որ անհրաժեշտ է անկախ աչքեր լինեն ԼՂ տարածքում և լինի հիմա»։

Պատասխանելով լրագրողի հարցին, թե ժամանակը չէ՞, որ միջազգային հանրությունն ու ԱՄՆ-ն ավելի կոշտ մեթոդների դիմեն Ադրբեջանի նկատմամբ, ինչպես պատժամիջոցներն են, Փաուերը նշեց․  «Նախագահ Բայդենի հանձնարարականով ես այստեղ եմ եկել, որ խոսեմ իշխանությունների, ՀԿ-ների, այն անձանց հետ, ովքեր այդ սոսկալի իրավիճակից փախուստի են դիմում։  Ես ու նախագահ Բայդենը անչափ կարևորում ենք այն հարցի հրատապությունը, թե ինչ հետևանքներ պիտի ունենա, և որի մասին դուք շատ հարցեր եք տալիս։

Եվ դրա համար եմ նաև ես այստեղ, որ տեղում իրավիճակին, փաստերին ծանոթանամ, ականատեսների վկայությունները լսեմ, և խորհրդակցեմ տարածաշրջանի, մասնավորապես նաև ՀՀ իշխանությունների հետ։

Եվ ես երբ վերադառնամ Վաշինգտոն, կներկայացնեմ  այն պատմությունները, որոնք լսել եմ ականատեսներից, այդ ամենն, անշուշտ օգնելու է, որ նախագահն ու վարչակազմը կարողանան դիտարկվող տարբերակներից ընտրեն այն տարբերակը, որը կիրառվի։

Ես ուզում եմ նշել, որ ակտիվ դիտարկվում  են ձեռնարկվող միջոցների մի քանի տարբերակներ։ Լինելով այստեղ, զրուցելով ականատեսների հետ, ես իմ տեսածը, լսածը կներկայացնեմ  վարչակազմի իմ գործընկերներին, կներկայացնեմ՝ ինչքան ծանր է իրավիճակը ԼՂ բնակիչների համար»։