Ինչո՞ւ չի կարող միջանցքն անցել Իրանի տարածքով. Քաղաքագետի դիտարկումները
Քաղաքագետ Գագիկ Համբարյանն Aravot.am-ի հետ զրույցում, մեկնաբանելով Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի այն հայտարարությունը՝ «եթե Հայաստանը կանխի «Զանգեզուրի միջանցքի» բացումը, այն կարող է անցնել Իրանով», համարեց մանիպուլյացիա, բացահայտ կեղծիք։ Ըստ նրա, թուրք-ադրբեջանական տանդեմի պահանջն այն է, որ Հայաստանի տարածքով բացվի «Զանգեզուրի միջանցքը», որպեսզի ոչ մի բեռ չստուգվի։
Այսինքն՝ Հայաստանը, բացելով այդ ենթակառուցվածքը, ոչ մի լիազորություն չունենա, չվերահսկի։ Իսկ իրենք այդ միջանցքով կարողանան անցկացնել ինչ ցանկանան, այդ թվում ռազմական բեռներ՝ առանց զննման։ Նման պայմանի, բնականաբար, ոչ մի դեպքում չի համաձայնի Իրանը, հետևաբար և Իրանի տարածքով միջանցք ստանալու մասին հայտարարությունը պարզապես մանիպուլյացիա է։ Իսկ Իրանի դեմ պատերազմով այն ստանալն ուղղակի անիրականանալի է։
Գագիկ Համբարյանի համոզմամբ, Հայաստանին վերահսկողական գործառույթից զրկելն է թերևս խոչընդոտ հանդիսանում, որ նույնիսկ Հայաստանի իր ձևակերպմամբ՝ «թրքամետ իշխանությունը» համաձայնություն տա այդ միջանցքի բացմանը։ Ռուսական կողմն էլ, ըստ քաղաքագետի, համաձայն է այդ միջանցքի գործարկմանը՝ պայմանով, որ ինքը ստուգի բեռները։ «Որևէ մեկի նույնիսկ հիվանդ ուղեղում չի կարող տեղավորվել, որ այդ միջանցքը կանցնի Իրանով, անհնար է մտածել, որ այն, ինչ պահանջում են թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ներկայացուցիչները Հայաստանից և չեն ստանում, հանկարծ տրամադրի Իրանը։
Չի կարող լինել նման բան, ավելին ասեմ, Իրանի բարձրաստիճան պաշտոնյաները բազմիցս նշել են, որ Նախիջևանը մինչ 44-օրյա պատերազմը միշտ էլ ցամաքային և օդային կապ է ունեցել Ադրբեջանի հետ Իրանի ցամաքային և օդային տարածքով։ Բաքվից դեպի Նախիջևան թռնող ինքնաթիռներն անցել են Իրանի օդային տարածքով, Բաքվից դեպի Նախիջևան ուղարկվող բեռներն անցել են Իրանի ցամաքային տարածքով, և որևէ անգամ պաշտոնական Թեհրանը չի խոչընդոտել, որպեսզի քաղաքացիական բեռներն անխափան անցնեն Ադրբեջանից դեպի Նախիջևան։
Հաշվի առնելով սա, ինչպես նաև այն փաստը, որ պաշտոնական Բաքուն և Անկարան ջանադրաբար, ամեն մեթոդի դիմելով՝ պարտադրում են իրենց կողմից նվաստացված, նսեմացած Նիկոլ Փաշինյանին տրամադրել իրենց «Զանգեզուրի միջանցքը», որը բացահայտ հարձակում է Հայաստանի վրա, տարածքային ամբողջականության խախտում է, ապացուցում են, որ Բաքուն և Անկարն այդ միջանցքի տոտալ վերահսկողությունն են իրականացնելու։ Հայաստանին զրկելն այդ վերահսկողությունից ունի մեկ նպատակ․ ռազմական բեռների տեղափոխում այդ ճանապարհով, որն արգելում է անել Իրանը։ Ի դեպ, պետք է նաև նշեմ, որ Նախիջևանը Ադրբեջանի հետ կապ ունի Թուրքիայի և Վրաստանի տարածքով, որովհետև Նախիջևան-Թուրքիա կամրջով բավական մեծ քանակությամբ բեռներ նաև Վրաստանի տարածքով են տեղափոխվում Ադրբեջանից դեպի Նախիջևան և Նախիջևանից դեպի Ադրբեջան։ Հասկանալի է, թե ինչ բեռներ են ցանկանում տեղափոխել թուրքերն ու ադրբեջանցիները, որի մասին չեն ցանկանում, որ տեղեկացված լինեն նաև Վրաստանի նման երկրում, որտեղ բավական ուժեղ թուրք-ադրբեջանական տանդեմ կա և որտեղ կան քաղաքական ուժեր, որոնք սպասարկում են այդ տանդեմի շահերը»,-ասել է Գագիկ Համբարյանը։
Վերջինս առավել հավանական է համարում, որ Էրդողանը ու Ալիևն ամեն գնով պարտադրեն Նիկոլ Փաշինյանին բացել այդ միջանցքը։
Էրդողանը հայտարարել էր․ «Մենք բոլոր ջանքերը կգործադրենք այս միջանցքը (Զանգեզուրի միջանցք) հնարավորինս արագ բացելու համար։ Թուրքիայի և Ադրբեջանի համար շատ կարևոր այս միջանցքի իրականացումը ռազմավարական բնույթ է կրում և պետք է ավարտին հասցվի։ Երբ այս միջանցքը բացվի, Բաքվից մեկնող մեքենաներն ու գնացքներն անմիջապես կհասնեն Կարս»։
Հոդվածն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքում։
Հարակից հրապարակումներ`
- Ադրբեջանից Նախիջևան միջանցքը կարող է անցնել Իրանի տարածքով. Էրդողան
- Ալիև-Էրդողան հանդիման հիմնական ուղերձը՝ ըստ թուրքական մամուլի
- Նախիջևանում հանդիպել են Էրդողանն ու Ալիևը
- Էրդողանը վաղը մեկնում է Նախիջևան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան