Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թուրքական «Anadolu Agency» ծավալուն հոդված է հրպարկել Մեծամորի ԱԷԿ-ի վերաբերյալ, որում ասվում է.

«Թուրքիայի սահմաններից 16 կմ հեռավորության վրա գտնվող Հայաստանի Մեծամորի ատոմակայանի հետ կապված միջոցներ ձեռնարկելու պահանջով կոչ է արվել Թուրքիայի Ազգային մեծ ժողովի նիստում։ Թուրքիայի խորհրդարանն ընդգծում է, որ ատոմակայանը, իր շահագործման ժամկետի ավարտի պատճառով, վտանգ է ներկայացնում ողջ տարածաշրջանի համար։

Թուրքիայի խորհրդարանի խնդրագրերի հանձնաժողովը, որը վերլուծում է քաղաքացիներից խորհրդարան ներկայացված միջնորդություններն ու բողոքները, խնդրանք է ստացել ատոմակայաններից բխող վտանգների դեմ միջոցներ ձեռնարկել։

Հանձնաժողովը բողոքին արձագանքել է՝ հիմնվելով այս հարցում ներգրավված նախարարությունների, հիմնարկների և կազմակերպությունների կողմից տրամադրված տեղեկատվության վրա։

Պատասխանում նշվում է, որ Իգդիր քաղաքը մշակել է Ճառագայթային արտակարգ գործողությունների ծրագիր, որը սահմանում է ճառագայթային արտակարգ իրավիճակների պլանավորման և գործողությունների սկզբունքները, որոնք կարող են առողջական հետևանքներ առաջացնել միջուկային տեղակայման վայրից դուրս կամ Իգդիրում գտնվող մարդկանց համար:

Խորհրդարանական հանձնաժողովի պատասխանում նշվում է, որ անցկացվել է տարածաշրջանային սեմինար՝ նվիրված ռադիացիոն արտակարգ իրավիճակներին, որի նպատակը Իգդիր քաղաքի բնակիչների համար տեղեկատվական միջոցառումների անցկացման միջոցով հանրային իրազեկումն էր։

Պատասխանում նշվում է, որ Իգդիր քաղաքի սահմանամերձ գյուղերում տեղեկատվական միջոցառումներ են անցկացվել, առողջապահության նախարարության հետ համաձայնեցվել են յոդի հաբեր տրամադրվել, ապահովվել է դրանց բաշխումն ու պահպանումը անհրաժեշտ վայրերում։ Եվ նաև ճառագայթային վթարի դեպքում տեղական մակարդակով միջոցներ են ձեռնարկվում։

-Դիտարկումները շարունակվելու են

Արտաքին գործերի նախարարության պատասխանում նշվում է, որ Մեծամորի ատոմակայանը գտնվում է Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալության (ՄԱԳԱՏԷ) վերահսկողության ներքո։

Թուրքիայի ԱԳՆ-ն ընդգծում է, որ ՄԱԳԱՏԷ-ն և Եվրամիությունը որոշել են, որ կայանի անվտանգության կարգավիճակը չի համապատասխանում ժամանակակից տեխնիկական չափանիշներին։ Գործակալությունը շարունակում է աշխատանքները գործարանի կառուցվածքային թերությունների հետ կապված անվտանգության թերությունները շտկելու ուղղությամբ: ՄԱԳԱՏԷ-ի աշխատակիցները պարբերաբար այցելություններ և ստուգումներ են անցկացնում Հայաստան, և յուրաքանչյուր անվտանգության առաքելությունից հետո կազմվում է մանրամասն հաշվետվություն:

-Թուրքիայի ԱԳՆ-ն հայտնում  է.

«Ատոմակայանի փակումը Հայաստանի բացառիկ իրավունքն է։ Այնուամենայնիվ, Միջուկային անվտանգության կոնվենցիայի վերանայման հանդիպումները, որի մասնակիցն է Հայաստանը, Միջուկային անվտանգության համաժողովը և այլ համապատասխան ֆորումներ ընդգծում են, որ ատոմակայանը գտնվում է բնական աղետների առումով ռիսկային տարածաշրջանում: Ատոմակայանը կառուցվել է մեր սահմանին շատ մոտ և հին տեխնոլոգիայով շահագործվող օբյեկտ է։ Կայանը ռիսկի գործոն է ողջ տարածաշրջանի համար։ Այդ ռիսկերի մասին մեր երկիրը խոսում է ինչպես ԱԷՄԳ-ի գլխավոր համաժողովներում, այնպես էլ միջազգային հանրությանը անհրաժեշտ կոչ անելիս։ Մեր տարածաշրջանը և աշխարհը չեն կարող իրենց թույլ տալ երկրորդ Չեռնոբիլ: Մեծամորի ատոմակայանը պետք է փակվի: Այս առումով այս խնդիրը կշարունակի մնալ մեր երկրի ուշադրության ներքո»։

- Կատարվում է ճառագայթային մոնիտորինգ

Նշելով, որ այն տարածաշրջանում, որը կարող է ազդել հնարավոր արտանետման դեպքում, իրականացվում է շրջակա միջավայրի ճառագայթային մոնիտորինգ, պարբերաբար վերցվում են նմուշներ և կատարվում են ճառագայթային անալիզներ։ «Մինչ օրս ռադիոլոգիական մոնիտորինգի և անալիզների բացասական արդյունքներ չեն հայտնաբերվել։ Մյուս կողմից, երկրի սահմաններից դուրս ռադիոակտիվ հնարավոր արտանետումը հայտնաբերելու համար Ռադիացիոն մոնիտորինգի և ահազանգման համակարգի ցանցը, որն ունի 226 կայան, ակնթարթորեն վերահսկում է գամմա ճառագայթման դոզան արագությունը օդում ողջ երկրում: Այս ցանցում ընդգրկված կայաններն ամենից հաճախ գտնվում են ատոմակայանի մոտ տարածաշրջանում, և հնարավորինս մոտ նրան»։

Եթե ստեղծվի իրավիճակ, որը վտանգի տակ կդնի Թուրքիային, ապա միջազգային հանրությունը, հատկապես ՄԱԳԱՏԷ-ի կառույցները, կարող են մոբիլիզացվել՝ անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկելու համար։