Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այս տարի հայկական կինոն նշում է 100-ամյակը: Այդ 100 տարիների ընթացքում Հայաստանում ավելի քան 3000 գեղարվեստական, վավերագրական ու անիմացիոն ֆիլմեր են ստեղծվել և հոբելյանական տարին ևս մեկ  հնարավորություն է բացահայտելու և վերագնահատելու հարյուրամյա հայկական կինոժառանգությունը։

Հայկական կինոյի հիմնադրման 100-ամյակի շրջանակներում, փառատոների ու տարբեր ծրագրերի միջոցով, աշխարհի տարբեր երկրներում, նաև հենց Հայաստանում, ներկայացվել է հայ կինոն։ Իսկ ահա նոյեմբերի 2-3-ը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հովանու ներքո Երևանում անցկացվելու է միջազգային համաժողով՝ նվիրված Հայ կինոյի 100-ամյա հոբելյանին։

Panorama.am-ը զրուցել է Հայաստանի Ազգային կինոկենտրոնի տնօրեն Շուշանիկ Միրզախանյանի հետ տարվա ընթացքում հայ կինոյի 100-ամյակին նվիրված միջոցառումների, ընդհանրապես հայկական կինոժառանգության, ժամանակակից հայ կինոյի մասին։

Panorama.am-ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հովանու ներքո Երևանում անցկացվելու է միջազգային համաժողով։ Ովքե՞ր են ներկա լինելու համաժողովին, քննարկման հիմնական թեման միայն հայկական կինո՞ն է լինելու։

Շ. Միրզախանյան-Լինելու են քննարկումներ, ելույթներ։ Չի խոսվելու միայն  հայ կինոյի մասին։ Քանի որ մոտ 20 երկրից գալու են մասնագետներ, կքննարկվեն ֆիմերի պահպանման խնդիրները, կլինի փորձի փոխանակում, կխոսվի համատեղ կինոարտադրության մասին։ Երկրորդ օրը լինելու են պանելային քննարկումներ։  Ցուցադրվելու է նաև «Բարև ես եմ»  ֆիլմը։ Կարծում եմ՝ հետաքրքիր ձևաչափ ենք ընտրել։ Մենք բավականին սովորելու բաներ ունենք մեր գործընկերներից, ինչու չէ՝ նաև մեր փորձը փոխանցելու նրանց։

Հայ կինոյի 100-ամյակին նվիրված ծրագրերը շատ տարբեր են։ Մի մասն ավարտվել է, մի մասն ընթացքի մեջ է։ Մինչև տարեվերջ կշարունակվեն։ Այնքան հագեցած էր ծրագիրը, որ որոշ միջազգային ցուցադրություններ  տեղափոխվել են հաջորդ տարվա առաջին ամիսներ։
Ունենք մեծ ծրագիր, որը նաև իրականացնում ենք մեր երկրում. Հայաստանի մարզերում ցուցադրություններ են կազմակերպվում՝ ներկայացնելով մեր հայկական ֆիլմերը։ Հայ կինոյի մեր բոլոր ծրագրերը նպատակ ունեն նորովի բացահայտելու,  վերագնահատելու մեր ամբողջ 100-ամյա կինոժառանգությունը։

Շատ կարևոր է նաև, որ միջազգային հարությունը, հանդիսատեսը ճանաչի հայկական կինոն։ Շատերը չգիտեն, նույնիսկ զարմանում են, որ  100 տարի ունենք կինոարտադրություն։
Մենք հպարտանում ենք, քանի որ ունենք հարուստ ժառանգություն։ Հպարտանում ենք նաև մեր համր կինոյի շրջանով։ Այդ շրջանի փայլուն ֆիլմեր ունենք։

Panorama.am-Բացի վերագնահատելուց, այսօր ի՞նչ պետք է արվի, որ այդ 100-ամյա պատմությունն իր շարունակությունն ունենա, ստեղծվեն այնպիսի որակյալ ֆիլմեր, ինչպիսին արդեն ունեցել ենք։

Շ.Միրզախանյան-Բարդ հարց է։ Նման ֆիլմեր ցուցադրում ենք, երիտասարդները ծանոթանում են։ Միգուցե իրենց համար կլինի ուսուցողական ճանապարհ։ Այսօրվա երիտասարդ ստեղծագործողները պետք է իրենք ճիշտ վերագնահատեն այս ամեն ինչը, կարողանան նոր ֆիլմներով անդրադառնալ համամարդկային թեմաների, բարություն քարոզեն։ Այսօր աշխարհը շատ է չարացել, ուզում ես ֆիլմերի մեջ ավելի շատ տեսնենս բարություն, մարդկային նորմալ հարաբերություններ։

Panorama.am-Բացի այն, որ ռեժիսորն ինքն ընտրի թեման, նաև պետությունը չպե՞տք է իր դերակատարումն ունենա, որևէ թեմայով ֆիլմի պատվեր իջեցնի։ Այսօր չկա պատվերի ինստիտուտը։

Շ.Միրզախանյան-Չէ, չկա պատվերի ինստիտուտը։ Պատվեր էլ կարող է լինել, և նաև թողնել ազատ ստեղծագործողին ինքն ընտրի։ Մեկը մյուսի հետ բացարձակ կապ չունի։ Կարող է պատվեր տա պետությունը, դա արդեն ուրիշ ծրագիր է։

Իդեալական կլիներ՝ և պատվեր լիներ, եթե պետությունը ինչ- որ թեմայի շուրջ ցանկանար ֆիլմ ունենալ, և այն ձևաչափը, որը կա մեզ մոտ, այսինքն ազատ ենք թողնում, իրենք են ներկայացնում թեմաները։

Panorama.am-Լավ հայկական կինո ստեղծելու համար ի՞նչն է մեզ պակասում։

Շ.Միրզախանյան-Խորհրդային տարիների ֆիլմերը, որոնք ասում ենք լավն են, այն ժամանակ, որպես հանդիսատես, լսել եմ, որ շատ ֆիլմերի դեպքում դժգոհություն է եղել։ Այնպես չէ, որ բոլորը գեղեցիկ ընդունվել են հանդիսատեսի կողմից։ Միգուցե ժամանակ է պետք։ Մենք մեծ քանակի ֆիլմեր չենք ֆինանսավորում, մեզ մոտ արտադրությունը մեծ չէ։  Կարծում եմ՝ այս փոքր քանակի մեջ կա շարժ, ունենք ֆիլմեր, որոնք հանգիստ ներկայացնում ենք այսօր ու չենք ամաչում, որ սա հայկական կինո է։ Ինձ թվում է՝ ժամանակ է պետք։ Իհարկե, ըստ ինձ, ամենակարևորը  ֆիլմի սյուժեն է։ Ունենք փորձառու, շնորհալի ռեժիսորներ, օպերատորներ, արդեն պրոդյուսերական դպրոցն է ձևավորվում։

Panorama.am-Իսկ սցենարիստնե՞ր։

Շ.Միրզախանյան- Սցենարիստներ քիչ ունենք, սցենարական դպրոցը պետք է զարգացնել։ Այս ուղղությամբ ծրագրեր են մշակվում։ Փոփոխություններ պետք են, պետք է ուժեղացնել սցենարական դպրոցը։ Շատ դեպքերում  ռեժիսորներն են գրում սցենարները։ Կարծում եմ՝ դա մի քիչ սխալ է։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ տեսանյութում։