Ձեր վստահելի աղբյուրը

Աշխատանքային օրվա ավարտից հետո շատերը կշտապեն մոլեր՝ Սև ուրբաթին զեղչով ապրանքներ գնելու։ Զեղչի մասին ծանուցումները գուցե դառնան դրամապանակները դատարկելու պատճառ։

«Իրազեկ և պաշտանված սպառող» ՀԿ նախագահ Բաբկեն Պիպոյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում մի քանի խորհուրդ է տվել՝ գների իջեցման մասին հայտարարություններից, գովազդներից գլուխները կորցրած մարդկանց։   

Բաբկեն Պիպոյան-Հիշեք, «Սև ուրբաթ»-ը հնարավորություն է ավելի մատչելի գնով ապրանք  ձեռք բերելու։

Պետք է նաև հիշել, եթե կա այդ հնարավորությունը չի նշանակում, որ մենք պետք է կատարենք գնումներ, որոնք պլանավորված չեն։  Այսինքն, մենք այդ օրը պետք է կատարենք այն գնումները, որոնք անհրաժեշտ են, ոչ թե այն ապրանքերը, որոնց վրա առկա են մեծ զեղչեր։ 

Երրորդ՝ այն մեծ տառերով գնիջեցումները, որ տեսնում ենք, պետք է մտքում չափեք, տեսնենք, թե մեր հաշվարկով, այդ ապրանքն ինչքան պետք է արժենար և ինչքան արժե հիմա։ Սրանք այն երեք հիմնական խորհուրդներն են, որոնք մարդիկ պետք է հաշվի առնեն ապրանքը ձեռք բերելուց առաջ։

Ապրանքը ձեռք բերելու ընթացքում կամ հետո, եթե սպառողները հասկանում են, որ կա խնդիր, պետք է անպայման դրանց մասին բարձրաձայնեն, որպեսզի խախտում թույլ տված տնտեսվարողը ենթարկվի պատասխանատվության՝ հաջորդ տարի  խնդրին ավելի ուշադիր վերաբերվելու համար։

Բավականին մեծ տուգանքներ են սահմանված։ Մենք էլ հետևողական կլինենք, որպեսզի հասարակության  կողմից նկատած ու վեր հանած խնդիրները պետությունը դիտարկի որպես իր կողմից  դիտարկած խնդիր, քանի որ այդ պարագայում ապացուցելիությունն ու հասանելիությունը շատ ավելի  հեշտ է, պատճառն էլ մեկն է՝ զեղչը  կիրառվում է վերջին մեկ ամսվա ընթացքում գործած միջին գնի նկատմամբ։  Անկախ այն բանից, այդ պահին խանութում եղե՞լ է տեսուչ, թե ոչ, շատ պարզ՝ փաստաթղթերով երևում  է, թե այդ օրը ինչ  գնով է վաճառվել ապրանքը, նաև հեշտ համեմաություն է  արվում։

Panorama.am-Գների մոնիտորինգը սպառողի՞ պարտականությունը պետք է լինի։
Բաբկեն Պիպոյան-Պետությունը ևս մոնիտորինգ պետք է անի։ Օրինակ, նախորդ տարի նման մոնիտորինգ արվել է։ Անցած տարի օրենքը նոր էր ընդունվել, շատ տնտեսվարողներ  իրենք էլ ծանոթ չէին կարգավորումներին ու լավ չէին պատկերացնում։ Օրենքի ընդունումից հետո մենք էլ երկար ժամանակ քննարկում էինք իրավակիրառ պրակտիկայում դրա ապահովումն  ու մնացած խնդիրները, որոնք առաջանում էին  օրենքի կիրառման արդյունքում։ Թերևս առաջին անգամ օրենքը  կիրառության մեջ է փորձով, քանի որ մինչև անցած տարի օրենք չունեինք, անցած տարի օրենք ունեինք, փորձ չունեինք,  այս տարի ունենք օրենք, նաև կիրառության փորձ։ Այս իմաստով տարին էականորեն տարբերվում է մնացած բոլոր  տարիներից։ Իսկ արդյունքով կտարբերվի՞, թե՞ չէ, ցույց կտա ժամանակը։

Panorama.am-Եթե տնտեսվարողը մի ապրանքի, ենթադրենք, 70 տոկոսի զեղչի մասին տևական ժամանակ հայտարարել է, գովազդել է, սակայն «Սև ուրբաթ»-ին խոստացած չափով զեղչ չի արել սպառողն ի՞նչ կարող է անել։
Բաբկեն Պիպոյան-Նախ պետք է գովազդը տեսնել, որպեսզի ամբողջական լինի պատասխանը։

Եթե  խանութը հայտարարում է օրինակ 50-70 տոկոս զեղչ, ապա նշանակում է, որ  ապրանքների առնվազն 20 տոկոսը պետք է զեղչված լինեն 70 տոկոսի չափով։  Եթե չի հայտարարվում «նշված տեսականու» մասին,  նշանակում է զեղչը տարածվում է ամբողջ տեսականու վրա։ Եթե կա «նշված տեսականի» արտահայտությունը, ապա նշված տեսականու առնվազն 20 տոկոսը պետք է զեղչվի իրենց հայտարարածի առավելագույն չափով։  Միաժամանակ օրենքը չի արգելում, որ խանութը հայտարարի, եկեք ու այս մի զարդը կամ օծանելիքն առեք 70 տոկոս զեղչով։

Ինչ վերաբերում է Ձեր հարցին, ապա սպառողը կարող է դիմել Մրցակցության պաշպանության հանձնաժողով, եթե վերջինը քայլեր չձեռնարկի, կարող է դիմել «Իրազեկ և պաշտպանված սպառող» ՀԿ-ին, որպեսզի պարզենք, նաև հսկենք, թե ինչու պետական մարմինը չի կատարել անհրաժեշտ քայլերը։

Եթե եղել է 70 տոկոս զեղչի խոստում, ապա  զեղչը պետք է անպայման լինի, կրկնեմ, ընդ որում այդ զեղչը պետք է կազմի նախորդ 30 օրերի  հաշվարկված գնից։ Այսինքն, եթե տվյալ ապրանքը խանութում տեսել եք 100 հազար դրամով, իսկ զեղչից մեկ օր առաջ դարձրել են 200 հազար դրամ, բայց չի վաճառել, այդ 200 հազարը ոչ մի բանի մասին է, քանի որ զեղչը հաշվարկվում է նախորդ ամսվա  վաճառքի միջին գնից։