Ձեր վստահելի աղբյուրը

 Գիտությունների ազգային ակադեմիայի նիստերի դահլիճում ՀՀ ԳԱԱ արևելագիտության ինստիտուտը կազմակերպել էր «Հարավային Կովկաս․ կայունության և անվտանգության արդի մարտահրավերները» խորագրով միջազգային գիտաժողովը։

Գիտաժողովի մասնակիցներին ողջունել է ՀՀ ԳԱԱ Հայագիտության և հասարակական գիտությունների բաժանմունքի ակադեմիկոս-քարտուղար, ակադեմիկոս Յուրի Սուվարյանը։ «Հիմա աշխարհում տեղի են ունենում փոփոխություններ։ Միաբևեռ աշխարհից անցում է կատարվում բազմաբևեռ աշխարհի։ Այս փոփոխությունները բերում են աշխարհաքաղաքական սուր լարվածություն հատկապես խոշոր տերությունների միջև։ Օգտվելով խոշոր տերությունների զբաղվածությունից՝ որոշ երկրներ փորձում են լուծել իրենց խնդիրները։ Եվ թերևս դա պատճառներից մեկն է, որ Հարավային Կովկասում իսկապես կա անվտանգության սպառնալիք, և այս գիտաժողովը պետք է անդրադառնա այս հարցերին»,- իր ելույթում ասաց Յուրի Սուվարյանը։ Նա նշեց, որ Հայաստանի վերաբերյալ Թուրքիայի և Ադրբեջանի նկրտումները նույնպես այդ տրամաբանության մեջ պետք է դիտարկել։ «Այդ երկրներն ունեն խնդիրներ, որոնք ծրագրել են դեռ հարյուր տարի առաջ Թուրքիայի կողմից Ադրբեջան պետության ստեղծմամբ։ Ահա այսօր իրենց ծրագրով նախատեսված խնդիրները փորձում են լուծել։ Այս միտքը պետք է մեզ մի ուշագրավ գաղափարի բերի՝ անկախ պետություն ունենալու համար պետք է ունենալ նաև երկարաժամկետ քաղաքական ծրագիր կամ ռազմավարություն։ Մեր գիտաժողովն ունի լուրջ խնդիրներ քննարկելու, դրանք գիտական առումով կարևորելու և մշակելու հանձնարարականներ»,- ասաց Յուրի Սուվարյանը։

Իրանի Իսլամական Հանրապետության դեսպանության մշակույթի կենտրոնի խորհրդական Մոհամմադ Ասադի Մոհավեդը, ողջունելով գիտաժողովի մասնակիցներին, մասնավորապես, նշեց․ «Հույս ունեմ, որ այս գիտաժողովի արդյունքը կաջակցի տարածաշրջանի կայունությանը և անվտանգությանը, քանի որ մենք հավատում ենք, որ էլիտաների միջև նման քննարկումները կարող են լինել շատ արդյունավետ։ Մենք այսօր այստեղ հավաքվել ենք քննարկելու անվտանգության և քաղաքական կայունության կարևոր հարցը, ինչպես նաև տնտեսության, մշակույթի զարգացման և խաղաղության հարցերը։ Հայտնի է, որ անվտանգության և կայունության պակասը բերում են շատ մարտահրավերներ հասարակության համար»։

Իրանի Իսլամական Հանրապետության Մեջլիսի պատգամավոր Ռոբերտ Բեգլարյանը նշել է․ «Խորհրդային Միության փլուզումից հետո Իրան և Հայաստան հարաբերությունները եղել են բարի-դրացիական և փոխադարձորեն վստահված, ուստի և կայուն և զարգացման միտում ունեցող։ Սակայն այդ զարգացման գործընթացում միշտ էլ տնտեսականը զիջել է քաղաքականին, ինչի լուրջ բացը նկատվեց հատկապես ղարաբաղյան 2-րդ պատերազմից հետո։ 44-օրյա պատերազմից հետո, աշխարհաքաղաքական տագնապաբնույթ եռուզեռից ելնելով, երկու երկրների հարաբերությունները թևակոխեցին նոր փուլ, որն ունի և դեռ կունենա բազմակողմանի բնույթ։ Տարածաշրջանի հարևանների և տարածաշրջանից դուրս երկրների ներկայությունն ու դերակատարությունը ստեղծել են և ստեղծելու են մարտահրավերներ։ Այս գիտաժողովն իր վերնագրում ներառել է մարտահրավերների առկայությունը, բնականաբար, կանդրադառնա դրանց՝ թեկուզև սահմանափակվելով քանիսի վրա,- ասաց Ռոբերտ Բեգլարյանը և հավելեց,- Նման միջոցառումները չափանզանց կարևոր են, որպեսզի երկու երկրների պետական համակարգն ու որոշում կայացնող կենտրոնները տեղյակ լինեն միմյանց հայացքներից և մտահոգություններից, ծանոթանան աշխարհընկալումներին և քաղաքականությունների մշակման ոճին ու ձևավորմանը։ Պիտի ընդգծեմ, որ, ըստ իս, այս պահի դրությամբ Իրանի Իսլամական Հանրապետության համար շատ կարևոր է, որ ընկալի, թե Հայաստանն ինչ հեռանկար է տեսնում Իրան-Հայաստան հարաբերությունների համար, ինչպես է ընկալում Իրանի դերը տարածաշրջանի անվտանգային տիրույթում, Հայաստանի Հանրապետությունն ինչպես է արձագանքում Իրանի անվտանգության քաղաքականությանն ու առաջնահերթություններին տարածաշրջանը խաղաղ պահելու հարցում»,- ասաց Ռոբերտ Բեգլարյանը։

ՀՀ ԳԱԱ Արևելագիտության ինստիտուտի Իրանի բաժնի վարիչ Գոհար Իսկանդարյանը հանդես է եկել  «Հարավային Կովկասում տեղի ունեցող նոր զարգացումները․ հայացք Հայաստանից» թեմայի վերաբերյալ զեկուցմամբ։ Նա նշել է, որ գիտաժողովն անցկացվում է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարության բարձրագույն կրթության և գիտության կոմիտեի աջակցությամբ, և երեք տարի շարունակ խմբով ուսումնասիրություն են իրականացնում «Հարավկովկասյան ուժային հարաբերակցության փոխակերպումը և արցախյան 2020թ. պատերազմը. տարածաշրջանային զարգացումների միտումները աշխարհաքաղաքական նոր իրողությունների ներքո» թեմայի շրջանակում։ Հաջորդ տարի գիտական խումբը լույս կընծայի կոլեկտիվ մենագրություն, որում ամփոփված կլինեն ուսումնասիրության արդյունքները։