Հասարակություն 14:05 30/11/2023 Հայաստան

Վիճակագրությունը մտահոգիչ է. շների հարձակվելու և կծելու դեպքերը Հայաստանում շատացել են

Վերջին շրջանում Երևանում և մարզերում կենդանիների կողմից մարդկանց տուժելու դեպքերն ավելացել են: Հատկապես սոցիալական ցանցերում հաճախ ենք նկատում նման գրառումներ։ Մարդիկ ահազանգում են` և Երևանում, և ՀՀ այլ քաղաքներում կան մեծ թվով թափառող շներ, որոնք հաճախ հարձակվում են մարդկանց վրա, իսկ առավել հաճախ շների հարձակումից տուժում են երեխաները։

Պաշտոնական վիճակագրությունը ևս մտահոգիչ է։ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնից Panorama.am-ին տրամադրած տվյալների համաձայն, 2023 թվականի հունվար-հոկտեմբերին հանրապետությունում արձանագրվել է կենդանիների կողմից տուժելու 6919 դեպք, ինչը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ 1375-ով ավելի է։
Կենդանիների կողմից հարձակումների մեծ մասը գրանցվել է մայրաքաղաքում՝ 2807 դեպք։
Ի դեպ, տեր ունեցող շների կծելու դեպքերն ավելի շատ են։ Ըստ վիճակագրության՝ հարձակումներից 3546-ը գրանցվել է տեր ունեցող շների կողմից, 3253-ը՝ թափառող շների, 120-ը՝ վայրի կենդանիների կողմից։

Մասնագետները զգուշացնում են, որ որքան էլ մարդիկ շատ սիրեն շներին, այնուամենայնիվ, պետք է հիշել՝ և տնային, և փողոցի շները կարող են վտանգավոր լինել։

«Մուրացան» հիվանդանոցային համալիրի մանկական վնասվածքաբանության և օրթոպեդիայի կլինիկայի ղեկավար Արարատ Նազանյանը Panorama.am-ի հետ զրույցում նշեց, որ կենդանիների կողմից հասցված վերքերը միշտ եղել են ուշադրության կենտրոնում ոչ միայն բժիշկների, այլ նաև համաճարակաբանների կողմից, քանի որ այդ վնասվածքներն ունեն ոչ միայն մաշկի ամբողջական խախտման, այլև վարակի վտանգ։

Մասնավորապես, դրանք կարող են կատաղություն հիվանդության պատճառ դառնալ, որոնք կարող են անցնել մարդկանց կենդանիների բերանում գտնվող վիրուսների հետևանքով։ Մասնագետի խոսքով, թեև շների՝ մարդկանց կծելու դեպքերը հազարավոր են, սակայն վերջին տարիներին, բարեբախտաբար, կենդանիների կծելուց հետո կատաղության դեպքեր մարդկանց շրջանում չեն գրանցվել՝ շնորհիվ կանխարգելիչ միջոցառումների։

Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման ազգային կենտրոնից ևս տեղեկացնում են, որ մարդկանց շրջանում կատաղության վերջին դեպքն արձանագրվել է 2019 թվականին Արմավիրի մարզում։

«Երբ կենդանին կծում է, այդ ժամանակ առաջանում է մաշկի ամբողջականության խախտում, և թքի հետ այդ վիրուսները՝ փայտացման կամ կատաղության, կարող են անցնել մարդու արյան մեջ՝ դրանով իսկ առաջացնելով ծանր հետևանքներ։ Եւ կատաղությունը, և փայտացում հիվանդությունները մարդու համար համարվում են մահացու, ուստի եթե կենդանին կծում է, պարտադիր հավաքվում է անամնեզ կենդանու վերաբերյալ և կատարվում են համապատասխան միջոցառումներ»,- ասաց վնասվածքաբանը։

Նրա խոսքով՝ շան կծածից հետո մահվան դեպքերը թեև հազվադեպ են, այդուհանդերձ, լուրջ վերքերը կամ վարակի տարածումը կարող են զգալի վնասել առողջությունը։ Դրա համար պետք է անհապաղ դիմել բուժօգնության։

Արարատ Նազանյանը նշեց, որ եթե շունը հարձակվել և վնասել է մարդուն, առաջին հերթին պատվաստում են տուժածին, իսկ հետո սկսում հետևել շան վարքին։

«Վնասելուց հետո վերքերի մշակում են օճառաջրով, այլ նյութերով և պարտադիր կատարվում է հակափայտացման և հակակատաղության պատվաստում»,- ասաց մասնագետը։

Ընդհանուր առմամբ, ըստ նրա, հիվանդանոց են դիմում տարբեր աստիճանի վնասվածքներով քաղաքացիներ։ Եթե շունը հարձակվել է, բայց չի վնասել, ապա թքոտման կամ հպման դեպքում կարելի է նաև մարդուն չպատվաստել, քանի որ մաշկի ամբողջականության խախտում փաստացի տեղի չի ունեցել, իսկ եթե մաշկը թեկուզ աննշան վնասվել է, ապա անկախ վերքի առկայությունից, պարտադիր պետք է կատարել կատաղության և փայտացման դեմ պաստվաստումը։

Եթե շունը պատվաստված է, նման դեպքում կատաղության դեմ պատվաստանյութի առաջին ներարկումն արվում է անմիջապես, իսկ մյուսները 3-րդ, 7-րդ և 14-րդ օրը։ Իսկ այն դեպքերում, երբ կծել է թափառող շուն և հնարավոր չէ հետևել, հսկել կենդանուն, կատարվում է պատվաստման ամբողջական կուրսը, այսինքն՝  ներարկումն արվում է նաև 30-րդ և 90-րդ օրը։

Իսկ այն դեպքերում, երբ վերքը շատ խորն է և հասնում է մինչև մկանային հյուսվածք, բացի վերոնշալ միջոցառումներից, ըստ Արարատ Նազանյանի, կատարվում է հակակատաղության իմունոգլոբուլին հենց վերքի մեջ, որը զերծ է պահում հետագա բարդություններից։

Ինչ վերաբերում է փայտացման պատվաստանյութին, մասնագետը նշեց, որ եթե վերջին անգամ փայտացման դեմ պատվաստումից անցել է 3 տարուց ավելի, ապա շան կծելուց հետո  իրականացվում են և կատաղության, և փայտացման դեմ պատվաստումներ։

Արարատ Նազանյանի խոսքով՝ երեխաներն առավել հաճախ են տուժում շների հարձակումից, քանի որ սիրում են խաղալ կենդանիների հետ։

«Սովորաբար ցանկացած ցեղատեսակի շուն կարող է հարձակվել՝ լինի դա տնային, թե՛ փողոցի շուն։ Դրանք կարող են վտանգավոր լինել, դրա համար պետք է առավել զգույշ լինել։ Տաք եղանակին շան կծելու դեպքերն ավելի շատ են լինում, քանի որ երեխաները խաղում են բակերում և առավել հաճախ առնչվում թափառող շների հետ։ Նրանք հետաքրքրասեր են, կարող են մոտենալ շներին, որոնք ձագերի հետ են, փորձեն սիրել, կերակրել, երբեմն էլ ուզում են շանը տվյալ տարածքից հեռացնել  և դիմում են ագրեսիվ միջոցների, ինչը կարող է վատ ավարտ ունենալ երեխաների համար»,- ասաց մասնագետը։

Արարատ Նազանյանը հայտնեց, որ «Մուրացան» հիվանդանոցային համալիր այս տարվա հունվարի մեկից մինչև նոյեմբեր դիմել է կենդանիների կողմից վնասվածք ստացած 322 երեխա, իսկ 2022 թվականին գրանցվել է 260 դեպք։ «Դեպքերի 90 տոկոսը շան կծած է, մնացած 10 տոկոսը կատվի, ծովախոզուկի, կապիկի, առնետի, մկների կծած։ Բարեբախտաբար, այս տարի ծանր դեպքեր չենք ունեցել, իսկ նախորդ տարիներին եղել են դեպքեր, երբ շների հարձակումից վնասվել են երեխայի դեմքը, կարևոր օրգանները»,- ասաց Արարատ Նազանյանը։

Նրա խոսքով՝ պարտադիր չէ, որ մարդուն կծած շունը կատաղած լինի, պարզապես պրոֆիլակտիկ միջոցառումներն արվում են, որ խուսափեն հետագա բարդություններից, քանի որ հնարավոր է հետո պարզվի, որ տվյալ կենդանին կատաղած է։

Նա միաժամանակ ասաց, որ փողոցային շներին ևս պետք է տարին մեկ անգամ պատվաստել, այլ ոչ թե մեկ անգամ պատվաստել և վերջ։

Վնասվածքաբանը նշեց նաև, որ կծելուց հետո երբեք չի կարելի տվյալ կենդանուն վնասել, քանի որ հետագա կանխարգելիչ պատվաստումների կուրսը կախված է նաև կենդանու վարքագծից:
«Պետք է հսկողություն սահմանել, եթե 10-14 օրվա ընթացքում շունը սատկում է, պետք է պարտադիր հետազոտել գլխուղեղը, որպեսզի պարզ դառնա՝ կատաղության կամ փայտացման վիրուսներ արդյոք առկա են տվյալ կենդանու մոտ, թե ոչ»,- ասաց Արարատ Նազանյանը՝ միաժամանակ հավելելով, որ կատաղություն հիվանդության ախտանիշները մարդու օրգանիզմում ուշ են նկատվում՝ կախված, թե որտեղ է վերքը տեղակայված։

Այսպիսով, մասնագետը մեկ անգամ ևս խորհուրդ է տալիս՝ անծանոթ, թափառող շների հետ շփումը հասցնել նվազագույնի, իսկ ծնողներին էլ հորդորում է ուշադիր լինել, որ երեխաները չխաղան այն վայրերում, որտեղ կան մեծ թվով թափառող շներ, թույլ չտան մոտենալ այն կենդանիներին, որոնք ձագեր ունեն։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

22:08
Փարաքար խոշորացված համայնքի ղեկավարը հրաժարական է տվել
ՀՀ Արմավիրի մարզի Փարաքար խոշորացված համայնքի ղեկավար Լյուդվիգ Գյուլնազարյանը հրաժարական է տվել։ «Արմենպրես»-ի հետ զրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:53
Ուժայինների նոր ղեկավարները լինելու են դեկորատիվ դեմքեր, որոշում կայացնողները կլինեն ոչ հայկական անձնագրերով. Ստեփան Դանիելյան
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է. «Ըստ տրամաբանության, ուժայինների նոր ղեկավարները լինելու են դեկորատիվ դեմքեր, իրական որոշում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Առանձնակի ծանր հանցագործության մեջ մեղադրվողները փախուստի են դիմել ՀՀ ոստիկանությունը փնտրում է
Իրավապահներին հրահանգ է տրվել ուժեղացված հսկողություն սկսել ՀՀ բոլոր տարածքներում։ «ArmLur.am-ին հասած տեղեկությունների համաձայն՝...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
Կայացել է ՀՀ ԱԺ և ՌԴ ԴԺ միջև համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողովի 38-րդ նիստը
ԱԺ-ից հայտնում են որ, նոյեմբերի 18-ին կայացել է ՀՀ Ազգային ժողովի և ՌԴ Դաշնային ժողովի միջեւ համագործակցության միջխորհրդարանական հանձնաժողովի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Կարծեք՝ Սոնա Մնացականյանն է եղել վարչապետի ավտոշարասյան մեջ և ոչ թե ՝ վարորդը․ փաստաբանը՝ դատական նիստի մասին
 «Փորձագետը հստակ նշեց, որ տեսագրությունն  արագությունը պարզելու համար բավարար ելակետային տվյալներ չէր պարունակում։ Տվյալ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:38
Հունգարիան հայտարարել է Ուկրաինայի վրա ռուսական հարձակումների ավելացման մասին
Ռուսական բանակի ռազմական գործողությունները վերջին շրջանում դարձել են ավելի ինտենսիվ և նկատելիորեն ավելի հաջողված, իսկ Ուկրաինայում հումանիտար...
Աղբյուր` Panorama.am
20:23
ՌԴ-ն հետախուզում է հայտարարել Վրաստանի ՊՆ նախկին նախարարի նկատմամբ
Վրաստանի պաշտպանության նախկին նախարար, «Ֆորմուլա» հեռուստաալիքի հիմնադիր Դավիթ Կեզերաշվիլին արձագանքել է նոյեմբերի 17-ին սոցցանցում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:09
Փաշինյանը տիկնոջ և դստեր հետ շրջայց է կատարել Վատիկանի թանգարաններում
Սուրբ Աթոռ կատարած աշխատանքային այցի շրջանակում  Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ` Աննա Հակոբյանի և դստեր` Արփի Փաշինյանի հետ շրջայց է կատարել...
Աղբյուր` Panorama.am
19:51
Կանցկացվի զինավորականների ըմբշամարտի ԱԱ-ն. ՀՀ-ի ուժեղագույն մարզիկներին դուրս են հանել մրցաշարից
Նոյեմբերի 18-24-ը Երևանի Կ. Դեմիրճյանի անվան մարզահամերգային համալիրում կանցկացվի զինվորականների ըմբշամարտի աշխարհի 37-րդ առաջնությունը, որին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:37
Այն աղետը, որը Հայաստանին բերել է Նիկոլ Փաշինյանը, չի բերել պատմության մեջ ոչ մի այլ ղեկավար․ Սուրեն Պետրոսյան
«Ժողովրդավարական համախմբում» կուսակցության նախագահ Սուրեն Պետրոսյանը գրում է․ «Այն աղետը, որը Հայաստանին բերել է Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:23
Արգիշտի Քյարամյանը աշխատանքային վերջին խորհրդակցությունն է անցկացրել
Նոյեմբերի 18-ին Արգիշտի Քյարամյանը ՀՀ քննչական կոմիտեի ղեկավար կազմի, կառուցվածքային ստորաբաժանումների ղեկավարների, ինչպես նաև Կոմիտեի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:12
Կամերայի դիրքերի վերաբերյալ ոչ մի հետազոտություն չեմ արել․ վրաերթից մահացած հղի Սոնա Մնացականյանի գործով հարցաքննվող
 Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանի Կենտրոնի նստավայրում այսօր շարունակվում է Նիկոլ Փաշինյանի ավտոշարասյան կողմից վրաերթի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:50
Անդրանիկ Հովհաննիսյանը նշանակվել է Վիեննայի ՄԱԿ-ի գրասենյակում ՀՀ մշտական ներկայացուցիչ
ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հրամանագրով դեսպան Անդրանիկ Հովհաննիսյանը ԵԱՀԿ-ում՝ ՀՀ առաքելության ղեկավար, իսկ Վիեննայի ՄԱԿ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
ԲԴԽ նախագահի պարտականությունները կկատարի Կարեն Թումանյանը
Բարձրագույն դատական խորհրդի նախագահի ժամանակավոր պաշտոնակատարը Կարեն Թումանյանն է։ Այս մասին տեղեկանում ենք ՀՀ դատական իշխանության պաշտոնական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:25
Իսրայելի նախագահի օդանավին արգվել է մտնել Թուրքիայի օդային տարածք
Թուրքական մամուլում տեղեկություններ են շրջանառվում Իսրայելի նախագահ Իցհակ Հերցոգի՝ Բաքվում ընթացող կլիմայական «COP29» համաժողովին...
Աղբյուր` Panorama.am
18:13
«Գոյ» թատրոնի գեղ. ղեկավար Արթուր Սահակյանը կոչ է անում միանալ տրանսպորտի թանկացման դեմ ստորագրահավաքին
Բեմադրիչ, ռեժիսոր, «Գոյ» թատրոնի գեղ. ղեկավար Արթուր Սահակյանը կոչ է անում միանալ տրանսպորտի թանկացման դեմ ստորագրահավաքին:...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Չհրկիզվող պահարանում փամփուշտներ ու թմրամիջոց են հայտնաբերվել
Համայնքային ոստիկանության Գավառի բաժնի ծառայողները զենքի պահման պայմանները ստուգելու նպատակով այցելել են Հայրավանք բնակավայրի բնակիչ 43-ամյա...
Աղբյուր` Panorama.am
17:56
110 մլրդ դրամն ուղղվելու է այն մարդկանց, ովքեր դարձել են անապահով հենց այս իշխանության գործունեության արդյունքում. Թադևոս Ավետիսյան
2025 թվականի բյուջեով աշխատավարձերի, թոշակների և նպաստների աճ չի նախատեսվում, բայց կանխատեսվում է գնաճ։ Բյուջեի սոցիալական բաղադրիչի և մյուս...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
Սարիկ Անդրեասյանն ու դերասանուհի Լիզա Մորյակը սպասում են իրենց երկրորդ երեխային
Ռեժիսոր Սարիկ Անդրեասյանն ու դերասանուհի Լիզա Մորյակը կիսվել են ուրախալի լուրով՝ շուտով զույգը երկրորդ երեխան կունենա։ Այս լուրով զույգը կիսվել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:39
Աղմկահարույց սպանությունից հետո Փարաքարի համայնքապետը հրաժարական է ներկայացրել
Փարաքար խոշորացված համայնքի ղեկավար ՔՊ-ական Լյուդվիգ Գյուլնազարյանը հրաժարական է ներկայացրել: Այս մասին հայտնում են ԶԼՄ-ները։ Ավելի վաղ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:26
Մարիինյան թատրոնի մենապարող Վլադիմիր Շկլյարովի առեղծվածային մաhը
Նոյեմբերի 16-ի գիշերը մահացել է Մարինյան թատրոնի  մենապարող, ՌԴ վաստակավոր արտիստ Վլադիմիր Շկլյարովը։ Նա 39 տարեկան էր։ Վլադիմիր...
Աղբյուր` Panorama.am
17:14
Ի՞նչ է անում Նիկոլ Փաշինյանը. Լևոն Քոչարյան
«Ի՞նչ է անում Նիկոլ Փաշինյանը։ Փորձում է փրկել խարխլված վարկանիշը՝ հույս ունենալով, որ կկարողանա մեր ժողովրդի արդարացի բողոքն ու...
Աղբյուր` Panorama.am
16:58
Ջրանջատում Արմավիրի մարզում
նոյեմբերի 19-ին
Աղբյուր` Panorama.am
16:33
«Նախկին» գյոզալական բառը մի օգտագործեք այս մարդկանց դեպքում, նախկինն Արցախ է պահել ու բանակ սարքել. Աշոտյան
«Բռնապետը երբեք չի բավարարվում եղածով։ Ոչ մի հարցում՝ ոսկուց մինչև սիրուհիներ, զոհից մինչև ճնշումներ»։
Աղբյուր` Panorama.am
16:26
Աշոտյանը կմնա տնային կալանքում
ՀՀԿ փոխնախագահ Արմեն Աշոտյանի նկատմամբ ընտրված տնային կալանք խափանման միջոցը կմնա անփոփոխ։ Այսօր հայտարարեց նիստի նախագահող դատավոր Վահե...
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Ժաննա Ալեքսանյան. Փաշինյանի դժգոհությունից տեղյակ չեն նաև խորին շնորհակալությամբ հեռացողները
«Փաշինյանի խնդրանքով պաշտոններից հեռացան իրեն ամենահավատարիմ մարդիկ»,-նման կարծիք է հայտնել իրավապաշտպամ Ժաննա Ալեքսանյանը։ Նա...
Աղբյուր` Panorama.am
16:08
Սերգեյ Փարաջանովի 100-ամյակին նվիրված կանցկացվի միջոցառումների շարք
Նոյեմբերի 19-ին, ժամը 19:00-ին «Հայ-Արտ» մշակութային կենտրոնում (հասցե՝ Մաշտոց 7 Ա) կբացվի «Հակոբ Կոջոյան» կրթահամալիրի`...
Աղբյուր` Panorama.am
15:48
Ճանապարհային աշխատանքների ժամանակ բեռնատարը վարորդի հետ միասին շրջվել և ընկել է կիրճը
Նոյեմբերի 14-ին Չինաստանի Յուննան նահանգի Վենշան քաղաքի մոտակայքում ճանապարհային աշխատանքների ժամանակ բեռնատարի վարորդն իր մեքենայով շրջվել և...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Մենք Թումանյանին այնքան էլ լավ չգիտենք. Թանգարանի տնօրեն
14:01 16/11/2024

Մենք Թումանյանին այնքան էլ լավ չգիտենք. Թանգարանի տնօրեն

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}