Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երեքշաբթի օրը՝ դեկտեմբերի 19-ին, Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանը կհրապարակի «Նարայանը և մյուսներն ընդդեմ Ադրբեջանի» գործով վճիռը։ Panorama.am-ին այս մասին հայտնեցին  Եվրոպական դատարանից։

Դիմումատուները Հայաստանի տասը քաղաքացիներ են: Նրանք 1995 թվականին ծնված Էդգար Նարայանի, 1996 թվականին ծնված Էրիկ Աբովյանի և 1990 թվականին ծնված պարոն Շավարշ Մելիքյանի ծնողները, քույրերն ու եղբայրներն են։ Տուժողները եղել են Հայաստանի Հանրապետության զինված ուժերի զինծառայողներ։

Գործը վերաբերում է ադրբեջանցի զինծառայողի կողմից դիմողների հարազատներին սպանելուն, ով հատել է Հայաստանի տարածքի սահմանը և կրակել նրանց վրա։

Նարայանը, Աբովյանը, Մելիքյանը զոհվել են 2016 թվականի դեկտեմբերի 29-ին ՀՀ Տավուշի մարզի Չինարի գյուղի մերձակայքում գտնվող «Բիթլիս» մարտական դիրքում հերթապահություն իրականացնելիս։ Նրանք դատարանում ներկայացնում են Արտակ Զեյնալյանը և Արա Ղազարյանը:

Ըստ գործի նյութերիկ, 2016 թվականի դեկտեմբերի 29-ի առավոտյան Ադրբեջանի զինված ուժերի զինծառայող Չինգիզ Գուրբանովը հատել է սահմանը և առաջացել դեպի «Բիթլիս»։
Ժամը 8.30-ի սահմաններում Նարայանը և Աբովյանը դուրս են եկել «Բիթլիսի» խրամատից՝ զուգարան գնալու և մի քանի տարաներում ջուր հավաքելու համար։ Երկուսն էլ անզեն են եղել։

Կրակոցներ են հնչել, որոնցից հետո պարզվել է, որ սպանվել են Նարայանը և Աբովյանը։ Մարտական դիրքում գտնվող մյուս զինվորներն անմիջապես վազել են կրակոցների ձայնի ուղղությամբ։ Փոխհրաձգություն է եղել, և երրորդ հայ զինվորը՝ Շավարշ Մելիքյանը, սպանվել է։ Ժամանել են հայկական ուժերը, և մեկ ժամ անընդմեջ փոխհրաձգությունից հետո հակառակ կողմից կրակոցները դադարեցվել են։

Երեք հայ զինվորների դիերը հայտնաբերվել են գետնին Գուրբանովի դիակի հետ միասին։ Գուրբանովի դիակի կողքին հայտնաբերվել է ինքնաձիգ, լրացուցիչ պահունակներ և օգտագործված պարկուճներ։

Փաստի առթիվ Հայաստանի քննչական կոմիտեի զինվորական քննչական գլխավոր վարչությունում 2016 թվականի դեկտեմբերի 29-ին հարուցվել է քրեական գործ, դեպքի վայրը զննությամբ կազմել և արձանագրություն է կազմել։ Երեք հայ զինվորների դիերի դատաբժշկական փորձաքննությունները սկսվել են 2016 թվականի դեկտեմբերի 30-ին և ավարտվել համապատասխանաբար 2017 թվականի մարտի 1-ի, 25-ի և 3-ի հաղորդումներով։ Բժշկական եզրակացությունները նշում էին, որ երեք զինծառայողները մահացել են կրծքավանդակի և պարանոցի (ն Նարայան), որովայնի, կրծքավանդակի և աջ ոտքի (Աբովյան) և գլխի (Մելիքյան) հրազենային վնասվածքներից։

2017 թվականի մայիսի 3-ի հաղորդագրության համաձայն Չինգիզ Գուրբանովի կողմից բերված ինքնաձիգի դատաբժշկական փորձաքննության՝ մահացու կրակոցներն արձակվել են հենց այդ ինքնաձիգից։ Ըստ դիմումատուների, Ադրբեջանը ճանաչել է, որ Գուրբանովն է սպանել հայ զինվորներին։ Այդուհանդերձ, այն չի կատարել սպանությունների հանգամանքների հետաքննություն։  Փոխարենը, պետությունը բարձր է գնահատել նրա  արարքները՝ Չինգիզ Գուրբանովին հետմահու «Ադրբեջանի ազգային հերոսի» կոչում շնորհելով և նրա անունով փողոց անվանակոչելով։

Հենվելով Մարդու իրավունքների եվրոպական կոնվենցիայի 2-րդ (կյանքի իրավունք), 13 (արդյունավետ պաշտպանության իրավունք) և 14-րդ (խտրականության արգելք) հոդվածների վրա՝ դիմումատուները բողոքում են, որ իրենց հարազատները ապօրինի են սպանվել՝ հաշվի առնելով, որ շարունակական զինված հակամարտություն չի եղել։Դիմումատուները նաև պնդում են, որ իրենց հարազատները խտրականության են ենթարկվել իրենց ազգային պատկանելության պատճառով, նշել են, որ  Ադրբեջանը չի կարողացել արդյունավետ հետաքննություն իրականացնել սպանությունների վերաբերյալ:

Հիշեցնենք, որ 2016-ի դեկտեմբերի 29-ին Քննչական կոմիտեն հայտնեց՝ հարուցվել է քրեական գործ՝ Ադրբեջանի զինված ուժերի կողմից ագրեսիվ պատերազմ սանձազերծելու դեպքի առթիվ։
Ադրբեջանի զինված ուժերի ստորաբաժանումները, խախտելով պետությունների և ժողովուրդների խաղաղ գոյատևման ուղղված միջազգային իրավունքի նորմերը, Հայաստանի Հանրապետության Տավուշի մարզի սահմանամերձ գոտու` Չինար գյուղից դեպի հարավ-արևելք պետական սահմանի հատվածի պահպանությունն իրականացնող ՀՀ զինված ուժերի մարտական հենակետերը գրավելու նպատակով, 2016թ. դեկտեմբերի 29-ին վաղ առավոտյան, խախտելով Հայաստանի Հանրապետության տարածքային ամբողջականությունը, Հայաստանի Հանրապետության նկատմամբ կատարելով «ագրեսիայի ակտ», ներխուժել են ՀՀ տարածք, ծավալելով ռազմական գործողություններ, սանձազերծելով ագրեսիվ պատերազմ, զինված հարձակում են գործել ՀՀ ՊՆ թիվ N զորամասի պահպանությանը հանձնված «N» մարտական հենակետի անձնակազմի նկատմամբ։

Ազգային և կրոնական ատելության շարժառիթով զուգորդված, ադրբեջանական զինված ուժերի կողմից սպանվել են նույն զորամասի զինծառայողներ` ավագ լեյտենանտ Շավարշ Մելիքսեթի Մելիքյանը, շարքայիններ Էրիկ Գարիկի Աբովյանը և Էդգար Գրիգորի Նարոյանը, որից հետո, հանդիպելով մարտական հենակետի և օգնության հասած ստորաբաժանումների դիմադրությանը, նահանջել են: