Անահիտ Մարտիրոսյան. Հայաստանում կա 30.000 ուսուցիչ, մեկը մյուսից կիրթ ու գրագետ, բայց ՝ չպայքարող, լուռ ու անխոնջ
«Մեր ժամանակների հերոսը 2023» մրցանակաբաշխության գլխավոր մրցանակակիր ճանաչված մաթեմատիկայի մասնագետ, ուսուցիչ, դպրոցական ձեռնարկների հեղինակ, դպրոցի հիմնադիր Սևադա Խոջաբաղյանի շուրջ քննարկումները սոցցանցերում չեն դադարում։
Ֆեյսբուքյան օգտատեր Անահիտ Մարտիրոսյանը գրում է.
«Իսկ հիմա ավելի լուրջ, իմ անհատական վերլուծությունն ու վերաբերմունքն օրվա թեմայի՝ հերոսի նկատմամբ։ Անվերապահումով Նախապես ասեմ՝ մայրս ուսուցչուհի է՝ այն էլ մեդալակիր։ Սակայն, ես նեգատիվ կարծիք ունեմ արդի խեղճացսծ ու ստրկացած ուսուցիչների վերաբերյալ։ Որքան էլ , որ անառարկելիորեն խոնարհում ունեմ մանկավարժի նկատմամբ, որքան էլ, որ ակնածանք ունեմ ուսուցչի նկատմամբ, որքան էլ, որ ծնկի գալու չափ հարգանք ունեմ դասատուի նկատմամբ, բայց ներում չունեմ նրանց այսօրվա ենթարկյալ վիճակի նկատմամբ, ստրկաբարո ու խոնարհ, հլու- հնազանդ ենթարկվելու ու երբեք չըմբոստանալու հանդեպ։
Հայաստանում կա 30.000 ուսուցիչ, մեկը մյուսից կիրթ ու գրագետ, մեկը մյուսից վաստակաշատ ու արժանի, մեկը մյուսից նվիրյալ ու իր առաքելությանը խոնարհ ծառան, մեկը մյուսից պաշտելի, բայց ՝ չպայքարող, լուռ ու անխոնջ, մտազբաղ ու ներքին ցասումը զսպող ու լուռ հառաչանքով։ Այսօրվա ուսուցիչը, որին հեգնեցինք, իրականում նրա դիստրոֆիկ արտաքինը չէր պատճառը, այլ նրա իշխանահաճո քծնանքը։ Այն, որ լինելով Սյունեցի, այն, որ Գորիսն այսօր մեծագույն վտանգի տակ՝ ինքը սերունդ է կրթում , բայց, բեմի վրա շնորհակալությունը հայտնում ուսուցչի ու դպրոցի արժեքը չիմացող մի թերուսի, գոհունակությունը հայտնում համալսարանը չավարտած մեկին, որի ձեռամբ կեղծվել են պատմության ու հայ գրականության դասագրքերը, էջերից հեռացվել են մեր քարտեզները, մեր պատմական երկրի ամբողջականությունը, մեր ինքնությունը։
Բեմից հաճոյանալ մի թրքահպատակի, ով կրթության ու գիտության նախարար է նշանակել մի մոնղոլ-թաթարի մտածելակերպով միջակից ցածր մեկին, ում համար Նժդեhը ֆաշիստտ է, ու դպրոցի ռազմահայրենասիրական դաստիարակության վերացման թրքի հպատակ, ովքեր դպրոցների տնօրեններին հրահանգել էին դպրոցների պատերից հանել մեր հերոս տղերքի նկարները՝ թե բա դպրոցը գերեզմանոց չէ։ Բեմից հրճվել մի սուվինիր ստանալու վրա, որը տալիս է մի վարչապետ, ում կրթության ու գիտության փոխնախարարը Ամանոր բառը կլոր օ-ով է գրում ու այդ թերուս չկրթյալը ատեստացիոն տեստերի առաջ է կանգնեցնում 40 տարվա մանկավարժներին ու կտրում քննությունից, նվաստացնում, որ 14.000 դրամ հանկարծ ավել աշխատավարձ չստանան։ Կանգնել բեմից շնորհակալ լինել մի վարչապետից, ով մեր Alma Mater-երը, մեր հարյուրամյա համալսարաններն է վերացնում, կպցնում իրար, միացնում ու սարքում բարդակնոց։
Կանգնել բեմի վրա թշվառ տեսքով ու աստվածային գովք անել մի երկրի ու վարչապետի մասին, ում օրոք դեռ հագնում ես Սովետի ու Դեմիրճյանի ժամանակվա առած կոստյումդ ու գնում դպրոց, որտեղ տղա աշակերտներիդ թիվը պակասել է անգամներով։ Ես այս ուսուցիչ-մարդուն հերոս կհամարեի միայն այն ժամանակ, երբ իր հետ բերեր մեր արդի թրքացված դասագրքերը պատռեր ու բեմում շպրտեր այդ թատրոնի բեմադրիչի երեսին։ Այս՝ մաթեմատիկայի ուսուցչին հերոս կհամարեի՝ երբ կանգներ բեմին ու կարդար մաթեմատիկայի դասագրքի խնդիրը՝-« Մաթեմյանների ընտանիքն ունի 5 երեխա՝ Ադին, Բուդին, Գուդին, Եգին, Ֆլանը Ֆսթանը։ Քանի՞ տարեկան կդառնա Գագիկը Գագո տարում »։
Ու այս խնդիրը հենց բեմում լուծել տար նիկոլին ու ժաննային։ Անկախ մասնագիտությունից՝ մարդը նախ և առաջ պիտի հայրենասեր լինի, իր երկրի պահանջատերը լինի, պիտի իր երկրի հայապահպանման համար կոկորդը կրծի վարչապետի էլ, նախարարարի էլ, փոխնախարարի էլ։ Վերոնշյալ թվարկածներս միջակից ցածր կրթական ցենզով միջակություններ են։ Ոնց՞ կարելի խոնարհվել ու մի բան էլ շնորհակալ լինել մեկին, ով քո զոհված աշակերտներին հաշվում էր պլյուս մինուս 50 , ոնց՞ կարելի է 30.000 ուսուցիչ գերի ու հպատակ դառնալ անասունություն ծրագրերին, դասագրքերին ու խեղկատակ ատեստացիաներին։ Լավ, ձեր մեջ մեկը չկա՞ դրանց նստացնի երրորդ դասարանի թելադրություն տա ու կարմիր գրիչով սխալներն ուղղի։ Այդ ժամ նոր ես հերոս կգտնեմ ուսուցիչների մեջ։
Մեր ուսուցիչները շատ լավ ուսուցիչ են, լավ մասնագետ, բայց շատ վատ պայքարող, կոնֆորմիստ ու հարմարվողական ու ենթակա։ Այ սա է, որ ուսուցչին դարձրեց 40.000 դրամ աշխատավարձով թշվառ ու խեղճ, այնինչ ուսուցիչը պետք է իր երկրում ունենա կայսերական իրավունք և իշխանական աշխատավարձ։ Աշխսրհում կա 3 բարդ մասնագիտություն՝ Բժշկել, Դատել, Սովորեցնել։ Ես ունեցել եմ հրաշալի ուսուցիչներ, որոնց առջև խոնարհաբար ծնկում եմ ու երախտիքս հայտնում, բայց խեղճանալ անգամ դիպլոմ չունեցող մի թերուսի առջև՝ անընդունելի է ինձ համար։ Հերոս անունն էլ տեղին ու անտեղին մի շահարկեք ու փռեք ու շաղ տվեք ամեն հոգեպես չմոյի առջև… Հերոսը կռիվ տվողն ու պայքարողն է, ոչ թե վարչապետի ոտքի տակ լիզողը…Հերոսանում են շղթաները կոտրելով, ոչ թե ստրուկի շղթաները վզին կախեղով ու լպրծուն քծնանքով ելույթ ունենալով…. Իսկ ինչ մնում է այսօրվա թեմայի հերոսի շատերի բնութագրմամբ Քվազիմոդո արտաքինին՝ դա ավելի տանելի է, ու ոչ քննադատելի, քան իր քծնող, ճղճիմ ու հոգեպես տկար տեսակը։ Հերոսի մրցանակը պետք է ստանալ այն անձի ձեռքից, ով գիտե դրա արժեքը, բայց գալ բեմ ու հրճվել Փեթակից առած 2000 դրամանոց սուվիների վրա, ով իմ երկրում անարգել է հերոսի արժեքը, ես այն կտայի տվողի էլ, ստացողի էլ գլխին ու կիջնեի բեմից»։