Ձեր վստահելի աղբյուրը

Զբոսաշրջության կոմիտեի հրապարակած տվյալներով 2023 թվականին հայաստան են այցելել 2.3 մլն զբոսաշրջիկ։ Ակնհայտ է, որ դրա զգալի մասը ՌԴ-ից ժամանած ռելոկանտներն են։ Չնայած այս ցուցանիշներին, մասնավոր զբոսաշրջային ընկերությունները հայտնում են, որ ռիսկերի են հանդիպում սահմանամերձ շրջանների տուրիստական ուղղություններով, ինչը անվտանգային բաղադրիչ ունի իր մեջ։ ՀՀ զբոսաշրջութայն ոլորտի խնդիրների և դինամիկայի մասին Panorama.am-ը հարցեր ուղղեց  Տուրիզմի հայկական ֆեդերացիայի նախագահ Մեխակ Ապրեսյանին։

Մ. Ապրեսյան-Մեր համար նպատակային շուկա հանդիսացող շատ երկրների, նաև՝ եվրոպականների, Ճապոնիայի ու Չինաստանի ԱԳՆ կայքերում Հայաստանը  դեռևս ներկայացվում է կարմիր գծերի մեջ՝ որպես ոչ անվտանգ, ոչ ապահով երկիր և այն խիստ բացասական ազդեցություն է ունենում հատկապես կազմակերպված զբոսաշրիջության վրա։ Այս թվերը, որ մենք ունենք 2023 թվականին, հիմնականում անհատական այցելություններ են։ Կազմակերպված զբոսաշրջությունը դեռ կայուն վերականգնման փուլ չի մտել հենց այդ պատճառով, քանի որ կազմակերպված զբոսաշրջությունն առավել պատասխանատու զբոսաշրջություն է  և օտարերկրյա մեր գործընկերները խմբեր ուղարկելու դեպքում շատ զգուշավոր են և հաշվի են առնում իրենց իրավասու մարմինների կարծիքը, հրապարակումները և կամիր գոտիներով Հայաստանը նշելը։

Եթե նույնիսկ խմբեր են ուղարկում, ապա հայաստանյան իրենց գործընկերներին խնդրում են ծրագրից հանեն Հայաստանի շատ մարզեր՝ դրանք համարելով ոչ անվտանգ։ Ցավոք, այդ խնդիրը մենք ունենք դեռևս, և այդ ուղղությամբ անհրաժեշտ է նպատակաուղղված քաղաքակնություն և գործողություններ՝ դիվանագիտական ուղիների առավել արդյունավետ օգտագործում, սփյուռքի ներուժը, մեր պետական հարթակները, մասանվորի ներուժը։ Պետական-մասնավոր համագործակցությամբ նույնպես պետք է ամեն ինչ անեն, որ այս խնդիրը կարողանանք լուծել։

Panorama.am-Ո՞րն է պետության անելիքն այստեղ։

Մ. Ապրեսյան-Տուրիզմի համաշխարհային կազմակերպության հետ համագործակցության շրջանակներում նախորդ տարի նորից եղավ միջոցառում, որը շատ կարևոր է և մենք միշտ պետությանն առաջարկում էինք տուրիզմի միջազգային կազմակերպության միջոցով կոնֆերանսներ, միջոցառումներ կազմակերպել։

Սա շատ կարոր է, քնաի որ մենք չպետք է պարզապես հայտարարենք՝ չէ տեսեք մեր մոտ անվտանգ է։ Մենք այն պետք է շատ նրբորեն ցույց տանք։

Միջազգային նշանակության միջոցառումները և հատկապես դրանք  լուսաբանելը բերում է նրան, որ աշխարհը ասում է՝ բա ասում էիք Հայաստանն անվտանգ չէ, բա ինչպես եղավ, որ այդքան երկրներից պատվիրակներ, մասնակիցներ անհոգ երջանիկ շրջում են, իրենց գործն են անում, նաև շրջագայում են, վայելում։

Նաև շատ կարևոր է, որ նման կոնֆերանսներ կրկին անցկացվեն։ Այս տարի պետք է, որ Տուրիզմի համաշխարհային կազմակերպության շրջանակներում Հայաստանում անցկացվի գինու կոնֆերանս, որը շատ կարևոր է։  Ամենակարևորը՝ միայն անելով չէ, այլ այն պետք է լայնորեն լուսաբանվի։ Սրան նպաստում են նաև սպորտային միջոցառումները։

Շատ կարևոր բան, որի մասին կարծես թե քիչ են խոսում և դեռևս չենք գնահատում, այն ավանդական դարձած կարևոր փառատոններն են, որոնք բազմաթիվ զբոսաշրջիկներ են ներգրավվում աշխարհի տարբեր ծայրերից, հատկապես, երբ այդ փառատոնները կազմակերպվում են մարզերում և հենց այն մարզերում, որոնք կարմիրով են նշված։
Մենք դրանով պարզապես նրբորեն հակառակն ենք ապացուցում և ցույց տալիս, որ այդպիսի միջոցառումեները շատ պետք է լինեն և դրանով մենք պետք է կարողանանք այդ խնդրի լուծմանը նպաստել։

Կարևոր են միջազգային տարածաշրջանային նշանակության փառատոնները։ Մենք ուեննք հայ-իրանական մշակութային, խոհանոցային «Նավասարդ» փառատոնը, որն միջազգային և տարածաշրջանային է և կազմակերպվում է Սյունիքում, հենց՝ Սիսիան քաղաքում՝ կարելի է ասել՝ սահմանապահ համայնքում։ Սրանով մենք աշխարհին ցույց ենք տալիս, որ համ միջազգային համագործակցություն կա, համ էլ նույն Սյունիքի մազր ինչքան այցելուներ և զբոսաշրջիկներ են գալիս ու վայելու այդ փառատոնը։

Նույնը նաև հայ-վրացական մշակութային խոհանոցային «Միմինո» փառատոնը Դիլիջանում։ Այն նույնպես խոսում է միջազգային տարածաշրջանային համագործակցության մասին, Հայաստանի գրավչության, տուրպրոդուկտի բազմազանության մասին։ Նման միջացառումներին անհրաժեշտ են շատ լուրջ պետական աջակցություն և՝ ոչ միայն։ Բոլոր շահագրգիռ կողմերը և մասնավոր հատվածը պետք է սա գիտակցեն և համախոհ լինեն նման կարգի միջոցառումների։

Panorama.am-Զբոսաշրջային ընկերությունները հայտարարում են, որ խնդիրներ են ունենում սահմանամերձ շրջաններ կամ անմիջապես դիրքերի կողքերով խմբեր տեղափոխելիս։ Այս հիմնահարցի լուծումն ինչպե՞ս եք տեսնում։

Մ. Ապրեսյան-Պետք է հաշվի առնենք իրավիճակը և անպայման հաշվի առնենք մեր անվտանգությունը։ Պետք է քայլ առ քայլ, ամեն հնարավորություններն օգտագործելով, լուծել նաև այդ կարգի խնդիրները՝ նաև միջազգային հանրության ուշադրությունն անընդհատ գրավելով այդ ուղղությամբ։ Այն պետք է  անել տարբեր միջոցներով և հարթակներով, այդ թվում նաև նման մշակութային, զբոսաշրջային միջոցառումներով։