Ձեր վստահելի աղբյուրը

Տևական ժամանակ է մասնագիտական կառույցներն ու հարթակներն ահազանգում են՝ Ադրբեջանի կողմից օկուպացված Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում շինարարական աշխատանքներ են իրականացվում։ Իսկ ադրբեջանական սոցիալական ցանցերում դեռևս 2020 թվականի պատերազմից հետո պարբերաբար տեղեկատվություն է հայտնվում Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին մզկիթի վերածելու մասին։

«Տեղեկատվությունն այն մասին, որ հավանականություն կա Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին կվերածվի մզկիթի, տարածվում է  ադրբեջանական սոցիալական ցանցերում, տարբեր հարթակներում դեռևս 2020 թվականին սանձազերծած պատերազմից հետո։

Նմանատիպ տարբեր գրառումներ էին անում ադրբեջանցի օգտատերերը, նաև ադրբեջանական որոշ լրատվամիջոցներ էին հաղորդում։ Սակայն որոշակի ժամանակ հետո այդ տեղկություններն իրենց էջերից կամ հարթակներից ջնջում էին, ապաակտիվացնում, հետո ակտիվացնում՝ դարձյալ օրակարգ նետելով»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում ասաց  Արցախի Հանրապետության Մեսրոպ Մաշտոց Համալսարանի Կովկասագիտության կենտրոնի ղեկավար, ադրբեջանագետ Հովիկ Ավանեսովը։

Նա նշեց, որ ուշադրությամբ հետևում են բոլոր գրառումներին, պարբերաբար մշտադիտարկումներ իրականացնում,  թե ապօրինի ինչ շինաշխատանքներ են կատարում ադրբեջանցիները Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցում։

«Միանշանակ է մի բան՝ ապօրինի շինարարություն իրականացնելով եկեղեցու տարածքում, խաթարվել է  եկեղեցու ինքնությունը, ամբողջականությունը, ինչը վանդալիզմի հերթական դրսևորում է։ Սա ադրբեջանական պետական մակարդակով իրականացվող քաղաքականություն է,  որին մենք պարբերաբար ականատես ենք լինում տարբեր ճարտարապետական հուշարձանների հանդեպ։ Բնականաբար, բոլոր համապատասխան ապացույցները, իրեղեն փաստերը՝ արձանագրություններ, համապատասխան այլ գրություններ, քողարկվելու են, շինարարական աշխատանքի անվան տակ կամ ջնջվելու  կամ ինչ-որ ձևաչափով ծածկելու են, ինչպես ականատես ենք եղել մի շարք պարագաներում»,- ասաց Ավանեսովը։

Նա նշեց, որ դեռ հրապարակվող տեսանյութերում, լուսանկարներում երևում է,  որ Ադրբեջանն ապօրինի «վերականորոգման» աշխատանքները շարունակում է. «Բնականաբար, նոր փաաստեր լինելու դեպքում մասնագիտական կառույցների կողմից կլինեն մասնագիտական հրապարակումներ, որոնք պետք է տարածել ու հանրայնացնել»։

Ըստ նրա, նման պարագայում շատ կարևոր է, որպեսզի անընդհատ գիտական ուսումնասիրություններ հրապարակվեն Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաբերյալ ու դրանք տարբեր լեզուներով, տարբեր հարթակներում տարածել՝ հստակ ընդգծելով ու հիշեցնելով, որ այն հայկական է։

«Փաստերը շատ են, որոնք ապացուցում են, որ եկեղեցին հայկական է և այն թեզը, որ Ադրբեջանը մզկիթի վերածման վերաբերյալ տեղեկատվությանը զուգահետ տարածում է,  իբրև  Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին ռուս ուղղափառ եկեղեցի է, կեղծ է։ Այս դեպքում անելիք ունի Մայր Աթոռ Սուրբ էջմիածինը Արցախի հոգևոր մշակութային ժառանգության պահպանման կենտրոնի հետ։ Պետք է համապատասխան տեղեկատվություն ներկայացվի ռուս ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդին՝ կոչ անելով համապատասխան  ուղերձով հանդես գալ, որպեսզի Ադրբեջանը դադարի նման քաղաքականություն իրականացնի։ Այդ հայտարարությունը պետք է լինի այն մասին, որ   եկեղեցին որևէ կապ չունի ռուս ուղղափառ եկեղեցու հետ»,- ասաց ադրբեջանագետը։

Ըստ նրա, տարբեր հարթակներում ճշգրիտ տեղեկատվություն տարածելն ու եկեղեցու քայլերը կարող են ինչ-որ չափով զսպիչ մեխանիզմ հանդիսանալ, որպեսզի թույլ չտրվի Շուշիի Ղազանչեցոց Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին վերածվի մզկիթի։ Ավանեսովը նաև կարևորեց, որ ընդհանրապես, հայկական մշակութային հուշարձանների հարցը մշտապես մնա օրակարգում։

«Ցավոք սրտի, հայկական հուշարձանների նկատմամբ վանդալիզմն իրականացվում է նաև միջազգային հանրության, միջազգային և մասնագիտական կառույցների կողմից որևէ քայլ չձեռնարկելու հետևանքով։  Այդ կառույցներն իրենց գործառույթները չեն իրականացնում չնայած այն հանգամանքին, որ մի շարք որոշումներ կան, որ Արցախի մշակութային ժառանգությունը պետք է պահպանվի, զերծ մնալ դրանց նկատմամբ որևէ վանդալիզմի դրսևորումներից, ինքնության խեղաթյուրման երևույթներից։ Քանի որ հստակ գործիքակազմ չի կիրառվում Ադրբեջանի դեմ, այդ որոշումները հիմնականում արարողակարգային բնույթ են կրում,  չնայած նրան, որ խոսքը իրավական որոշումների և բանաձևերի մասին է»,- ասաց Հ.Ավանեսովը։