Քաղաքական 12:31 17/01/2024 Տարածաշրջան

Վարդան Ոսկանյան. Իրանի հարվածները հակաիսրայելական են, հակաամերիկյան, պրոչինական ու պրոսիրիական

Վերջին օրերին աշխարհի ուշադրության կենտրոնում է հայտնվել  Իրանն իր  հրթիռային հարվածներով։ Սիրիայի, Իրաքի, Պակիստանի տարածքում իրանական հրթիռային հարվածների պատճառների, հնարավոր զարգացումների ու ստեղծված իրավիճակում Հայաստանի դիրքավորման շուրջ Panorama.am-ը զրուցել է իրանագետ Վարդան Ոսկանյանի հետ։

Panorama.am-Պարոն Ոսկանյան, Իրանը մի քանի անգամ հայտարարել է հրթիռային հարվածներ հասցնելու պատճառների մասին, բայց Դուք զարգացումներին ավելի քաջատեղյակ եք։ Ո՞րն է հարվածների պատճառը, ովքե՞ր են թիրախները։

Վարդան Ոսկանյան-Իրանական կողմը հստակ հայտարարել էր՝ տեղի է ունենալու վրիժառության գործողություն՝ Քերմանում իրականացրած ահաբեկչական գործողությանն ի պատասխան։ Իրանը որպես տարածաշրջանային գերտերություն չի կարող թույլ տալ, որպեսզի այն ուժերը, որոնք փորձում են Իրանի ներսում ահաբեկչության միջոցով ստեղծեն ապակայունացում, տարածաշրջանում գլուխ բարձրացնեն։ Հետևաբար իրանական գերճշգրիտ հարվածները Իրաքի, Սիրիայի ու Պակիստանի տարածքում տեղակայված ահաբեկչական խմբավորումների ու ոչ միայն, միանշանակ սպասելի էին՝ հատկապես հաշվի առնելով, որ   Իրանը 40 տարիների խստագույն պատժամիջոցների պարագայում կարողացել է հասնել ակնառու հաջողությունների ռազմատեխնիկական ոորտում։

Եթե մենք փորձենք դիտարկել հարվածների աշխարհագրությունն ու թիրախները, ապա ակնհայտ է, որ բացի ահաբեկչական խմբավորումների հենակետերից, ընդ որում դրանց թվում է նաև Սիրիայում գործող «Թուրքեստանի Իսլամական կուսակցությունը», որն ունի հակաչինական ուղղվածություն ու ակնհայտ հովանավորվում է Թուրքիայի կողմից։ Բայցի այդ խմբավորումներից, իրանցիները թիրախ դարձրեցին նաև Էրվիլում գտնվող իսրայելական արտաքին հետախուզության կենտրոնակայանը, որն ինչ-որ տեղ պատասխան է Գազայի հատվածում Իսրայելի կողմից իրականացվող գործողությունների։ Եթե հաշվի առնենք, որ խոցված թիրախները գտնվում են ամերիկյան հյուպատոսության անմիջական հարևանությամբ, ապա ցուցիչ է առ այն, որ իրանցիները ուղերձ են հղել դեպի ԱՄՆ՝ ի պատասխան իրենց դաշնակից եմենյան հութիների դեմ իրականացված գրոհի։

Եթե Պակիստանի ուղղությամբ գրոհը դիտարկենք, ապա այդ երկրի տարածքում գործում է  ահաբեկչական խմբավորում՝ «Ջեյշ ալ-Ադլ» անունով, որն էթնիկական առումով կազմված է բելուջներից, վերջինները բնակեցված են նաև Իրանի ծայր հարավարևելյան Սիստան ու Բելուջիստան նահանգներում, այս խմբավորումը պաբերաբար ահաբեկչական գործողություններ է իրականացնում այդ նահանգում հատկապես։ Իրանական կողմը հիմավոր կասկածներ ունի, որ այդ խմբավորումը հովանավորում է մի շարք հակաիրանական ուժերի կողմից, խոսքը մասնավորապես Իսրայելի, Սաուդյան Արաբիայի, Պակիստանի մասին է։

Եթե փորձենք այս ամբողջն ընդհանրացնել ու բերել մեկ բանձևման, ապա կարելի է  ասել, իրանական հարվածը հակաիսրայելական էր, հակաահաբեկչական էր, հակաամերիկյան էր, հակապակիստանյան էր, պրոնիրանական էր, պրոսիրիական, պրոչինական։ Իրանը կարծեք ուրվագծում է իր դիրքավորումը աշխարհքաղաքական գործընթացներում և այդ առումով ուղերձներ է հղում։

Մեկ այլ կարևոր բաղադրիչ կա, իրանական կողմը քարոզչական տիրույթում կարողացավ հստակ ապահովել ռազմական գործողության հաջողությունը։ Տարածվում են բազմաթիվ կադրեր, որոնք ցույց են տալիս Իրանի ռազմական ներուժը, որը պակաս կարևոր չէ աշխարհում վարվող հիբրիդային պատերազմների տրամաբանության մեջ։

Panorama.am-Հնարավո՞ր է, որ իրանական հրթիռային հարվածներին հետևեն լայնածավալ ռազմական գործողություններ։

Վարդան Ոսկանյան-Չեմ կարծում, որ Իրանը կմտնի լայնածավալ ռազմական գործողությունների մեջ, չեմ էլ կարծում, որ Իրանի վրա ուղղակի հարձակում տեղի կունենա։ Բայց ողջ Մերձավոր Արևելքում շարունակվում է  արբանյակների պատերազմը՝ այսպես կոչված «պրոքսի» պատերազմը։ Իրանը, ռազմավարական առումով լինելով միայնության մեջ, չունենալով դաշնակից, ստեղծել է սեփական արբանյակներ, որոնք Իրանի դաշնակիցներն են տարածշրջանում։ Իրանն առաջնորդվում է հետևյալ տրամաբանությամբ, եթե ես չունեմ դաշնակիցներ, ապա կստեղծեմ։ Հիմա Լիբանանում, Սիրիայում, Իրաքում, Եմենում, Աֆղանստանում գործում են պրոիրանական ուժեր, որոնք ցույց են տալիս, որ կարող են արդյունավետ կերպով գործել Իրանի շահերի սպասարկման ուղեծրում։

Մի կարևոր ուղղությունն էլ կա, որ իրանցիները, հաշվի առնելով 44-օրյա պատերազմի հետևանքները, համարում են գերակա։ Խոսքը Ադրբեջան կոչվող արհեստածին  կազմավորման մասին է, գիտեք, որ դրա տարածքում էլ կան բազմաթիվ իրանամետ ուժեր։ Դրանք են Բաքվի բռնապետի հիմնական ախոյաններն ու քննադատները, նրանցից շատերը հիմա գտնվում են բանտերում, բայց իրանամետ խմբավորումներն ունեն հսկայական ազդեցություն։ Եթե հաշվի առնենք, որ հրթիռային հարվածներով Իրանը խոցել է Իրաքյան Քրդստանի տարածքում տեղակայված իսրայելական հետախուզության  ենթակառուցվածքները, ապա ակնհայտ է, որ Ադրբեջանի տարածքում նույնպես կան նման ենթակառուցվածքներ։ Դժվար է ասել, Իրաքո՞ւմ է ավելի մեծ իսրայելական ներկայություն, թե՞ Ադրբեջան կոչվող արհեստածին  կազմավորման ներսում։ Ուստի, իրանական հրթիռային հարվածների աշխարհագրությունն Իրաքը, Սիրիան ու Պակիստանն են, բայց դրա ձայնը, պատկերավոր ասած, լսվել է նաև Բաքվում։ Կարծում եմ՝ այնտեղ խիստ անհանգստացած են այն հանգամանքից, որ իրանցիները կարող են Ադրբեջանը դիտարկել թիրախ։

Panorama.am-Հայաստանը՝ որպես տարածաշրջանի երկիր ստեղծված իրավիճակում ինչպե՞ս պետք է դիրքավորվի։

Վարդան Ոսկանյան-Արդի աշխարհում տեղի ունեցող գործընթացները ցույց են տալիս մի կարևոր հանգամանք. Խաղաղություն չկա նույնիսկ Եվրոպայում, էլ չխոսենք Մերձավոր Արևելիք մասին։ Դասը, որ հայկական կողմը պետք է քաղի այս գործընթացներից, մեկն է՝ տարածաշրջանում, և ընդհանրապես աշխարհում հարգում ու հաշվի են նստում միայն ուժեղի հետ։ Հայաստանի՝ որպես պետության տեսլականը պետք է տեղավորվի հետևյալ գաղափարի մեջ. մենք պետք է ստեղծենք ռազմականացված պետություն-ամրոց։ Դա նշանակում է, որ Հայաստանի բոլոր համակարգերը պետք է ծառայեն մեկ նպատակի՝ անվտանգությունը, կրթությունը, գիտությունը, բժշկությունը, բոլոր ոլորտներն անխտիր։ Միայն այդ դեպքում մենք կարող ենք այս տարածաշրջանում ոչ միայն գոյատևել, ինչը իմ կարծիքով ամոթալի է պետություն ունեցող ազգի համար, այլ զարգանալ ու հզորանալ, ի վերջո մեր կամքը թելադրել այս տարածաշրջանում մեր նկատմամբ ակնհայտ թշնամական վերաբերմունք ունեցող, մեր չգոյությունը տենչող այնպիսի արհեստածին կազմավորման դեմ պայքարում, ինչպիսին Ադրբեջանն է։

Հետևաբար Հայաստանի ապագան ես տեսնում եմ բացառապես պետություն-ամրոց կառուցելու տրամաբանություն մեջ, ինչը պետք է արվի  հնարավորին արագ ու որակյալ։ Հատկապես Բաքվի բռնապետի վերջին ելույթը շատ հստակորեն ցրում է ցանկացած պատրանք առ այն, որ այդ արհեստածին կազմավորման ու դրա բարբարոսական վարչախմբի հետ հնարավոր է գնալ որևէ խաղաղության։ Նրանց նպատակը Հայաստանը ոչնչացնելն է։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Լրահոս

17:16
Սարքել են իրենց հոր դուքանը, ինչ ուզեն կանեն, անհեթեթ որոշում է. Կարեն Չիլինգարյանը՝ աղբահանությունն ըստ բնակմակերեսի գանձելու որոշման մասին
Երևանի ավագանին այսօրվա նիստում որոշում ընդունեց, ըստ որի, երևանցիներն աղբահանության դիմաց 2025 թվականից ոչ թե մեկ անձի հաշվարկով են վճարելու,...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Սևանա լճում և ափամերձ տարածքներում իրականացվել է ուժեղացված ծառայություն
Ջրային պարեկային ծառայությունը Էկոպարեկային ծառայության հետ համատեղ դեկտեմբերի 23-ին Սևանա լճում և Նորատուս բնակավայրի վարչական տարածքում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:01
Ռուբեն Հայրապետյանի նկատմամբ իրականացվել է ոչ թե քրեական, այլ քաղաքական հետապնդում. Պաշտպան
«Շարունակվում է ԱԺ նախկին պատգամավոր, Հայաստանի ֆուտբոլի ֆեդերացիայի նախկին նախագահ Ռուբեն Հայրապետյանի և նրա ընտանիքի անդամներ նկատմամբ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Էյֆելյան աշտարակից զբոսաշրջիկները տարհանվել են վերելակում բռնկված հրդեհի մասին լուրերից հետո
Այսօր շուրջ 1200 զբոսաշրջիկ է տարհանվել  Էյֆելյան աշտարակից առաջին և երկրորդ հարկերի միջև վերելակի հորաններից մեկում բռնկված հրդեհի մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Պարգևավճարների աճ, կապիտալ ծախսերի նվազում և չիրականացվող ծրագրեր՝ Երևանի պատկերը 2025թ.-ին. «ԼՈՒՅՍ»
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է Երևան քաղաքի 2025թ. բյուջեն։ • 2025թ. բյուջեի եկամուտների հարցում քաղաքային իշխանությունները...
Աղբյուր` Panorama.am
16:18
Ողբերգական վթար. բախվել են «Honda»-ն և «Opel»-ը, կա երկու զnh
Այսօր ժամը 14:00-ին Կոտայքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Գառնի գյուղի սկզբնամասում...
Աղբյուր` Panorama.am
16:12
«Կարմիր կետագծերի» թանկացման որոշումն անցկացնելու հարցում ՔՊ-ին աջակցած Գրիգոր Հարությունյանը վայր է դրել մանդատը
««Կարմիր կետագծերի» անցկացման որոշումն ի՞նչ մեծ խաղադրույքներ, կարևորություն էր ներկայացնում, որ մեկ ձեռնպահ քվեարկած ավագանու...
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հայաստանի՝ 2024-ի լավագույն մարզիկները
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունն անցկացրել է «Սպորտի ոլորտում տարվա լավագույնների ընտրություն» մրցույթը,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:01
«Մարդկությունը չի ստեղծել նման ժավել, որով կարելի է մարքել Նիկոլի այդ խարանը». Աշոտյան
«Ակնհայտ է, որ Նիկոլ Փաշինյանը նպատակ ունի կարճաժամկետ առումով նախընտրական շեմին մաքրել իրեն ամենամեծ մեղքերից, մեկը Արցախի հանձնում է,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:36
Team-ի նորագույն NGN ցանցը հասանելի է Վայոց ձորում և Արմավիրում
Team Telecom Armenia-ն հայտարարում է տարածաշրջանում եզակի օպտիկամանրաթելային NGN ցանցի ծածկույթի ընդլայնման մասին՝ ներառելով Վայոց ձորի և...
Աղբյուր` Panorama.am
15:26
Դուք այսօր առավել ջանք ու եռանդ պիտի ներդնեք ձեր ծառայության մեջ. Մակար Սրբազանը՝ նորընծա սարկավագներին
Այսօր Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին տոնախմբել է Սուրբ Ստեփանոս Նախավկայի հիշատակության օրը, որը նաև Եկեղեցու անդաստանում ծառայող...
Աղբյուր` Panorama.am
15:17
Ադրբեջանական կողմը հենց այդ լրջագույն մտավախությամբ շարունակ ձգձգում էր գործընթացը. Գևորգ Դանիելյան
«Միանշանակ է եղել այն առանցքային հիմնադրույթը, որ Արցախը ոչ թե վերադարձվում է նախկին կարգավիճակին, այլ պահպանվում է ստատուս-քվո, որի պարագայում կազմակերպվում է նոր հանրաքվե»
Աղբյուր` Panorama.am
15:12
Սանկտ Պետերբուրգում Պուտին-Փաշինյան առանձին հանդիպում նախատեսված չէ.Պեսկով
Սանկտ Պետերբուրգ մեկնող ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի գրաֆիկում Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի հետ առանձին հանդիպում չկա։ Այդուհանդերձ, երկու...
Աղբյուր` Panorama.am
15:00
Եկամտային հարկի վերադարձի դիմումները 2025 թվականին քաղաքացիները կարող են ներկայացնել հունվարի 15-ից
Պետական եկամուտների կոմիտեն եկամտային հարկի վերադարձից օգտվող քաղաքացիներին հիշեցնում է, որ հարկային պարտավորությունների հաշվառման նոր՝ անձնական...
Աղբյուր` Panorama.am
14:58
«Հանրային ձայն»ի նախկին անդամ Գրիգոր Հարությունյանն իր մասնակցությամբ օգնեց ՔՊ-ին ընդունել «կարմիր գծերի» մասին որոշումը
«Լյուստրացիա տեղի կունենա, ով քվեարկի այս նախագծին, առնվազն իշխանության կողմնակից է»,-«կարմիր գծերի» թանկացում ենթադրող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Մեր երկրին նորմալ ղեկավար է պետք, էլ ոչ մի ուրիշ բան պետք չէ. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին
«Այս կառավարությունն ինչ անում է, մեր ժողովրդի դեմ է։ Ժողովուրդը պետք է աշխատի, ոչ թե տունը նստի ու նայի ՔՊ-ականների խոսակցությունները»
Աղբյուր` Panorama.am
14:14
Երևանում մանկապարտեզի պահակը հենց մանկապարտեզի բակում ծեծել է 9-ամյա տղայի
Դեպքի մանրամասները Aravot.am-ին պատմել է ծեծի ենթարկված երեխայի մայրը՝ Թամարա Սարգսյանը
Աղբյուր` Panorama.am
14:01
Պուտինը Փաշինյանի գլխավորությամբ կմասնակցի Եվրասիական տնտեսական բարձրագույն խորհրդի նիստին
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը մեկնում է Սանկտ Պետերբուրգ, որտեղ առաջիկա օրերին հանդիպումներ կունենա ԱՊՀ երկրների ղեկավարների հետ։ ՏԱՍՍ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:58
Արմինե Օհանյան. Կրթությունից ողջ օրը խոսող մարդը, առնվազն, անկիրթ ու անդաստիարակ պետք է լինի, որ հավակնի հանրությանը կրթել և իր ընդդիմախոսների «միջից տգիտությունն արմատախիլ անել»
«Հրապարակ»-ի խմբագիր Արմինե Օհանյանը գրում է. «Իշխանական զույգը որոշել է իրենով լցնել երկրում առկա ողջ վակուումը և մի բան...
Աղբյուր` Panorama.am
13:53
Հավատացեք, ամբողջ աղբը ես չեմ Երևան քաղաքով թափել. Փոխքաղաքապետ Լևոն Հովհաննիսյան
«Մեր մոտ աղբահանության վճարը գանձվում էր բնակարանում մարդկանց  փաստացի ապրելով և այդ տվյալները տալիս էին...
Աղբյուր` Panorama.am
13:20
Հուշարձանի կարգավիճակ են ստացել 15 պատմամշակութային կառույցներ
ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարության փորձագիտական հանձնաժողովի ընթացիկ տարվա հինգերորդ նիստին հուշարձանի կարգավիճակ են ստացել Երևան քաղաքում և հանրապետության...
Աղբյուր` Panorama.am
13:13
ՌԴ ԱԳՆ-ն հաստատել է Միջերկրական ծովում ռուսական բեռնատար նավի խորտակման դեպքը, կան անհայտ կորածներ
Ռուսական «Ուրսա մայոր» բեռնատար նավը խորտակվել է Միջերկրական ծովում, հայտնել է ՌԴ ԱԳՆ իրավիճակային ճգնաժամային կենտրոնի վարչությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
13:03
Դեկտեմբերի 26-28-ի ցերեկը աստիճանաբար կնվազի
Երևանում դեկտեմբերի 24-ի ցերեկը, 25-26-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 27-ի ցերեկը, 28-ին և 29-ի գիշերը սպասվում են տեղումներ։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:50
Եթե ինձ հետ բանավիճելու բան չունեք, ուրեմն գնացեք Ձեր թոշակին և/կամ դատերին. Փաշինյանը՝ նախկին նախագահներին
«Նախկին նախագահներն ասում են, թե ինձ հետ բանավիճելու բան չունեն, բայց վեց տարի է բանավիճում են ինձ հետ, հեռակա՝ «ապահով...
Աղբյուր` Panorama.am
12:20
Աղբի վճարը կրկնակի բարձրացնում եք, պարոն Ավինյան, դուք պատմության մեջ կմտնեք որպես թանկացումների քաղաքապետ. Հայկ Գրիգորյան
«Ուզում եմ երևանցիներին տեղեկացնել, որ բերված նախագծով բնակելի շինութունների կոշտ կենցաղային թափոնների դրույքաչաքը նախկին անձով...
Աղբյուր` Panorama.am
12:11
Տիգրան Ավինյանը Իշխան Սաղաթելյանի դեմ բոլոր 4 գործերով պարտվել է
Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը Իշխան Սաղաթելյանի  դեմ բոլոր 4 գործերով  պարտվել է նաև Վերաքննիչ դատարանում: Հայցի առարկան...
Աղբյուր` Panorama.am
11:32
«Օթելլո» օպերան հայկական բեմում՝ իտալական օպերային արվեստի լավագույն ավանդույթներով
Օպերայում հանդես են գալիս համաշխարհային աստղեր
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Ապագա ունենալու համար պետք է չկեղծել մեր ընդհանուր անցյալը. Վահե Հովհաննիսյան
Այլըտրանքային նախագծեր խմբի  համահիմնադիր Վահե Հովհաննիսյանը գրում է. «Երեկվանից սկիզբ առած թեման՝ ՄԵԿ հոգու և նախկին նախագահների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Ինչո՞ւ եք նույն ձևով «կարմիր գծերը» թանկ տարբերակով բերել ավագանու նիստին. Գրիգոր Իսկանդարյանը՝ Ավինյանին
«Անցած տարի «կարմիր գծերը» թանկացրեցիք», «Մայր Հայաստանը» և ընդդիմությունն ասում էին, որ չթանկացնեք,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին
14:54 24/12/2024

Գիշեր-ցերեկ կաշխատենք, միայն առաջվա Հայաստանում ապրենք. Քաղաքացիները՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}