Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ռուսաստանի Դաշնության և մինչ այժմ նրա բարեկամ գործընկերներից մեկը համարվող Թուրքիայի միջև առևտրային կապերը վտանգի տակ են։ Թուրքական բանկերը համատարած հրաժարվում են աշխատել ռուսական բանկերի հետ։ Իրավիճակը, ըստ «Կոմերսանտ»-ի աղբյուրների, սկսել է բարդանալ ամռանը և կտրուկ վատթարացել այն բանից հետո, երբ դեկտեմբերի 22-ին ԱՄՆ նախագահը երկրորդական պատժամիջոցների մասին հրամանագիր արձակեց, ինչի արդյունքում թուրքական բանկերը խզեցին թղթակցային հարաբերությունները ռուսական գրեթե բոլոր վարկային հաստատությունների հետ: Շուկայի մասնակիցները պնդում են, որ նմանատիպ խնդիրներ, թեև ավելի փոքր մասշտաբով, արդեն սկսել են առաջանալ նաև չինական բանկերի մոտ:

Թուրքական բանկերը հրաժարվում են աշխատել ռուսական բանկերի հետ՝ վախենալով պատժամիջոցներից, «Կոմերսանտ»-ին հայտնել են ֆինանսական շուկայում իր աղբյուրները և այդ միտումը հաստատել են արտաքին առևտրի մասնակիցները։ Խոսքը թե՛ թղթակցային հարաբերությունների խզման, թե՛ առանց պայմանագրերի պաշտոնական փակման վճարումների գործընթացի կասեցման մասին է։ «Կոմերսանտի» աղբյուրներից մեկը պարզաբանում է, որ «բացառություններ կան, օրինակ՝ Ռուսաստանում դուստր օտարերկրյա բանկերի հետ կապված»։

«Կոմերսանտ»-ի զրուցակիցներից մեկն ասում է, որ դժվարություններն առաջացել են վաղուց, սակայն դեկտեմբերի վերջին իրավիճակը կտրուկ սրվել է՝ տարածվելով թուրքական գրեթե բոլոր բանկերի վրա։ 

«Կոմերսանտի» աղբյուրները նշում են Նուրոլ բանկը, որի հետ աշխատել են մոտ 40 տեղական վարկային կազմակերպություններ, և Emlak-ը: Ռուսական բանկերի թղթակցային հաշիվները Թուրքիայում բացվել են լիրայով, դոլարով և այլ արժույթներով, որոշ բանկեր վճարումներ են ընդունել ռուբլով։

«Բանկերը խզում են հարաբերությունները Միացյալ Նահանգների ճնշման պատճառով։ Եվ ոչ միայն Թուրքիայում, այլև, օրինակ, Չինաստանում»,- ընդգծում է «Կոմերսանտ»-ի զրուցակիցներից մեկը։

Ռուսաստանի Դաշնության և Թուրքիայի վարկային կազմակերպությունները չեն արձագանքել «Կոմերսանտ»-ի հարցումներին։

Optimalog-ի ղեկավար Գեորգի Վլաստոպուլոն նշում է, որ «Թուրքիայի հետ խնդիրները սկսվել են ամռանը», իսկ Չինաստանի հետ հարաբերություններում «սրանք դեռ դրվագային պատմություններ են»։ Ըստ KBT մաքսային և լոգիստիկ բրոքերի նախագահ Յուլիա Շլենսկայայի, լուրջ խնդիրներ սկսել են ծագել դեկտեմբերի վերջին։ Մասնավորապես, «Թուրքիայում բանկերը դադար են վերցրել և դրամական փոխանցումներ չեն իրականացնում Ռուսաստանից։ Մենեջերները հայտնում են, որ այժմ Ռուսաստանից ոչ մի վճար չի ընդունվի և նշանակություն չունի լիրա է, թե ռուբլի։

ԱՄՆ-ի ճնշման ներքո Ռուսաստանի հետ համագործակցությունից հրաժարվելու վարկածը հաստատել է նաև Թուրքիայի արտահանողների ասամբլեայի (TIM) նախագահ Մուստաֆա Գյուլթեփեն։

«Ռուսական բանկերին աջակցող բանկերի նկատմամբ երկրորդական պատժամիջոցներ կիրառելու մասին ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հրամանագրի հրապարակումից ի վեր (ստորագրվել է 2023 թվականի դեկտեմբերի 22-ին ), Թուրքիան դարձավ առաջին երկրներից մեկը, որի բանկերը սկսեցին փակել թղթակցային հարաբերությունները»,- խոստովանում է ռուս բանկիրներից մեկը։

Սա բավականին կոշտ լծակ է, ասում է Էլեկտրոնային փողերի ասոցիացիայի նախագահ Վիկտոր Դոստովը, քանի որ «թուրքական բանկին ԱՄՆ-ի պատժամիջոցների ցուցակում հայտնվելը նշանակում է, որ Թուրքիայի տեղական հաճախորդները նույնպես կփախչեն դրանից»:

Փորձագետն ընդգծում է, որ մինչ այժմ երկիրը եղել է այն սակավաթիվ պատուհաններից մեկը, թեև ոչ այնքան լայն, բայց նրանք չէին վախենում աշխատել Ռուսաստանի հետ։ Ըստ նրա՝ SPFS-ի (SWIFT-ի ռուսական անալոգի) մշակումն ամբողջությամբ չի լուծում խնդիրը, քանի որ դրա վրա վճարումները կատարվում են թղթակցային հարաբերությունների շրջանակներում։

«Միևնույն ժամանակ, թղթակցային հարաբերությունների, վճարումների ընդունման և մշակման վերաբերյալ որոշումները կայացվում են յուրաքանչյուր կոնկրետ բանկի կողմից՝ ելնելով իրավիճակի, ռիսկերի քաղաքականության և համապատասխանության սեփական ըմբռնումից»,-ընդգծում է «Էքսպերտ ՌԱ»-ի գործադիր տնօրեն Յուրի Բելիկովը:

Սրանք առաջին խնդիրները չեն ռուսական կազմակերպությունների և թուրքական շուկայի ու ֆինանսական կազմակերպությունների հարաբերություններում։ Առայժմ տագնապալի իրավիճակները աղետի չեն վերածվել։

2023 թվականի մարտին Թուրքիան լրջորեն սահմանափակեց պատժամիջոցների տակ գտնվող ապրանքների տարանցումը դեպի Ռուսաստան։ Մաքսայինները սկսեցին մերժել պատժամիջոցների տակ գտնվող ապրանքների տարանցման հայտարարագրերը: Այնուամենայնիվ, այնուհետև տարանցումը վերականգնվեց որոշ վերապահումներով։