Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Մենք մասնակից ենք նոր աշխարհակարգի ձևավորման պրոցեսին։ Այդ պրոցեսի պրոյեկցիաներից մեկը ռուս-ուկրաինական պրոբլեմն է»,- Aysor.am-ի «Նոր աշխարհակարգի ձևավորում» թեմայով զրույցի ժամանակ ասում է քաղաքագետ Արմեն Մինասյանը։

Նա նշում է, որ հնարավոր է պատերազմը դադարի, հակամարտությունը սառեցվի ու նոր աշխարհակարգի ճարտարապետությունը փորձի ձևավորվել մեկ այլ տեղ. մասնավորապես այսօր շատ խոսվում է  Ասիայում էսկալյացիայի մասին։

«Մարդկությունն ամենամեծ բախումն ակնկալում է  հարավարևելյան Ասիայում, շատերը կարծում են, որ հենց այդ բախման արդյունքում ի վերջո պարզ կդառնա, թե ապագա աշխարհակարգը ինչ հիմքերի, սկզբունքների վրա է հիմնվելու։

Աշխարհի, տարածաշրջանի խոշորները, նույնիսկ մանրները, փորձում են դիրքավորվել, որպեսզի այսպես կոչված ջրհեղեղին դիմանան ու հետջրհեղեղյան աշխարհում արևի տակ տեղ ունենան»,- ասում է քաղաքագետը։

Արմեն Մինասյանը նշում է, որ աշխարհը միաբևեռ չէ, իսկ ինչպիսն կլինի աշխարհը,  բավական բարդ է ասել, քանի որ էվոլյուցիայի փուլում է. «Ուժային կենտրոնները բազմաթիվ են, բայց այդ ուժային կենտրոնների  ստրատեգիական շահերի արիալները չեն համապատասխանում իրար։

Աշխարհը կարող է դառնալ և բազմաբևեռ, միաժամանակ, եթե վերցնենք ռեգիոնալ չափումը, կարող են տարբեր ռեգիոններում ձևավորվել երկբևեռ համակարգեր։ Եվրոպայում կարող է լինել երկու բևեռ. ապագա ուժային մյուս կենտրոնները՝ Չինաստան, Հնդկաստան կամ, ենթադրենք, Բրազիլիա, ստրատեգիական շահեր չեն հետապնդի Եվրոպայում, բայց դա չի նշանակում, որ Եվրոպայում կլինի միաբևեռություն»։

Ըստ քաղաքագետի, հիմա այդ պրոցեսների ակտիվ փուլն է, ենթադրվում է, որ դեռ պիկին չի հասել։

Այս իրավիճակում Հայաստանի իշխանությունների առաջ քաշած «խաղաղության խաչմերուկի» մասին

«Որպեսզի դառնանք խաղաղության խաչմերուկ... Իսկ ի՞նչ է խաչմերուկը։ Խաչմերուկը երկու փողոց կապում է  իրար, իսկ Հայաստանի հարակից փողոցները խաղա՞ղ են։ Հայաստանը կապում է  Մերձավոր Արևելքը ենթադրենք Հյուսիսի հետ, Եվրոպան՝ Արևելքի հետ։ Այդ ամեն տեղ խաղաղ է, մենք էլ խաչմերուկ պետք է դառնա՞նք։ Որպեսզի Հայաստանը դառնա խաչմերուկ, պետք է Չինաստանից մինչև Պորտուգալիա լինի խաղաղ։ Մենք տեսնում ենք, որ աշխարհը պատերազմում է, պատրաստվում է էլ ավելի մեծ պատերազմի։ Ակնկալում ենք, որ պատերազմների արանքում մենք պետք է դառնանք խաղաղության խաչմերո՞ւկ։ Եթե Աստված կամենա, մենք կարող ենք լավագույն դեպքում լինել խաղաղության կղզյակ, բայց ոչ խաչմերուկ։ Սկսենք այդտեղից։ Հատկապես, որ այդ գլոբալ մրցակցության ամենաառանցքային հարցերից մեկը վերաբերում է  լոգիստիկային, գլոբալ տրանսպորտային համակարգին, և Հայաստանը միակ պոտենցիալը որ ունի, այդ  լոգիստիկ համակարգերից որևէ մեկի մեջ ներգրավված լինելն է։

Կոնկրետ ոլորտում կա սուր մրցակցություն, մենք գտնվում ենք այդ մրցակցության ամենաառաջնային գծում և  համարում ենք, որ պետք է լինենք խաղաղության խաչմերուկ։ Սա առաջին խնդիրը։

Իսկ արդյո՞ք խաղաղությունն այնպիսի մի պրոցես է, որ միայնակ կարող ես հռչակել և իրականություն դարձնել։ Օրինակ, եթե ջունգլիներում նապաստակը հռչակի, որ պետք է այլևս խաղաղ ապրել, գայլն  ի՞նչ է, պետք է հետևի այդ հրահանգին։

Այնպես չէ, որ ինչ -որ երկիր արթնանում է ու մտածում, որ պետք է անպայման լինի պատերազմ։ Պատերազմը քաղաքականության շարունակությունն է այլ գործիքներով։ Ուժի կիրառությունը դա նույն քաղաքականությունն է։

Հռչակել միակողմանի, որ մենք լինելու ենք խաղաղ, դա չի աշխատում, չկա նման բան։ Դու կարող ես հռչակել՝ եկեք մենք լինենք զոհ, բայց ապրել խաղաղ, անհնար է։ Խաղաղությունը մեծ դիալոգի արդյունք է։ Խաղաղությունը հռչակելով չի լինում, խաղաղությունը հիմնված պետք է լինի առաջին հերթին ուժերի բալանսի վրա։ Խաղաղություն կա այնտեղ, որտեղ ձևավորվում է  սահմանափակ կենսագործունեության համակարգ  և յուրաքանչյուրն ունենում է  իր տեղը։

Խաղաղություն կա այն ժամանակ, երբ աղվեսը պետք է ուտի կկվի ձագերին, բայց կկուն պետք է իմանա, որպեսզի սերունդը շարունակի, մեկ ձագով չպետք է բավարարվի, ունենա 7-8 ձագ, որպեսզի գոնե  1-2-ի կյանքը շարունակվի։ Այսպիսին է կյանքը»։

Ա. Մինասյանի խոսքով, եթե նայենք մեր շուրջը, հսկայական մեծ լարվածություն կա բոլոր ուղղություններով. «Ու այդ ամեն ինչը Երևանից ընդամենը մինչև 500 կմ շառավիղով։ Բայց մենք չենք ընկալում, որ նստած ենք այդ բոլոր պրոցեսների հենց օջախում։  Մենք ապրում ենք այնտեղ, որտեղ այդ ամեն ինչը կատարվում է։ Ցանկացած էական տեկտոնական շարժ, չի կարող շրջանցել Հայաստանը։ Այդ պրոցեսներն այնքան մոտ են մեզ, որ դրանց ընթացքում կարող է տուժենք այնպես, որ այլևս չկարողանանք ոտքի կանգնել։

Պետության թիվ մեկ խնդիրը, ինչպես և մարդու, անվտանգության ապահովումն է։ Եթե չկա անվտանգություն, խաղաղություն չկա։ Խաղաղությունը որպես այդպիսին ռեալիզացիայի խնդիր է»։

Զրույցն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուր կայքի տեսանյութում։