Հասարակություն 17:16 27/02/2024 Հայաստան

Անթուլատրելի է նման թեթևամիտ վերաբերմունքն ազգաբնակչության առողջությանն առնչվող խնդրին. Քրիստինա Վարդանյան

Երևանի քաղաքապետարանի փետրվարի 26-ի գործակարգավարական խորհրդակցության ժամանակ «Կանաչապատում և շրջակա միջավայրի պաշտպանություն» ՀՈԱԿ-ի տնօրեն Արմեն Բեգոյանը զեկուցեց մայրաքաղաքի մի քանի փողոցներում առկա թեղիներն և մյուս ծառերն ամբողջությամբ այլ ծառատեսակներով փոխարինելու ծրագիրը։

Panorama.am-ը կատարվող փոխարինումների նպատակահարմարության շուրջ զրուցեց Երևանի ավագանու «Ազգային առաջընթաց» խմբակցության անդամ Քրիստինա Վարդանյանի հետ։

«Հավաքվել 10 գիտնականով, չունենալով որևէ ինստիտուցիոնալ եզրակացություն, այսինքը՝ առանց քաղաքապետարան-Բուսաբանության ինստիտուտ, քաղաքապետարան-Բժշկական համալսարան- Առողջապահության նախարարություն-Կենդանաբանության ինստիտուտ համագործակցությունը, և ծառերի փոխարինման որոշում ընդունել՝ անթուլատրելի է։ Որովհետև երբ հասուն ծառերը հատվում են, ապա այստեղ բնակչության առողջությունն ռիսկային է դառնում հաջորդ 15-20 տարվա ընթացքում, մինչև այդ ծառերը սկսեն էկոծառայություն մատուցել՝ ապահովեն ստվեր, արտանետուներ կլանել, ուլտրամանուշակագույն ճառագայթներից պաշտպանեն և այլն։

Մոտակա տարիներին փողոցները մերկանալու են, այն անդրադառնալու է կենսաբազմազանության վրա,որովհետև այդ ծառերի սերմերը թռչունների համար սննդային բազա են համարվում և նրանք նաև բնադրվում են այդ ծառերի վրա։

Երբ մենք սաղարթն իջացնենք, այն կնշանակի, որ մենք թռչուններին և կենսաբազմազանության այլ տեսակներին կրկին խոցելու ենք։ Այսինքը, այս ինստիտուտները պետք է տային եզրակացություն, որ այս միջամտությունները, որոնք ուզում են կատարել, կարելի է իրականացնել։

Հաշվի առնելով խնդրի լրջությունը, ես՝ որպես Երևանի ավագանու անդամ, դիմել էի ԱՊՀ տարածքում եզակի մի մասնագետի՝ Պալչիկովին, որը ծառերի խնամքի կենտրոն ունի ՌԴ-ում և եվրոպական նմուշի սետիֆիկացում է անում, «Առողջ Անտառ» կենրոն կա որտեղ կրթում են արբորիստներին։ Նրանից ստացած պատասխանն ամբողջությամբ համընկավ իմ տեսակետի հետ։

Անապատացման, այսօրվա մեր կլիմայի փոփոխությունների հետ կապված, օտար երկրների ծառերն՝ ինչպիսիսք  սակուռաներն են և նման տիպի այլ ծառատեսակները, ընդունելի չեն մեր տարածաշրջանի համար։ Հասուն ծառերն անպայման պետք է մնան, քանի որ նրանք գրունտի ջրերն են բարձրացնում վերև, իսկ մենք նման ջրերի և ոռոգման հետ ահռելի խնդիրներ ունենք ։

Ես բազմիցս դիմել եմ «Կանաչապատում և շրջակա միջավայրի պաշտպանություն» ՀՈԱԿ-ին, պահանջել եմ, որ գիտական աշխատանք ներկայացնեն, որ փոխարինվող ծառատեսակները  իրենց սանիտարահիգիենիկ հատկանիշներով, այսինքը փոշին կլանելու հատկությամբ բավարարում են քաղաքի պահանջներին։ Այն Երևանի համար գերխնդիր է, քանի որ նախորդ տարի մարտին մենք ունեինք 22 անգամ գերազանցում փոշու սահմանային թուլատրելի խտության մակարդակում։ Երևանում փոշու ֆիլտր համարվող տարծքները 5 անգամ ավելի պակաս են, քան սահմանված է սանիտարական նորմաներով։

Ես պահանջեցի, որ ինձ ցույց տան գիտական աշխատություններ, որ ընտրաված ծառատեսկաները տերևի միավոր մակերեսի կլանելու առումով համարժեք են, կամ ավելի լավն են, որովհետև կա հիգիենիկ օրենք, եթե իրականացնում ենք ծառերի փոխարինման ծրագիր, ապա փոխարինվող ծառատեսակը պետք է լինի սանիտարահիգիենիկ հատկանիշներով նույնանման կամ լինի ավելի բարձր, որպեսզի բնակչությունն ապահովված լինի։

Խորդային Միության տարիներին թեղի ծառատեսակն ընտրված էր, որպես բոլոր ծառատեսակների մեջ եզակին՝ փոշեկլանմող և չորադիմացկուն լինելու առումով։ Այն շատ բնորոշ ծառատեսակ է մեր տարածաշրջանում է։ Այն Ալմա Աթայում է տարածված, որը նույն՝4-րդ շինարարակլիմայական գոտում է։  Դրանք նաև Իրանում են մեծ քանակությամբ առկա, որովհետև նրանք դիմացկուն են։  Սա ապացուցում է նաև այն փաստը, որ բազմիցս խորը էտ կատարելուց հետո էլ այս ծառերը վերականգնվում են և նորմալ աշխատում։

Ես այստեղ տեսնում եմ այլ հարց «Կանաչապատման և շրջակա միջավայրի պաշտպանության» ՀՈԱԿ-ը փոխանակ այդքան ծառեր ներկրի եվրոպական երկրներից, որոնք մեր կլիմայական պայմանների համար հարմար չեն,սաղարթախիտ չեն, պետք է այդ գումարներն ավելի ռացիոնալ ծախսի։ Այդ բոլոր ծառերը, որոնք տնկվել են Սայաթ Նովա, Մոսկովյան  փողոցներում, ունենալու են ձևավորված կլոր սաղարթ։  Նրանք չեն ունենալու մեր սոսու, կաղնու,  սաֆուրայի նման ծառածածկ և ստվերային ծածկ ապահովելու գործառույթ։ Մենք եթե 20 տարի էլ սպասենք, ապա փոխարինված ծառերի նույնանման սաղարթը չենք ունենա։

Պետք է միջոցները ուղղել ոչ թե դրսից ծառեր բերելու, այլ Երևան քաղաքի համար ևս մեկ մասնագիտացված տեխնիկա գնելու համար։ Մեր ողջ քաղաքի 12 վարչական շրջաններում, ունենալով հիվանդություն թեղիների մասով, ընդամենը մեկ իտալական տրակտոր ունենք, որը համապատասխան որակի, թունաքիմիկատների փոշիացման պահանջվող մակարդակն է ապահովում։ Երբ առաջին վարչական շրջանում սկսում ենք ծառերի սրսկման և բուժման աշխատանքները և ամեն վարչական շրջանում 4-5 օր մեքենան պետք է աշխատի, ապա ստացվում է, որ վերջին վարչական շրջան մենք կհասնենք 60 օր հետո։ Այն ահռելի մեծ ժամանակաշրջան է միջատի զարգացման համար։ Այսինքը ներկայում ոչ թե միջոցները պետք է ուղղեին կազմակերպության տնօրենին տասնյակ հազարավոր դոլարներով նոր մեքենա գնելու, այն դեպքում, երբ կար «Տոյոտա» մակնիշի մեքենան, այլ Երևան քաղաքի համար պետք է գնել համապատասխան տեխնիկա, որպեսզի գոնե երկու սրսկիչ ունենանք և բանվորների համար անհրաժեշտ բոլոր ապահովվածությունները լինեն։

Մենք մեր առաջնահերթությունները չենք հասկանում և եվրոպայից ներմուծում ենք նոր ծառատեսակներ, որոնք գալու են մեր տարածաշրջան իրենց սեփական հիվանդություններով և սեփական միջատներով։  Այն աշխատանքը որն իրականացվում է շատ հախուռն է , որի տակ չկա որևիցե ինստիտուցիոնալ, գիտական հիմք։ Նման ձևով է իրականացվում այս կարևորագույն աշխատանքը, մարդիկ չեն գնահատում դրա ծանր հետևանքները շրջակա միջավայրի համար։

Երևանում ասֆալտը հուլիս ամսին տաքանում է մինչև 70-80 աստիճան և այդ ժամանակ առաջանում է գուդրոնը, որը կոնցերոգեն նյութ է։ Դրա համար ենք մենք ստեվերացում անում հարավային քաղաքներում և այն ամենակարևոր գործընթացներից է, որը բնակչությանը պաշտպանում է ջերմային սթրեսից։ Իսկ զանգվածաբար, փողոցներով այդ ծառերը հատելը ուղղակի անթուլատրելի է։ Ես չգիտեմ, թե ով է այդ ծրագրերի նախաձեռնողը և ով է գնահատում ծառերը, քանի որ Երրանի քաղաքապետարանի Բնապահպանության վարչությունը ունի քաղաքի գլխավոր դենտրոլոգի հաստիքը, որն արդեն 2-3 տարի է փաթուր է։ «Կանաչապատման և շրջակա միջավայրի պաշտպանության» ՀՈԱԿ-ի դնետրոլոգը չունի ծառաբանի որակավորում, նա մասնագիտությամբ գյուղատնտես է։ Ո՞վ է այդ որոշումը կայացրել, որ այդ հատվող ծառը 20 %-ով է իր ֆունկցիան կատարում կամ մյուս ծառը 100 տարեկան է։ Գոնե մեկ ծառի հետազոտություն չկա։ Ամբողջ աշխարհում լուրջ գործիքային հետազոտություն են անցնում բույսերը, որից հետո նոր նման փոխարինումներն իրականացվում են։ Այս ձևով, թեթևամիտ  վերաբերվել նման լուրջ խնդրին, որն անմիջապես անդրադառնում է ազգաբնակչության առողջության վրա, անթուլատրելի է»,- ասաց Քրիստինա Վարդանյանը։
 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:53
Արտածին դրական գործոնները թուլանում են։ Կառավարությունից պահանջվում են հրատապ գործողություններ. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2024թ. առաջին ինն ամիսներին ՀՀ պետական բյուջեի կատարման հաշվետվությունը։ Այսպիսով՝ •...
Աղբյուր` Panorama.am
16:39
Նոյեմբերի 25-ից մեկնարկում է ձմեռային զորակոչը
Կառավարությունն այսօրվա նիստում չզեկուցվող  նախագծերի փաթեթով որոշում ընդունեց 2024 թ. նոյեմբերի 25-ից մինչև 2025 թ. հունվարի 31-ը,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:38
Նեթանյահուին, Գալանտին և ՀԱՄԱՍ-ի հրամանատարներին կալանավորելու հրամաններ են տրվել՝ ենթադրյալ ռազմական հանցագործությունների համար
Միջազգային քրեական դատարանի (ICC) դատավորները ձերբակալության օրդեր են տվել Իսրայելի վարչապետին և պաշտպանության նախկին նախարարին, ինչպես նաև...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
«Մեզ բոլորիս հեքիաթ է պետք». կայացավ Ելենա Արշակյանի «Նոր տարվա կինո» ֆիլմի պրեմիերան
Այն Ամանորի հրաշքի ու երազանքի մասին է, որը հանդիսատեսին հիշեցնում է՝ երբեք մի դադարեք երազել…
Աղբյուր` Panorama.am
16:23
Ցանկության դեպքում հնարավոր է Հայաստանի և Ռուսաստանի հավաքականների միջև խաղ կազմակերպել. Դոխոյան
Հայաստանի հավաքականի նախկին պաշտպան Կարեն Դոխոյանը, ով 2000-2006 թվականներին հանդես է եկել ««Կռիլյա Սովետով» ռուսական...
Աղբյուր` Panorama.am
16:10
Հիմա կարո՞ղ եք բացատրել՝ գազի մարդը շատ էր խմել, ուշ արթնացավ, հետո մեքենայի անիվը թողեց. Նիկոլ Փաշինյան
«ԿԳՄՍ-ի միջոցներից 2024 թվականի պետբյուջեով կկատարվի 1 մլրդ 670 մլն 974 հազար դրամի վերաբաշխում մի շարք կրթական օբյեկտների մասով...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
«Եռաբլուր»-ում շարունակվում է «Արցախի կանչը» խորագիրը կրող հուշահամալիրի կառուցման աշխատանքը
«Եռաբլուր» զինվորական պանթեոնում շարունակվում է «Արցախի կանչը» խորագիրը կրող եռախորհուրդ հուշահամալիրի կառուցման...
Աղբյուր` Panorama.am
15:58
Մարիա Զախարովան զանգ է ստացել ճեպազրույցի ժամանակ և նրան ասել են, որ չմեկնաբանի բալիստիկ հրթիռի հարվածի մասին լուրը
Ճեպազրույվի ժամանակ ՌԴ ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովային զանգ է ստացել և նրան արգելել են մեկնաբանել ռուսական բալիստիկ հրթիռի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:52
ՔԿ. Հավաք անցկացնելուն մասնակցելու նպատակով անձանց նյութապես շահագրգռելու վարույթի նյութերն ուղարկվել են դատարան
Քննչական կոմիտեի հատկապես կարևոր գործերի քննության գլխավոր վարչությունում ավարտվել է hավաք անցկացնելուն մասնակցելու նպատակով անձանց նյութապես...
Աղբյուր` Panorama.am
15:48
Կենտրոնում ամբողջ շաբաթվա ընթացքում փոշու պարունակությունը գերազանցել է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան
«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը հրապարակել է տվյալներ նոյեմբերի 14-20-ը Երևանում մթնոլորտային օդի որակի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
ՊԵԿ-ը կանխել է ավելի քան 550 հազար ԱՄՆ դոլար շուկայական արժեքով, առանձնապես խոշոր չափերի «կոկաին» տեսակի թմրամիջոցի ՀՀ ներմուծման փորձը
ՊԵԿ մաքսանենգության դեմ պայքարի վարչության և ԱՄՆ արդարադատության թմրամիջոցների դեմ պայքարի գործակալության (DEA) փոխգործակցության շրջանակում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:19
Կառավարությունը 2025 թ.-ին բռնագաղթածներին տրամադրվող 50-հազարական նպաստը կիջեցնի 30 հազար դրամի
«2025 թվականի հունվար-մարտ ամիսներին տրամադրվող սոցիալական աջակցության ամսական չափը կկազմի 50 հազար դրամ»,-այս մասին հայտնեց...
Աղբյուր` Panorama.am
15:07
ՀԿԵ-ն՝ ողբերգական վթարի մասին
Նոյեմբերի 21-ին Սովետական-Էջմիածին հատվածում, չհսկվող անցումում, BMW մակնիշի ավտոմեքենան, խախտելով ճանապարհային երթևեկության կանոնները, դուրս է...
Աղբյուր` Panorama.am
14:57
Չախոյան. Տիգրան Ավինյան, դու քթի ծակ չունե՞ս
Հասարակական ակտիվիստ Արթուր Չախոյանն այսօր այցելել է Երևանի փոքր կենտրոնում գտնվող Թումանյան, Մոսկովյան փողոցներ, որոնք նոր են ասֆալտապատվել,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:54
3.7 մլրդ դրամ՝ 16 կմ ճանապարհի վերանորոգման և հիմնանորոգման համար
«Նախագծով նախատեսված հիմնանորոգվող, կառուցվող և վերակառուցվող ճանապարհների ընդհանուր երկարությունը 16 կիլոմետր է, որից միջպետական...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}