Ձեր վստահելի աղբյուրը

Երևանի քաղաքապետարանի փետրվարի 26-ի գործակարգավարական խորհրդակցության ժամանակ «Կանաչապատում և շրջակա միջավայրի պաշտպանություն» ՀՈԱԿ-ի տնորեն Արմեն Բեգոյանը զեկուցեց մայրաքաղաքի մի քանի փողոցներում առկա բազմամյա մեծասաղարթ ծառատեսակները նոր՝ փոքր սաղարթով և ինվազիվ ծառատեսակներով  փոխարինելու ծրագիրը։ Բնապահպանները և փորձագետներն ահազանգում են, որ Երևանում առանց այն է կանաչ տարածքները շատ քիչ են, ինչի հետևանքոց օդի աղտոտվածությունն հասել է առավելագույն աստիճանի, լրջագույն վտանգ է ներկայացնում մարդկանց առողջության համար և ծառահատումներն անթուլատրելի են։

Երևանցիների առողջության վրա կանաչապատ տարածքների սակավության ազդեցությունների շուրջ Panorama.am-ը զրուցեց Երևանի ավագանու անդամ Քրիստինա Վարդանյանի հետ։

«Երևան քաղաքում 15 տարվա մեջ 60 %-ով չարորակ նորագոյացությունների տարածվածության մասով աճ ունենք, իսկ տարեկան մահացությունն ավելացել է 67 %-ով։ Այս իրողության պայմաններում մեծ սաղարթով ծառերը փոխարինելով ո՞ւր ենք գնում, կանաչ տարծքնե՞րն ենք ոչնչացնու։ Այս թեմային կարող ենք վերադառնալ այն ժամանակ, երբ մենք ծածկած կլինենք բոլոր կանաչ մակերեսները, բնաբաժակները, հրատապ գործողությունները կանենք, կիրականացնենք  Երևանի կանաչ ֆոնդի ամբողջ գույքարումն ու քարտեզագրումը, որից հետո նոր կմտածենք, թե որ ճանապարհով գնանք, որպեսզի այս աշխատաքներն իրականացնենք։

Ծառահատումների նման միջամտությունը վերաբերում է նույնիսկ մեր չծնված երեխաներին, որովհետև մահացությունների ընդհանուր բաժնեմասի մեջ ինսուլտների և ինֆարկտների աստիճանը, օդի ավազանի աղտոտվածության հետևանքով, յուրաքանչյուրը 25% է, թոքի քաղցկեղինը՝ 40 %, թոքի հիվանդությունների մասով 30 %-ից ավել է։ Այսինքը՝ մենք այս խնդիրների մեջ թաթախված վիճակում որոշել ենք գեղազարդե՞լ քաղաքը։

Կանաչապատումը գործիք է, այն արհեստական միջավայր չէ։ Քաղաքն արհեստական միջավայր է, կանաչապատումը հնարավորություն է տալիս բնությունը բերել քաղաք, բայց ծառայացնել  հիմնական սանիտարական նպատակներին։ Այն առողջապահական խնդիր է։ Միացյալ Նահանգներում կանաչապատումը մտնում է Առողջապահության նախարարության մեջ, որովհետև կանխարգելիչ ճանապարհով պաշտպանում է բնակչության առողջությունը, ամենակարևոր գործիքներից մեկն է։ Կանաչապատումն առաջին հերթին առողջության մասին է, գեղեցկության մասին չէ։

Երբ մենք ամեն ինչ կանենք գրագետ, հիգիենիկ ստանդարտներով  և սանիտարական պահանջներին՝ կոմունալ հիգիենայից դուրս եկած չափանիշներ հանդիսացող ՍՆԻՊ-երի համաձայն, այդ ժամանակ նոր կարող ենք մտածել քաղաքի գեղազարդման մասին։

Մենք ենք որոշում, թե ինչու այս տարածքում, օրինկան, հարավային քաղաքում մեզ պետք է ստվերացնել ասֆալտը, իսկ հյուսիսային քաղաքներում պետք  են այդ ծառերը, որոնք քաղաքապետարանը բերում է Եվրոպայից և որոնք սաղարթ չեն ունենում։ Եվրոպայում այլ խնդիր ունենք, նրանք չունեն արև և փորձում են ամեն ճանապարհով արևի այդ փոքր ճառագայթներն օգտագրուծել  իրենց բկանչությանը վիտամին D-ի, իմունիտետի և տասնյակ այլ խնդիրենրի կարգավորման համար։ Պետք է հասկանալ, թե ինչ ենք ուզում որ այդ գործիքը կատարի։

Բայց եթե կանաչապատման կազմակերպության տնօրենը Եվրաֆուտբոլի նախկին մենեջեր է,  ինչպես կարող է նա մասնագիտական որոշումներ կայացնի։ Ասում են, թե ՀՈԱԿ-ում աշխատում են անտառագետներ։ Հարգելինե՛րս, քաղաքն անտառ չէ, քաղաքային կանաչապատումը բացարձակապես այլ բան է և դուք չունեք այդ որակավորումը, որը տալիս է առողջապահությունը, որովհետև այն կոմունալ հիգիենայի բնակավայրերի կանաչապատում գործառույթն է։ Կանաչապատել, որպեսզի պաշտապանել բնակչությանը, որովհետև կանաչապատման հիմնական նպատակը  ազգաբնակչության առողջության պահնպանման խնդրի լուծումն է, այլ ոչ թե Երևանը սարքել գեղազար։

Դեռ մեծ հարց է  Մոսկովյան փողոցում, Թամանյանի արձանի դիմաց ամբողջ աշուն ոսկեգույն նվիրող հացենին հատելով և փոխարենն այդ սակուրան տնկելով, որը 10 օր պետք է ծաղկի, և բացարձակապես չունի սաղարթ, որևէ խնդիր չի լուծում, ինչի հասանք։ Երևան քաղաքի գլխավոր հատակագծի աչքի առաջ բերում դնում ենք օտար երկրի  մշակույթը՝ ասելով՝ եկեք նայեք, սակուրաներով հիացեք։ Ինչպես կարող են մասնագետները հանդուրժել այս անհեթեթությունների շարքը՝ ասեն լավ ինչ ուզում են թող անեն։

Հիգիենիկ այսպիսի պահանջ կա, որ մեկ բնակչին քաղաքում պետք է հասնի երկու լայնասաղարթ ծառ, մենք երևանում ունենք 1.4-ը, իսկ հիմա մենք հատման ծրագրեր ենք անում և սպասում ենք 15-20 տարի, որ ծառերը մեծանան, ի՞նչր հարց ենք սրանով լուծում։ Լանջերը կանաչապատեք, որ քաղաքի համար խնդրահարույց հարց է, որովհետև միայն փոշի է լցվում քաղաքի գոգավորույթուն համարվող կենտրոն։ Հազարավոր հարցեր կան կանաչապատման մեջ, որոնք շատ կարևոր են և արագ պետք է  լուծվեն։

2021 թվականին ավարտեցինք  Կենտրոն վարչական շրջանի ծառերի գույքագրում և քարտեզագրումը, հարջորդ երկու տարվա ընթացքում գույքագրել են միայն Արաբկիրը։ Այն ժամանակ ես ՀՈԱԿ-ի փոխտնօրենն էի։ Մենք տեխնիկա գնեցինք, մասնագետներին կրթեցինք։ Ամսական 3 մլն 350 հազար դրամ պետությունը ծախսում է միայն այդ հաշվառման և գույքագրման բաժնի գոյության վրա։ Իսկ ի՞նչր է ստանում պետությունը, գրել են, որ 2023 թվականին մեկնարկել է գույքագրման աշխատանքը, նույնիսկ տեղյակ չեն, որ 2020 թվականից են մեկնարկել։ Ըստ ծրագրի, գույքագրումը, որը սկսել է 2020 թվականին, պետք է 2025 թվականին ավարտվեր։