Ձեր վստահելի աղբյուրը

Rain հեռուստաընկերության լրագրող Ալեքսանդր Աթասունցևը Telegram-ի «Reporter» ալիքում անդրադարձել է ադրբեջանական հեռուստաընկերության հայտարարած Բաքվում ապօրինաբար կալանավորված Արցախի նախկին ռազմաքաղաքական ղեկավարության հետ «հարցազրույցին»։

Լրագրողը գրում է. «Բոլոր բերման ենթարկվածներից ամենաշատն աչքի է ընկնում Ռուբեն Վարդանյանը, և ոչ այն պատճառով, որ նա աշխարհահռչակ միլիարդատեր է և բարերար, այլ քանի որ Վարդանյանը «պարտված անջատողական» չէր, նա Լեռնային Ղարաբաղ տեղափոխվեց 2022 թվականին, երբ Հայաստանն արդեն պարտվել էր պատերազմում, իսկ տարածաշրջանն ըստ էության դատապարտված էր։

Նա չի կռվել Ադրբեջանի դեմ, չի կայացրել «անջատողական» որոշումներ։ Մի կողմից կանխատեսելի էր նրա ձերբակալությունը, քանի որ Բաքվում մի քանի անգամ նրա նկատմամբ դրսևորել են անձնական թշնամանքը, մյուս կողմից՝ հարց էր ծագում, թե ինչու։

Ադրբեջանը, օրինակ, կալանավորել է Վարդանյանին, սակայն թույլ է տվել ԼՂՀ-ից հեռանալ  պաշտպանության բանակի նախկին հրամանատար Սամվել Բաբայանին, որը Բաքվի հետ զինադադար է կնքել չճանաչված հանրապետության անունից։ Այսինքն, ըստ էության, նա ստորագրել է ղարաբաղյան առաջին պատերազմում Ադրբեջանի կապիտուլյացիան։ Թվում է, թե սա ամենատրամաբանական բանն է հենց նրա հետ հաշիվներ մաքրել, բայց ոչ:

Պետական նախարար լինելու կարճ ժամանակահատվածում Վարդանյանը գործնականում ոչինչ չհասցրեց անել։ Իր բոլոր հարցազրույցներում ու հայտարարություններում նա նրբանկատ էր, ռազմատենչ, ռևանշիզմի գաղափարներ չէր քարոզում, Ղարաբաղի մասին ավելի շատ խոսում էր նրա հայ բնակչությանն ու ժառանգությունը պաշտպանելու անհրաժեշտության տեսանկյունից։

Ես վերջին անգամ Ստեփանակերտ եմ այցելել, երբ Վարդանյանը նոր էր նշանակվել այդ պաշտոնին։

Դա Լաչինի միջանցքի փակումից ու շրջափակումից ընդամենը մի քանի շաբաթ առաջ էր. այդ ժամանակից ի վեր դրսից լրագրողներ չեն կարողացել Ղարաբաղ մուտք գործել: Ղարաբաղցիները միշտ էլ, ընդհանուր առմամբ, անվստահություն են ունեցել եկվորների նկատմամբ, իսկ պատերազմում պարտվելուց հետո՝ նրանք ավելի էին ներպարփակվել և հայտնվել էին մռայլ կանխազգացման մեջ։

Վերջին 40 տարիները նրանց սովորեցրել էին, որ դրսից եկած մարդիկ լավագույն դեպքում ժամանակավոր են լինելու, իսկ վատագույն դեպքում՝ իրենց կլքեն ամենաանպատեհ պահին, ինչպես խորհրդային ներքին զորքերը, ինչպես ռուս խաղաղապահները։ Վարդանյանի գալուն Ղարաբաղում փիլիսոփայորեն են նայել. «Ավելի վատ արդեն չի կարող լինել, բայց հանկարծ նա կարող է հաջողության հասնել»։ Եվ նման պայմաններում, որպես պետնախարար, նրանից ոչինչ չէին ակնկալում, սակայն Վարդանյանն այլ տեղում բեկում մտցրեց։ Հավանաբար, ԼՂՀ գոյության ամբողջ ընթացքում երբեք չի եղել որևէ ղարաբաղցի քաղաքական գործիչ՝ լինի նախագահ կամ հրամանատար, որին համաշխարհային մամուլն այդքան հաճախ մեջբերած լինի, որքան Վարդանյանին։ Նա մի փոքրիկ, քարտեզից դուրս հայտնված տարածաշրջանի աշխարհահռչակ խոսնակն էր: Ըստ երևույթին, հենց սա էլ կանխորոշեց նրա տեղը Բաքվի «սև ցուցակում»»։