Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նարեկ Մալյանի պաշտպանները հայտարարություն են տարածել, որում ասվում է․

«Այսօր տեղի ունեցած հերթական դատական նիստը քաղաքական բանտարկյալ Նարեկ Մալյանի գործով, այդ խայտառակ գործընթացի, եթե այսպես կարելի է ասել, թագն ու պսակն էր: Եթե ինչ-որ մեկը մի տեղ դեռևս մտածում էր, որ այս գործի մեջ կարող է լինել որևէ քրեական տարր, այսօրվա նիստը դիտելուց հետո նմանատիպ մտքերը կարող են պահպանվել միայն հատուկ հիմնարկների դժբախտ բնակիչների մոտ:

Այսօր պահանջել եմ անթույլատրելի ճանաչել գործում իբր եղած ապացույցները, դատախազը իհարկե առարկեց, իսկ դատավորը մերժեց միջնորդությունը՝ հիմք ընդունելով դատախազի փաստարկները, մինչդեռ այդպիսիք դատախազի խոսքի մեջ առկա չէին:

Դիմակը պատռված է, քաղաքական հետապնդման փաստն՝ ապացուցված: Քաղաքական գործերով հաղթանակը լինում է այսպիսին: Իշխանությունների էությունը բացահայտված է:  Նման խայտառակությունները ունենում իրենց քաղաքական ավարտը, բայց դրա մասին էլ իր ժամանակին:
Մերկապարանոց չլինելու համար, կից մասնագիտական հանրույթի և պարզապես հետաքրքրված մարդկանց համար ներկայացնում եմ իմ այսօրվա միջնորդության տեքստը, այն զուրկ է քաղաքական գնահատականներից և զուտ իրավաբանական է:

Միջնորդություն

Թիվ ԵԴ1/1803/01/23 քրեական գործով դատաքննության ընթացքում հետազոտված ապացույցները անթույլատրելի ճանաչելու մասին
Սույն քրեական գործի դատաքննության ընթացքում հետազոտված հետևյալ ապացույցները ենթակա են ճանաչման որպես անթույլատրելի՝
Արտավարութային փաստաթղթերը՝
• Տեսագրություն պարունակող սկավառակը վ.թ. 1ա
• Հանցագործության մասին հաղորդումը վ.թ. 7
• Ոստիկանի զեկուցագիրը վ.թ. 2-3
• Ոստիկանի ամփոփագիրը վ.թ. 8
Քննչական գործողությունները՝
• Լազերային սկավառակը զննելու մասին արձանագրությունները վ.թ. 36-38, 126-127
• Հանցագործության մասին հաղորդումը, ոստիկանի զեկուցագիրը և ոստիկանի ամփոփագիրը զննելու մասին արձանագրությունը վ.թ. 173-174
Փորձաքննությունների եզրակացությունները՝
• Դատահոգեբանական և դատալեզվաբանական լրացուցիչ համալիր փորձաքննության թիվ 37792323 եզրակացությունը վ.թ. 182-193
• Դատահոգեբանական և դատալեզվաբանական համալիր փորձաքննության թիվ ՀՄ 23-2217 եզրակացությունը վ.թ. 138-146
Դատարանում ձեռքբերված ապացույցները՝
• Փորձագետներ Ա.Վարդանյանի և Հ.Ղուկասյանի ցուցմունքները /տես դատական նիստի արձանագրությունը/

Համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 97 հոդվածի 2-րդ մասի,  օրենքի էական խախտմամբ ստացված տվյալները, ինչպես նաև դրանց հիման վրա կատարված վարութային գործողությունների արդյունքով ձեռք բերված տվյալները ճանաչվում են անթույլատրելի և չեն կարող օգտագործվել որպես ապացույց:

Նույն հոդվածի 3-րդ մասի 5-րդ կետի համաձայն, մասնավորապես, օրենքի էական խախտումով ձեռքբերված ապացույցների շարքին դասվում են այն ապացույցները, որոնք ձեռք են բերվել անհայտ աղբյուրից:

Նույն հոդվածի 8-րդ մասի համաձայն, օրենքով սահմանված պահանջների խախտմամբ իրականացված օպերատիվ-հետախուզական գործունեության արդյունքները չեն կարող ապացուցողական գործողության կատարման հիմք լինել:

Վերը նշված ապացույցները՝ արտավարութային փաստաթղթերից՝ ոստիկանի զեկուցագիրը, ոստիկանի ամփոփագիրը, հանցագործության մասին հաղորդումը հիմնված են միայն և բացառապես վերը նշված լազերային սկավառակի եջ պարունակվող տվյալների՝ տեսագրության վրա:

Վերը նշված քննչական գործողությունները՝ սկավառակը զննելու 2 հատ արձանագրությունը, արտավարութային փաստաթղթերը զննելու մասին արձանագրությունը կամ վերաբերում են ուղղակի և միայն այդ սկավառակի մեջ պարունակվող տեղեկություններին կամ այն փաստաթղթերին, որոնք բխում են միայն այդ սկավառակի մեջ առկա տեղեկություններից:

Վերը նշված փորձաքննությունների եզրակացությունները կառուցված են բացառապես սկավառակի մեջ առկա տեղեկությունների վրա:

Դատարանում ձեռքբերված ապացույցները՝ փորձագետների ցուցմունքները վերաբերում են իրենց կողմից կազմված եզրակացությանը, որը հիմնված է բացառապես նշված լազերային սկավառակի մեջ պարունակվող տեղեկությունների վրա:

Այսինքն՝ բոլոր նշված ապացույցները բխում են լազերային սկավառակի մեջ ամրագրված տեղեկություններից, ինչն իր հերթին նշանակում է, որ եթե լազերային սկավառակը հանդիսանում է անթույլատրելի ապացույց, ապա բոլոր այդ ապացույցները ևս անթույլատրելի են:
Սկավառակի ի հայտ գալը քրեական վարույթի նյութերում չի հաստատվում որևէ դատավարական փաստաթղթով:

Ավելին, վ.թ. 8 առկա է գրություն, որը հասցեագրված է ՀՀ ՆԳՆ ոստիկանության Երևան քաղաքի վարչության պետին Երևան քաղաքի ոստիկանության Կենտրոնական բաժնի պետի պարտականությունները կատարողից, որով նրան են ուղարկվել Ն.Մալյանի վերաբերյալ նյութերը, որոնց մեջ առկա չէ որևէ նշում լազերային սկավառակի մասին:

Վ.թ. 1-ում առկա է ՀՀ ՆԳՆ Երևան քաղաքի վարչության պետի տեղակալի գրությունը ՀՀ ԱԱԾ քննչական գլխավոր վարչության պետին, որով նրան են փոխանցվում Կենտրոնականի բաժնից ստացված նյութերը և առկա է ձեռագիր ավելացում այն մասին, որ նյութերին ավելացվում է նաև լազերային սկավառակը և այն գտնվում է կնիքված ծրարում:

Այսինքն՝ լազերային սկավառակը ի հայտ է եկել ոստիկանության Երևան քաղաքի վարչության պետի տեղակալի մոտ, սակայն նշված չէ թե որտեղից, ինչպես, ինչ հիմքով և ում կողմից է այն ձեռքբերվել, այսինքն՝ ապացույցի ձեռքբերման աղբյուրը անհայտ է:

Միևնույն ժամանակ սկավառակը զննելու մասին քննիչի կողմից կազմված վ.թ. 36-38 գտնվող արձանագրության մեջ առկա չէ որևէ նշում առ այն, որ սկավառակը գտնվել է կնիքված ծրարում: Նշված է, որ զննումը ավարտելուց հետո այն այն դրվել է ծրարի մեջ և կնքվել արդեն ԱԱԾ կնիքով:
Հետաքրքիր է, որ վ.թ. 1ա-ում առկա է հենց ԱԱԾ կնիքով կնքված ծրարը , մինչդեռ այդ տեսքով այն չէր կարող գտնվել նշված համարակալմամբ վ.թ-ում՝ 1ա, քանի որ նյութերի այդ հատվածում կարող է լինել միայն ոստիկանության կողմից ձեռքբերված նյութը:

Ոստիկանի կողմից կազմված հանցագործության մասին հաղորդման մեջ նշված է, որ նրա կողմից իրականացվող ՙՕպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին՚ ՀՀ օրենքի 4,8,14-16, 38 և 40 հոդվածներով նախատեսված լիազորությունների շրջանակում, պարզվել է, թե Ն.Մալյանը Ֆեյսբուք սոցիալական հարթակում իրականացրել է ուղիղ հեռարձակում, որի բովանդակության մեջ նա տեսել է հանցակազմի տարրեր:
ՙՕպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին՚ ՀՀ օրենքի  4 հոդվածը սահմանում է ՕՀԳ ընդհանուր նպատակները և ուղիղ առնչություն չունի սույն քրեական գործի հանգամանքների  հետ:
Օրենքի 8 հոդվածը սահմանում է ՕՀԳ իրականացնող մարմինների ցանկը, ընդհանրական է և ուղիղ կապ ևս չունի գործի հանգամանքների հետ:

Օրենքի 14 հոդվածը սահմանում է ՕՀՄ տեսակները, 15 հոդվածը մանրամասնում է  ՙՕպերատիվ հարցում՚, իսկ 16 հոդվածը ՙՕպերատիվ տեղեկությունների ձեռքբերում՚ ՕՀՄ տեսակները՝ տալիս է դրանց հակիրճ նկարագրությունը:

Տրամաբանելով վերը նշվածից, պետք է եզրահանգել, որ ՙՀանցագործության մասին հաղորդման՚ հեղինակը հանցագործությունները բացահայտելու նպատակով, լինելով ոստիկան օպերատիվ հարցման և օպերատիվ տեղեկություններ ձեռքբերելու միջոցով տեղեկացել է Ն.Մալյանի ֆեյսբուքյան ուղիղ եթերի մասին:

Օրենքի 38 հոդվածը սահմանում է ՕՀՄ անցկացնելկու մասին որոշման բովանդակությունը:
Տվյալ դեպքում դա առնվազն նշանակում է, որ պետք է լիներ որոշում Ն.Մալյանի նկատմամբ ՕՀՄ ՝ օպերատիվ հարցում և օպերատիվ տեղեկությունների ձեռքբերում իրականացնելու համար:

Օրենքի 36 հոդվածը հստակ սահմանում է, որ ՕՀՄ-ն կարող է անցկացվել միայն համապատասխան օպերատիվ-հետախուզական մարմնի ղեկավարի որոշման հիման վրա, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի:

Ընդ որում, այդ բացառությունը վերաբերում է ոչ թե ինչ-որ ՕՀՄ-ի, որը կարող է իրականացվել առանց ղեկավարի որոշման, այլ միմիայն դատարանի որոշման հիման վրա կատարվող ՕՀՄ-ներին:
Այսինքն՝ ՕՀՄ-ն կարող է կատարվել կամ ղեկավարի որոշման հիման վրա, կամ էլ դատարանի որոշման հիման վրա, որոնք երկուսն էլ սույն քրեական գործի նյութերում բացակայում են:

Դեռ ավելին՝ Օրենքի 40-րդ հոդվածը սահմանում է և այդ սահմանումը կրում է հրամայական բնույթ, որ ՕՀՄ-ների ընթացքը և արդյունքները ամրագրվում են գրավոր արձանագրության մեջ:
Նմանատիպ որևէ արձանագրություն քրեական գործի նյութերում ևս առկա չէ:

Այսինքն, եթե լազերային սկավառակը, որը գտնվում է քրեական գործի վ.թ. 1ա-յում, ձեռք է բերվել ՙՕպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին՚ ՀՀ օրենքի համաձայն, ապա այն ձեռք է բերվել այդ օրենքի 38 և 40 հոդվածների կոպտագույն խախտումներով և համաձայն վերը վկայակոչված ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 97 հոդվածի 8-րդ մասի, չի կարող հանդիսանալ ապացուցողական գործողության հիմք:

Եթե նշված լազերային սկավառակը ձեռք է բերվել որևէ այլ հիմքով՝ մինչև քրեական վարույթի նախաձեռնումը, ապա Ն.Մալյանի նկատմամբ սույն քրեական հետապնդումը ենթակա է անհապաղ դադարեցման, քանի որ քրեական վարույթ նախաձեռնելու մասին քննիչի կողմից 20.09.2023թ. կազմված արձանագրության մեջ /վ.թ. 10/ հստակ նշված է, որ այն նախաձեռնելու առիթը դա ոստիկանության օպերատիվ-հետախուզական գործունեություն իրականացնող աշխատակցի հաղորդումն է՝ իր լիազորությունների շրջանակում հայտնաբերված ենթադրյալ հանցանքի մասին:

Այսինքն՝ եթե սկավառակը ձեռք չի բերվել ՕՀՄ-ների արդյունքում, քրեական վարույթի նախաձեռնումը չի բխում ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 173 և 178 հոդվածներից և քրեական հետապնդումը ենթակա է անհապաղ դադարեցման համաձայն ՀՀ քրեական դատավարության օրենսգրքի 12 հոդվածի 1-ին մասի 8-րդ կետի, քանի որ  վարույթը նախաձեռնվել է սույն օրենսգրքով չնախատեսված աղբյուրից ստացված տեղեկության հիման վրա:

Կրկին նշեմ՝ եթե լազերային սկավառակը ձեռք է բերվել օպերատիվ-հետախուզական միջոցառման արդյունքում, ոստիկանը գործել է ՙՕպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին՚ ՀՀ օրենքով նախատեսված լիազորությունների շրջանակում, ապա լազերային սկավառակի ձեռքբերումը կատարվել է նշված օրենքի կոպտագույն խախտումներևով, մասնավորապես քրեական գործի նյութերում առկա չեն ՕՀՄ անցկացնելու մասին օպերատիվ-հետախուզական մարմնի ղեկավարի որոշումը և այն անցկացնելու մասին համապատասխան աշխատակցի կողմից կազմված արձանագրությունը, որի պայմաններում բոլոր վերը նշված ապացույցները անթույլատրելի են, քանի որ հիմնված են ապօրինաբար ձեռքբերված ապացույցի վրա կամ էլ այդ լազերային սկավառակը ձեռք է բերվել այլ եղանակով՝ անհայտ աղբյուրից, որի պայմաններում քրեական վարույթի նախաձեռնումը կրում է ակնհայտ ապօրինի բնույթ և քրեական հետապնդումը ենթակա է անհապաղ դադարեցման, քանի որ այն նախաձեռնվել է քրեական դատավարության օրենսգրքով չնախատեսված աղբյուրից ստացված տեղեկության հիման վրա:

Երրորդ տարբերակ առկա չէ:
Վերոգրյալի հիման վրա

Միջնորդում եմ՝

Թիվ ԵԴ1/1803/01/23 քրեական գործով դատաքննության ընթացքում հետազոտված հետևյալ ապացույցները՝ լազերային սկավառակը /վ.թ. 1ա/, Հանցագործության մասին հաղորդումը /վ.թ. 7/, Ոստիկանի զեկուցագիրը /վ.թ. 2-3/, Ոստիկանի ամփոփագիրը /վ.թ. 8/, Լազերային սկավառակը զննելու մասին արձանագրությունները /վ.թ. 36-38, 126-127/, Հանցագործության մասին հաղորդումը, ոստիկանի զեկուցագիրը և ոստիկանի ամփոփագիրը զննելու մասին արձանագրությունը /վ.թ. 173-174/, Դատահոգեբանական և դատալեզվաբանական լրացուցիչ համալիր փորձաքննության թիվ 37792323 եզրակացությունը /վ.թ. 182-193/, փորձագետներ Ա.Վարդանյանի և Հ.Ղուկասյանի ցուցմունքները /դատական նիստի արձանագրություն/ և Դատահոգեբանական և դատալեզվաբանական համալիր փորձաքննության թիվ ՀՄ 23-2217 եզրակացությունը /վ.թ. 138-146/ ճանաչել անթույլատրելի:

Պաշտպաններ՝
Տիգրան Աթանեսյան
Ռուբեն Մելիքյան»։