Ձեր վստահելի աղբյուրը

Թուրքիայում մոտավորապես 61 միլիոն ընտրող մարտի 31-ին կմասնակցի տեղական ինքնակառավարման մարմինների (ՏԻՄ) ընտրություններին։ Ո՞ր կուսակցությունը կհաղթի ընտրություններում։ Ինչպիսի՞ մթնոլորտում է տեղի ունենում նախտնտրական քարոզարշավը Թուրքիայում։ Քուրդ ընտրողները ո՞ր կուսակցությանը իրենց ձայնը կտան։ Ինչպիսի՞ն կլինի ընտրությունների արդյունքը։ Քուրդ լրագրող Սերդար Ալթանը Ermeniahaber.am-ին տված հարցազրույցում անդրադարձել է ընտրական գործընթացին և իր կանխատեսումները ներկայացրել ընտրությունների արդյունքների վերաբերյալ։

-Քուրդ ընտրողները ամենից շատ ո՞ր կուսակցությանն են իրենց ձայնը տալու: Մասնավորապես Ստամբուլի քուրդ ընտրողները ո՞ր թեկնածուին են աջակցելու։

- Դրածոների (Քայյում (խոսակցական՝ քայյըմ) են անվանում քրդաբնակ շրջանների քաղքապետերին փոխարինած հատուկ պաշտոնյաններին, որոնք նշանակվել են Անկարայից - խմբ․) քաղաքականությունը էլ ավելի ամրապնդեց քուրդ ժողովրդի վճռականությունը՝ գնալու ընտրությունների: Իհարկե, այս որոշման հասցեն DEM (Թուրքիայում ընդդիմադիր, քրդամետ «Ժողովուրդների հավասարության և ժողովրդավարություն» կուսակցություն-խմբ․) կուսակցությունն է։ DEM կուսակցությունը, որը շարունակում է HDP-ի (ընդդիմադիր, քրդամետ «Ժողովրդադեմոկրատական կուսակցություն- ԺԴԿ- խմբ․) ավանդույթը, որի կամքը յուրացրել են դրածոները, մարտի 31-ի ընտրություններում լինելու է քուրդ ժողովրդի քաղաքական ներկայացուցիչը, թեև ոչ ամբողջությամբ։ DEM կուսակցության շուրջ համախմբված միլիոնավոր քրդեր այսօր դաշտում ակտիվորեն մասնակցում են նախընտրական աշխատանքներին։

Բացի քրդական քաղաքներից, նման իրավիճակ է նաև Թուրքիայի խոշոր քաղաքների համար։ Հատկապես Ստամբուլում բնակվող քրդերը հստակ նշում են, որ իրենց քաղաքական նախապատվությունը  DEM կուսակցությունն է։ Մենք դա շատ պարզ նկատեցինք Ստամբուլի Նոռուզի (Նոր տարի, որը նշում են քրդերը, աֆղան և իրանական ժողովուրդները-խմբ․) ժամանակ։ Այնպիսի ժամանակաշրջանում, որտեղ քաղաքական ճնշումներն ինտենսիվորեն շարունակվում էին, հարյուր հազարավոր մարդիկ DEM կուսակցության ղեկավարությամբ մասնակցեցին Ստամբուլում Նոռուզի տոնակատարություններին։ Անկասկած, ստեղծված պատկերը պատասխանում է նաև այս հարցին, թե «Ո՞ր կուսակցությունն են ընտրելու Ստամբուլի քուրդ ընտրողները»։

2019 թվականի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում քրդերը քվեարկել են Էքրեմ Իմամօղլուի (Ստամբուլի ներկայիս քաղաքապետ - խմբ․) օգտին՝ կնքված դաշինքների շրջանակներում։ Սակայն ընտրվելուց հետո Էքրեմ Իմամօղլուի գործելակերպն ու հռետորաբանությունը, ինչպես նաև ԺՀԿ-ի (Թուրքիայում գլխավոր ընդդիմադիր ուժ համարվող «Ժողովրդահանրապետական» քեմալական կուսակցության-CHP-խմբ․)՝ քուրդ ժողովրդին ուղղված քաղաքականության նկատմամբ դիրքորոշումը հանգեցրին քուրդ ժողովրդի բացասական արձագանքին։ Իհարկե, այս իրավիճակը կոնկրետ արտացոլվեց մարտի 31-ի ՏԻՄ ընտրություններում (2019թ․)։ «Երրորդ ուղու» վրա հիմնված քրդական քաղաքական շարժումը ցույց է տվել, որ չի զբաղվելու «այլ քաղաքական ուժերին հաղթելու կամ պարտվելու» ռազմավարությամբ, և որ իրենք վճռական են ընտրությունների գնալու սեփական թեկնածուներով։ Այս առնչությամբ Ստամբուլում որպես համանախագահի թեկնածուներ որոշվեցին Մերալ Դանըշ Բեշթաշը և Մուրադ Չեփնին։ Եվ թվում է, թե Մերալ Դանըշ Բեշթաշը, Մուրադ Չեփնին ու DEM կուսակցությունը Ստամբուլում էապես կփոխեն ընտրական հավասարակշռությունը։ Բայց, իհարկե, չպետք է անտեսել այն փաստը, որ որոշ քուրդ ընտրողներ կքվեարկեն ԺՀԿ-ի կամ ԱԶԿ-ի (Թուրքիայում իշխող «Արդարություն և զարգացում» կուսակցություն AKP-խմբ․) օգտին:

- Հաշվի առնելով Թուրքիայում նախորդ տարի իշխանության վերարտադրությունը, ինչպե՞ս կարող է ընդդիմությունը հաղթել ընտրություններում։

- ԱԶԿ-ի կառավարությունը 22 տարի շարունակ իշխանության ղեկին է: Սա, անկասկած, քաղաքական մեծ հաջողություն է։ Այս գործընթացի ընթացքում ԱԶԿ-ի կառավարությունը շատ բան ստիպեց կորցնել ժողովրդավարությունից և ազատությունից՝ իր քաղաքական կյանքը երկարացնելու համար։ Նա, ըստ էության, ամեն անգամ կարողացել է հասնել իր ուզած արդյունքին և հաղթել ընտրություններում։ Սակայն դա միայն ԱԶԿ-ին վերագրելը կարող է ապակողմնորոշիչ լինել։ Եթե ​​ԱԶԿ-ն իշխանության ղեկին է 22 տարի, ապա, անկասկած, ընդդիմությունը կարևոր դեր ունի դրանում։ Ես հեշտությամբ կարող եմ ասել, որ ընդդիմության վարած սխալ քաղաքական ըմբռնումն է, որ ստիպում է ԱԶԿ-ին հաղթել կամ պարտվել ընտրություններում։ Սա կվերաբերի նաև մարտի 31-ին կայանալիք ՏԻՄ ընտրություններին։ Մենք ասում ենք՝ «ԱԶԿ իշխանությունը փլուզման գործընթաց է ապրում»։ Սակայն, չնայած դրան, ԱԶԿ-ն ընտրություններում հաղթող դուրս եկավ։ Սա նշանակում է, որ ընդդիմությունը չի կարող իր դերը կատարել։ Իսկ գուցե ընդդիմությունն իր գործելակերպով արդեն ծառայում է իշխանությանը։ Խոսելով ընդդիմության մասին՝ ուզում եմ նշել, որ խոսքս այստեղ գլխավոր ընդդիմության մասին է։ Հատկապես CHP-ի...

 Ավելի մանրամասն՝ սկզբնաղբյուրում։