Ձեր վստահելի աղբյուրը

Լոռու մարզում մայիսի 26-ին տեղի ունեցած բնական աղետին հաջորդող օրերին հանրության շրջանում լուրեր էին տարածվում, թե հնարավոր է՝ աղետի պատճառ է հանդիսացել «ՁորաՀԷԿ»-ի ջրընդունիչից ջրի բացթողումը, ինչի մասին դեռևս ապրիլի 16-ին նախազգուշացրել է  Լոռու մարզպետարանի էջը։ Ավելի ուշ, «ՁորաՀԷԿ»-ից պարզաբանեցին, որ  օրական կարգավորման ջրամբարի տարողությունը տվյալ ժամանակահատվածում կազմել է մոտ 20 հազար խմ, ինչն անհամադրելի է գետի վարարած հունով հոսող ջրի ծավալի հետ և որևէ ազդեցություն չէր կարող ունենալ նման մասշտաբի տարերային աղետի վրա։ Այսուհանդերձ, Panorama,am-ը զրուցեց «Էկոլուր» ՀԿ-ի փորձագետ Ռոզա Ջուլհակյանի հետ, որը  Հայաստանում ՓՀԷԿ-երի ուսումնասիրության ծրագրի մասնակից է և տարիներ առաջ  ուսումնասիրել են նաև «ՁորաՀԷԿ»-ը։

Փորձագետը համզված է, որ ՀԷԿ-ի ջրբացթողումներից նման աղետ չէր կարող առաջանալ։
«Աղետ կարող է առաջանալ միայն այն դեպքում, եթե ամբողջ ամբարտակի ջրի մինչև վերջին լիտրը թափվի ջուրը։ Պետք է նշեմ, որ ՀԷԿ-ի կառուցվածքը, որպես հիդրոտեխնիկական կառույց այնպիսին է կառուցված, որ այսպես,թե այնպես ավելորդ ջրբացթողումներ լինում են։ Ամբարտակի աջ կողմից թունելախորշով ավելորդ ջրբացթողումներ միշտ էլ լինում են։ Առհասարակ դա նախատեսված է բոլոր ամբարտակներում, հետևաբար ավելորդ ջուրը միշտ այդպես է հոսում։ Նման աղետի հիմք չկա, դրանք շահարկումներ են, նման բան չէր կարող լինել։ Կլիներ միայն այն դեպքում, եթե ամբարտակում կուտակված միլիոնավոր տոննաներով ջուրը բաց թողնեին»,- ասաց  Ջուլհակյանը։
Փորձագետի կարծում է, որ  դրանում համոզվելու համար, պարզապես պետք է գնալ ձոր, որտեղ կառուցված է ՀԷԿ-ը և նայել։

«Եթե ջրբացթողումներ չլինեն, ավելորդ ջուրը կգնար թունելախորշով և կգնար ամբարտակի պատնեշի վերևից։ Ի դեպ, դա մետաղական շատ մեծ կոնստրուկցիա է, որը դեռևս անցած դարի 30-ականներից նախատեսված կառույց է։ Եվ, որպեսզի այդ ամբողջ ջուրը բաղ թողնեն, պետք է ամբարտակի ամբողջ մեղտական պատնեշը բարձրանել։ Իսկ օրական 20 հազար խմ այն ծավալը չէ, որը կարող էր հանգեցնել աղետալի հետևանքների։ Եթե նույնիսկ ավելի մեծ լինի քանակը, վարարումների պատճառով հնարավոր է թունելախորշը լցված լիներ, մի մասը կարող է նաև ձորով իջնել, բայց դա, կրկնում եմ, այն ծավալը չէ, որը կարող էր հանգեցնել նման հետևանքների։ Որպես կանոն ամբարտակները մինչև վերջ լցված չեն լինում և որպես ինժեներական կառույց ջրթողի մասեր անպայման թողնված է լինում»,- եզրափակեց Ռոզա Ջուլհակյանը։

«Մարզպետարանի հայտարարությունը չեմ կարծում, որ կապ ունի  տեղի ունեցած աղետի հետ»,- այս մասին Panorama.am-ի հետ զրույցում նշեց «Էկուլուր» ՀԿ նախագահ Ինգա Զարաֆյանը։
«Եթե բաց չթողնեն ու պատնեշը փլուզվի, պատկերացնու՞մ եք հետևանքները, չեմ էլ ուզում պատկերացնել։ Ապրիլին, դեպքից ավելի քան մեկ ամիս առաջ, անվտանգությունից ելնելով ջրբացթողում են իրականացնում թունելախորշով, ինչի համար էլ վերջինս նախատեսված է։ Ջուրը հոսում է, հեռանում, չի մնում։ Այլ հարց է, որ մենք պետք է խոսենք այն մասին, որ  մեզ մոտ չի գործել ծանուցումների համակարգը։ Համապատասխան օղակները՝ մոնիթորինի, փրկարար ծառայության, համայնքապետարան և այլ, պետք է գործեին միասին և իրազեկեին,որ կա վարարման վտանգ և  ինչ պետք է անել այդ դեպքում։ Այս գործողությունների արդյունքում, նաև նախապես տարհանել մարդկանց։ Այսինքն՝ անհրաժեշտ էր նախապես քայլեր ձեռնարկել։ Եվ ամենակարևորը, բոլոր այն օբյեկտները, որոնք հնարավոր էր տուժեին կամ տուժեցին հեղեղումներից, նախապես պետք է տեղեկացված լինեին՝ սպասվող աղետի մասին։ Ակնհայտ է, որ ծանուցման կամ ազդարարման համակարգը չի գործել, ռիսկերը գնահատված չեն, հետևաբար այլ մեղավորներ փնտրել պետք չէ»,- ասաց Զարաֆյանը։

Փորձագետները նշում են, որ նույնիսկ , եթե ամսի 19-ից ջուրը բաց են թողել, ապա այն չի կուտակվում գետում, այլ հոսում է դեպի հարևան Վրաստան։

Լուսանկարը՝ «Էկուլուր»-ի։