Քաղաքական 21:19 25/06/2024 Տարածաշրջան

Թուրքիան կյանքի գնով անգամ փորձելու է վրեժխնդիր լինել Ռուսաստանից. Արա Պողոսյան

Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է.

«Իսլամական ֆունդամենտալիզմը, Թուրքիան և Ռուսաստանը

Վահաբական և սալաֆիական մուսուլմանական հոսանքները ժամանակին սնեցին ահաբեկչական շարժումները ամբողջ աշխարհում։ Սրանց մասնակցությամբ մահմեդական ահաբեկչությունն աննախադեպ ծավալների հասավ Մերձավոր Արևելքում և հյուսիսային Աֆրիկայում, հավակնելով ստեղծել Իսլամական Խալիֆայություն`  հիմնված շարիաթի օրենքների վրա։

Ալ-Քայիդայից հետո սա երկրորդ հզոր միջազգային ահաբեկչական հոսանքն էր, որը ֆիզիկապես կարողացավ առնվազն Մերձավոր Արևելքի երկու երկրներում` Սիրիայում և Իրաքում գրավել հսկայածավալ տարածքներ և հռչակել խալիֆայություն։

Իսլամական ֆունդամենտալիզմի այս երկու շարժումները` վահաբական և սալաֆիական, կենսական կապերով կապված են Թուրքիայի հետ, իսկ վահաբական շարժումը բավականին մեծ տարածում ուներ Ադրբեջանում։ Ժամանակի ընթացքում այս իսլամական արմատական աղանդները տարածվեցին նաև Միջին Ասիայի երկրներում, որոնցից հատկապես տարածվածության իմաստով աչքի էին ընկնում Ուզբեկստանը, Ղրղըզստանը, Տաջիկստանը։ Հետաքրքիրն այն է, որ տարածման համար կենսունակ միջավայր էր նաև աղքատության բարձր մակարդակը և ցածր կենսամակարդակը, կրթական ցածր ցենզը և հետամնացությունը։ Այս հանգամանքը փաստորեն ընդհանուր է բոլոր աղանդների համար։ Ճիշտ այդպես էլ աղանդները սկսեցին տարածվել Հայաստանում 1988-ից հետո, իրենց հաջողության գագաթնակետին հասնելով հատկապես 1994 թվականից հետո, երբ ազգային վերելքին սկսեց փոխարինել հիասթափությունն ու կենցաղային բարդ պայմանները։

Ռուսաստանում Դաղստանում տեղի ունեցած ահաբեկչական գործողությունները ըստ ռուսական մամուլի ուղիղ կապ ունի հենց սալաֆիական աղանդի հետ։ Ընդհանրապես, Ռուսաստանի աքիլեսյան գարշապարը հենց իսլամական ֆունդամենտալիզմն է, իսկ ռուսական տարածության մեջ թե‘ սալաֆիական, թե‘ վահաբական և թե‘ իսլամի մյուս` ավելի փափուկ հոսանքների վրա էական, եթե չասեմ հիմնական ազդեցություն ունեն Սաուդյան Արաբիան և Թուրքիան։ Ի դեպ` այս երկուսն էլ, որպես Սուննի ուղղության երկրներ, հավակնում են իսլամական խալիֆի աստիճանին, բայց սա այլ պատմություն է...

Ռուս-չեչենական պատերազմները ևս գալիս են ապացուցելու, որ Թուրքիան Ռուսաստանի ներսում տեղի ունեցող բոլոր անջատողական իսլամական շարժումների ո՛չ միայն աջակցողը, այլև նախաձեռնողներից մեկն է։

Անկասկած` ռուս-ուկրաինական պատերազմից Ռուսաստանն առնվազն պարտված դուրս չի գա ռազմական իմաստով, իսկ ներքին` իր «աքիլեսյան գարշապարի» ապահովման իմաստով Ռուսաստանն ընտրել է իմ կարծիքով ամենառիսկային ճանապարհը` Թուրքիայի հետ բարեկամությամբ հնարավոր չէ ստեղծել իսլամական վահան։

Ավելին` Թուրքիան ունի երկարատև պատմական և ինստիտուցիոնալ հիշողություն և երբեք չի‘ ների Ռուսաստանին Օսմանյան կայսրության կործանման համար։ Թուրքիան կյանքի գնով անգամ փորձելու է վրեժխնդիր լինել Ռուսաստանից։ Առայժմ Ռուսաստանի դեմ հիբրիդային և քողարկված պատերազմ վարելով, ռուսական քաղաքական և ռազմական էլիտայի մեջ իր ազդեցության մարդկանց ներդնելով, ռուսական օլիգարխիայի մեջ սեփական հզոր ներկայացուցիչներ ունենալով և նրանց միջոցով ազդելով ռուսական քաղաքականության վրա։

Իսլամական ֆունդամենտալիզմը դանդաղ գործունեության ռումբ է` դրված Ռուսաստանի պետականության հիմքերի տակ»։



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

09:19
«Ժողովուրդ». Կենտրոնի թաղապետարանի պաշտոնյաների քրեական գործով մի կին է անցնում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթին հասած տեղեկությունների համաձայն՝ Կենտրոնի թաղապետարանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:17
«Հրապարակ». ՔՊ-ականները հարմար թեկնածու չունեն, ուզում են ժամանակ ձգել Գյումրիում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ վարչության նիստում նախօրեին քննարկվել է Գյումրիում ստեղծված իրավիճակը: Թեպետ իշխանությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
Սուրենյանցը՝ Պապիկյանին. Անուններ հրապարակեք
Քաղաքագետ Սուրեն Սուրենյանցը, անդրադառնալով նախօրեին խորհրդարանում պաշտպանության նախարարի պաշտոնը զբաղեցնող Սուրեն Պապիկյանի հայտարարությանը,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:11
«Փաստ». ՀՖՖ-ն դիմել է ուժային կառույցներին, որ անվտանգության հավելյալ միջոցառումներ կիրառվեն
«Փաստ» թերթը գրում է. «Այսօր Երևանի Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտում կկայանա ՈւԵՖԱ Ազգերի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:11
Ազգային հավաքականն այսօր ծանր վիճակի մեջ է. Գլխավոր մարզչի պաշտոնակատար
Այսօր Երևանի Վազգեն Սարգսյանի անվան «Հանրապետական» մարզադաշտում կկայանաԱզգերի լիգայի 5-րդ տուրի Հայաստան - Ֆարերյան կղզիներ հանդիպումը։
Աղբյուր` Panorama.am
09:07
ԱՄՆ-ում բացվում են նոր հորիզոններ հայկական օրակարգը առաջ մղելու հարցում. Սուրեն Սարգսյան
«Թրամփի ապագա վարչակազմը շատ արագ է ձևավորվում. Նախանշվում են հիմնական արտաքին քաղաքական մոտեցումները: Կան նաև հայամետ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
«Ժողովուրդ». ՔՊ-ական լռակյաց պատգամավոր Տաթևիկ Գասպարյանը ունեցվածք է կուտակում
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական այս պատգամավորի համար էլ հեղափոխությունը արգասաբեր էր: ԱԺ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Փաստ». ՀՀ իշխանություններն որոշել են որոշակի թայմաութ վերցնել՝ իրենց ապագա գործողությունները հասկանալու համար
«Փաստ» թերթը գրում է. ««ՀՀ որևէ պաշտոնատար անձ Բաքվում անցկացվող COP29 միջոցառմանը մասնակցելու համար չի գրանցվել:...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
Նոյեմբերի 14-ին փոխանակման կետերում դոլարի փոխարժեքը աճել է, եվրոյինը և ռուբլունը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ նոյեմբերի 14-ին ժամը 08:45-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում 385.22 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի համեմատ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Բանկերը ենթադրյալ վարկը ինչի՞ հիման վրա են տվել ՔՊ-ականներին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ԱԺ պատգամավոր Արմենուհի Ղազարյանը ավելի քան համեստ ունեցվածքով շարքային քաղաքացի էր, երբ վրա...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանն ասում է, որ իրենց պատրաստած զեկույցը դեկտեմբերին կմտնի փորձաքննության փուլ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «2020 թ․ սեպտեմբերի 27-ին Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի դեմ սանձազերծված ռազմական...
Աղբյուր` Panorama.am
08:56
Թրամփը հայտնել է պետքարտուղարի և ԱՀԴ տնօրենի պաշտոններում թեկնածուների անունները
«Թուրքական կողմում լուրջ մտահոգություններ է առաջացրել ԱՄՆ նոր վարչակազմում հակաթուրքական հայացքներով պաշտոնյաների ավելացումը»
Աղբյուր` Panorama.am
08:54
Այսօր բազմաթիվ հասցեներում հոսանքազրկումներ են սպասվում
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ նոյեմբերի 14-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:46
«Փաստ». Փաշինյանի համար թանգարաններն ու գրադարանները ավելորդ բեռ են
«Փաստ» թերթը գրում է. «Փաստորեն, Նիկոլ Փաշինյանի ու նրա «իշխանական թիմի» համար թանգարաններն ու գրադարանները...
Աղբյուր` Panorama.am
08:45
«Ժողովուրդ». Ո՞րն է Գյումրիում ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակի լուծման տարբերակը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ն գտել է Գյումրիում ստեղծված ճգնաժամային իրավիճակի լուծման տարբերակը։ Արդեն տևական ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:43
«Հրապարակ». ՔՊ-ականներից ով չէր ալարում, մոտենում էր ամբիոնին և, բռնանալով մայրենիի վրա, քծնում էր Նիկոլ Փաշինյանին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական երեսփոխանները երեկ բյուջեի քննարկումը վերածել էին «հզոր վարչապետին» քծնելու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:34
ԵԱ. Հայ շախմատիստներից առաջատարների շարքում են գրոսմայստերներ Ռոբերտ Հովհաննիսյանը և Մանուէլ Պետրոսյանը
Մոնտենեգրոյի Պետրովաց քաղաքում շարունակվում է 2024 թվականի շախմատի Եվրոպայի անհատական առաջնությունը: 6-րդ խաղափուլից հետո միանձնյա առաջատարն է...
Աղբյուր` Panorama.am
08:06
Հրդեհը բռնկվել է Տորֆավան գյուղի տորֆի դաշտերում
Նոյեմբերի 13-ին, ժամը 17:48-ին Գեղարքունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Վանեվան և Մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
23:50
Մահվան ելքով վրաերթ Գեղարքունիքի մարզում
Նոյեմբերի 13-ին, մահվան ելքով վրաերթ է տեղի ունեցել Գեղարքունիքի մարզում։ Ժամը 18:15-ի սահմաններում Արցախի Հանրապետության քաղաքացի 44-ամյա Արման...
Աղբյուր` Panorama.am
23:29
Ֆրանսիան կոշտ է պատասխանել Ալիևի հայտարարությանը
Ֆրանսիայի՝ էկոլոգիական անցման հարցերով նախարար Անյես Պանիե-Ռյունաշեն երկրի խորհրդարանում ունեցած ելույթում կտրուկ է արձագանքել Բաքվում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am
23:05
Նոյեմբերի 15-ից արգելվում է սիգի որսը և վաճառքը
Շրջակա միջավայրի նախարարությունից հայտնում են. «Սիգի ձվադրման ժամանակահատվածով պայմանավորված՝ նոյեմբերի 15-ից վերահսկողության...
Աղբյուր` Panorama.am
22:42
Թմրանյութերի գործով բերման ենթարկված ՔՊ-ական Կարեն Սարուխանյանի քեռու որդին լքում է ՔՊ-ն
ԱԺ ՔՊ-ական պատգամավոր, Գյումրու քաղաքապետի թեկնածու Կարեն Սարուխանյանի քեռու որդին՝ Վարուժան Խոջումյանը(լուսանկարում աջից առաջինը) ֆեյսբուքում...
Աղբյուր` Panorama.am
22:15
Red Eagles և FAF շարժումները նոյեմբերի 14-ին Երևանում կկազմակերպեն երկրպագուների միասնական երթ
Ֆուտբոլի Հայաստանի ազգային հավաքականի երկրպագուների Red Eagles և FAF շարժումները հայտարարություն են տարածել, որով հայտնում են, որ նոյեմբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:43
Իսրայելական հրթիռակոծությունից մեկ օրում Լիբանանում զոհվել է 78 մարդ՝ նաև կանայք և երեխաներ
Վերջին 24 ժամվա ընթացքում Լիբանանի մի շարք շրջաններում իսրայելական հարվածների հետևանքով զոհվել է 78 և վիրավորվել 122 մարդ։ «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
Երևանի Իսաբեկյան փողոցը երեք օր փակ է լինելու
Երևանի քաղաքապետարանից հայտնում են, որ նոյեմբերի 14-ից մինչև նոյեմբերի 16-ը՝ ժամը 09:00-ից 20:00-ն փակ է լինելու Է. Իսաբեկյան փողոցի՝ Է....
Աղբյուր` Panorama.am
20:53
Նիսի քաղաքապետը պահանջել է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հրաժարականը COP29-ին մասնակցելուց հետո
իսի քաղաքապետը պահանջել է Եվրոպական խորհրդի նախագահի հրաժարականը COP29-ին մասնակցելուց հետո ։ Նիսի քաղաքապետ Քրիստիան Էստրոզին հանդես է եկել...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Զինծառայողի մահվան հանգամանքներն ամբողջովին պարզելու նպատակով ընթանում է քննություն․ ՊՆ
Նոյեմբերի 13-ին՝ ժամը 09:00-ի սահմաններում, հայտնաբերվել է ՊՆ N զորամասի զինծառայող Նարեկ Խաչատուրի Գրիգորյանի դին: «Դեպքի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Ուրուգվայն Ադրբեջանին կոչ է արել ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին և պատանդներին
 Ուրուգվայի Ներկայացուցիչների պալատի նախագահ Անա Օլիվերան, Ուրուգվայի նախկին նախագահներ Խուլիո Մարիա Սանգինետտին և Լուիս Ալբերտո Լակաժե...
Աղբյուր` Panorama.am
20:13
Վաղը՝ համաժողով, իսկ նոյեմբերի 15-ին՝ բողոքի ակցիա ՄԱԿ-ի երևանյան գրասենյակի մոտ․ Գրետա Թունբերգի հայաստանյան օրակարգը
Էկո ակտիվիստ Գրետա Թունբերգն այսօր այցելել է Ջերմուկ։ Այդ մասին հայտնում է  «Կանաչ Հայաստան» ՀԿ-ի նախագահ, բնապահպան...
Աղբյուր` Panorama.am
19:55
Լավրովը ներկայացրել է ՌԴ տեսլականը, ՀՀ տեսլականը տրամագծորեն տարբերվում է․ Միրզոյան
ՌԴ ԱԳ նախարարը հայտարարել էր, որ պետք չէ շտապել Ադրբեջանի հետ խաղաղության պայմանագիր կնքելու հարցում:  ԱԺ-ում արձագանքելով Լավրովի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան
10:59 13/11/2024

Կառավարության համար ՀՀ ո՞ր քաղաքացիներն են համարվելու իրական Հայաստանի քաղաքացիներ. Ռուստամյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}