Ձեր վստահելի աղբյուրը

ԿԳՄՍ նախարարությունը հունիսին ամփոփել էր «Հասարակագիտություն. 8-րդ դասարան» դասագրքի մրցույթը։ Մասնագիտական առաջին հանձնաժողովը երեք դասագրքերից հաղթող էր ճանաչել կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանի գլխավորած հեղինակային խմբի պատրաստած գիրքը։ ԿԳՄՍ նախարարությունը սակայն չեղյալ էր համարել հանձնաժողովի որոշումը և ձևավորել նոր հանձնաժողով, որն էլ հաղթող դասագիրքն այս անգամ ամենացածրն էր գնահատել։ Նման հակասական գնահատականների պատճառները պարզելու համար Panorama.am-ը դիմեց ԵՊՀ դասախոս, կրթության փորձագետ Սերոբ Խաչատրյանին։

Ս. Խաչատրյան-Մեր հեղինակային խումբը «Տիգրան Մեծ» հրատարակչության միջոցով մասնակցում էր «Հասարակագիտություն. 8-րդ դասարան» դասագրքի մրցույթին։ Մրցույթին մասնակցում էին երեք կազմակերպություններ և առաջին մասնագիտական հանձնաժողովը երեքից լավագույնն էր ճանաչել մեր դասագիրքը։ Այդ մասին մրցույթն ամփոփելուց հետո, կիրակի օրն ուղիղ հայտնեց նաև մասնագիտական հանձնաժողովի անդամը։

Սակայն ԿԳՄՍ նախարարությունը որոշում է լուծարել այդ հանձնաժողովը, քանի որ, ըստ նախարարության, հանձնաժողովի անդամները գնահատման սանդղակը սխալ են լրացրել, սակայն հանձնաժողովի անդամը պնդում է, որ իրենց որևէ սանդղակ չի տրվել սկզբում, իսկ վերջում, երբ իմացել է, որ սանդղակը սխալ է լրացրել, պատրաստակամություն է հայտնել, որ ճիշտ սանդղակը տան և ինքը լրացնի այն։ Սակայն նախարարությունն այն չի դիտարկել և որոշել է լուծարել հանձնաժողովը։

Դասագրքերիր մրցույթի կարգում չկա նման կետ, որ նախարարությունն իրավունք ունի լուծարել հանձնաժողովը՝ գնահատման սանդղակի անհամապատասխանության հիմքով։ Դասագրքի կրկնակի փորձաքննություն կարող է իրականացվել միայն այն դեպքում, երբ կա բողոքարկում, իսկ այն չէր կարող լինել, քանի որ արդյունքները դեռևս չէին հրապարակվել։ Թեև մենք ունենք կասկած, որ կողմերից մեկը նախօրոք իմացել է արդյուքնները և ներքին բողոքարկում է եղել, որին նախարարությունն ընդառաջ է գնացել։

Ստեղծվում է կրկնակի փորձաքննության հնաձնաժողով և վերջինս որոշում է, որ մեր դասագիրքը չի հաղթահարել անցողիկ շեմը։ Եթե առաջին հանձնաժողովը մեզ տալիս է առաջին տեղը, ապա այս երկրորդ հանձնաժողովը տալիս է երրորդ տեղը, ընդորում՝ նախարարությունն արձանագրում է, որ մենք անգամ չենք հաղթահարել անցողիկ շեմը, այսինքն անբավարար է մեր դասագիրքը։  Երբ մենք նախարարությունից պահանջեցինք գնահատականները՝ պարզվեց, որ մենք հաղթահարել ենք անցողիկ շեմը՝ ստանալով բավական բարձր միավորներ՝ չափորոշչային պահանջներով՝ 48-ից 46 և գիտականության առումով էլ՝ 39-ից 34։ Սակայն նախարարությունից մեզ ասացին, որ մյուս երկու գրքերն ավելի բարձր թվանշաններ են ստացել։

Մենք հուլիսի 3-ից արդեն երեք շաբաթ շարունակ նախարարությունից պահանջում ենք բողոքարկում, նոր լրացուցիչ փորձաքննություն, բայց հուլիսի 3-ի մեր առաջին դիմումին նախարարությունը պատասխանեց  շատ անիմաստ ձևով։ Մենք դիմում ենք՝ ասելով, որ նշանակեն նոր լրացուցիչ փորձաքննություն, բայց մեզ պատասխանում են, որ դասագրքերի մրցույթն անցկացվում է այսինչ կարգով, այսինքը՝ մեզ կոնկրետ չեն պատասխանում։

Ստիպված մենք հուլիսի 19-ին արդեն երկրորդ անգամ ենք դիմել և հստակ պահանջել ենք, որ մեզ ասեն՝ ընդունում են մեր բողոքարկումը, թե ոչ։ Արդեն անցել է 15 օր, բայց դեռ այդ նամակի պատասխանը չկա։ Նամակը պտտվում  է՝ գնալով մեկ Հանրակրթության վարչության պետի մոտ, հետո մասնագետի, հետո բաժնի պետի մոտ, հետո՝ փոխնախարարին է հասնում ու նորից հետ է վերադարձվում։ Այսինքը, անհասկանալի գործընթացներ են տեղի ունենում։

Ընդորում մի քանի շաբաթ առաջ նախարարությունը ընդունել է «Գրականություն. 8-րդ դասարան» գրքի բողոքարկումը։ Հարց՝ եթե գրականությանն ընդունել եք՝ մերն ինչո՞ւ չեք ընդունում, մանավանդ, որ առաջին հանձնաժողովի նախագահն արդեն բաց հայտարարել է, որ իրենք ամենալավը համարել են մեր գիրքը։ Արդյոք խնդիր չի առաջանում, որ մի հնաձնաժողովը դասագիրքը դրել է առաջին տեղում, իսկ մյուսը եկավ և դրեց վերջին տեղում։ Սա միանշանակ բավարար հիմք է, որպեսզի երրորդ խումբ ստեղծելու անհրաժեշտություն լինի։

Եթե երկու մասնագիտական խմբեր իրար հակառակ կարծիքներ են տալիս, ապա նախարարությունը պետք է երրորդ խումբը ստեղծի։ Բայց նախարարությունն այն չի անում, որովհետև մեր դասագիրքը և ուսուցչի ձեռնարկը բովանդակային առումով շատ ավելի լավն են քան մեր մրցակիցների գրքերը։ Մեր երկու մրցակիցների ուսուցչի ձեռնարկները և՛ ծավալով , և՛ բովանդակությամբ, և՛ հասարակ ակադեմիական գրագրությամբ, և՛ ակադեմիական ազնվության առումով, բոլոր առումներով մեր տարբերակին զիջում են։

Անգամ կարելի է ասել, որ մրցույթի ներկայացված ձեռնարկներից մեկը պետք է անբավարար գնահատվեր, որովհետև, ըստ էության, ոչ մի բովանդակություն չունի։ Նույնը դասգրքերի առումով։ Մեր դասագիրքը միակն է, որը խոսում է հայ փիլիսոփաների մասին։ Եթե Հայաստանում ապրող աշակերտն անցում է «Հասարակագիտություն» առարկան և ոչ մի հայ փիլիսոփայի անուն չկա դասագրքում, այն նորմա՞լ եք համարում։ Անգամ չափորոշչով կա, որ ազգայինը պետք է դասագրքում լինի։ Եթե այն «Հասարակագիտություն» է, ուրեմն այստեղ ազգայինը Դավիթ Անհաղթն է, Գրիգոր Տաթևացին, մեր մյուս փիլիսոփաները, բայց միայն մենք ենք գրում հայ փիլիսոփաների մասին։ Եթե մեր դասագիրքը չի անցնում,ստացվում է, որ մի ամբողջ տարի երեխաներն հասարակագիտություն են անցնելու՝ առանց որևէ հայ փիլիսոփայի անուն լսելու։

Մեր դասագիրքը միակն է, որ տվել է մեծ թվով միջառարկայական կապեր։ Այսինքը՝ մենք հասարակագիտությունը կապում ենք մաթեմատիկայի, ֆիզիկայի, քիմիայի, կենսաբանության և այլ հարակից գիտությունների հետ։ Նաև ստեղծել ենք ամփոփիչ գծապատկերներ, որպեսզի երեխաները բացի տեքստից, նաև պատկերներով և գծապատկերներով թեման ամփոփեն, որովհետև այսօրվա աշակերտները քիչ են կարդում և շատ բաներ պատկերներով, գծապատկերներով են յուրացնում։ Մի խոսքով՝ առավելությունները շատ են և վստահ ենք, որ եթե նորմալ հանձնաժողով նշանակվի, ապա բացառվում է, որ մեր դասագիրքն ու ձեռնարկը գնահատվեն որպես ամենավատը։

Panorama.am-Ինչո՞վ է պայմանավորված ԿԳՄՍ-ի նման հակասական պահվածքը, նրանց գործողություններում ակնհայտ միտումնավորությունը։

Ս. Խաչատրյան- Երկու պատճառ կարող է լինել, որոնցից մեկը կարող է անձնային լինել, այսինքը՝ քանի որ ես քննադատում եմ նախարարության որոշ գործողություններ, նրանք էլ մտածում են, որ իրենց քննադատող մարդու դասագիրքը չպետք է հաղթի։ Երկրորդ պատճառը կարող է լինել այն, որ միգուցե, դասագրքում բառ, արտահայտություն են գտել, որը չի համապատասխանում իրենց ճաշակին և այդ ամենի համար որոշում են պատժել։ Բայց նախարարությունից ոչինչ  չեն ասում, միայն նշում են. «Ձեր դասագիրքը չի անցել, վերջ։ Հանձնաժողոն այդպես է որոշել»։

Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ կից ձայնագրությունում։

Զրուցեց Արմեն Վարդանյանը