Ձեր վստահելի աղբյուրը

«2020 թ պատերազմի ընթացքում Ադրբեջանի կողմից հարյուրավոր գերեվարման դեպքերի մի մասը ստացավ պաշտոնական հաստատում։ Ադրբեջանի իշխանությունները երկու խողովակով հաստատեցին այդ մարկանց Բաքվում գտնվելու փաստը»,-ասաց իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը։

Իրավապաշտպանն ասաց,  գերիների հիմնախնդիրն առաջացավ մինչ 2020 թ. պատերազմից հետո, քանի որ մինչ այդ գերեվարման դեպքեր չեն եղել, հետևաբար Հայաստանն էլ պատրաստված չէր այդ խնդիրների լուծմանը։ Ընդ որում  գերիները ոչ միայն զինվորականներ էին, այև քաղաքացիական անձինք։

«Ինչպես գիտեք, մարդասիրական իրավունքն արգելում է  բնակավայրի բնակչին գերեվարելը։ Չնայած հստակ իրավական կանոնակարգումներին, Ադրբեջանը գերեվարեց տարեց մարդկանց, մի մասին սպանեց։ Հաջողված դեպքեր կարող ենք համարել քաղաքացիական անձանց գերավարումն ու Բաքու տեղափոխելը»,-նշեց նա։

Ս. Սահակյանի խոսքով, գերիների վերաբերյալ հաստատումները եղել են Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի ու ՄԻԵԴ-ի հարցումների միջոցով։

«Մենք ՄԻԵԴ-ի միջոցով կարողանում էինք ստանալ ավելի մանրամասն տեղեկատվություն նրանց պահման պայմանների, առողջական վիճակի, նրանց նկատմամբ իրավական գործընթացների մասին»,-նշեց նա։

Իրավապաշտպանի ներկայացրած վիճակագրության համաձայն, այս պահին ունենք  210 գերիներ, որոնք վերադարձվել են։

«Շարունակաբար պահվում են 23 հայեր, որից հինգը գերեվարվել են 2020-ի պատերազմի ընթացքում, ունենք երկու ռազմագերի, երեք քաղաքացիական անձինք, որոնք գերեվարվե են նոյեմբերի 9-ի փաստաղթղից հետո՝ հստակ չիմանալոով, որ տարածքներն անցել են Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո, ևս երկու քաղաքացիական անձանց առևանգում, որոնք բնակավայրում մոլորվել են, մեկը՝ Կարմիր Խաչի մեքենայով Հայաստան տեղափոխելիս Վագիֆ Խաչատրյանի դեպքն է։ Մյուս 16 դեպքերը կապված են 2023թ. սեպտեմբերին հարձակման հետ»,-ասաց Ս. Սահակյանը։

Իրավապաշտպանի ներկայացմամբ, 16 դեպքից 7-ը եղել են պատերազմին կամավոր հիմունքներով մասնակցածներ, մեկը տարեց քաղաքացի է, մյուս 8 դեպքերը կապված են Արցախի նախկին ղեկավարության հետ։

«Իմ գնահատմամբ, նրանք չեն համարվում ոչ գերիներ, ոչ էլ ռազմագերիներ, քանի որ նրանց ազատությունից զրկելն ուղղակի կամ անուղղակի կապ չունի մարտական գործողությունների կամ դրանց արդյունքի հետ։ Նրանք քաղաքական պատվերի հիման վրա ձերբակալված, ապօրինաբար պավող անձինք են, ովքեր պատժվում են իրենց արտահայտած կարծիքների, գործունեության, ինչու ոչ՝ նաև Արցախի ինքնորոշման իրավունքի կայացման գործում իրենց ներդրման համար։ Կարող ենք նաև ասել, որ նրանց ապօրինի անազատության մեջ պահելն ունի սիմվոլիկ նշանակություն»,-ասաց Սահակյանը։

Նա ընդգծեց, որ կան քաղաքացիներ, որոնք գերեվարվել են, սակայն Ադրբեջանը չի հաստատում այդ փաստը։

«Այստեղ մենք կրկնակի բարդության խնդրի հետ ենք բախվում։ Մենք պետք է ապացուցենք, որ այս պահին էլ նրանք ողջ են, գտնվում են Ադրբեջանում, հասնենք Ադրբեջանի կողմից դրա հաստատմանը, որից հետո տարվի աշխատանք ազատա արձակման ուղղությամբ։ Նկատի ունենալով, որ չորս տարին բավականին տևական ժամանակ է՝ գերեվարման հանգամանքը չհաստատելու համար, այս խումբտ փոխել է իրավական իր ռեժիմը, նրանք գերեվարվածներից վերածվել են բռնի անհետացած անձանց»,-ասաց Սահակյանը։