Մանվել Սարգսյան. Իսկ բակում Իրանի շուրջ մահացու խաղեր են
Քաղաքագետ Մանվել Սարգսյանը, անդրադառնալով Փարիզում անցկացվող օլիմպիական խացերի բացմանն ու դրան հաջորդած արձագանքներին, գրում է.
«Հուլիսի 26-ին Փարիզում Օլիմպիական խաղերի բացման արարողության ժամանակ ցուցադրվել է Լեոնարդո դա Վինչիի «Վերջին ընթրիք» կտավի թեմայի շուրջ տեսարան՝ առաջացնելով կտրուկ մերժում։ Օլիմպիական խաղերի կազմակերպիչները պնդում էին, որ տեսարանի հեղինակը ոգեշնչվել է հունական դիցաբանության գինու աստված Դիոնիսոսի մասնակցությամբ տոնական խնջույքից։
Շատերի կողմից ընկալված որպես bacchanalia-ի հաղթանակի ցուցադրություն, արարողությունը վերագրվել է «քաղաքակրթության ավարտի» փաստին։ Նույնիսկ մուսուլմանական Իրանը ողջ երկրում տեղադրել է Քրիստոսի Վերջին ընթրիքը ի պաշտպանություն քրիստոնեության գովազդային վահանակներ: Երևի, ինչ-որ կերպ դա վիրավորական դարձավ մարդկության ոտնահարված հոգեւոր արժանապատվության համար:
Այնուհետև Ֆրանսիայի նախագահ Մակրոնն ասաց. «Ֆրանսիացիները հպարտ են Օլիմպիական խաղերի բացման արարողությամբ, մենք շատ հպարտ ենք դրանով։ Ես հավատում եմ, որ Ֆրանսիան ցույց է տվել իր իրական գույները։ Նա ցույց տվեց իր քաջությունը և դա արեց իրեն բնորոշ գեղարվեստական ազատությամբ»։
Մակրոնը հիմար անձնավորություն չէ, և նրա ելույթներից շատերը վկայում են այն մասին, որ նա լավ տիրապետում է շատ բաների, ժամանակակից աշխարհի, մասնավորապես՝ ազատական աշխարհի զարգացման կործանարար միտումներին։ Բայց ո՞րն էր այդ արարողության գաղափարի նպատակը, որը նա գովաբանեց: Ցույց տալ Արևմուտքում անհատական ազատության խորացող հաղթարշավն այն ձևով, որով այն ցուցադրվում է: Ուրախություն արտահայտե՞լ այս առիթով մարդկության ազատ ապագայի համար։
Բայց եթե դա այդպես է, ապա ինչո՞ւ իրադարձության բոլոր տեսարանները ցույց տվեցին ոչ թե «ազատության ծաղկման բերկրանքն ամբողջ աշխարհում», այլ մարդկությանը սպառնացող մահվան սպառնալիքը: Որևէ մեկը մտածե՞լ է այս մասին: Ինչու՞ պատել «ազատության ուրախությունը» ողբերգության և սգի ապացույցների տեսարաններով:
Ինչ-որ կերպ այն շատ նման է Խորհրդային Միությունում 1991 թվականի օգոստոսին տեղի ունեցած Գորբաչովի դեմ «պետական հեղաշրջման» սովետական հեռուստատեսային լուսաբանմանը: Շատերը, հավանաբար, հիշում են, որ այն ժամանակ, վաղ առավոտից, կենտրոնական հեռուստաալիքը սգո երաժշտություն էր հեռարձակում՝ բնակչությանը տեղեկացնելով երկրում տեղի ունեցած ողբերգության մասին։
Ավելի տրամաբանական կլիներ իշխանությունը տապալած «պուտչիստներից» լսել պերեստրոյկայի թշնամիների մեքենայություններից «երկիրը փրկելու» ուրախությունը։ Բայց ոչ, նրանք սուգ ցույց տվեցին: Հետո պարզ դարձավ, որ երկրում ցուցադրվում է կատակերգություն «տապալված պուտչի» մասին։
Նույն կերպ այսօր ինչ-որ բան չի գումարվում փարիզյան արարողության ու դրանց շուրջ խոսակցությունների մեջ։
Հիշում եմ նաև, որ Լոնդոնի վերջին միջազգային օլիմպիական խաղերում, բացման արարողության ժամանակ, աշխարհն անամոթաբար պատրաստվել էր covid19 համաճարակին։ Աշխարհը շատ արագ հանդիպեց այս ողբերգությանը։ Եվ հիմա մարդկությանը խրատվում են «վերջի և անխուսափելի մահվան աստվածաշնչյան սցենարները»։ Կամ գուցե նրանք զգուշացնում են ինչ-որ բանի մասին: Օլիմպիական կոմիտեն հաստատել է այս հայեցակարգը Փարիզում Օլիմպիական խաղերի բացման արարողության համար։ Եթե անհրաժեշտ էր ցույց տալ մարդկային bacchanalia, դա չի նշանակում, որ այն ողջունվել է։ Եթե այդպես լիներ, ապա մարդկության մահվան սպառնալիքի խորհրդանիշները չէին ցուցադրվի։
Բայց ողջ արարողության ընթացքում հաջորդաբար ցուցադրվեցին հետևյալ տեսարանները.
Ջոն Լենոնի երգի կատարումը, որը կոչ է անում մարդկանց միավորել, ուղեկցվել է կրակով գրավված դաշնամուրի տեսարանով՝ ներդաշնակության և հոգևոր զարթոնքի խորհրդանիշ։ Օլիմպիական դրոշը կրել է ձիավորը՝ անձնավորելով ապոկալիպսիսի չորրորդ ձիավորին՝ մահ բերողին։ Նա անդեմ է: Օլիմպիական կրակը հանձնվեց Զիդանին՝ որպես ուղեցույց դեպի մահացածների աշխարհ, նույնպես անդեմ ջահակիր։ Այսպիսով, դրոշը հասցրեց ապոկալիպսիսի ձիավորը, իսկ օլիմպիական կրակը Քարոնի նախատիպն էր: Այս պատկերները աղետի հետ ասոցիացիաներ են առաջացրել:
Ազգային դրոշներով բոլոր պատվիրակությունները հետևեցին հեծյալին: Փաստորեն, մահվան հրեշտակն իր հետ տանում է ողջ մարդկությանը: Այս ամենը ոչ այլ ինչ է, քան մահվան ուղիղ ծրագիր։ Փաստորեն, ողջ արարողությունը ապոկալիպսիսի չորրորդ ձիավորի՝ մահ բերողի տոնն էր:
Իսկ բակում Իրանի շուրջ մահացու խաղեր են, որոնց մեջ ներքաշված են բոլորը աշխարհի տարբեր ծայրերից։ Բայց ամբողջ աշխարհում bacchanalia-ն չի մարում»։