Ձեր վստահելի աղբյուրը

Ըստ վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած ցուցանիշների, բնամթերքներից նախորդ տարվա համեմատ ամենաշատը թանկացել է կարտոֆիլը՝ 26.8 %։ Հանրապետության խանութներում կարտոֆիլի գինը ամռանը բարձրացավ մինչև 450 դրամ, այնուհետև նվազեց 320-350  դրամի սահմաններ։ Ինչով է բացատվում նման թանկացումը։ Այդ հարցի շուրջ Panorama.am-ը զրուցեց «Ագրարագյուղացիական միավորում» ՀԿ ղեկավար Հրաչ Բերբերյանի հետ։

Հ. Բերբերյան- Ոչ թե 26.8 % է, այլ ավելին՝ մոտ կրկնակի է թանկ և այն կառավարության հիմար քաղաքականության հետևանք է։ Այսքանն էլ, որ ունենք՝ մեր միավորման սրտացավ աշխատանքի արդյունք է, որ կարողանում ենք գոնե մեր ներքին սպառման կարտոֆիլն ապահովել։ Ոլորտը բարձիթողի վիճակում է։ Վարկեր տալով, սրան-նրան կով առնելով գյուղատնտեսության հարց չի լուծվում։ Ստրատեգիական ծրագիր է պետք, թե որ ուղղությունը պետք է զարգացնենք։

Հենց թանկանում է, նոր են վայնասունը դնում են։ Էն, որ նախորդ տարի մոտ 150 հազար տոննա կարտոֆիլ ենք կորցրել, գյուղացին տուժվել է, որովհետև շուկա չուներ, դրա մասին ձայն չեն հանում։ Դե թող խոսեն։ Էդ ինչո՞ւ են վայնասունը դնում, որ մի քիչ գինը բարձրանում է։

Panorama.am-Ոլորտը չի՞ սուբսիդավորվում։

Հ. Բերբերյան-Կարտոֆիլագործությունը չեն սուբսիդավորել, ոչ մի բան չեն արել, դրա փոխարեն մաքսայինը 5% կարտոֆիլի սերմնացուի վրա պետտուրք են մտցրել։ Խայտառակ բան է, ոչ թե գյուղացուն օգնում են, այլ թալանում են։ Մի քանի տարի առաջ կարտոֆիլի վրա պետտուրք չկար, ոչ էլ ավելացված արժեքի հարկ, որովհետև գյուղացին բերում էր ցանելու համար։ Սերմ ասելով՝ հասկանում ենք ախտահանած։ Մման սերմն ուտելո՞ւ է, իհարկե՝ ոչ։ Պետտուրքն ազդում է նաև կարտոֆիլի գնի վրա և ոչ միայն դա։ Դիզվառելիքը մի քանի տարի առաջ 350 դրամ էր, հիմա դարձել է 550 դրամ, թունաքիմիկատները թանկացել են, պարարտանյութը թանկացել է, բա ի՞նչ եք ուզում։

Մեր կառավարությունում գյուղատնտեսության մասնագետ չկա, խնդիրը դա է։ Հատկապես գյուղատնտեսությամբ ժուռնալիստներ լիքը ունենք գործադիրում, որոնք այսօր պաշտոններ են զբաղեցնում այդ բնագավառում։ Չեն տիրապետում ոլորտին և դեռ պետք է պարզել թե ինչ գիտելիք ունեն ընդհանրապես։

Panorama.am-Մինչև տարեվերջ կարտոֆիլի գնի ինչ կանխատեսում ունեք։

Հ. Բերբերյան-Կարծում են, որ գինն աշնանը նույնը կմնա։ Մեծածախ գինը կտատանվի 150-180 դրամի սահմաններում, և միջնորդների գործոնով պայմանավորված՝ խանութներում կվաճառվի 280-300 դրամով։ Ներկայում Արարատյան դաշտում կարտոֆիլը քանդել վերջացրել են, այնուհետև Շիրակի մարզը կմտնի և վերջում Վարդենիսը։

Այս տարի կլինենք ինքնաբավ, իհարկե, կցանկանաինք արտահանել, քանի որ այս տարի ո՛չ Ադրբեջանը, ո՛չ Թուրքիան, ո՛չ էլ Ռուսաստանը կարտոֆիլի լավ բերք չունեն։ Մեր ֆերմերները պատրաստվում են որոշ քանակ արտահանել, որպեսզի սերմ ձեռք բերեն։ Որովհետև, եթե սերմաթարմացում չի արվում, ապա բնագավառն անկում է գնում։ Սերմաթարմացումն ինտեսնսիվ տեխնոլոգիաների մեջ պարտադիր ատրիբուտ է։

Panorama.am-Այս տարի ավելի քի՞չ են կարտոֆիլի ցանքատարածքները։

Հ. Բերբերյան-Քանի որ կառավարությունը գյուղացիներին չի օգնում ընդհանրապես՝ չհասկանալով, որ կարտոֆիլը երկրորդ հացն է, 400 հազար տոննա հացահատիկ ենք սպառում Հայաստանում, այդքան էլ՝ կարտոֆիլ, այդ պատճառով էլ այս տարի նախորդ տարվանից մոտ 15 % քիչ տարածքներում է կարտոֆիլ ցանվել։

Այս տարի դրսի առաջարկն է շատ, եթե կարողացանք կարտոֆիլ արտահանել, ապա հաջորդ տարի ցանքատարածքները կավելացնենք։ Կառավարությունում չէին հասկանում, որ եթե նախորդ տարի գերարտադրություն է, ապա հոջորդ տարի քիչ են ցանելու, թող մտածեին։ Գյուղացին 150 հազար տոննա կարտոֆիլ կորցրեց։ Կառավարության պատասխանատուներին կարող եմ սովորեցնել, որ ամեն 5 տարին մեկ այս վիճակն է լինում՝ գերարտադրություն, հետո ցանքատարածությունները 30 %-ով պակասում են, հետո մի 4 տարի կայուն է կարտոֆիլագործների շահույթը, հետո նորից շահույթ չեն ունենում։