Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ը պարբերաբար հրապարակում է Երևանում մթնոլորտային օդի որակի մասին տեղեկատվություն։ Հիմնականում փոշու, ծծմբի երկօքսիդի, երբեմն նաև ազոտի երկօքսիդի պարունակությունը գերազանցում է սահմանային թույլատրելի կոնցենտրացիան։

Panorama.am-ի հետ զրույցում բնապահպան Սիլվա Ադամյանն ասաց, որ Երևանում օդի աղտատվածության խնդրի մասին վաղուց են բարձրաձայնում, սակայն պատկան մարմինների կողմից քայլեր չձեռնարկելու հետևանքով այդ խնդիրը տարեցտարի ավելի է խորացել։

«Խնդրի պատճառը նախ ուրբանիզացիան է՝ քաղաքի վերակառուցումը։ Հիմա նոր գլխավոր  պլան են մշակել քաղաքի համար։ Չեմ ծանոթացել, բայց քննարկումներին ներկա ճարտարապետների փոխանցմամբ, բավականին խիտ կառուցապատում է  նախատեսվում, բարձրահարկ շենքեր։

Ամենավատն այն է, որ կառուցապատման հետ միասին բնապահպանական որևէ նորմ չի պահպանվում կապված փոշու, շինարարական տեխնիակայի արտանետումների հետ։ Իրականում բոլոր այն տարածքները, որտեղ շինարարություն է  ընթանում, անընդհատ ջրցան մեքենաներ պետք է աշխատեն, որպեսզի փոշի չառաջանան։ Երևանը գտնվում է կիսաանապատային գոտում, միշտ քամիներ կան։ Տարիների շարունակ գիտնականներն աշխատել են կանաչ շերտ ստեղծելու ուղղությամբ, որպեսզի ծառերը պահեն քամիները, չազդեն մարդու առողջության, շրջապատի վրա։

90-ականներից ինտենսիվ կառուցապատում է, չնայած բազմիցս անկախ ճարտարապետները, բնապահպաները պնդել են, որ պետք է ճիշտ մոտեցմամբ, ուղղությամբ լինի կառուցապատումը։ Ցավոք սրտի, ականջալուր չեն եղել, տարեցտարի փոշու արտանետումները շինարարական աշխատանքների պատճառով ավելանում են, ինչն էլ բերում է  բազմաթիվ խնդիրների»,- մանրամասնեց Ս.Ադամյանը։

Նա հիշեցրեց, որ քաղաքում ու հարակից տարածքներում հատվել են կանաչ տարածքներ՝  Դալմայի, Նորքի այգիները, «Մկոյի անտառը», կառուցվել են են հսկա շենքեր և այս ամենը չէր կարող անպատասխան մնալ բնության կողմից։ 

«Փոշին դուրս է գալիս, քամին փոշին տանում է Երևանի Կենտրոն, քանի որ ցածրադիր է, և ամբողջ Կենտրոնում մարդիկ շնչում են աղտոտված փոշի։ Սա հեքիաթ չէ, իրականություն է։

Բացի այդ,  նաև մեզ մոտ շատ են հին մեքենաների ներմուծումը, որոնք արտանետում են վնասակար գազեր։ Այդ ամենն ազդում է մարդկանց թոքերի վրա, ալերգիկ ֆոն է ստեղծում, օնկո հիվանդությունների պատճառ կարող է լինել»,- ասաց բնապահանը։

Նա ընդգծեց, որ առողջապահության նախարարությունը,  բժիշկները, մասնագետները պետք է ահազանգեն այս մասին։

«Երևանն աշխարհի ամենաղտոտված քաղաքներից մեկն է։ Մենք ամեն ինչ արել ենք, որպեսզի Երևանը հասնի այս վիճակին՝ անկառավարելի շինարարություն,  արտանահետումներով լինի հին մեքենաներ։

Այս ամեն ինչը եթե շարունակվի, Երևանն ուղղակի ապրելու քաղաք չի լինելու։

Սևանա լճի պատմությունն է լինելու։ Սրանից տասը տարի առաջ ասում էինք՝ աշխարհում կլիմայական փոփոխություններ են, շատ արագ կտեսնենք Սևանի ծաղկումը։ Մեզ ձեռք էին առնում, ասում էին՝ Սևանի մասնագետ չեք, չեք հասկանում։ Հիմա կասեն քաղաքի կառավարման մասնագետ չեք։ Ասում եմ՝ արագ է դա լինելու, դրան գումարվելու է կլիմայական փոփոխությունները, շոգը»,- ասաց Ս.Ադամյանը։

Նա նաև նշեց, որ Երևանում հատվել են մեծ ծառերը, տնկվել են ծառեր, որոնք սպեցիֆիկ չեն Երևանի, Հայաստանի, լանդշաֆտին ու կլիմայական պայմաններին. «Այդպես մենք ոչ թե գեղեցկացնում ենք, այլ սպանում ենք քաղաքի շրջապատը»։

Բացի այդ, բնապահպանի խոսքով, շատ վատ են աշխատում, տեսչական վերահսկող մարմինները։

Սիլվա Ադամյանի խոսքով, առկա խնդիրները լուծելու համար պետք են լոււրջ, վերապատրաստված մասնագետներ։

«Արտասահմանում գոյություն ունի քաղաքային մենեջմենթ մասնագիտություն։ Մարդիկ հատուկ սովորում են ինչպես կառավարել քաղաքի շրջապատը։ Դրա մեջ մտնում է  բնապահպանություն, սոցիալական խնդիրներ, ենթակառուցվածքներ։

Մենք ունեինք նման  մասնագետներ, բայց մեծ մասն աշխատանք չունենալու պատճառով մեկնել են արտերկիր։ Նրանք կարող էին բան տալ այս երկրին, բայց քանի որ նրանց հաշվի չառան, մարդիկ հեռացել են»,- ասաց նա։

Սիլվա Ադամյանի խոսքով, պետք է մասնագետների ահազանգը տեղ հասնի, մարդիկ խելքի գան ու հասկանան, թե ինչ է կատարվում քաղաքում։

«Նաև կենցաղային կուլտուրան է մեզ մոտ պակասում, քաղաքը աղբի մեջ կորած է։ Բայց ամենուր է այդպես, ուղղակի պետք է լինեն փողոցները մաքրողներ։ Մեզ մոտ չկան, ուրեմն քաղաքային իշխանությունները լավ չեն կազմակերպում, վճարում, որ մարդիկ գան ու աշխատեն։ Աղբն այդպես օրերով, ամիսներով մնում է։ Տեսեք, Հայաստանում ինչպիսի հիվանդություններ են տարածվում։ Կան հիվանդություններ, որոնք տարածում են թափառող կենդանիները։ Եթե Երևանում որևէ համաճարակ բռնկվեց, մեր վիճակը լավ չի լինելու։

Երևանն էկոլոգիական առումով դատապարտված է, դառնալու է մի քաղաք, որտեղ մարդիկ չեն ուզելու ապրել.  չեն ուզելու ապրել՝ բնապահպանական խնդիրների պատճառով։

10 տարի հետո շատ ավելի ծանր է լինելու մեր վիճակը, եթե չունենանք երկիրը, քաղաքը սիրող պատկան մարմիններ և մասնագետներ, որոնք արդեն արված սխալները  կշտկեն։ Հնարավոր է շտկել կանաչ գոտիներով, կանաչ բակերով, այնպիսի կառուցապատումով, որը վնաս չի հասցնի քաղաքին»,- ասաց Սիլվա Ադամյանը։