Քաղաքական 12:56 20/08/2024 Հայաստան

Լավրովի հայտարարությունն ազդակ էր այն մասին, որ Բաքվում քննարկվել է նաև այս խնդիրը. Քաղաքագետը՝ Պուտին-Ալիև հանդիպման մասին

Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը երկօրյա պետական այցով Բաքվում էր։ Պուտինն ու Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը բանակցություններից հետո համատեղ հայտարարություն արեցին, որտեղ, բնականաբար, Հայաստանին անդրադարձ կար։ 

Panorama.am-ը զրուցել է քաղաքագետ Արա Պողոսյանի հետ՝ կոնկրետ այս շրջանում Պուտինի՝ Բաքու այցի, Հայաստանին վերաբերող հայտարարությունների մասին։

Արա Պողոսյան-Այս այցելությունը Բաքու բավականին հետաքրքիր և կարևոր էր հատկապես ստեղծված աշխարհաքաղաքական  իրավիճակի և ուկրաինական՝ ռազմական գործողությունների ծավալումը դեպի Ռուսաստան՝ Կուրսկի մարզ, համատեքստում։ Այս իմաստով տպավարությունն այն է, որ Ռուսաստանը փորձում է Հարավային Կովկասում նոր ձևավորվող կոնֆիգուրացիայում, այնուամենայնիվ, լինել մասնակից, հաղորդակից, թույլ չտալ, որպեսզի այն դուրս գա իր վերահսկողությունից։

Կարծում եմ՝ այս այցելության հիմնական նպատակներից մեկն այն էր, որ հաջորդիվ գործողությունների ընթացքում, երբ  Ռուսաստանն ամբողջովին լծված կլինի պատերազմական գործողություններով և Կուրսկի մարզն ազատագրելու օպերացիաներով, այդ ընթացքում տեղի չունենան այնպիսի իրադարձություններ, որոնք կվնասեն Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական հետաքրքրություններին Հարավային Կովկասում։

Հաջորդ մտահոգությունը, որը չափազանց կարևոր է Ռուսաստանի համար, այն է, որ գործընթացները կարող են լինել այնպիսին, որ դուրս գան իր վերահսկողությունից և, այնուամենայնիվ, տարածաշրջանում հաստատվեն արևմտյան պետությունների ազդեցությունը։ Այստեղ հատկապես եռակողմ հայտարարության այս կամ այն կերպով հղում կատարելը խոսում է  այն մասին, որ Ռուսաստանը ձգտում և ձգտելու է  դերակատարում ունենալ, և եթե կոմունիկացիաներն ապագայում բացվեն, այդ կոմունիկացիաների վրա ինչ-որ ազդեցություն կամ վերահսկողության լծակներ ստանալ, որի պարագայում իր տեղը Հարավային Կովկասում ապահոված կլինի։ Հակառակ դեպքում Ռուսաստանում հասկանում են, որ գործընթացների այլ տրամաբանության պարագայում ինչ-որ պահից սկսած այլևս տարածաշրջանում անելիք չի ունենալու, մասնավորապես, եթե դիտարկելու լինենք հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների ծիրում։

Panorama.am-Պուտին-Ալիև համատեղ հայտարարության մեջ անդրադարձ կար Հայաստանին, մասնավորապես ՌԴ-ն իր աջակցությունն էր հայտնել սահմանազատման, սահմանագծման գործընթացին, խաղաղության պայմանագրի կնքմանը 2020 - 2022 թթ. Ռուսաստանի, Ադրբեջանի նախագահների և Հայաստանի վարչապետի հայտնի եռակողմ պայմանավորվածությունների հիման վրա։

Արա Պողոսյան-Մոսկվայից բազմիցս հնչել է, որ պատրաստ է տրամադրել հարթակ, աջակցել սահմանազատման ու  սահմանագծման աշխատանքներին։ Այս ամբողջի մեջ պետք է հասկանալ Ռուսաստանի աշխարհաքաղաքական հետաքրքրությունը, իսկ այն հետևյալն է՝ գործընթացներից դուրս չմնալ, որոշակի ազդեցություն ստանալ այս գործընթացների վրա, հատկապես եթե հաշվի առնենք, որ Ադրբեջանի համոզմամբ և պարտադրմամբ ինչ-որ փուլից հետո հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման գործընթացն անցավ երկկողմ մակարդակ, որից հետո արդեն փորձ է արվում այն վերադարձնել բազմակողմ մակարդակի, մասնավորապես արևմտյան պետությունների կամ կենտրոնների հովանավորության ներքո։

Որքանով է սա արդյունավետ,  դեռևս դժվար է  ասել, բայց այս փորձերը կան։ Հիմա Մոսկվան փորձում է Բաքվի վրա ճնշում գործադրելով կամ Բաքվին համոզելով այն վերադարձնել եռակողմ հարթակ, մասնավորապես ռուսական պլատֆորմ, որտեղ Ռուսաստանը կվերականգնի նախկինում ունեցած իր ազդեցությունn այս հարաբերություններին կարգավորման գործընթացի վրա և ինչ-որ պահից հնարավորություն կունենա ուղղորդել կարգավորման գործընթացը գոնե իր համար ցանկալի ուղղությամբ և ոչ թե հակառակը,  որով առաջ էր շարժում մինչ այժմ։

Եթե հաշվի առնենք վերջերս Ադրբեջանի և Հայաստանի կողմից այն հայտարարությունը, որ այսպես կոչված խաղաղության պայմանագրից կողմերի փոխհամաձայնությամբ դուրս է մնում կոմունիկացիաների ապաշրջափակման հարցը, սա թերևս ամենակարևոր հարցերից մեկն է, որն հատկապես աշխարհաքաղաքական ենթատեքստ ունի, որի վրա իր ազդեցությունն է փորձում հաստատել Ռուսաստանը, ինչը հնարավորություն կտա տարածաշրջանում պահպանել իր ազդեցությունը։ Պարբերաբար հղում կատարելով եռակողմ հայտարարությանը, մասնավորապես 9-րդ կետին, որը կոմունիկացիաների ապաշրջափակման և Ռուսաստանի սահմանապահ ուժերի կողմից վերահսկողության սահմանման մասին է,  Նախիջևանի և Ադրբեջանի միջև կապ ապահովելու տեսանկյունից, սրանով պայմանավորված, կարծում եմ, Ռուսաստանը շահագրգռված է  հղում կատարել եռակողմ հայտարարությանը, 9-րդ կետին։ Բայց, ըստ էության, թե բարոյական, թե իրավական իմաստով եռակողմ հայտարարությունն արդեն մահացած է և եռակողմ հայտարարության թաղումը կազմակերպել է Ադրբեջանը 2023 թվականի սեպտեմբերին։

Իհարկե, դրանից ավելի վաղ նկատվում էր, որ եռակողմ հայտարարություն առ ոչինչ է, երբ Ադրբեջանը տոտալ շրջափակման ենթարկեց Արցախի Հանրապետությունը, փակվեց Լաչինի միջանցքը, որտեղ կանգնած ռուսական խաղաղապահ ուժերը չցանկացան կամ չկարողացան բացել Լաչինի միջանցքը, որը հենց եռակողմ հայտարարության պահանջներից մեկն էր։

Այժմ ակնհայտ է, որ գոյություն չունի Լաչինի միջանցք, գոյություն չունի իրավաբանական,  աշխարհագրական տեսանկյունից Արցախի Հանրապետություն, որի և Հայաստանի միջև կապը պետք է ապահովեր Լաչինի միջանցքը։

Իսկ եռակողմ հայտարարությանը ֆունդամենտը Արցախյան հիմնախնդիրն էր։ Քանի որ  Արցախյան հիմնախնդիրն էր՝ և օբյեկտը, և սուբյեկտն այժմ գոյություն չունեն, հետևաբար հայտարարություն այլևս գոյություն չունի, որովհետև հայտարարությունը փորձ էր անում կարգավորել այն կոնֆլիկտը։ Քանի որ չկա Արցախի Հանարապետություն, Լաչինի միջանցք, խաղաղապահներ, ովքեր պետք է վեսահսկեն Արցախի տարածքում հայ բնակչության անվտանգությունը, հետևաբար անմիտ է խոսել եռակողմ հայտարարության մասին, հղում կատարել այս կամ այն կետին։

Panorama.am- Ինչո՞ւ Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովտ հենց այն պահին հայտարարեց, որ «Երևանը սաբոտաժի է ենթարկում Սյունիքի մարզով հաղորդակցությունների ապաշրջափակման պայմանավորվածությունը», երբ ընթանում կամ ավարտվել էր Բաքվում Պուտին-Ալիև բանակցությունները։

Արա Պողոսյան-Սա ազդակ էր այն մասին, որ Բաքվում նաև քննարկվում է  այս խնդիրը,  իսկ ես, կարծում եմ, հատկապես այս խնդիրըը։ Պատահական չէ, որ ես նշեցի, կարևոր է այս այցելության համատեքստը, իսկ համատեքստի էլեմենտներից մեկն այն է, որ Բաքուն ու Երևանը հայտարարում են, որ փոխադարձ համաձայնությամբ ապագա խաղաղության պայմանագրից որոշել են դուրս թողնել կոմունիկացիաների շրջափակման հարցը՝ դա թողելով առանձին քննարկման։

Սա հիմնական էլեմենետրից մեկն է, որը կարող է Ռուսաստանի համար ապահովել ազդեցություն։ Քանի որ այս էլեմենտի ճակատագիրը մնում է  անորոշ, հավականություն կա, որ այն ապագայում Արևմուտքի աջակցությամբ այլ կարգավիճակ կունենա, մտահոգություն է  Ռուսաստանի համար։

Եթե, այնուամենայնիվ, ինչ-որ մի օր Հայաստանն ու Ադրբեջանը կնքում են  խաղաղության պայմանագիր, հաջորդիվ կարգավորվում են հայ-թուրքական հարաբերությունները, այլևս տարածաշրջանում ռուսական ռազմական ստորաբաժանումների մնալը դառնում է  անիմաստ։ Հենց այստեղ է  Արևմուտքի խաղադրույքը, որպեսզի տարածաշրջանը բերեն հարաբերական մի իրավիճակի, երբ ռուսական ուժերի այստեղ մնալը կդառնա անիմաստ, և տարբեր ճնշումների միջոցով կփորձեն ստիպել Հայաստանին ինչ-որ պահից սկսած, նաև սաբոտաժի միջոցով, ռուսական ուժերին դուրս հրավիրել Հայաստանի տարածքից։

Սա մտահոգություն է  Ռուսաստանի համար և սա այդ երկրի աշխարհաքաղաքական շահերը շոշափող հանգամանք է, որը, կարծում եմ, Ռուսաստանը հենց այնպես պատրաստ չէ զիջել։

 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:19
Անկախության հռչակագիրն անփոփոխ է, չունի դադարեցման իրավաբանական հնարավորություն. «Գերագույն խորհուրդ»
ՀՀ «Գերագույն խորհուրդ» պատգամավորական ակումբը հայտարարություն է տարածել, որում անընդունելի է համարել Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
21:59
Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում քննարկեցինք Հայաստանի անվտանգության մարտահրավերները. Արման Թաթոյան
ՀՀ նախկին ՄԻՊ Արման Թաթոյանը գրել է «Հայաստանի ամերիկյան համալսարանում տեղի ունեցավ «Wine & Talk»  միջոցառումը,...
Աղբյուր` Panorama.am
21:50
Պարզվել է «BMW»-ի և շոգեքարշի բախուման հետևանքով մահացած վարորդի ինքնությունը
 Նոյեմբերի 21-ին, ՀՀ քննչական կոմիտեի Արմավիրի մարզային քննչական վարչությունում նախաձեռնված քրեական վարույթի շրջանակում պարզվել է Արտաշար...
Աղբյուր` Panorama.am
21:36
Վլադիմիր Պուտինը ուղերձ է հղել, ասելով, թե ուկրաինական հակամարտությունն ձեռք է բերել գլոբալ բնույթի տարրեր
Վլադիմիր Պուտինը հայտարարություն է արել հատուկ գործողության գոտում տեղի ունեցող իրադարձությունների մասին։ Ուղերձը հրապարակել է «ՌԻԱ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Քննիչները առգրավել են Հովիկ Աղազարյանի հեռախոսը
Նախաձեռնվել է քրեական վարույթ` Քրեական օրենսգրքի 486 հոդվածի առաջին մասով (երկու դրվագ). արդարադատության իրականացմանը կամ գործի քննությանը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:52
Աշխարհի ամենաբարձրահասակ կինը թրքուհի է, իսկ ամենացածրահասակը՝ հնդկուհի
Գինեսի ռեկորդի միջազգային օվա կապակցությամբ միմյանց են հանդիպել աշխարհի ամենաբարձրահասակ և ամենացածրահասակ կանայք։ Այս մասին գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:40
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել իրանցի գործընկեր Աբաս Արաքչիի հետ: X-ի իր էջում Միրզոյանը գրել է, որ անդրադարձ է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:26
Իվանիշվիլին վարչապետի թեկնածու է ներկայացրել Իրակլի Կոբախիձեին
«Վրացական երազանք»-ի պատվավոր նախագահ Բիձինա Իվանիշվիլին վարչապետի պաշտոնում կրկին ներկայացրել է գործող վարչապետ Իրակլի Կոբախիձեի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:12
Մատվիենկոն վերընտրվել է ԱՊՀ Միջխորհրդարանական վեհաժողովի խորհրդի նախագահ
ԱՊՀ երկրների Միջխորհրդարանական վեհաժողովի (ՄԽՎ) խորհրդի անդամները կրկին խորհրդի նախագահ են ընտրել Դաշնության խորհրդի խոսնակ Վալենտինա...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Իսրայելը մեկ օրվա ընթացքում հարվածների չորրորդ ալիքն է սկսել Բեյրութի ուղղությամբ
Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ինքնաթիռները հինգշաբթի օրը սկսել են հարվածների չորրորդ ալիքը Բեյրութի հարավային արվարձաններին։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Խաղաղությունը մոտ է, քան երբևէ, ՀՀ-ին և Ադրբեջանին կոչ ենք անում բաց չթողնել հնարավորությունը. Ֆիդան
Խաղաղությունը Հարավային Կովկասում մոտ է, քան երբևէ։ Ադրբեջանին և Հայաստանին կոչ ենք անում բաց չթողնել այս պատմական հնարավորությունը։ Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
19:32
Զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին
ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Հրայր Ալիխանյանը (74 կգ) հաղթեց Սաուդյան Արաբիայի Թագավորության մասնակցին 12։2 հաշվով և նվաճեց...
Աղբյուր` Panorama.am
19:19
Պղծվում և ոչնչացվում է մեր հազարամյա մշակույթը․ Վրթանես եպիսկոպոս Աբրահամյան
Հռոմի Սուրբ Թովմա Ակվինացու անվան քահանայապետական համալսարանում նոյեմբերի 18-19-ը տեղի է ունեցել միջազգային համաժողով՝ նվիրված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:06
Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահին
Արարատ Միրզոյանն ընդունել է Գերմանիայի Բունդեսթագի ԵՄ հարցերի հանձնաժողովի նախագահ Անտոն Հոֆրայթերին: Այս մասին հայտնում են ՀՀ ԱԳՆ-ից։...
Աղբյուր` Panorama.am
18:52
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում նոյեմբերի 22/23-ին
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ. ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:39
Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններն էներգետիկ ոլորտում
«Գեղարդ» գիտավերլուծական հիմնադրամը այս անգամ անդրադարձել է Թուրք-ադրբեջանական տարաձայնություններին էներգետիկ ոլորտում: Հոդվածում,...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի մասնակցին
 ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Սամվել Գրիգորյանը (82 կգ) 9։1 հաշվով հաղթեց Ղազախստանի Հանրապետության մասնակցին և...
Աղբյուր` Panorama.am
18:12
Թուրքիան Սոմալիում կհիմնի տիեզերական ռազմաբազա
Թուրքիան շարունակում է հարաբերությունները խորացնել ու զարգացնել աֆրիկյան երկրների հետ։ Ավելի վաղ հայտնի էր դարձել, որ Թուրքիան Սոմալիի հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Վթարային ջրանջատում Արարատի մարզում
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, ս.թ....
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
ԱՀԿ. Աղմուկը՝ մարդու առողջության համար թաքնված սպառնալիք
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) հետազոտողները պարզել են, որ 85 դԲ (դեցիբել) բարձր ֆոնային աղմուկը կարող է հրահրել...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ. Տիգրան Մինասյանը՝ արծաթե մեդալակիր, Շանթ Խաչատրյանը՝ բրոնզե
55 կգ քաշային կարգում ՀՀ ԶՈՒ հավաքականի անդամ, ժամկետային զինծառայող Տիգրան Մինասյանը նվաճեց Երևանում անցկացվող Ըմբշամարտի զինվորականների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ՔԿ. Խափանման միջոց կալանքի միջնորդությունների ներկայացման դեպքերը նվազել են
Քննչական կոմիտեն ուսումնասիրել է 2024թ․ առաջին ինը ամիսների ընթացքում իր ստորաբաժանումներում քննվող քրեական վարույթներով խափանման միջոցների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Իլոն Մասկի Tesla էլեկտրամոբիլները ԱՄՆ-ում ճանաչվել են ամենավտանգավորները
ԱՄՆ-ի Ճանապարհների երթևեկության անվտանգության ազգային վարչությունը (NHTSA) վերլուծել է վթարների վիճակագրությունը և եզրակացրել, որ երկրում...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
ՖԱՖ. Այս խայտառակ վիճակի պատասխանատուն ՀՖՖ այսօրվա ղեկավարությունն է
««Վեստ Արմենիա» ակումբի ֆուտբոլիստներն դուրս չեկան «Փյունիկի» դեմ։ Սա կլինի «Վեստ Արմենիայի» 2-րդ տեխնիկական պարտությունը, ևս մեկի դեպքում ակումբը ավտոմատ կհեռացվի առաջնությունից»
Աղբյուր` Panorama.am
17:20
Գավառում վտանգավոր պանիր է արտադրվել
Սննդամթերքի անվտանգության տեսչական մարմինը կասեցրել է անհատ ձեռնարկատեր Արման Սենոքյանին պատկանող կաթնամթերքի արտադրամասի գործունեությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:11
Կոսմետոլոգ. Մաշկի ծերացման հիմնական պատճառները
Մաշկի ծերացման երկու տեսակ կա՝ բնական և վաղաժամ: «Որպես կանոն, տարիքային փոփոխությունները տեղի են ունենում աստիճանաբար և ամենից հաճախ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:09
44-օրյա պատերազմի մասնակիցը Դալմայի այգիների ջրատարի մոտ թողել է մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք
Բնակչության մոտ ապօրինի պահվող զենք-զինամթերքի հայտնաբերման և առգրավման թեման ոստիկանության համար մնում է արդիական: Օպերատիվ աշխատանքին զուգահեռ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:00
Մեդվեդևը հայտնել է Ուկրաինայի դեմ ռազմական գործողությունների մասնակիցներին վճարելու խնդիրների մասին
ՌԴ Անվտանգության խորհրդի փոխնախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը հայտարարել է Ուկրաինայում հատուկ ռազմական գործողության (ՀՌԳ) մասնակիցներին վճարումների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:53
Արտածին դրական գործոնները թուլանում են։ Կառավարությունից պահանջվում են հրատապ գործողություններ. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ
«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2024թ. առաջին ինն ամիսներին ՀՀ պետական բյուջեի կատարման հաշվետվությունը։ Այսպիսով՝ •...
Աղբյուր` Panorama.am
16:39
Նոյեմբերի 25-ից մեկնարկում է ձմեռային զորակոչը
Կառավարությունն այսօրվա նիստում չզեկուցվող  նախագծերի փաթեթով որոշում ընդունեց 2024 թ. նոյեմբերի 25-ից մինչև 2025 թ. հունվարի 31-ը,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան
16:15 21/11/2024

Խայտառակություն Թումանյան փողոցում. Չախոյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}