Իշխանությունների կողմից առաջ մղվող «Հայաստանի պատմություն» եզրույթն ընդունելի չէ. Միքայել Բադալյան
Հայաստանի պատմության թանգարանում օրեր առաջ տեղի ունեցավ «Մայր աստվածություն. Անահիտից Մարիամ» ցուցադրության բացման արարողությունը, որի շրջանակներում Հայաստանում առաջին անգամ ցուցադրվում են հեղինակավոր Բրիտանական թանգարանից տեղափոխված Անահիտ աստվածուհու հայտնի բրոնզե արձանի գլուխը և ձեռքը։ Գրում է 168.am-ը։
Անահիտ աստվածուհուն Հայաստան բերելու գաղափարը եղել է Միքայել Բադալյանինը: 2023թ. փետրվարի 24-ին նա հարցազրույցներից մեկում բարձրաձայնել էր դրա կարևորության մասին. «Իմ երազանքներից մեկն է, որ մի օր մենք կարողանանք Բրիտանական թանգարանի հետ պայմանավորվել և Հայաստանի պատմության թանգարանում գոնե 6 ամսով ցուցադրել Անահիտ աստվածուհու գլուխը. Պատկերացնո՞ւմ եք՝ ինչ արթնացում կլինի Հայաստանում, ցուցադրությունը տեսնելու ինչ հերթեր կլինեն»:
«Պրեսսինգ» հաղորդաշարում պատմական գիտությունների թեկնածու, հնագետ, ուրարտագետ, «Էրեբունի» պատմահնագիտական արգելոց-թանգարանի նախկին տնօրեն Միքայել Բադալյանը ասել է.
««Անահիտն» այսօր եկել է Հայաստան՝ Մայր հայրենիք, և անկախ բոլոր հանգամանքներից՝ սա շատ կարևոր իրադարձություն է։ Ցավոք, փորձ է արվում մարդկանց բաժանել հեթանոսների և քրիստոնյաների, կենտրոնանալ միայն քրիստոնեական ժառանգության վրա։ Անահիտը նախաքրիստոնեական շրջանի հայոց մայր աստվածությունն է։ Իմ երազանքն այն էր, որ Անահիտի կերպարը բերելով հայրենիք՝ վերարթնացում կունենանք, որովհետև գտնվում ենք բավականին բարդ հոգեբանական իրավիճակում։
Պետք է հիշել, որ Հայաստանը գտնվել և գտնվում է Արևելքի և Արևմուտքի խաչմերուկներում, ու մենք անմասն չենք մնացել բոլոր այն գործընթացներից, որոնք տեղի են ունեցել այդ տարածաշրջանում։
Բրիտանական թանգարանը, Լուվրը գիգանտ թանգարաններ են, որոնց հետ պետք է կարողանալ ճիշտ աշխատել։
Բրիտանական թանգարանի պրոֆեսոր, ոլորտի լեգենդ Իրվինգ Ֆինկելը մեր ջանքերով և հրավերով եկավ Հայաստան։ Նա ներկայացրեց աշխարհի հնագույն քարտեզը, որտեղ նաև նշված է Հայաստանը: Նա զբաղվում է սեպագրերով։ Դասախոսություններով հանդես եկավ և դարձավ մեր պատմության կրողը։
Այսօր գրեթե բոլոր հայ պատմաբաններն ասում են՝ իշխանությունների կողմից առաջ մղվող «Հայաստանի պատմություն» եզրույթն ընդունելի չէ։ Ու հայ պատմաբանների այդ կարծիքը չեն լսում և առաջնորդվում են 1-2 հոգու դիրքորոշմամբ։ Մեր ինքնությունը խեղելու միտում եմ տեսնում։ Գործընթացը տանում է դրան։ «Հայոց պատմությունը» բազմաշերտ եզրույթ է։ Դուք կօգտագործե՞ք «Հայաստանի լեզու» եզրույթը… Իհա՛րկե ոչ… Որովհետև «Հայոց լեզուն» խորը, բազմաշերտ հասկացություն է, նշանակում է և՛ հայերի, և՛ Հայաստանի լեզու։ Նույնը «Հայոց պատմության» դեպքում է։
Հակապետական են բոլոր նրանք, ովքեր գործում են հակառակ մեր պետության շահի։
Այն, ինչ տեղի ունեցավ 8-րդ դասարանի «Հայոց պատմություն» դասագրքի հետ, ամոթ և խայտառակություն է։ Երբ մենք ենք դիտողություն անում, մատնանշում սխալները, մեզ ասում են՝ ռուսամետ։ Երբ որպես մասնագետ՝ ասում էինք՝ «Հայաստանը բռնակցվեց Ռուսաստանին» ձևակերպումն անթույլատրելի է, մեզ էլ էին ասում՝ ռուսամետ, բայց երբ ՌԴ ԱԳՆ ներկայացուցիչը հրապարակային հայտարարում է, որ նման բանն անթույլատրելի է գրել, մի քանի ժամ հետո տառացիորեն ձևակերպումը հանվում է։ Կրկնում եմ, սա խայտառակություն է։ Մեզ անվանարկելու փոխարեն թող նայեն՝ ով ումից է գրանտ ստանում, ով ում է գիշերները տանում պատիվ տալիս, ով ում է շողոքորթում պաշտոն ստանալու համար։
Շատերը մտածում են՝ էս ամենն էսպես հավերժ շարունակվելու է։ Բայց այդպես չէ։ Ոչինչ ու ոչ ոք հավերժ չէ: Մի օր ամեն ինչ փոխվելու է, և բոլորը պատասխան են տալու։ Հավերժ է միայն Աստված։ Ընտրությունը մերն է. մենք ուզում ենք պետություն ունենա՞լ, թե՞ դրոշ կիսալուսնի երանգներով...»։
Հարցազրույցն ամբողջությամբ՝ սկսզբնաղբյուրում։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Պիպոյանը՝ Պապոյանին. Մեզ համար պարենային անվտանգությո՞ւնն ու ազգային անվտանգությո՞ւնն են կարևոր, թե՞ ինքնարժեքը
