Հատկապես մտահոգիչ է ալկոհոլային ըմպելիքների օգտագործումը երիտասարդության շրջանում
Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության եվրոպական տարածաշրջանում չափահաս բնակչությունը տարեկան միջինը 9.2 լիտր մաքուր ալկոհոլ է օգտագործում, ինչը նրանց դարձնում է, գլոբալ առումով, ամենաշատ խմիչք օգտոգործողներ:
ԵՊԲՀ առողջապահական ծրագրերի ազգային գիտահետազոտական «Հերացի» կենտրոնի ներկայացված վերլուծության համաձայն, այս տարածաշրջանում ալկոհոլը մահացության հիմնական պատճառն է, որը պատասխանատու է տարեկան մոտ 800.000 մահվան համար, իսկ մահվան պատճառներն հիմնականում ոչ վարակիչ հիվանդություններից են, ինչպիսիք են սրտանոթային հիվանդությունները և քաղցկեղը:
Ալկոհոլի սպառման ցուցանիշը Հայաստանում, համեմատած հարևան որոշ երկրների բարձր չէ՝ 3.77 լիտր մեկ շնչի հաշվով: Ռուսաստանում այն կազմում է 7.29, Վրաստանում՝ 7.45 լիտր: Ավելի ցածր է Ադերբեջանում՝ 1.38, Թուրքիայում՝ 1.18 և Իրանում՝ 0.02 լիտր:
Միևնույն ժամանակ, ըստ 2016թ-ին անցկացված STEPS հետազոտության արդյունքների, ՀՀ-ում ոգելից խմիչքներ օգտագործող տղամարդկանց և կանանց տեսակարար կշիռը կազմել է համապատասխանաբար 46% և 22%:
Հատկապես մտահոգիչ է ալկոհոլային ըմպելիքների օգտագործումը երիտասարդության շրջանում:
Ըստ «Հայաստանի դպրոցահասակ երեխաների առողջության վարքագծի հետազոտության» արդյունքների՝ «30 օրվա ընթացքում 1-2 օր ալկոհոլ օգտագործել են 15 տարեկան տղաների` 22%, և 17 տարեկանների` 26%-ը: Երևույթը տարածված է նաև աղջիկների շրջանում՝ 15 տարեկանների 18% և 17 տարեկանների 20%-ը նույնպես օգտագործել են ալկոհոլ 30 օրվա ընթացքում:
Ըստ միջազգային վիճակագրական տվյալների՝ ոգելից խմիչքների չարաշահման պատճառով տարեկան աշխարհում մահանում է ավելի քան 3 մլն մարդ (մահվան բոլոր դեպքերի 5.3%-ը), իսկ ալկոհոլի չարաշահման պատճառով մահացությունն ավելի բարձր Է, քան տուբերկուլոզից, ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ-ից և շաքարային դիաբետից:
Ապացույցների վրա հիմնված քաղաքականության իրականացումը կարևոր նշանակություն ունի հանրային առողջության պահպանման և ալկոհոլի օգտագործման հետ կապված առողջապահական համակարգերի և համայնքների ծանրաբեռնվածության նվազեցման համար: Դրա հիմնական խոչընդոտն այն է, որ քաղաքականություն մշակողները հաճախ բախվում են հակասական տեսակետների՝ ալկոհոլի հետ կապված խնդիրները լուծելիս:
ԱՀԿ եվրոպական տարածաշրջանային գրասենյակի կողմից մշակված հակաալկոհոլային քաղաքականության ձեռնարկը նախատեսված է քաղաքականություն մշակողների, փաստաբանների և հանրային առողջապահության մասնագետների համար: Այն անդրադառնում է ալկոհոլի ազդեցության և հիմնական քաղաքականության արդյունավետության վերաբերյալ հիմնական հարցերին, ներառյալ` գնագոյացումը, հասանելիության վերահսկումը, շուկայավարման սահմանափակումները, պիտակավորումը, ոչ սթափ վիճակում մեքենա վարելը կանխելու միջոցառումները և ոչ-ալկոհոլային և ցածր ալկոհոլային արտադրանքի կանոնակարգումը:
ԱՀԿ-ի թողարկած ալկոհոլային քաղաքականության ուղեցույցների ձեռնարկը, որը նախատեսված է օգնելու կարգավորող մարմիններին հասկանալ ալկոհոլի վտանգները և ալկոհոլային քաղաքականության վերաբերյալ շարունակական բանավեճին վերջ դնելու համար, պարունակում է գիտական տվյալներ, որոնք հաստատում են, որ.
. ալկոհոլի օգտագործման ոչ մի չափաբաժին անվտանգ չէ առողջության և քաղցկեղի ռիսկի համար
. ալկոհոլը համատարած հսկայական վնաս է հասցնում բնակչության բոլոր շերտերին
. երկրներն ավելի շատ կորցնում են, քան շահում ալկոհոլի վաճառքից
. հանրային քաղաքականությունն արդյունավետ է առողջության պահպանման և անվտանգության գործում:
Հակաալկոհոլային քաղաքականության իրականացման ձեռնարկը մշակվել է՝ ի շահ շահագրգիռ կարևոր կողմերի երեք խմբերի`
• ալկոհոլային քաղաքականության մշակման, իրականացման, գնահատման, իրավական մարմինների և մոնիտորինգի մեջ ներգրավված պետական պաշտոնյաներ
• քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններ, ներառյալ հասարակական կազմակերպությունները, որոնք աշխատում են քաղաքականության քարոզչության ոլորտում, ինչպես նաև տեղական համայնքների պաշտպաններ և առաջնորդներ
• Համայնքային առողջապահական ծառայություններ մատուցող կազմակերպություններ, գիտնականների և հետազոտողների խմբեր, ովքեր զբաղվում են ալկոհոլի օգտագործման, դրա վնասների և այս ոլորտում քաղաքականության ուսումնասիրությամբ:
ԱՀԿ Եվրոպական տարածաշրջանի գրասենյակի տարածած տեղեկատվության հիման վրա` ձեզ ենք ներկայացնում հինգ կարևոր փաստ քաղաքականություն մշակողների, առողջապահության ոլորտի մասնագետների և ընդհանուր առմամբ հասարակության համար` ալկոհոլի օգտագործման և մի շարք քաղցկեղների միջև առկա կապի վերաբերյալ:
Սա վերաբերում է ոչ միայն ալկոհոլ օգտագործող մարդկանց, այլև նրանց ընտանիքներին, ընկերներին և ընդհանրապես բոլորին:
1. Ալկոհոլը քաղցկեղի առնվազն յոթ տեսակի դեպքում հիմնական ռիսկի գործոն է
2. Ալկոհոլի օգտագործման հետևանքով առաջացած քաղցկեղի ամենատարածված տեսակները տարբեր են տղամարդկանց և կանանց մոտ
3. Ալկոհոլի օգտագործման հետևանքով առաջացած քաղցկեղի զարգացման ռիսկը մեծանում է ալկոհոլի առաջին ընդունումից հետո
4. Ծխախոտի, ինչպես նաև ալկոհոլի օգտագործումը մեծացնում է քաղցկեղի զարգացման հավանականությունը
5. Ալկոհոլի օգտագործման հետևանքով առաջացած քաղցկեղը կարելի է կանխել:
Լրահոս
Տեսանյութեր
Հայաստանի ու հայ ժողովրդի շահերը պաշտպանող իշխանություն գոյություն չունի. Բագրատ Սրբազան
