Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

22:00
Ախուրյանի «Մոր և մանկան առողջության կենտրոն»-ում նորածին է մահացել
Նոյեմբերի 24-ին Գյումրու Ախուրյան համայնքի «Մոր և մանկան առողջության կենտրոն»–ում նորածին է մահացել։ NEWS.am-ի հետ զրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:49
Հայաստանի դեմ ռուսական տարբեր շրջանակների ակտիվացումը սկսվել է հատկապես 2014 - 2017 թթ. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է,  թե քանի դեռ Ռուսաստանում Աղալարովները, Նիսանովները ունեն որոշիչ ազդեցություն թե՛ երկրի տնտեսության, և թե՛...
Աղբյուր` Panorama.am
21:35
Մենք ցանկանում ենք ունենալ արդյունավետ անվտանգային կազմակերպություն՝ անկախ հաստատություններով. Արարատ Միրզոյանը՝ ԵԱՀԿ նիստում
ԱԳ նախարարությունից հայտնում են, որ Արարատ Միրզոյանի ելույթը ԵԱՀԿ նախարարների խորհրդի 31-րդ նիստում «Տարվա ընթացքում Հայաստանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
Ադրբեջանն էլ ի՞նչ նախապայմաններ է «եփում». Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է, որ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն, արտահոսքի միջոցով տեղեկացրել է, որ մերժել է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:45
Ապագան հասավ մարզային հիվանդանոցներին․ Պողոսյան
«Առողջության իրավունք իրավապաշտպան» ՀԿ համահիմնադիր Անուշ Պողոսյանը գրում է․ «ՀՀ առողջապահության նախարարությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Պատմական փաստերի խեղաթյուրումը Բաքվում կայացած հակահայկական համաժողովում
«Գեղարդ» գիտական վերլուծական հիմնադրամը հոդված է հրապարակել, որում ասվում է․ «Ադրբեջանի իշխանությունների անմիջական...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Գյուղատնտեսության մեջ ներգրավված անձիք շահութահարկով կհարկվեն երկու տարի հետո․ ԱԺ-ն ընդունեց որոշումը
ԱԺ-ում արտահերթ նիստի ընթացքում քննարկվեցին մի շարք օրենսդրական փոփոխությունների նախագծեր։ Մասնավորապես քննարկվեց «ՏԻՄ օրենքում լրացում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:07
Wildberries-ից ապրանքներն այսուհետ կարելի է վերադարձնել պատվերների տրամադրման ցանկացած կետ
Wildberries-ից պատվիրված ապրանքներն այսուհետ կարելի է վերադարձնել պատվերների տրամադրման ցանկացած կետ՝ օգտագործելով QR-կոդը: Ընկերության կողմից...
Աղբյուր` Panorama.am
19:49
Նորդիկ-բալթյան երկրներն աջակցում են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության համաձայնագրի հասնելու ջանքերին
 ԵԱՀԿ նախարարական խորհրդի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել  նորդիկ-բալթյան (NB8) երկրների ԱԳ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:35
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունել է ՀՀ-ում Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետության նորանշանակ դեսպանին
Դեկտեմբերի 5-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնում ընդունեց Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:17
Վրաստանի ընդդիմությունը հայտնվել է ապուշ վիճակում․ քաղաքագետ
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը գրում է․ «Վրաստանի ընդդիմությունը հայտնվել է ապուշ վիճակում   ԵՄ-ում ԱՄՆ նարկայուցչի Թրամպի...
Աղբյուր` Panorama.am
19:05
Հայերի և վրացիների քաղաքական գիտակցությունն առ ԵՄ նման է տուրիստի դատողության․ Կառավարման մասնագետ
Կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանը գրում է. «Ե՛վ հայերը, և՛վրացիները, քաղաքական առումով իմբիցիլներ են: Սա նշանակում է, որ երկու...
Աղբյուր` Panorama.am
18:51
Հայկական կողմը համաձայնություն տվել է Արարատ Միրզոյանի և Ջեհյուն Բայրամովի՝ Բլինկենի միջնորդությամբ հանդիպմանը. ԱԳՆ
Հայկական կողմը համաձայնություն տվել է Մալթայում Արարատ Միրզոյանի և Ջեհյուն Բայրամովի՝ Բլինկենի միջնորդությամբ հանդիպմանը: Այս մասին ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:33
Ամերիաբանկը ճանաչվել է 2024թ. տարվա բանկը Հայաստանում The Banker ամսագրի կողմից
Ամերիաբանկն արժանացել է Հայաստանի 2024թ․ «Տարվա բանկ» մրցանակին Financial Times (FT) ընկերության համաշխարհային առաջատար ֆինանսական...
Աղբյուր` Panorama.am
18:21
Եթե Գեղամ Նազարյանի պարագայում ամեն ինչ պարզ է, ապա Հովիկ Աղազարյանի ճակատագիրը մնում է անորոշ․ Իշխանյան
Իրավապաշտպան Ավետիք Իշխանյանը գրում է․ «Ի ՇՐՋԱՆՍ ՅՈՒՐ Այսպիսով, ինչպես ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության երդվյալ անդամ ...
Աղբյուր` Panorama.am
18:08
Սալոմե Զուրաբիշվիլին ներում է շնորհել 10 դատապարտյալի
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին այսօր ներում է շնորհել 10 դատապարտյալի, որոնցից 3-ը լիովին ազատվել են Քրեակատարողական հիմնարկում (ՔԿՀ)...
Աղբյուր` Panorama.am
18:05
Խոշոր վթար Նոյեմբերյան քաղաքում
Տավուշի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն դեկտեմբերի 5-ին, ժամը 15:22-ին տեղեկություն է ստացվել, որ Նոյեմբերյան...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Հնդկաստանի մի նահանգում արգելել են տավարի մսի օգտագործումը
Հնդկաստանի հյուսիսարևելյան Ասսամ նահանգում արգելվել է տավարի մսի օգտագործումը հասարակական վայրերում, այդ թվում՝ ռեստորաններում և միջոցառումների...
Աղբյուր` Panorama.am
17:58
Վաչե Թովմասյանի և Կարեն Կարագուլյանի մասնակցությամբ «Anora» ֆիլմը ներկայացված է «Անկախ ոգու» մրցանակաբաշխության 6 անվանակարգում
Ռեժիսոր Շոն Բեյքերի  «Anora» ֆիլմը «Անկախ ոգի» (Independent Spirit Awards) անկախ կինոյի 40-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:42
Միրզոյանը շփումներ է ունեցել Թուրքիայի ԱԳ նախարարի, ԱՄՆ պետքարտուղարի հետ
ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը Մալթայում մասնակցել է ԵԱՀԿ նախարարական համաժողովի պաշտոնական բացման արարողությանը, որի ժամանակ մասնակիցներին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:38
Հայկ Գրիգորյան. Ես ավագանիում տեսել եմ կարմիր գծերի թանկացում, տրանսպորտի թանկացում, խղճուկ զեղչեր, շինթույլտվությունների թանկացում
«Հայկ Մարությանը մեր կուսակցության հետ կապ չունի, իրենք ունեն իրենց կուսակցությունը։ Մեր մեջ տարաձայնությունները եղել են մեկ տարի առաջ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:25
Լավրով. Հայաստանից ոչ մի փաստաթուղթ չի ստացվել ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու վերաբերյալ
Հայաստանից Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությունից (ՀԱՊԿ) դուրս գալու վերաբերյալ փաստաթղթեր չկան։ Այս մասին դեկտեմբերի 5-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:15
Չեմ լսել նման բան, չեն ցույց տալիս. Քաղաքացիները՝ տաքսի ծառայության դիմաց էլեկտրոնային ՀԴՄ-ի մասին
«Սեպտեմբերից նոյեմբեր տաքսի վարող մեր քաղաքացիները գեներացրել են 22 միլիոն 900 հազար հատ ՀԴՄ կտրոն, այսպիսով հայտարարագրելով 26.9 միլիոն...
Աղբյուր` Panorama.am
17:05
Մալթայում Բայրամով-Միրզոյան հանդիպում չի կայացել ադրբեջանական կողմի պատճառով
Միրզոյան-Բայրամով հանդիպում Մալթայում պլանավորված չէ։ Հայաստանի ԱԳՆ խոսնակի այս հայտարարությունից հետո ադրբեջանական ԶԼՄ-ները որոշ մանրամասներ են...
Աղբյուր` Panorama.am
16:52
Միրզոյան-Բայրամով հանդիպում պլանավորված չէ. ԱԳՆ
Մալթայում ԵԱՀԿ նախարարական համաժողովի շրջանակներում Միրզոյան-Բայրամով հանդիպում պլանավորված չէ: Այս մասին «Լուրերին» տեղեկացրել է ՀՀ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:35
Երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն Ամիրյան փողոցում
Մայրաքաղաքում տրանսպորտային հոսքերի անցանելիությունն ավելացնելու նպատակով՝ ս.թ. դեկտեմբերի 6-ից երթևեկության կազմակերպման փոփոխություն կկատարվի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:14
Գողթում վնաս է հասցվել գյուղատնտեսական հողերին. ԲԸՏՄ
Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմին ստացվել էր ահազանգ Կոտայքի մարզի Գառնի համայնքի Գողթ գյուղի վարչական տարածքում սարի քանդման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Կոնվերս Բանկի պարտատոմսերի տեղաբաշխումն ավարտված է
Կոնվերս Բանկը հայտարարում է դրամային և դոլարային պարտատոմսերի հերթական տրանշերի տեղաբաշխման ավարտի մասին: Նախատեսվածից երկու ամիս շուտ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
«Տոնածառային» սկանդալ. Ուֆայի բնակչուհին հայտնել է, որ վարչական շրջանի ղեկավարությունը կտրել է իր եղևնին
«Տոնածառի» սկանդալը բռնկվել է Ուֆայի թաղամասերից մեկում։ Նախորդ օրը երեկոյան Դեմսկի շրջանի ադմինիստրացիան սոցցանցերում հայտարարել է,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:44
Բագրատ Սրբազանը լավ լուր հայտնեց Հանրապետության հրապարակում
Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանն իր աջակիցների հետ կառավարության շենքի դիմաց է։ Շատ քաղաքացիներ մոտենում են, ողջունում նրանց։...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}