Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

10:13
Արարատի քաղաքապետարանի աշխատակիցներ են ձերբակալվել
Արարատի մարզի Արարատ համայնքապետարանի աշխատակիցներ են ձերբակալվել։ Նրանց թվում է փոխհամայնքապետ Արսեն Հակոբյանը։ Հակակոռուպցիոն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:09
Եթե այս զարգացումներով հասնենք 2026 թ., ապա Հայաստանի ընտրություններում կհաղթի «Ենի Ադրբեջան» կուսակցությունը. Էդգար Ղազարյան
Վերջին մի քանի օրվա ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը մի շարք հայտարարություններ արեց, որոնք ՀՀ պետականության ապագայի համատեքստում լավատեսություն չեն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:01
ՌԴ փոխարտգործնախարար. Հայաստանը կարող է մինչև 2025-ի ավարտը ՀԱՊԿ անդամավճարի պարտք ունենալ
Հայաստանը կարող է պարտք ունենալ ՀԱՊԿ անդամավճարների գծով և չվճարել այն երկու տարի. 2024 թվականի պարտքը վճարելու ժամկետը կլրանա 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Amnesty International-ն Իսրայելին մեղադրում է ցեղասպանություն իրականացնելու համար
Amnesty International-ն Իսրայելին մեղադրել է Գազայի պատերազմում պաղեստինցիների նկատմամբ ցեղասպանություն իրականացնելու մեջ։ Իսրայելը կտրականապես...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
Ադրբեջանի հետ համաձայնության ենք եկել նախագծի նախաբանի և 17 հոդվածներից 15-ի շուրջ. Արարատ Միրզոյան
«Այն մարտահրավերները, որոնց այսօր առերեսվում է ողջ աշխարհը, մեզ ստիպում են առավել զգոն լինել խաղաղության և կայունության հետ կապված...
Աղբյուր` Panorama.am
09:36
Աշոցք-Բավրա ավտոճանապարհին տեղ-տեղ առկա է մերկասառույց
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ: Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
Դեկտեմբերի 6-ին փոխանակման կետերում ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են, դոլարինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 6-ին ժամը 08:45-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 397.16 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
«Ժողովուրդ». Նախկին մեղադրողը ոչ սթափ վիճակում դարձել է ճանապարհատրանսպորտային պատահարի մեղավոր-մեղադրյալ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Շատերը հիշում են Ռոբերտ Քոչարյանի մեղադրանքը ջանասիրաբար պաշտպանող, Հատուկ քննչական ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Հրապարակ». Հեռախոսային «պերեպիսկաները» տպել է տվել և տրցակներով ուղարկել ՔՊ պատգամավորներին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նախօրեին Հովիկ Աղազարյանի հարցով հրավիրված խմբակցության նիստից ՔՊ-ականներն ապշահար են դուրս...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Ինչ է հայտարարագրել Արմավիրի նորընտիր մարզպետը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հեղափոխության ժամանակահատվածում «Մոբայլ Սենթր Արթ» ՍՊԸ-ում մենեջեր աշխատած...
Աղբյուր` Panorama.am
09:06
«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանի հակառեյտինգն ավելի բարձր է, քան Նիկոլ Փաշինյանինը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխանական թիմում խոսում են, որ հաջորդ ընտրություններում իշխանության ցուցակը գլխավորելու է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
Խոշոր ավտովթար Արագածոտնի մարզում, կա ծանր վիրավոր
Դեկտեմբերի 5-ին, խոշոր ավտովթար է տեղի ունեցել Արագածոտնի մարզում։ Ժամը 21:50-ի սահմաններում «Volkswagen Passat» մակնիշի ավտոմեքենան...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Ժողովուրդ». Ի՞նչ տեսք ունի հեղափոխական իշխանության «պադավատապետությունը»
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հայաստանում «պադավատապետությունը», ի դեմս Երևանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Չեն համարձակվում հակադրվել ՔՊ ղեկավարի անբարո հրահանգներին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանին այս օրերին դատափետում են մի թիմում, որտեղ մեծամասնությունն ակնհայտ խնդիրներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանի մորաքրոջ որդին ի՞նչ սկանդալի կենտրոնում է հայտնվել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Կարեն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ո՞վ կզբաղեցնի Նարեկ Զեյնալյանի թափուր պաշտոնը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանի պարտադրանքով մանդատից հրաժարված Նարեկ Զեյնալյանի հեռանալուց հետո ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:52
Դեկտեմբերի 6-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 6-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:00
Արման ջան, կներես, որ համեմատեցի
«Ընտելանում եմ կյանքին…»,-ասել էր Արման Ավետիսյանը panorama.am-ի լրագրողին տարիներ առաջ: Արմանը Ապրիլյանում կորցրել էր ոտքը։...
Աղբյուր` Panorama.am
23:14
Կալիֆոռնիայում 7.3 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել, ցունամիի վտանգ է հայտարարված
ԱՄՆ Կալիֆորնիա նահանգի հյուսիսում 7.3 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել։ Այդ մասին հայտնում է «ՌԻԱ նովոստի»-ն։...
Աղբյուր` Panorama.am
22:53
ՔՊ-ն Արսեն Թորոսյանին կառաջադրի Առողջապահության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցությունը Առողջապահության հարցերի մշտական հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնում առաջադրել է Արսեն Թորոսյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:25
Իրականում 2020 թ. սկսած Թուրքիան «խաղաղության օրակարգի» տակ պատրաստում է մի քանի տասնյակ հազար ահաբեկիչների.Վարուժան Գեղամյան
Թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը գրում է. «Այսօր մայրաքաղաքիս փողոցներով մի քիչ քայլելուց, ապա ճամփին օրվա լրահոսը կարդալուց ու իրավիճակը...
Աղբյուր` Panorama.am
22:00
Ախուրյանի «Մոր և մանկան առողջության կենտրոն»-ում նորածին է մահացել
Նոյեմբերի 24-ին Գյումրու Ախուրյան համայնքի «Մոր և մանկան առողջության կենտրոն»–ում նորածին է մահացել։ NEWS.am-ի հետ զրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
21:49
Հայաստանի դեմ ռուսական տարբեր շրջանակների ակտիվացումը սկսվել է հատկապես 2014 - 2017 թթ. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը գրում է,  թե քանի դեռ Ռուսաստանում Աղալարովները, Նիսանովները ունեն որոշիչ ազդեցություն թե՛ երկրի տնտեսության, և թե՛...
Աղբյուր` Panorama.am
21:35
Մենք ցանկանում ենք ունենալ արդյունավետ անվտանգային կազմակերպություն՝ անկախ հաստատություններով. Արարատ Միրզոյանը՝ ԵԱՀԿ նիստում
ԱԳ նախարարությունից հայտնում են, որ Արարատ Միրզոյանի ելույթը ԵԱՀԿ նախարարների խորհրդի 31-րդ նիստում «Տարվա ընթացքում Հայաստանը...
Աղբյուր` Panorama.am
21:21
Ադրբեջանն էլ ի՞նչ նախապայմաններ է «եփում». Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ «Պատիվ ունեմ» խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է, որ Ադրբեջանի ԱԳՆ-ն, արտահոսքի միջոցով տեղեկացրել է, որ մերժել է...
Աղբյուր` Panorama.am
20:45
Ապագան հասավ մարզային հիվանդանոցներին․ Պողոսյան
«Առողջության իրավունք իրավապաշտպան» ՀԿ համահիմնադիր Անուշ Պողոսյանը գրում է․ «ՀՀ առողջապահության նախարարությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
20:31
Պատմական փաստերի խեղաթյուրումը Բաքվում կայացած հակահայկական համաժողովում
«Գեղարդ» գիտական վերլուծական հիմնադրամը հոդված է հրապարակել, որում ասվում է․ «Ադրբեջանի իշխանությունների անմիջական...
Աղբյուր` Panorama.am
20:19
Գյուղատնտեսության մեջ ներգրավված անձիք շահութահարկով կհարկվեն երկու տարի հետո․ ԱԺ-ն ընդունեց որոշումը
ԱԺ-ում արտահերթ նիստի ընթացքում քննարկվեցին մի շարք օրենսդրական փոփոխությունների նախագծեր։ Մասնավորապես քննարկվեց «ՏԻՄ օրենքում լրացում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:07
Wildberries-ից ապրանքներն այսուհետ կարելի է վերադարձնել պատվերների տրամադրման ցանկացած կետ
Wildberries-ից պատվիրված ապրանքներն այսուհետ կարելի է վերադարձնել պատվերների տրամադրման ցանկացած կետ՝ օգտագործելով QR-կոդը: Ընկերության կողմից...
Աղբյուր` Panorama.am
19:49
Նորդիկ-բալթյան երկրներն աջակցում են Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղության համաձայնագրի հասնելու ջանքերին
 ԵԱՀԿ նախարարական խորհրդի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հանդիպում է ունեցել  նորդիկ-բալթյան (NB8) երկրների ԱԳ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}