Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:22
CaseKey թիմերը կներկայացնեն Հայաստանը բիզնես խնդիրների լուծման 2 միջազգային մրցույթի
2025 թ․ գարնանը CaseKey հավաքական թիմերը կներկայացնեն Հայաստանը բիզնես խնդիրների լուծման միանգամից երկու միջազգային մրցույթի։ Ինչպես նախորդ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:18
Ի՞նչ են առավել հաճախ գնում հայաստանցիները Wildberries-ի միջոցով
Այս տարվա ինն ամիսների ընթացքում հայաստանյան ընկերությունների արտադրանքի վաճառքի ծավալները Wildberries-ում աճել են 14.5 անգամ։ Հարթակում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:02
Մենք շատ հաճախ անուղղելի սխալներ ենք թույլ տալիս, փառք ենք տալիս՝ ում ասես. Միքայել Սրբազան
Դեկտեմբերի 7-ին տեղի կունենա Շիրակի թեմի Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաօծման արարողությունը. «Գյումրի քաղաք, աչքդ լույս»
Աղբյուր` Panorama.am
12:59
ԱՆԻՖ-ով բացահայտում չկա, որովհետև կա՛մ այն ուղիղ տանում է Նիկոլ Փաշինյանի, կա՛մ նրա մոտ մարդկանց վրա. Աննա Գրիգորյան
«Սրանք այն երկու կաղ, կույր, խուլ և խելքից պակաս փղերն են որոնց վրա նրանք կառուցում են իրենց թեզերը»,-ԱԺ ճեպազրույցների ժամանակ ասաց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Արարատի համայնքապետարանի պաշտոնյաներ են կալանավորվել
Հակակոռուպցիոն կոմիտեից հաստատեցին, որ երեկ Արարատի համայնքապետարանի մի շարք անձինք ձերբակալվել են իրենց մոտ քննվող քրեական վարույթի շրջանակում,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:27
«Պաշտպանեք «Գոյ» թատրոնը՝ մեր մշակութային ժառանգությունը. սկսվել է ստորագրահավաք
«Գոյ» թատրոնը ստորագրահավաք է սկսել, որի նպատակն է պետական մարմիններին ստիպել վերանայել իրենց որոշումները և ապահովել թատրոնի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:20
Մենք ԱԺ պատգամավորներ ենք, չունենք անձնական կյանք. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ Աղազարյանի մասին
«Գործի շրջանակում ի հայտ են եկել հանգամանքներ, որոնք կապ են ունեցել պետական անվտանգության հետ»,-խորհրդարանական ճեպազրույցների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:53
Խանջյան 29/1 նոր շենքն իսկական աղետ է դարձել. Ավագանու անդամի ահազանգը
«Խանջյան 29/1 նոր շենքը, որն ավելի քան 10 տարի մնացել է կիսակառույց և չբնակեցված, իսկական աղետ է դարձել գիշերները հավաքվող թմրամոլների և...
Աղբյուր` Panorama.am
11:52
Մեռած ձևանալու տարբերակը, ինչպես Ալիևի հետ բանակցելիս անում են փաշինյանենք, չի աշխատելու. Հայկ Մամիջանյան
«Որովհետև, ցավոք, Հայաստանի անունից բանակցողը «կարմիր գծեր» չունի»,-ԱԺ ճեպազրույցների ժամին հայտարարեց «Պատիվ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:34
ՔՊ-ականը ոչ հերքեց, ոչ էլ հաստատեց Ալիևի հայտարարությունները
«Մի քանի անգամ այս դահլիճում նման քննարկում ունեցել ենք։ Մինչ այս էլ տարբեր հայտարարություններ են հնչել Ադրբեջանից՝ նախագահի մակարդակով,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Լավրովի ելույթի ժամանակ արտգործնախարարները լքել են դահլիճը
Ուկրաինայի արտգործնախարար Անդրեյ Սիբիհան և Լեհաստանի արտգործնախարար Ռադոսլավ Սիկորսկին դուրս են եկել դահլիճից, երբ հինգշաբթի օրը Մալթայում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Շենգավիթում 46-ամյա հայրը կասկածվում է իր անչափահաս դստեր նկատմամբ ոտնձգություն կատարելու մեջ
Ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային ոստիկանության գլխավոր վարչության ոստիկանության Շենգավիթի բաժնի ծառայողները հսկայածավալ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:41
«Նկարի տակի» սերունդը
Այլընտրանքային նախագծեր խմբի համահիմնադիր  Վահե Հովհաննիսյանը գրում է.   Մարտի 1-ի՝ վերսկսվող դատավարությունում չկա մեղադրանք, չկա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:13
Արարատի քաղաքապետարանի աշխատակիցներ են ձերբակալվել
Արարատի մարզի Արարատի համայնքապետարանի աշխատակիցներ են ձերբակալվել։ Նրանց թվում է փոխհամայնքապետ Արսեն Հակոբյանը։ Հակակոռուպցիոն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:09
Եթե այս զարգացումներով հասնենք 2026 թ., ապա Հայաստանի ընտրություններում կհաղթի «Ենի Ադրբեջան» կուսակցությունը. Էդգար Ղազարյան
Վերջին մի քանի օրվա ընթացքում Նիկոլ Փաշինյանը մի շարք հայտարարություններ արեց, որոնք ՀՀ պետականության ապագայի համատեքստում լավատեսություն չեն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:01
ՌԴ փոխարտգործնախարար. Հայաստանը կարող է մինչև 2025-ի ավարտը ՀԱՊԿ անդամավճարի պարտք ունենալ
Հայաստանը կարող է պարտք ունենալ ՀԱՊԿ անդամավճարների գծով և չվճարել այն երկու տարի. 2024 թվականի պարտքը վճարելու ժամկետը կլրանա 2025 թվականի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:49
Amnesty International-ն Իսրայելին մեղադրում է ցեղասպանություն իրականացնելու համար
Amnesty International-ն Իսրայելին մեղադրել է Գազայի պատերազմում պաղեստինցիների նկատմամբ ցեղասպանություն իրականացնելու մեջ։ Իսրայելը կտրականապես...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
Ադրբեջանի հետ համաձայնության ենք եկել նախագծի նախաբանի և 17 հոդվածներից 15-ի շուրջ. Արարատ Միրզոյան
«Այն մարտահրավերները, որոնց այսօր առերեսվում է ողջ աշխարհը, մեզ ստիպում են առավել զգոն լինել խաղաղության և կայունության հետ կապված...
Աղբյուր` Panorama.am
09:36
Աշոցք-Բավրա ավտոճանապարհին տեղ-տեղ առկա է մերկասառույց
Փրկարար ծառայությունը տեղեկացնում է, որ ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ: Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
Դեկտեմբերի 6-ին փոխանակման կետերում ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքներն աճել են, դոլարինը՝ նվազել
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 6-ին ժամը 08:45-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 397.16 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:14
«Ժողովուրդ». Նախկին մեղադրողը ոչ սթափ վիճակում դարձել է ճանապարհատրանսպորտային պատահարի մեղավոր-մեղադրյալ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Շատերը հիշում են Ռոբերտ Քոչարյանի մեղադրանքը ջանասիրաբար պաշտպանող, Հատուկ քննչական ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:13
«Հրապարակ». Հեռախոսային «պերեպիսկաները» տպել է տվել և տրցակներով ուղարկել ՔՊ պատգամավորներին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նախօրեին Հովիկ Աղազարյանի հարցով հրավիրված խմբակցության նիստից ՔՊ-ականներն ապշահար են դուրս...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Ինչ է հայտարարագրել Արմավիրի նորընտիր մարզպետը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հեղափոխության ժամանակահատվածում «Մոբայլ Սենթր Արթ» ՍՊԸ-ում մենեջեր աշխատած...
Աղբյուր` Panorama.am
09:06
«Հրապարակ». Աննա Հակոբյանի հակառեյտինգն ավելի բարձր է, քան Նիկոլ Փաշինյանինը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխանական թիմում խոսում են, որ հաջորդ ընտրություններում իշխանության ցուցակը գլխավորելու է...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
Խոշոր ավտովթար Արագածոտնի մարզում, կա ծանր վիրավոր
ՆԳՆ Փրկարար ծառայությունից հայտնում են, որ դեկտեմբերի 5-ին, ժամը 22:04-ին Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման...
Աղբյուր` Panorama.am
09:00
«Ժողովուրդ». Ի՞նչ տեսք ունի հեղափոխական իշխանության «պադավատապետությունը»
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հայաստանում «պադավատապետությունը», ի դեմս Երևանի պետական տնտեսագիտական համալսարանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Չեն համարձակվում հակադրվել ՔՊ ղեկավարի անբարո հրահանգներին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանին այս օրերին դատափետում են մի թիմում, որտեղ մեծամասնությունն ակնհայտ խնդիրներ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Ժողովուրդ». Պատգամավոր Կարեն Սարուխանյանի մորաքրոջ որդին ի՞նչ սկանդալի կենտրոնում է հայտնվել
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ ՔՊ խմբակցության պատգամավոր Կարեն...
Աղբյուր` Panorama.am
08:57
«Հրապարակ». Ո՞վ կզբաղեցնի Նարեկ Զեյնալյանի թափուր պաշտոնը
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նիկոլ Փաշինյանի պարտադրանքով մանդատից հրաժարված Նարեկ Զեյնալյանի հեռանալուց հետո ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}