Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

23:31
Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը բանակցություններ են վարել
Ադրբեջանի և Ռուսաստանի պատվիրակությունները բանակցություններ են վարել Կասպից ծովի ծանծաղացման հարցի շուրջ։ Այդ մասին ասվում է Ադրբեջանի...
Աղբյուր` Panorama.am
23:16
Գոլանի բարձունքները ընդմիշտ կմնան Իսրայելին. Նեթանյահու
Գոլանի բարձունքները հավերժ կմնան Իսրայելի անբաժանելի մասը, մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն։...
Աղբյուր` Panorama.am
22:32
Թուրքամետ զինյալները և ամբոխը հրապարակայնորեն կшխաղան են բարձրացրել Բաշար ալ-Ասադի զարմիկին՝ Սուլեյման ալ-Ասադին
Բաշար ալ-Ասադի զարմիկը՝ Սուլեյման ալ-Ասադը, հրապարակայնորեն կախաղան է բարձրացվել։ Այդ մասին Թելեգրամյան ալիքում հայտնում է АВСmedia-ն։...
Աղբյուր` Panorama.am
22:08
Ցուցարարները կրկին փակել են Թբիլիսիի կենտրոնական պողոտան
Կրկին ցուցարարներ են հավաքվել Թբիլիսիի կենտրոնում՝ Ռուսթավելիի պողոտայում՝ Վրաստանի խորհրդարանի շենքի դիմաց։ Ակցիան կազմակերպվում է արդեն 12-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:46
Խոշոր ավտովթարի ժամանակ բախվել են «Toyota Camry»-ն ու «Volkswagen Tuareg»-ը, կան վիրավորներ
 Դեկտեմբերի 9-ին, ժամը 14:45-ի սահմաններում Հալաբյան փողոցում դեպի Հրազդանի կիրճ տանող ճանապարհահատվածում բախվել են Երևանի բնակիչներ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Գուրգեն Արսենյանը հանդիպել է ՌԴ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի հետ
Դեկտեմբերի 6-ին ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանը հանդիպել է ՌԴ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի հետ։ «Աշխատանքային և կառուցողական...
Աղբյուր` Panorama.am
20:51
Ե՞րբ Սիրայում կձևավորվի նոր կառավարություն
Սիրիայի նոր կառավարության ձևավորումը կարող է երկար ժամանակ տևել և ուղեկցվել «վեճերով», քանի որ չափազանց շատ տարբեր խմբեր են...
Աղբյուր` Panorama.am
20:39
Կրասնոդարի գլխավոր մարզիչը խոսել է Սպերցյանի ՊՍԺ հնարավոր տեղափոխության մասին
«Կրասնոդարի» գլխավոր մարզիչ Մուրադ Մուսաևը մեկնաբանել է թիմի և Հայաստանի ազգային հավաքականի կիսապաշտպան Էդուարդ Սպերցյանի՝ ՊՍԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:24
Հաջորդիվ նաև Հայաստանում․ Հովհաննես Ավետիսյան
Կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանը գրում է․ «Դիկտատուրան այսպիսին է: Դա լավ ավարտ չի ունենում բոլոր դեպքերում՝ անկախ նրանից, թե...
Աղբյուր` Panorama.am
20:09
Ժամը 19։35-ի դրությամբ Ախուրյանի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է
Դեկտեմբերի 9-ին՝ ժամը 19։35-ի դրությամբ, Ախուրյանի տարածաշրջանի ավտոճանապարհներին մառախուղ է, տեսանելիությունը՝ 5-10 մետր։ Այս մասին հայտնում են...
Աղբյուր` Panorama.am
19:59
Մենք կարող ենք կազմակերպել հայկական ապրանքների անցումն Ադրբեջանի տարածքով և հակառակը․ Միրզոյան
Ֆինլանդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հարցազրույց է տվել տեղական «Lännen Media» լրատվական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:50
ՌԴ-ն Հայաստանին երբեք չի առաջարկել կամ ճնշել, որ մասնակցենք Ուկրաինայում պատերազմին․ Միրզոյան
Ֆինլանդիա այցի շրջանակներում ՀՀ ԱԳ նախարար Արարատ Միրզոյանը հարցազրույց է տվել տեղական «Lännen Media» լրատվական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:39
Ամուլսարի գործով դատաքննությունն ավարտվեց, հարցաքննվեց ՇՄՆ ներկայացուցիչը
Հայցվորներ «էկոդար» և «Էկոիրավունք» ՀԿ-ների Ամուլսարի գործով  դատաքննությունն ավարտվեց։ Հարցաքննվեց ՇՄՆ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Տեսնելով երեխաների ժպիտները՝ ես շատ եմ ուրախանում․ ՀՀ-ում Ճապոնիայի դեսպան
Հայաստանում Ճապոնիայի դեսպանատան «Մարդկային անվտանգության ծրագրերի» դրամաշնորհային ծրագրի շնորհիվ և Հայ օգնության ֆոնդի (ՀՕՖ)...
Աղբյուր` Panorama.am
19:02
Սիրիացի փախստականները Թուրքիայից վերադառնում են Սիրիա
Սիրիայում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների համատեքստում մեծ թվով փախստականներ  Թուրքիայից վերադառնում են։ Այդ մասին հայտնում են...
Աղբյուր` Panorama.am
18:38
Հովիկ Աղազարյանի` պետական գաղտնիքի արտահոսք անելու հարցը Հակակոռուպցիոն կոմիտեում է
Հովիկ Աղազարյանի կողմից պետական գաղտնիք պարունակող արտահոսքեր կազմակերպելու վերաբերյալ հրապարակումն ուղարկվել է ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտե՝...
Աղբյուր` Panorama.am
18:24
Իշխանությունն օկուպացրած ռեժիմը պաշտոնապես հրաժարվել է կամ ուղղակի վախենում է խոսել․ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը գրում է. «1948 թ. դեկտեմբերի 9-ին ՄԱԿ-ի գլխավոր ասամբլեան ընդունում է Ցեղասպանության հանցագործությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
18:14
Սալոմե Զուրաբիշվիլիին պետական ​​պաշտպանություն չի տրամադրվի
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին նախագահական ժամկետի ավարտից հետո առաջիկա մեկ տարում, հավանաբար, պետական ​​պաշտպանությամբ չի ապահովվի։Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
Գլխացավերի գանգատով բժշկի դիմած թրքուհի Ֆաթմայի ստամոքսում 16 սանտիմետրանոց մկրատ են գտել
Թուրքիայում բժիշկները հիվանդի ստամոքսում մկրատ են հայտնաբերել այն բանից հետո, երբ նա հիվանդանոց է դիմել՝ բողոքելով գլխացավերից, գրում է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:54
Սյունիքում վաղը 12 ժամ ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ վթարի վերացման աշխատանքներով պայմանավորված, դեկտեմբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
Ոստիկանները 90 կգ սիգ են հայտնաբերել
Սիգի ձվադրման ժամանակահատվածով պայմանավորված՝ մինչև հունվարի 20-ը արգելվում է սիգի որսը: Իսկ այդ ժամկետը կամայական ու պատահական չէ: Ուստի մինչև...
Աղբյուր` Panorama.am
17:41
Սպերցյանը՝ Opta-ի վարկածով ՌՊԼ-ի մրցաշրջանի առաջին հատվածի լավագույն խաղացողների տասնյակում
Հայտնի Opta վիճակագրական պորտալը հրապարակել է Ռուսաստանի Պրեմիեր լիգայի մրցաշրջանի առաջին հատվածի լավագույն ֆուտբոլիստների վարկանիշային...
Աղբյուր` Panorama.am
17:30
Կոռուպցիան եղել է, կա ու կլինի. Հարցում
Դեկտեմբերի 9-ը նշվում է որպես Կոռուպցիայի դեմ պայքարի միջազգային օր։ Կա՞ կոռուպցիա Հայաստանում, ինչպե՞ս է ընթանում դրա դեմ պայքարը։...
Աղբյուր` Panorama.am
17:29
Հալեպի ռազմական կառավարման պատասխանատուները հանդիպել են հայ և այլ քրիստոնյա համայնքապետների հետ
Հալեպի ռազմական կառավարման պատասխանատուներն այսօր հանդիպել են հայ և այլ  քրիստոնյա համայնքապետների հետ։ Այս մասին հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
17:05
Անչափահասին հասցրել են ինքնասպանության. ՔԿ-ն 14-ամյա երեխայի մահվան մասին
«Ինքնասպանության հասցնելու հատկանիշներով քրեական վարույթ է նախաձեռնվել»,-այս մասին Panorama.am-ին  հայտնեց ՔԿ խոսնակ Գոռ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Կրեմլ. Պուտինի պաշտոնական ժամանակացույցը չի ներառում Ասադի հետ հանդիպում
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը, ով Ռուսաստանում ապաստան է տվել Բաշար Ասադին, դեռ չի ծրագրում հանդիպել Սիրիայի նախկին նախագահի հետ։ Վեստի.ռու-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:54
Բաց տեղեկություն չկա, բայց ճնշման ներքո Փաշինյանն իշխանությունից կտոր է զիջել իր հենարան արտաքին ուժերին. Հովհաննես Ավետիսյան
Իշխող քաղաքական ուժը՝ իր լիդերի գլխավորությամբ, պարբերաբար հայտարարում է, թե Հայաստանը  դարձրել են ժողովրդավարության բաստիոն, բայց...
Աղբյուր` Panorama.am
16:49
Վերջին օրերի իրադարձությունները Թուրքիայի ռազմավարական հաղթանակն են. Սուրենյանց
Արդյո՞ք Սիրայի դիմաց Ռուսաստանին կոնկրետ առաջարկներ են արվել ուկրաինական ուղղությամբ:
Աղբյուր` Panorama.am
16:32
ՀԱՊԿ ԽՎ խորհուրդը կոչ է արել միջոցներ ձեռնարկել Սիրիայում իրավիճակը կայունացնելու համար
ՀԱՊԿ Խորհրդարանական վեհաժողովի խորհուրդը միջազգային հանրությանը կոչ է արել միջոցներ ձեռնարկել Սիրիայում իրավիճակի կայունացման համար։ ՏԱՍՍ-ը...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Չի վերացել կոռուպցիան, ուղղակի ծածուկ ձևով են սաղ անում. ՀԱՐՑՈՒՄ
17:42 09/12/2024

Չի վերացել կոռուպցիան, ուղղակի ծածուկ ձևով են սաղ անում. ՀԱՐՑՈՒՄ

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}