Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

16:14
Գողթում վնաս է հասցվել գյուղատնտեսական հողերին. ԲԸՏՄ
Բնապահպանության և ընդերքի տեսչական մարմին ստացվել էր ահազանգ Կոտայքի մարզի Գառնի համայնքի Գողթ գյուղի վարչական տարածքում սարի քանդման...
Աղբյուր` Panorama.am
16:11
Կոնվերս Բանկի պարտատոմսերի տեղաբաշխումն ավարտված է
Կոնվերս Բանկը հայտարարում է դրամային և դոլարային պարտատոմսերի հերթական տրանշերի տեղաբաշխման ավարտի մասին: Նախատեսվածից երկու ամիս շուտ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:09
«Տոնածառային» սկանդալ. Ուֆայի բնակչուհին հայտնել է, որ վարչական շրջանի ղեկավարությունը կտրել է իր եղևնին
«Տոնածառի» սկանդալը բռնկվել է Ուֆայի թաղամասերից մեկում։ Նախորդ օրը երեկոյան Դեմսկի շրջանի ադմինիստրացիան սոցցանցերում հայտարարել է,...
Աղբյուր` Panorama.am
15:44
Բագրատ Սրբազանը լավ լուր հայտնեց Հանրապետության հրապարակում
Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանն իր աջակիցների հետ կառավարության շենքի դիմաց է։ Շատ քաղաքացիներ մոտենում են, ողջունում նրանց։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:42
Մոսկվացիներին հորդորել են Ամանորին կենդանի օձ չնվիրել
Մոսկվացիներին հորդորել են Ամանորին կենդանի օձ չնվիրել կամ գնել։ Այդ մասին հայտնում է մայրաքաղաքի բնական պաշարների և շրջակա միջավայրի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
Այս պահին Հալեպում կա շուրջ 10-12 հազար հայ. Հովհաննես Ալեքսանյան
Դեկտեմբերի 14-ին Դամասկոս-Երևան ավիաչվերթ կա, շատերը տոմս են ձեռք բերում Հայաստան հասնելու համար։
Աղբյուր` Panorama.am
15:33
Ջաբարովը մեկնաբանել է ՀԱՊԿ-ի մասին Փաշինյանի հայտարարությունները
ՌԴ Դաշնային խորհրդի միջազգային հարցերով հանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալ Վլադիմիր Ջաբարովը մեկնաբանել է Նիկոլ Փաշինյանի՝ ՀԱՊԿ-ի ու Երևանի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
«Տելեկոմ Արմենիա» ԲԲԸ-ն Հայաստանում առաջինն է թողարկում Կայուն զարգացման պարտատոմսեր
«Տելեկոմ Արմենիա» ԲԲ Ընկերությունը հայտարարում է անվանական ոչ փաստաթղթային Կայուն զարգացման հետ կապված (ԿԶԿՊ) պարտատոմսերի վաճառքի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:03
Իրավապաշտպան. Որքան ըմբոստանում է Աղազարյանը, այնքան այսպես կոչված բարձր ղեկավարությունը խորացնում է նսեմացման պրոցեսը
«Օրեր շարունակ հանրությունն ականատես է դառնում, թե ինչպես է իշխող ուժը ղեկավար կազմով նսեմացնում, ստորացնում սեփական թիմի ներկայացուցիչ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:54
Արտակ Գրիգորյան. Որոշում եմ կայացրել ավարտել ֆուտբոլային կարիերաս
Ազգային հավաքականի կիսապաշտպան Արտակ Գրիգորյանը կարիերան ավարտելու որոշում է կայացրել։ Այս մասին նա պատմել է իր ֆեյսբուքյան էջում....
Աղբյուր` Panorama.am
14:43
Մետաքսե Հակոբյան. Նիկոլը Արցախը հանձնելով՝ գոյաբանական վտանգի առջև կանգնեցրեց Հայաստանը
«Մեզ իրոք փրկություն է պետք…փրկություն այս իշխանություններից և դա միակ ճանապարհն է ապրելու…»
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
Սոս Հակոբյան. Կարճ ասած՝ իրավաբանության Յուպիտերը պարզվեց մարդու իրավունքների պաշտպանության Մերկուրին էր
Փաստաբան Սոս Հակոբյանն անդրադարձել է փաստաբանների հարկման ավեկացման հարցով ՍԴ ՄԻՊ-ի դիմելուն ու դրան հաջորդած զարգացումներին. «Չգիտեմ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:18
Իրենք հիշում են Պողոս Պողոսյանի դժբախտ դեպքը, բայց հազարավոր երեխաների են տարել, կnտnրել, հղի կնnջը գgել ավտոյի տակ. Լևոն Քոչարյան
«Եթե իրենք հետ են գնում 2003 թվական  ու հիշում են Պողոս Պողոսյանի դժբախտ դեպքը, ասում են՝ դուք կոռուպցիայի ոնց եք կարողանում խոսել,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:01
Սպառնալիքները անզոր ու անհավասար պայքարի մեջ են «Հովիկ Աղազարյան» օրակարգի հետ. Դավիթ Անանյան
«Պատմական ճշմարտության խլացուցիչ աղաղակն ու առաջ մղվող սպառնալիքները անզոր ու անհավասար պայքարի մեջ են «Հովիկ Աղազարյան» և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:54
Ռիչարդ Թենգ. Այս ամենը վկայում է, որ կանգնած ենք բիթքոյնի համաշխարհային ընդունման շեմին
«2009 թ.-ին բիթքոյնի առաջին բլոկի արդյունահանումից գրեթե 16 տարի անց դրա արժեքը հասել է $100,000-ի մեկ մետաղադրամի համար, ինչի արդյունքում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:33
Արցախցիները ՄԱԿ-ից պահանջում են առաքելություն ուղարկել Արցախ
Արցախյան ՀԿ-ները դիմում են ՄԱԿ գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշին և ՅՈՒՆԵՍԿՈ-ի գլխավոր տնօրեն Օդրի Ազուլեին, որպեսզի համաձայն ՄԱԿ-ի կողմից...
Աղբյուր` Panorama.am
13:09
Կկատարվի Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաօծումը
Դեկտեմբերի 7-ին, հընթացս Սուրբ և Անմահ Պատարագի՝ ձեռամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, տեղի կունենա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:01
Քոլեջների վերապատրաստված շուրջ 361 աշխատողների մեծ մասը հաղթահարել են ատեստավորումը. ԿԳՄՍ նախարար
«Նախագծով մասնագիտական զարգացման և վարձատրության բարձրացման փոխկապակցված համակարգը իրականություն է դառնում մասնագիտական կրթության և...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Այդ մասը չկա, վարչապետի սեղանին, որ ասի, օ՜, ապրի պարոն Աղազարյանը. Աղազարյան
Նախկին ՔՊ-ական Հովիկ Աղազարյանը չի ամաչում իր նամակագրությունից, առաջարկում է երկու տղա լրագրող կարդան ու գնահատեն ՔՊ-ականների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:42
Իշխան Սաղաթելյանը հանդիպել է Ֆրանսիայի խորհրդարանի զույգ պալատների անդամների հետ
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը, ով աշխատանքային այցով գտնվում է Փարիզում, հանդիպել է Ֆրանսիայի խորհրդարանի զույգ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևանում դեկտեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Մարզերում դեկտեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է առանց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Julien's Auctions-ն աճուրդի է հանել Սերժ Թանկյանի կտավով կիթառը
Julien’s Auctions աճուրդի տունն աճուրդի է հանել նկարիչ և System of a Down-ի վոկալիստ Սերժ Թանկյանի կտավով կիթառը։ Աճուրդը կկայանա...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Երևանում 12 անձանց միջև ծագած վիճաբանությունը վերածվել է ծեծկռտուքի. Բժիշկները պայքարում են վիրավորի կյանքի համար
Դեկտեմբերի 4-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan. com-ի տեղեկություններով, ժամը 23:20-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:14
Կառավարությանն անվստահություն հայտնելու ֆոնին Մակրոնը հանդես կգա կոչով
1962 թվականից ի վեր առաջին անգամ Ֆրանսիայի կառավարությունը ստիպված կլինի հրաժարական տալ
Աղբյուր` Panorama.am
12:07
Կառավարությունը համայնքներին հնարավորությոն տվեց լիզինգի ծրագրով սպանդանոց գնել
«Սուբվենցիոն ծրագրերի շրջանակներում համայնքները ձեռք են բերում տարբեր սարքավորումներ, մեխանիզմներ, գյուղատնտեսական տեխնիկա, տրանսպորտային...
Աղբյուր` Panorama.am
11:34
Սեպտեմբեր, հոկտեմբեր, նոյեմբեր ամիսներին տաքսիները 23 մլն ՀԴՄ-են գեներացրել. Նիկոլ Փաշինյան
«Ներկայացվող որոշման նախագծով առաջարկվում է համայնքների կողմից իրականացվող սուբվենցիոն ծրագրերի համաֆինանսավորման նպատակով մարզպետարանների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:33
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Հայաստանում
Բահրեյնի Թագավորության օլիմպիական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար Ֆարիս Մուստաֆա Ալ-Քուհեջիի հրավերով Մանամայում գտնվող վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար...
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Պաշտոնազրկումներ արդադարադատության ոլորտում
Նիկոլ Փաշինյանի որոշումներով արդարադատության ոլորտում նոր պաշտոնազրկումներ են տեղի ունեցել։ Որոշումներից մեկով, արդարադատության նախարարի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:23
Այս իշխանությունն առաջարկում է ապագայի հետ կապված մի կոնցեպտ, որը նորից մեծ արհավիրք է բերելու. Լևոն Քոչարյան
«Երկու օր առաջ այս ամբիոնից հնչեց Նիկոլ Փաշինյանի հերթական կեղծիքն ու սուտը։ Այս ամբիոնը միգուցե դիմանում է այդ ամենին, բայց մեր երկիրն...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}