Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

09:07
«Ժողովուրդ». Ավագանու անդամները, կարծես, չեն շտապում համաձայնություն տալ Տիգրան Ավինյանի պաշտոնանկության գործընթաց սկսելուն
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ազգային առաջընթաց» կուսակցությունը, որը ներկայացվածություն ունի նաև ավագանիում,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:04
«Հրապարակ». Լևոն Բալյանն ինչպես բերել էր, այնպես էլ իր հետ տարավ իր կադրերին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նախօրեին արդարադատության նախարարի տեղակալ Լևոն Բալյանն էլ ազատվեց պաշտոնից։ Մեզ պատմեցին, որ նա...
Աղբյուր` Panorama.am
09:03
«Փաստ». Փաշինյանը հրահանգել է ԱԳՆ-ին՝ ամեն գնով նախապատրաստել Դոնալդ Թրամփի հետ երկկողմ հանդիպում
«Փաստ» թերթը գրում է. «ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հրահանգել է ԱԳՆ-ին՝ ամեն գնով նախապատրաստել ԱՄՆ ընտրված նախագահ Դոնալդ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». Ով կլինի նոր գլխավոր բանտապետը՝ իրավապահ համակարգում շունչները պահած սպասում են
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Դեկտեմբերի 5-ին ՀՀ արդարադատության նախարարության ՔԿ ծառայության պետ Ամբակում Գրիգորյանը...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Երկիրը պատրաստվում է Ամանորին ու Սուրբ ծննդին, բայց մարդիկ ուրախ չեն
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հայաստանը թափով սկսել է ամանորյա տոների նախապատրաստությունը՝ ամենուր զարդարում են քաղաքների...
Աղբյուր` Panorama.am
08:55
«Փաստ». Ով է լինելու գլխավոր հարկադիր կատարողը
Ժամանակավոր պաշտոնակատարին էլ ազատեցին աշխատանքից
Աղբյուր` Panorama.am
08:53
«Ժողովուրդ». Դատարանում բարձրացվել է Ռոմանոս Պետրոսյանին, Գագիկ Մելքոնյանին, Գուրգեն Արսենյանին բերման ենթարկելու հարցը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Արարատի մարզի դատարանը ծանուցում է ուղարկել ՊՎԾ պետ Ռոմանոս Պետրոսյանին, ԱԺ պատգամավոր Գագիկ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:51
«Հրապարակ». Սյունիքի ընդդիմադիր համայնքապետերը սերտացրել են հարաբերությունները Դավիթ Դանիելյանի հետ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Նախօրեին Կապանում տեղի է ունեցել ՔՊ-ական պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հոր՝ Հրանտ Դանիելյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
08:49
«Փաստ». Գուրգեն Արսենյանը բավական բուռն է սկսել իր գործունեությունը Մոսկվայում
«Փաստ» թերթը գրում է. «Պարզվում է՝ Ռուսաստանի Դաշնությունում Հայաստանի Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան, ԱԺ ՔՊ...
Աղբյուր` Panorama.am
08:46
«Ժողովուրդ». Ինչ է հայտարարագրել ՆԳՆ Միգրացիոն ծառայության նորանշանակ պետը
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Նելլի Դավթյանը հեղափոխությունից հետո «Արմենպրես» լրատվական գործակալության...
Աղբյուր` Panorama.am
08:42
«Հրապարակ». Ինչու է ԼՀԿ-ն հրաժարվում Վանաձորում իր ներկայացրած հետընտրական հայցից
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Էդմոն Մարուքյանի ԼՀԿ-ն 2 շաբաթ առաջ վարչական դատարան է դիմել ու հրաժարվել Վանաձորում իր...
Աղբյուր` Panorama.am
08:40
Սպիտակի ավերիչ երկրաշարժից 36 տարի է անցել
Երկրաշարժն ընդգրկել է ՀՀ տարածքի մոտ 40%-ը, ուր ապրում էր 1 մլն. մարդ: Զոհերի թիվը կազմել է 25000
Աղբյուր` Panorama.am
08:29
Ս. Նիկողայոս Զմյուռնացի Սքանչելագործի հիշատակության օրն է
Առավելաբար հայտնի է «Սանտա Կլաուս» անվամբ:
Աղբյուր` Panorama.am
08:21
Աշոցք-Բավրա ավտոճանապարհին մերկասառույց է
ՀՀ տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ: Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային օդերևութաբանական կայանից Քարի լիճ տանող...
Աղբյուր` Panorama.am
08:00
ԱԺ-ն՝ վայրերիների կղզում
ՔՊ-ական Հակոբ Արշակյանը, որ ԱԺ թոփում է նստում,  իր չկոռումպացվածության մասին ելույթում իբր ապացույց բերեց;  Թե բա՝ իմ ընտանիքը լիքը...
Աղբյուր` Panorama.am
23:39
«Ինտերը» Մխիթարյանի երկու գոլային փոխանցումների շնորհիվ հաղթեց «Պարմայի»-ն
Իտալիայի առաջնության 15-րդ տուրում «Ինտերը» Միլանում մրցեց «Պարմայի» հետ և հաղթեց 3:1 հաշվով։ «Ինտերից»...
Աղբյուր` Panorama.am
22:42
Բերման են ենթարկվել քրեական հեղինակություն Արտյոմ Կանևսկոն ու նրան ուղեկցողները
 Դեկտեմբերի 6-ին, ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության քրեական ոստիկանության գլխավոր վարչության և նույն վարչության Երևան քաղաքի քրեական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:25
Իրենք կարող է ունենան «խաղաղության տոլմա»... Էդ վերջին տոլման, որ խթացրած կաթով ուտում էին. Էդգար Ղազարյան
Ադրբեջանի առաջնորդի յուրաքանչյուր ելույթ լուրջ սպառնալիք է Հայաստանի համար, որոնցից նաև չի երևում, որ Ադրբեջանը շարժվում է  խաղաղության...
Աղբյուր` Panorama.am
21:49
Շիրակում, նախորդ տարիների համեմատ մի քանի անգամ պակաս աշնանացան ցորեն է ցանվել. Վահան Թումասյան
«Շիրակ կենտրոն» ՀԿ-ի ներկայացուցիչ Վահան Թումասյանը գրում է, որ այս տարի Շիրակում, նախորդ տարիների համեմատ մի քանի անգամ պակաս...
Աղբյուր` Panorama.am
21:40
Վրաստանի ԱԳՆ-ն Ռուսաստանի Դաշնությանը ծանուցել է ցույցերի ժամանակ կալանավորված չորս ռուսաստանցիների մասին
Վրաստանի ԱԳՆ-ն Վրաստանում Շվեյցարիայի դեսպանատան ռուսական շահերի բաժնին պաշտոնապես ծանուցել է Թբիլիսիում ցույցերի ժամանակ ձերբակալված չորս...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Ողբերգական դեպք. կառուցվող էլիտար բարձրահարկ շենքի հորանում հայտնաբերվել է Իրանի քաղաքացու մարմին
Դեկտեմբերի 6-ին, ժամը 17:50-ի սահմաններում ՀՀ Ներքին գործերի նախարարության Ոստիկանության Նոր Նորքի բաժնում և ՀՀ ՆԳՆ Փրկարար ծառայության 911...
Աղբյուր` Panorama.am
20:46
Կայացել է կանանց մինչև 19 տարեկանների Եվրոպայի առաջնության որակավորման երկրորդ փուլի վիճակահանությունը
Դեկտեմբերի 6-ին Շվեյցարիայի Նիոն քաղաքում կայացավ Կանանց մինչև 19 տարեկանների Եվրոպայի 2024/25 առաջնության որակավորման երկրորդ փուլի...
Աղբյուր` Panorama.am
20:30
Սահմանագոտու տարբեր հատվածներում կատարվում են ձնամաքրման աշխատանքներ
Սահմանագոտու տարբեր հատվածներում միջդիրքային, մարտական հենակետեր տանող ու կարևոր նշանակություն ունեցող ճանապարհներին հատուկ տեխնիկայի միջոցով...
Աղբյուր` Panorama.am
20:18
Դուք դեռ ձեզ հույս տվեք․․․․ Հովհաննես Ավետիսյան
Կառավարման մասնագետ Հովհաննես Ավետիսյանը գրում է. «Ալիևի հայտարարության մասին, թե Հայաստանը պետք է սկսի բանակցել «արևմտյան...
Աղբյուր` Panorama.am
20:06
Կապանի համայնքապետարանի կողմից հայտարարված բազմաթիվ մրցույթներ համարվել են չկայացած՝ մասնակից չլինելու պատճառով․ Փարսյան
Կապանի քաղաքապետ Գևորգ Փարսյանը պատասխանել է ԱԺ ՔՊ խմբակցության  պատգամավոր Վահագն Ալեքսանյանին՝ գրելով․ «Ի ՊԱՏԱՍԽԱՆ ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
19:56
«Իմնեմնիմիի» վաղվա հյուրը Իշխան Սաղաթելյանն է
«Իմնեմնիմիի» փոդքասթի համահեղինակ Նարեկ Սամսոնյանը գրում է․ «Վաղվա «Իմնեմնիմիի» հիմնական թեման ներքաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Դամասկոսի կենտրոնում իրավիճակը կայուն է
Դամասկոսի կենտրոնում իրավիճակը կայուն է, բախումներ կամ պայթյուններ չկան։ Այս մասին հաղորդում է ՌԻԱ Նովոստիի թղթակիցը։ Ավելի վաղ սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
19:30
Բուսական յուղի աճող գները փոքր ինչ վեր են մղում ՊԳԿ պարենային ապրանքների նոյեմբերի գնային ինդեքսը
Պարենային ապրանքների համաշխարհային գների հենանիշը բարձրացել է նոյեմբերին՝ հասնելով 2023 թվականի ապրիլից ի վեր գրանցված ամենաբարձր մակարդակին,...
Աղբյուր` Panorama.am
19:16
Աշխարհն ամբողջությամբ վերադարձել է պատերազմի իրավունքի և ուժի տիրապետության բնական կերպարանքին. Էլբակյան
Քաղաքագետ Էդգար Էլբակյանը գրում է․ «Աշխարհն ամբողջությամբ վերադարձել է պատերազմի իրավունքի և ուժի տիրապետության բնական կերպարանքին։...
Աղբյուր` Panorama.am
19:03
ԵԽ Նախարարների կոմիտեն պահանջում է Ադրբեջանից կատարել Գուրգեն Մարգարյանի գործով ՄԻԵԴ-ի վճիռը
Եվրոպայի խորհրդի Նախարարների կոմիտեն վճիռների կատարման վերահսկման շրջանակներում Մակուչյանը և Մինասյանը Ադրբեջանի դեմ գործով հրապարակել է...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}