Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:09
Մեծահոգաբար 48 ժամ՝ Ալեն Սիմոնյանին իր սուտը հերքելու համար. Գեղամ Մանուկյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Մանուկյանը գրում է. «Մեծահոգաբար 48 ժամ՝ Ալեն Սիմոնյանին իր սուտը հերքելու...
Աղբյուր` Panorama.am
16:40
«Խնդիրը լուծված է» կտավը. Էդգար Ղազարյան
Հասարակական-քաղաքական գործիչ Էդգար Ղազարյանը հրապարակել է Մակրոնի, Թրամփի և Փաշինյանի լուսանկարները և գրել, թե այդ կտավի վերնագիրն է...
Աղբյուր` Panorama.am
16:29
Բաշար ալ-Ասադը «մեծ հավանականությամբ» զոհվել է. Reuters
Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադը մեծ հավանականությամբ զոհվել է ավիավթարի հետևանքով; Այդ մասին հայտնում է Reuters-ը՝ հղում անելով սիրիական...
Աղբյուր` Panorama.am
15:48
Հայտնվել ենք լուսանցքվածի ու քաղաքականապես անօգտակար սնանկի մի կարգավիճակում.Լիլիթ Գալստյան
ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Լիլիթ Գալստըանը «Ուզում ենք արդյոք պատմության մեջ մնանք մեր քաղաքակրթական կոդով»...
Աղբյուր` Panorama.am
15:34
Այսօր Հանրապետության հրապարակում տոնածառի լույսերի վառման ժամանակ հրավառություն իրականացնող ընկերությունը ունի թույլտվություն
ՆԳՆ-ից հայտնում են, որ դեկտեմբերի 8-ի երեկոյան Հանրապետության հրապարակում՝ տոնածառի լույսերի վառման  արարողության ընթացքում կիրականացվի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:09
Ուկրաինան կցանկանար համաձայնագիր կնքել Ռուսաստանի հետ. Դոնալդ Թրամփ
ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը հայտարարել է, որ Ուկրաինան կցանկանար համաձայնագիր կնքել Ռուսաստանի հետ՝ հակամարտությունը կարգավորելու համար,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:39
Սիրիական բանակը հայտարարել է դիմադրության շարունակման մասին
Սիրիական բանակի հրամանատարությունը հայտարարել է Համա, Հոմս և Դարա նահանգներում «ահաբեկչական խմբավորումների» դեմ գործողությունը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:24
Հիմա էլ իշխանությունը ձեռնամուխ է եղել ահաբեկչություն հովանավորող երկրին ՀՀ-ԵՄ միջնորդ կարգել. Տիգրան Աբրահամյան
ԱԺ Պատիվ ունեմ խմբակցության քարտուղար Տիգրան Աբրահամյանը գրում է, թե Թուրքիային աստիճանաբար հայ-ադրբեջանական գործընթացում դերակատար դարձնելուց...
Աղբյուր` Panorama.am
11:33
Դամասկոսում ՀՀ դեսպանության դիվանագիտական անձնակազմն իր աշխատանքները ժամանակավորապես կշարունակի Բեյրութից. ՀՀ ԱԳՆ
ՀՀ ԱԳՆ-ից հայտնում են, որ Սիրիայում ստեղծված անվտանգային իրավիճակով պայմանավորված՝ Դամասկոսում ՀՀ դեսպանության դիվանագիտական անձնակազմն իր...
Աղբյուր` Panorama.am
11:18
Դամասկոսը գրաված զինյալները թալանել են Բաշար ալ Ասադի տունը
Դամասկոսը գրաված զինյալները թալանել են Բաշար ալ Ասադի տունը և մտել պաշտպանության նախարարության շենք։ Այդ մասին Թելեգրամյան ալիքում հայտնում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:07
Փաշինյանը Մակրոնի օգնությամբ կարողացել է շփվել Թրամփի և Մասկի հետ
Փաշինյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրել է. «Փարիզի Աստվածամոր տաճարի վերաբացման արարողությունը ԱՄՆ ընտրված նախագահ Դոնալդ Թրամփի և...
Աղբյուր` Panorama.am
10:50
Դամասկոսը գրաված զինյալները սիրական պետական հեռուստատեսությամբ հայտարարել են, թե վերահսկում են երկիրը
Սիրիայում պետական հեռուստատեսությունը գրաված զինյալները եթեր են դուրս եկել՝ պնդելով, որ իրենք վերահսկողություն են հաստատել երկրի վրա։ Հայտնում է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:32
Դամասկոսի անկումն էլ ավելի է սրելու մի կողմից ռուս-թուրքական, իսկ մյուսից՝ թուրք-իրանական մրցակցությունը. Վարդան Ոսկանյան
Իրանագետ Վարդան Ոսկանյանը գրում է, թե Դամասկոսն ընկավ սիրիական պետության ու բանակի անփառունակ և թուլամորթ պահվածքի հետևանքով։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Իսրայելական տանկերը հատե՞լ են Սիրիայի սահմանը
Իսրայելական տանկերը, ենթադրաբար, հատել են Սիրիայի սահմանը։ Այս մասին հայտնում է Times of Israel-ը։ «Գիշերվա ընթացքում Ասադի ռեժիմի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
Դամասկոսն ընկավ։ Էրդողանի դուստրը սոցիալական ցանցերում շնորհավորում է հորը. Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան
Քաղաքագետ Հրանտ Մելիք-Շահնազարյանը իր ֆեյսբուքյան գրառմամբ անդրադարձել է Սիրիայի վերջին իրադարձություններին։ «Դամասկոսն ընկավ։...
Աղբյուր` Panorama.am
09:16
Ահաբեկիչները գրավել են Դամասկոսը. Ասադը լքել է երկրի մայրաքաղաքը.ԶԼՄ-ներ
Դեկտեմբերի 8-ի առավոտյան ահաբեկչական խմբավորումների զինյալները մտել են Դամասկոս։ Ինչպես հաղորդում է Al Jazeera-ն, կառավարական ուժերը լքել են...
Աղբյուր` Panorama.am
23:19
Երկրաշարժ Ջերմուկ քաղաքից 23 կմ հյուսիս-արևմուտք
Քիչ առաջ՝ տեղական ժամանակով ժամը 22:41-ին (Գրինվիչի ժամանակով ժամը 18։41-ին) ՀՀ ՆԳՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային ծառայության սեյսմոլոգիական...
Աղբյուր` Panorama.am
22:54
Երկար ծափեր Փարիզի Աստվածամոր տաճարի հրդեհը մարած հրշեջներին ու այն վերականգնած մասնագետներին
Հինգ տարի առաջ խոշոր հրդեհից հետո այսօր Փարիզում  Աստվածամոր տաճարի վերաբացման արարողությունն է։ Միջոցառումն արդեն մեկնարկել է, ներկա...
Աղբյուր` Panorama.am
22:40
Չարենցավանում երեք ոստիկաններ դաժանաբար ծեծի են ենթարկել արցախցի Արա Օհանյանին. Փաստաբանի ահազանգը
«Ոստիկանության Չարենցավանի բաժնի աշխատասենյակներից մեկում երեք ոստիկաններ դաժանաբար ծեծի են ենթարկել արցախցի Արա Օհանյանին, ինչի հետևանքով...
Աղբյուր` Panorama.am
22:31
Կոստանյան. Թուրքիան կարող է դառնալ կամուրջ Հայաստանի և ԵՄ միջև
«Այսօր Հայաստանը շատ մտահոգված է Հալեպում տիրող իրավիճակով: 2010-ական թվականներից Սիրիայում հակամարտության բռնկումից ի վեր, Հայաստանն այն...
Աղբյուր` Panorama.am
22:17
Դսեղում ավտոմեքենան ընկել է ձորը
Լոռու մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն դեկտեմբերի 7-ին, ժամը 19:02-ին ահազանգ է ստացվել, որ Դսեղ գյուղի...
Աղբյուր` Panorama.am
22:04
Ադրբեջանում պայթուն է որոտացել. Կան տուժածներ
Ադրբեջանական Թովուզ քաղաքում պայթյուն է որոտացել։ Ինչպես հայտնում են ադրբեջանական ԶԼՄ-ները, դեպքը տեղի է ունեցել մետաղագործական արտադրամասում։...
Աղբյուր` Panorama.am
21:40
Սննդի գները եռապատկված են․ ինչ վիճակ է Հալեպում
Հալեպում մարդիկ տնտեսական ծանր վիճակում են։ Sputnik Արմենիայի հետ զրույցում այս մասին ասել է Հալեպի «Գանձասար» շաբաթաթերթի գլխավոր...
Աղբյուր` Panorama.am
21:16
Փարիզում կայացել է Մակրոն-Թրամփ-Զելենսկի հանդիպումը
Փարիզի Աստվածամոր տաճարի վերաբացման արարողության ընդառաջ Ելիսեյան պալաում տեղի է ունեցել ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփի, Ֆրանսիայի նախագահ...
Աղբյուր` Panorama.am
20:24
Այլընտրանք չկա. Զուրաբաշվիլին Փարիզում Զելենսկու հետ հանդիպումից հետո գրառում է արել
«Շնորհակալություն, նախագահ Զելենսկի, վրաց ժողովրդին ցուցաբերած Ձեր հաստատակամ ու անսասան աջակցության համար»,-X-ի իր միկրոբլոգում...
Աղբյուր` Panorama.am
20:15
Ահաբեկիչների զորքերն այս գիշեր ամենայն հավանականությամբ կշրջափակեն Դամասկոսը. Գեղամյան
Թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյանը, անդրադառնալով Սիրիայում ու դրա շուրջ կատարվող իրադարձություններին, գրում է. «Կատարում ավարտվեց...
Աղբյուր` Panorama.am
20:03
Թբիլիսիում ցույցերի 10-րդ օրն է
Հարևան Վրաստանում բողոքի ակցիաների 10-րդ օրն է։ Այսօր քայլերթին մասնակցում են ուսանողները։ Քաղաքացիները հավաքվում են խորհրդարանի շենքի դիմաց՝...
Աղբյուր` Panorama.am
19:44
Միրզոյան. Եթե լինի բավարար քաղաքական կամք, պայմանագիրը կարող է արագորեն վերջնականացվել և ստորագրվել
«Այս տարի երկկողմ բանակցությունները հանգեցրին Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև սահմանի սահմանազատման կանոնակարգի ստորագրմանը, որով սահմանազատման...
Աղբյուր` Panorama.am
18:57
Պետերբուրգում որդին բակարանը վաճառել է մոր հետ միասին
Պետերբուրգում թոշակառու կինը պատահաբար իմացել է, որ որդին իրեն վաճառել է բնակարանի հետ միասին։ «Գազետա.ռու»-ի փոխանցմամբ,...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայկական գենոֆոնդը ոչ միայն հայերին է հետաքրքրում. Լևոն Եպիսկոպոսյան
10:18 07/12/2024

Հայկական գենոֆոնդը ոչ միայն հայերին է հետաքրքրում. Լևոն Եպիսկոպոսյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}