Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:21
ՊԵԿ․ ԷԿԵՆԳ-ի համակարգում առաջացած խնդիրների հետևանքով ՊԵԿ էլեկտրոնային համակարգերում առկա է ստորագրության հետ կապված խնդիր
 Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ ԷԿԵՆԳ-ի համակարգում առկա խնդիրներով  պայմանավորված՝ ՊԵԿ էլեկտրոնային համակարգերում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:09
Ալեքսանդր Դուգին. Էրդողանը դավաճանեց Ռուսաստանին
Ռուս փիլիսոփա, իշխանամետ հայացքներով քաղաքագետ Ալեքսանդր Դուգինն անդրադարձել է Սիրիայում տեղի ունեցած իրադարձություններին և այդ համատեքստում...
Աղբյուր` Panorama.am
18:02
Հայաստանի դպրոցներից մեկում երեխային ծեծի ենթարկած դասվարն ազատվել է աշխատանքից
ԿԳՄՍ նախարարությունը պարբերաբար ահազանգեր է ստանում ուսումնական հաստատություններում
Աղբյուր` Panorama.am
18:00
«Կոչ ենք անում բոլորին միանալ մեր պայքարին՝ պահանջելու, «Բացե՛ք «Գոյ»-ի դռները»»
«Գոյ» թատրոնի դերասաններն ու ստեղծագործական անձնակազմը կոչ է անում բացել «Գոյ» թատրոնի դեռները, որոնք արդեն փակ է ութ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:53
Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը դատարանում պարտվել է Tert.am-ին
Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի քաղաքացիական դատարանը դատավոր Լիլիթ Սաղոյանի գլխավորությամբ մերժել է «Զանգեզուրի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:50
GRECO-ն վաղ կհրապարակի Հայաստանի վերաբերյալ զեկույցը
Եվրոպայի խորհրդի հակակոռուպցիոն մարմինը՝ GRECO-ն վաղը` դեկտեմբերի 11-ին կհրապարակի Հայաստանի վերաբերյալ զեկույց։ Այս մասին Panorama.am-ը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:43
ԱԻ նախկին նախարար, ազգային հերոս Անդրանիկ Փիլոյանից օգուտ Հայաստանի կբռնագանձվի 860 հազար դրամ
Արտակարգ իրավիճակների նախկին նախարար, ազգային հերոս Անդրանիկ Փիլոյանից օգուտ Հայաստանի նախատեսվում է բռնագրավել 860.000 ՀՀ դրամ: Այս մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
17:33
Հայաստանում արցախցու վրա, հենց իշխանությունների ձեռամբ, խարան է դրված. Մետաքսե Հակոբյան
«Ադրբեջանը երբևէ որևէ կերպ չի տարբերվել իր գործողություններում։ Սակայն 2023 թվականին, ունենալով բոլոր նպաստավոր պայմանները, նաև Հայաստանի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
17:19
Դեկտեմբերի 12-ին Արմավիրում ջուր չի լինի
«Վեոլիա Ջուր» ընկերությունը տեղեկացնում է իր հաճախորդներին և սպառողներին, որ «Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր»...
Աղբյուր` Panorama.am
17:15
ԿԸՀ. ԵՄ ՀՀ անդամակցելու գործընթացի մեկնարկի մասին նախաձեռնության ներկայացրած ստորագրությունները վավերական են
Կենտրոնական ընտրական հանձնաժողովը դեկտեմբերի 10-ի նիստում հաստատել է «Եվրոպական միությանը Հայաստանի Հանրապետության անդամակցելու գործընթացի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:08
Բարդ է ստեղծված իրավիճակում մնալ այն լեքսիկայի շրջանակներում, որը մեզ պարտադրված է. Վազգեն Սաղաթելյան
«Մեր երկրում, առհասարակ որևէ զարգացած երկրում երևի նման դեպք չի եղել, որ հաղորդումն արգելվի։ Հիմա չափազանց զգուշավոր ենք վարում...
Աղբյուր` Panorama.am
16:58
Շղթայական վթար Թուրքիայում, կան տասնյակ վիրավորներ
Թուրքիայի արևելյան մասում երեքշաբթի օրը երկու առանձին շղթայական վթարներ են տեղի ունեցել Վան-Էրջիշ մայրուղու վրա։  «Սաբահ»...
Աղբյուր` Panorama.am
16:49
Մեր պահանջատիրության, ակտիվության պատճառով ենթարկվում ենք բռնաճնշnւմների. Զոհված զինծառայողի մայր
«Հայաստանում իշխանափոխությունից հետո մարդու իրավունքներն ամբողջովին ոտնահարված են, 2020 թվականից հետո՝ առավել։ Այդ ոտնահարված իրավունքների...
Աղբյուր` Panorama.am
16:40
Պարագլուխը մեկ թույլ տեղ ունի. Դավիթ Սարգսյան
«Պարագլուխը մեկ թույլ տեղ ունի, որից ամենաշատն է վախենում ենթադրյալ իշխանազրկման առումով: Դա ո´չ գրպանային գլխավոր դատախազն է,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:37
ՀՌՀ-ն աառաջարկում է հանրային արձագանքման նոր գործիք
Հեռուստատեսության և ռադիոյի հանձնաժողովը ս.թ. դեկտեմբերի 10-ից իր պաշտոնական կայքում առաջարկում է «Դիմում-բողոք» նոր ծառայությունը,...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Այս իշխանության համար քաղաքական նպատակով մարդուն բանտ ուղարկելը դարձել է սովորական բան. Արսեն Բաբայան
«Նույնիսկ մարդու իրավունքների պաշտպանության մեկ խախտումը, մեկ քաղաքական հետապնդումն ամբողջությամբ  հիմք է տալիս պնդելու, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:04
Խորհրդանշական տոնածառ՝ Բռնադատվածներին նվիրված հուշահամալիրի մոտ
Բռնադատվածներին նվիրված հուշահամալիրի մոտ որպես խորհրդանշական ակցիա հինգ իրավապաշտպանների նախաձեռնության անդամները տոնածառ տեղադրեցին։ Տոնածառից...
Աղբյուր` Panorama.am
15:56
Ես առևտրականների հետ գործ չունեմ. Բագրատ Սրբազան
«Սրբազան պայքարի ռազմավարական առումով կարող եմ ասել, շատ որոշակիացած է, թե ինչ ճանապարհով ենք գնալու»,-լրագրողների հետ զրույցում...
Աղբյուր` Panorama.am
15:49
Գեղարոտ գետի ջրվեժի տարածքում արշավախմբի անդամներն ընկել են լանջից, որոնումները տևել են ժամեր
Արագածոտնի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն դեկտեմբերի 1-ին ահազանգ էր ստացվել, որ  Արագած լեռան...
Աղբյուր` Panorama.am
15:45
Տնտեսական աճը շարունակել է կրել որոշ կարճաժամկետ գործոնների ազդեցությունը. Մարտին Գալստյան
«Դեկտեմբերի 10-ի նիստում ԿԲ խորհուրդը որոշեց իջեցնել վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքը 0.25 տոկոսային կետով՝ սահմանելով 7.00%»,-այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:37
6 միլիոն դրամ կբռնագանձվի՝ հօգուտ Երևան համայնքի
Դատարանը բավարարել է Դատախազության հայցապահանջը
Աղբյուր` Panorama.am
15:34
Որպես քաղաքական պատճառով հետապնդվող այստեղ կարող էր լինել նաև Հովիկ Աղազարյանը. Ռուբեն Մելիքյան
Հինգ իրավապաշտպանների նախաձեռնությունն այսօր՝ մարդու իրավունքների միջազգային օրը բողոքի ակցիա է հրավիրել Բռնադատվածներին նվիրված հուշահամալիրի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:08
Մալյան. Ինձ մոտ տպավորություն է, որ աշխարհի բոլոր կենդանիներից մեր ՄԻՊ-ը չի սիրում մարդուն
Հինգ իրավապաշտպանների նախաձեռնությունն այսօր՝ մարդու իրավունքների միջազգային օրը բողոքի ակցիա է հրավիրել Բռնադատվածներին նվիրված հուշահամալիրի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
ԱՄՆ-ը հայտնել է գործարքի մասին, որից հրաժարվելը Ասադի իշխանության կորուստ արժեցավ
Սիրիայի նախկին նախագահ Բաշար ալ-Ասադը, որը պաշտոնավարել է 24 տարի, լքել է երկիրը այն «արագ և անսպասելի» փլուզումից հետո։ The...
Աղբյուր` Panorama.am
14:40
Երեխաների առողջություն, կրթություն, գիտություն․ «Իմ Ամերիա, իմ Հայաստան» նախագծի քվեարկության միջանկյալ արդյունքները
Ամերիաբանկի «Իմ Ամերիա, իմ Հայաստան» նախագծի շրջանակում դեկտեմբերի 10-ի դրությամբ քվեարկությանն արդեն իսկ մասնակցել է ավելի քան 45...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Ժաննա Ալեքսանյան. Ինչո՞ւ են բանակում շարունակվում անպատժելիությունը, մահվան դեպքերը
«Զինված ուժերում մարդու իրավունքների առումով վիճակը շատ վատ է, մահվան դեպքերը չեն նվազում»,-հայտարարեց իրավապաշտպան Ժաննա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:12
Մենք ունենք հնարավորություն ապահովելու մեր ժողովրդի արժանապատիվ և անվտանգ կացությամբ վերադարձն Արցախ. Բագրատ Սրբազան
«Այսօր Արցախի Սահմանադրության ընդունման օրն է, ինչը խոսում է այն մասին, որ մենք կայացած պետություն ունեինք և հույս ունեմ, որ առաջիկայում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Հայաստանում հավաքների մասնակիցների իրավունքների խախտումներն աղաղակող են. Արաքս Մելքոնյան
«Հայաստանում մարդու իրավունքների վիճակը մեղմ ասած խնդրահարույց է: Այս տարի մենք տեսանք հավաքների մասնակիցների նկատմամբ բռնությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
13:44
Ոստիկանությունը կիրառում է գոյություն չունեցող օպերատիվ տվյալների հիման վրա անձանց ձերբակալելու պրակտիկան . Խուդոյան
«Ցանկացած իշխանություն, երբ որ զսպված չէ օրենքով և մարդու իրավունքներով, հակված է լինելու ոչ իրավաչափ, չարաշահել իշխանությունը։ Երբ որ այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:40
Միջազգային տարբեր դերակատարներ, գործընկերներ, կենտրոններ խոսում են Արցախի հարցը բաց լինելու մասին. Տիգրան Աբրահամյան
«Վերջին 4 տարիների ընթացքում ակնհայտորեն իրականացված ողջ գործընթացը տեղի է ունեցել ՀՀ իշխանությունների քաղաքականության կուսի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Որպես քաղաքական պատճառով հետապնդվող այստեղ կարող էր լինել նաև Հովիկ Աղազարյանը. Ռուբեն Մելիքյան
15:35 10/12/2024

Որպես քաղաքական պատճառով հետապնդվող այստեղ կարող էր լինել նաև Հովիկ Աղազարյանը. Ռուբեն Մելիքյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}