Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

18:13
Սիրիայի ապագան որոշում են Իրանը, Ռուսաստանը և առաջին հերթին Թուրքիան. Spiegel
Գերմանիայում լույս տեսնող «Spiegel» ամսագրում հրապարակվել է «Ինչու՞ է Արևմուտքին պետք Թուրքիան» հոդվածը։ Էրմենիհաբերի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:57
Մենք ոչ կազինո ենք, ոչ էլ ռեստորան. Փաստաբան
«Այսօր ունենք այնպիսի մտահոգություններ, որոնց մասին չէինք էլ կարող պատկերացնել։ Մտածում էինք, որ  պետության հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:46
Նարեկ Սամսոնյանը հրաժարվեց պատասխանել դատախազների հարցերին
Երևանի ընդհանուր իրավասության քրեական դատարանում, դատավոր Արման Հովհաննիսյանի նախագահությամբ, այսօր կայացել է «Իմնեմնիմի» փոդքաստի...
Աղբյուր` Panorama.am
17:45
Գագիկ Մելքոնյանի նկատմամբ վարույթ չնախաձեռնելու դեմ բողոքի հիման վրա դատարանը վարույթ է հարուցել
ՔՊ-ական պատգամավոր Գուրգեն (Գագիկ) Մելքոնյանի նկատմամբ վարույթ չնախաձեռնելու դեմ բողոքի հիման վրա դատարանը վարույթ է հարուցել։ Արմ Կոնսուլ...
Աղբյուր` Panorama.am
17:32
Զուրաբիշվիլի. «Հայկական կարուսել» տերմինում էթնիկ նախանշան չկա
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին Հանրային հեռուստաընկերությանը տված հարցազրույցում բացատրել է խորհրդարանական ընտրություններից հետո դրանց...
Աղբյուր` Panorama.am
17:18
ԿԽՄԿ ներկայացուցիչներն այցելել են Ադրբեջանի բանտերում ապօրինաբար պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարությանը
Ընթացիկ տարվա դեկտեմբերին Կարմիր Խաչի միջազգային կոմիտեի (ԿԽՄԿ) աշխատակիցները կրկին այցելել են Ադրբեջանում ապօրինաբար կալանավորված Արցախի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:56
Փլուզում Գյումրի քաղաքում, քաղաքացին հոսպիտալացվել է
Դեկտեմբերի 6-ին, ժամը 14:17-ին Շիրակի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Գյումրի քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:55
Թադևոս Ավետիսյան. Մակրոտնտեսական ցուցանիշների բացասական միտումները խորանում են
Օրվա իշխանությունն այլևս չի կարողանում քողարկել մակրոտնտեսական ցուցանիշների արագացող բացասական միտումները։ 2025 թվականի պետական բյուջեի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:51
Միութենական պետության անվտանգության երաշխիքների մասին պայմանագիրը կստորագրի ուրբաթ օրը.Պուտին
Միութենական պետության անվտանգության երաշխիքների մասին պայմանագիրը պետությունների ղեկավարները կստորագրեն ուրբաթ օրը Մինսկում ։ Ըստ...
Աղբյուր` Panorama.am
16:46
Գյումրի կտարվի Փրկչի Խաչափայտի մասունքը
Դեկտեմբերի 7-ին Շիրակի թեմի Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաօծման առիթով Մայր Աթոռ Սուրբ էջմիածնից Գյումրի կտարվի Փրկչի Խաչափայտի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:22
Վահե Ղազարյանի կողմից հեռացված փորձառու կադրերը դիմել են ՆԳ նորանշանակ նախարարին
ՆԳ նախկին նախարար Վահե Ղազարյանը պաշտոնանկությունից առաջ ոստիկանությունում իրականացվող «բարեփոխումների» անվան տակ մեծաքանակ կադրային...
Աղբյուր` Panorama.am
16:17
Հրանտ Մելիք-Շահնազարյան. Ուշ թե շուտ ռուսներին կհասկացնեն, որ Սիրիայում այլևս անելիք չունեն և պետք է հեռանան
«Այն, ինչ տեղի է ունենում այսօր Սիրիայում, իսկական ողբերգություն է։ Ես չգիտեմ՝ կկարողանա՞ արդյոք Ասադի իշխանությունն այս անգամ էլ դուրս գա...
Աղբյուր` Panorama.am
15:53
Փաստաբան. Ոլորտում նահանջն ահռելի է, աննկարագրելի, մոտ 20 տարով հետ ենք գնացել
Փաստաբանական համայնքն այսօր տոնում է ձևավորման 106-ամյակը։ Ի՞նչ խնդիրների են բախվում փատաբանները, ինչպե՞ս է զարգացել ոլորտը վերջին տարիներին։...
Աղբյուր` Panorama.am
15:44
Էրդողանն ասել է, որ Ասադը չի արձագանքել հանդիպման իր առաջարկին
Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը հայտարարել է, որ իր սիրիացի գործընկեր Բաշար ալ-Ասադը դրական պատասխան չի տվել Անկարայի և Դամասկոսի միջև...
Աղբյուր` Panorama.am
15:25
Չարենցի տուն-թանգարանում բացվող «Մաքուր ու մերկ» ցուցադրությունը գրականագետների մոտ դժգոհություն է առաջացրել
Մեկնաբանում է Եղիշե Չարենցի տուն-թանգարանի տնօրեն Ժաննա Մանուկյանը
Աղբյուր` Panorama.am
14:52
Չանչարևիչը վիրահատվել է
Ֆուտբոլի ազգային հավաքականի, «Նոա» ՖԱ-ի դարպասապահ  Օգնյեն Չանչարևիչն այսօր ենթարկվել է անրակի կոտրվածքի վիրահատության։...
Աղբյուր` Panorama.am
14:48
Թափառող շան վրա կրակողը ներկայացել է ոստիկանություն
Դեկտեմբերի 3-ի երեկոյան Սիսիան քաղաքի մի բնակչից Համայնքային ոստիկանության Սիսիանի բաժին ստացվել է հաղորդում, որ Նելսոն Ստեփանյան փողոցում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
Առաջարկել են դերասանուհի Լիա Ախեջակովային մոնտաժի միջոցով հանել ամանորյա «Ճակատագրի հեգնանքը» ֆիլմից
Անվտանգության և հակակոռուպցիոն դաշնային նախագծի (FPBC) ղեկավար Վիտալի Բորոդինն առաջարկել է դերասանուհի Լիա Ախեջակովային հեռացնել ամանորյա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:23
Պապուաշվիլին մաղթել է,որ Եվրոպայի մայրաքաղաքներում անցկացվեն իրենց գնահատմամբ թբիլիսյան «խաղաղ ցույցերը»
Վրաստանի խորհրդարանի նախագահ Շալվա Պապուաշվիլին քննադատել է եվրոպական երկրների ներկայացուցիչներին Թբիլիսիի հանրահավաքներում բռնությունները...
Աղբյուր` Panorama.am
14:09
Ալեն Սիմոնյանը շտապում է արդարանալ
ԱԺ նախագահի պաշտոնը զբաղեցնող Ալեն Սիմոնյանը պադավատապետության վերաբերյալ մամուլի հրապարակումից հետո  տելեգրամի իր ալիքում ներկայացրել է ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:00
Հրդեհ՝ ավտոմեքենայում
Դեկտեմբերի 6-ին, ժամը 08:24-ին Ճգնաժամային կառավարման ազգային կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Երևան քաղաքի Արշակունյաց պողոտայի թիվ 254 շենքի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:52
Ավինյանը Լոս պիտի թռնի 7 մլն դրամանոց տոմսով, իսկ վարորդը շշի մեջ միզի
Ադրբեջանագետ Անժելա Էլիբեգովային ոչինչ չի խանգարում  Հայաստանի ներքաղաքական քաղաքական խառնաշփոթը վերլուծել ունեցած փորձի նույն...
Աղբյուր` Panorama.am
13:43
Ամեն նոր կուսակցության ծնունդը գործնականում կուսակցական համակարգի այլասերման մասին է խոսում. Արա Պողոսյան
Քաղաքագետ Արա Պողոսյանը կիսվելէ դիտարկմամբ, թե ինչու Հայաստանում կուսակցական համակարգը չի կայանում. «Գիտե՞ք ինչու Հայաստանում ոչ մի ձև...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Երևանի քաղաքապետարանը՝ սարկազմի մուսա
Ճարտարապետ Արսեն Կարապետյանը Երևանի հերթական խնդիրն է բարձրաձայնում իր ֆեյսբուքյան էջում.  «Թումանյանի ասֆալտը մի կերպ անելուց...
Աղբյուր` Panorama.am
13:22
CaseKey թիմերը կներկայացնեն Հայաստանը բիզնես խնդիրների լուծման 2 միջազգային մրցույթի
2025 թ․ գարնանը CaseKey հավաքական թիմերը կներկայացնեն Հայաստանը բիզնես խնդիրների լուծման միանգամից երկու միջազգային մրցույթի։ Ինչպես նախորդ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:18
Ի՞նչ են առավել հաճախ գնում հայաստանցիները Wildberries-ի միջոցով
Այս տարվա ինն ամիսների ընթացքում հայաստանյան ընկերությունների արտադրանքի վաճառքի ծավալները Wildberries-ում աճել են 14.5 անգամ։ Հարթակում...
Աղբյուր` Panorama.am
13:02
Մենք շատ հաճախ անուղղելի սխալներ ենք թույլ տալիս, փառք ենք տալիս՝ ում ասես. Միքայել Սրբազան
Դեկտեմբերի 7-ին տեղի կունենա Շիրակի թեմի Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաօծման արարողությունը. «Գյումրի քաղաք, աչքդ լույս»
Աղբյուր` Panorama.am
12:59
ԱՆԻՖ-ով բացահայտում չկա, որովհետև կա՛մ այն ուղիղ տանում է Նիկոլ Փաշինյանի, կա՛մ նրա մոտ մարդկանց վրա. Աննա Գրիգորյան
«Սրանք այն երկու կաղ, կույր, խուլ և խելքից պակաս փղերն են, որոնց վրա նրանք կառուցում են իրենց թեզերը»,-ԱԺ ճեպազրույցների ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:49
Արարատի համայնքապետարանի պաշտոնյաներ են կալանավորվել
Հակակոռուպցիոն կոմիտեից հաստատեցին, որ երեկ Արարատի համայնքապետարանի մի շարք անձինք ձերբակալվել են իրենց մոտ քննվող քրեական վարույթի շրջանակում,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:27
«Պաշտպանեք «Գոյ» թատրոնը՝ մեր մշակութային ժառանգությունը. սկսվել է ստորագրահավաք
«Գոյ» թատրոնը ստորագրահավաք է սկսել, որի նպատակն է պետական մարմիններին ստիպել վերանայել իրենց որոշումները և ապահովել թատրոնի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}