Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:08
Մալյան. Ինձ մոտ տպավորություն է, որ աշխարհի բոլոր կենդանիներից մեր ՄԻՊ-ը չի սիրում մարդուն
Հինգ իրավապաշտպանների նախաձեռնությունն այսօր՝ մարդու իրավունքների միջազգային օրը բողոքի ակցիա է հրավիրել Բռնադատվածներին նվիրված հուշահամալիրի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:45
ԱՄՆ-ը հայտնել է գործարքի մասին, որից հրաժարվելը Ասադի իշխանության կորուստ արժեցավ
Սիրիայի նախկին նախագահ Բաշար ալ-Ասադը, որը պաշտոնավարել է 24 տարի, լքել է երկիրը այն «արագ և անսպասելի» փլուզումից հետո։ The...
Աղբյուր` Panorama.am
14:40
Երեխաների առողջություն, կրթություն, գիտություն․ «Իմ Ամերիա, իմ Հայաստան» նախագծի քվեարկության միջանկյալ արդյունքները
Ամերիաբանկի «Իմ Ամերիա, իմ Հայաստան» նախագծի շրջանակում դեկտեմբերի 10-ի դրությամբ քվեարկությանն արդեն իսկ մասնակցել է ավելի քան 45...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Ժաննա Ալեքսանյան. Ինչո՞ւ են բանակում շարունակվում անպատժելիությունը, մահվան դեպքերը
«Զինված ուժերում մարդու իրավունքների առումով վիճակը շատ վատ է, մահվան դեպքերը չեն նվազում»,-հայտարարեց իրավապաշտպան Ժաննա...
Աղբյուր` Panorama.am
14:12
Մենք ունենք հնարավորություն ապահովելու մեր ժողովրդի արժանապատիվ և անվտանգ կացությամբ վերադարձն Արցախ. Բագրատ Սրբազան
«Այսօր Արցախի Սահմանադրության ընդունման օրն է, ինչը խոսում է այն մասին, որ մենք կայացած պետություն ունեինք և հույս ունեմ, որ առաջիկայում...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Հայաստանում հավաքների մասնակիցների իրավունքների խախտումներն աղաղակող են. Արաքս Մելքոնյան
«Հայաստանում մարդու իրավունքների վիճակը մեղմ ասած խնդրահարույց է: Այս տարի մենք տեսանք հավաքների մասնակիցների նկատմամբ բռնությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
13:44
Ոստիկանությունը կիրառում է գոյություն չունեցող օպերատիվ տվյալների հիման վրա անձանց ձերբակալելու պրակտիկան . Խուդոյան
«Ցանկացած իշխանություն, երբ որ զսպված չէ օրենքով և մարդու իրավունքներով, հակված է լինելու ոչ իրավաչափ, չարաշահել իշխանությունը։ Երբ որ այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:40
Միջազգային տարբեր դերակատարներ, գործընկերներ, կենտրոններ խոսում են Արցախի հարցը բաց լինելու մասին. Տիգրան Աբրահամյան
«Վերջին 4 տարիների ընթացքում ակնհայտորեն իրականացված ողջ գործընթացը տեղի է ունեցել ՀՀ իշխանությունների քաղաքականության կուսի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:08
ԱԻ նախկին նախարար, ազգային հերոս Անդրանիկ Փիլոյանը դատապարտվեց ազատազրկման
Հակակոռուպցիոն քրեական դատարանը հրապարակել է Արտակարգ իրավիճակների նախկին նախարար, Հայաստանի ազգային հերոս Անդրանիկ Փիլոյանի գործով դատավճիռը։...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Իսկ Ադրբեջանի կողմից ապօրինի բռնազավթված շուրջ 220 միլիոն քմ հողատարածքը ՀՀ վերադարձնելու մասին ո՞վ է մտածելու. Արտակ Զաքարյան
ՀՀԿ ԳՄ անդամ Արտակ Զաքարյանը ֆեյսբուքի իր էջում գրում է. ««Ապօրինի կերպով ձեռք բերած գույքի վերադարձը ոչ թե իրադարձություն է,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:47
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևանում դեկտեմբերի 10-ի ցերեկը, 11-ին, 12-ի գիշերը, 13-ին, 14-ի ցերեկը, 15-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 12-ի ցերեկը,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:41
Ինչո՞ւ վարչապետին կարելի է շորտիկով հեծանիվ վարել, իսկ դատապարտյալին իր խցում շորտիկով սպորտով զբաղվել չի կարելի. Իրավապաշտպան
«Այնպես չէ, որ հիմա ունենք արդարադատության համակարգ, որին սիրահարված ենք ու դրա համար խելագարվում ենք։ Բայց ցմահ դատապարտված անձինք, որոնց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:25
Հայաստանում կան քաղաքական հետապնդnւմներ և բռնաճնշnւմներ. Լիլիթ Թումանյան
«Մենք այսօր նշում ենք մարդու իրավունքների միջազգային օրը։ Իհարկե, որոշ երկրներում սա կարող է տոնական օր լինել, սակայն Հայաստանը դեռ հեռու...
Աղբյուր` Panorama.am
12:07
Մեկ օրն անգամ չի բավարարի ոլորտի խնդիրները թվարկելու համար. Գուրգեն Գրիգորյան
«Եթե անդրադառնանք խնդիրներին, ապա դրանք այնքան շատ են, որ մեկ օրն անգամ չի բավարարի դրանց ցանկը սպառելու համար»,-այդ մասին տարեկան...
Աղբյուր` Panorama.am
12:04
Վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքն իջեցվել է 0.25 տոկոսային կետով
Դեկտեմբերի 10-ին տեղի է ունեցել Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի խորհրդի նիստ, որի ժամանակ որոշվել է՝ . իջեցնել վերաֆինանսավորման...
Աղբյուր` Panorama.am
11:37
Հայաստանի միասնական դիրքորոշման բացակայությունը խոչընդոտում է պայմանագրի ստորագրմանը. Ադրբեջանի ԱԳ փոխնախարար
Հայաստանի միասնական դիրքորոշման բացակայությունը խոչընդոտում է խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը։ Ադրբեջանական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:30
Միքայել Վարդանյանի 120 մլն. դրամ ֆինանսավորմամբ Տավուշի 4 գյուղ գազ և 3 գյուղ ջուր կունենա
Տավուշի մարզի 3 գյուղ՝ Կիրանցը, Աճարկուտն ու Բերքաբերն ամբողջությամբ գազիֆիկացվել են: Աշխատանքներն իրականացվել են սուբվենցիոն ծրագրի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:19
Կան գործողություններ, բայց ընդդիմությունը որպես միասնական դաշտ չկա. Հովհաննես Ավետիսյան
Հայաստանի ԶԼՄ-ներն ակնհայտ խտրական մոտեցում են ցուցաբերում ժողովրդավարության սկզբունքները ոտնահարմանը միտված իշխանական գործողությունները և դրանց...
Աղբյուր` Panorama.am
11:19
Հայաստանում էներգետիկ ըմպելիքները երեխաներն օգտագործում են ուտելիքի փոխարեն. Սննդագետի ահազանգը
«Էներգետիկ ըմպելիքները երեխայի նյարդային համակարգի վրա ունենում են խիստ բացասական ազդեցություն, քանի որ գործ ունենք նյրադային համակարգ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:11
Մոսկվայի հյուսիսում շուկայում բռնկված հրդեհը տեղայնացվել է
Արտակարգ իրավիճակների ծառայության աշխատակիցները տեղայնացրել են Մոսկվայի Կոպտևսկի շուկայի տարածքում բռնկված հրդեհը։ Այս մասին հայտնում է ՌԴ ԱԻՆ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:07
ՀՀ-ում իրականացված հարցումների համաձայն՝ 35.7%-ը կարծում է, որ կինը պետք է հանդուրժի բռնությունն ընտանիքը պահպանելու համար
Բռնության ենթարկված կանայք երկու անգամ ավելի հաճախ են ընդհատում հղիությունը։
Աղբյուր` Panorama.am
11:02
Տարածաշրջանը փոփոխվում է բառացիորեն օրերի ընթացքում. Վարդան Ոսկանյան
«Դեռևս որոշ ժամանակ առաջ Իսրայելի կողմից Լիբանանի ռմբահարումները փառաբանող Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի քարոզչամեքենան սկսել է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:59
Շանթ Սարգսյանը միանձնյա առաջատար է «Qatar Masters Open 2024» շախմատի միջազգային մրցաշարում
 Գրոսմայստեր Շանթ Սարգսյանը միանձնյա առաջատար է Դոհայում ընթացող «Qatar Masters Open 2024» շախմատի միջազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Պետությանը վերադարձված գումարն ու գույքը ոչ թե հատիկ առ հատիկ, այլ՝ ընդհանուր
«Ապօրինի կերպով ձեռքբերած գույքի վերադարձը ոչ թե իրադարձություն է, այլ գործընթաց: Այդ գործընթացը սկսված է ու գնալու է մինչեւ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:43
Պիոտրովսկին հղիներին կոչ է արել այցելել Էրմիտաժ
Պետական Էրմիտաժի գլխավոր տնօրեն Միխայիլ Պիոտրովսկին հորդորել է հղի կանանց գնալ թանգարան։ «Հղի կանայք պետք է գան Էրմիտաժ, այդ դեքում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:36
Մոսկվայի հյուսիսում շուկայում բռնկված հրդեհը տեղայնացվել է
Արտակարգ իրավիճակների ծառայության աշխատակիցները տեղայնացրել են Մոսկվայի Կոպտևսկի շուկայի տարածքում բռնկված հրդեհը։ Այս մասին հայտնում է ՌԴ ԱԻՆ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:23
Աշխարհում շորթող ծածկագրիչների գրոհներն ԱՀ-ների օգտատերերի վրա գրեթե կրլնակի ուժգնացել են. «Կասպերսկի»
«Կասպերսկի» ընկերության լուծումները 2024-ի երրորդ եռամսյակում ծածկագրիչ-տրոյացիների գրոհներից պաշտպանել են 90 423 ունիկալ օգտատիրոջ՝...
Աղբյուր` Panorama.am
10:21
Բագրատ Սրբազանն այցելել է Եռաբլուր
Այսօր՝ Արցախի Անկախության հանրաքվեի և  Սահմանադրության օրը, Սրբազան պայքարի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանն այցելել է Եռաբլուր:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:03
Նույնիսկ միջազգային դերակատարներն են հրապարակային արձանագրում՝ Արցախի հարցը փակված չէ. Աբրահամյան
1991 թվականի այս օրը` դեկտեմբերի 10-ին, Արցախում հանրաքվե անցկացվեց, որի արդյունքում, մարդկանց 99.01%-ն «այո» ասեց անկախության գաղափարին:
Աղբյուր` Panorama.am
09:54
ԳԹԿ-ն դեկտեմբերի 15-ից սկսում է բուհերի ընդունելության համար սահմանված միասնական քննությունների I փուլի հայտագրման գործընթացը
Գնահատման և թեստավորման կենտրոնը դեկտեմբերի 15-ից սկսում է 2024-2025 ուստարվա շրջանավարտների պետական ավարտական և 2025 թվականի բուհերի...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Ինչո՞ւ վարչապետին կարելի է շորտիկով հեծանիվ վարել, իսկ դատապարտյալին իր խցում շորտիկով սպորտով զբաղվել չի կարելի. Իրավապաշտպան
12:53 10/12/2024

Ինչո՞ւ վարչապետին կարելի է շորտիկով հեծանիվ վարել, իսկ դատապարտյալին իր խցում շորտիկով սպորտով զբաղվել չի կարելի. Իրավապաշտպան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}