Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

13:09
Կկատարվի Գյումրու Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցու վերաօծումը
Դեկտեմբերի 7-ին, հընթացս Սուրբ և Անմահ Պատարագի՝ ձեռամբ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Երկրորդ Ծայրագույն Պատրիարք և Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի, տեղի կունենա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:01
Քոլեջների վերապատրաստված շուրջ 361 աշխատողների մեծ մասը հաղթահարել են ատեստավորումը. ԿԳՄՍ նախարար
«Նախագծով մասնագիտական զարգացման և վարձատրության բարձրացման փոխկապակցված համակարգը իրականություն է դառնում մասնագիտական կրթության և...
Աղբյուր` Panorama.am
12:58
Այդ մասը չկա, վարչապետի սեղանին, որ ասի, օ՜, ապրի պարոն Աղազարյանը. Աղազարյան
Նախկին ՔՊ-ական Հովիկ Աղազարյանը չի ամաչում իր նամակագրությունից, առաջարկում է երկու տղա լրագրող կարդան ու գնահատեն ՔՊ-ականների հետ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:42
Իշխան Սաղաթելյանը հանդիպել է Ֆրանսիայի խորհրդարանի զույգ պալատների անդամների հետ
ՀՅԴ Հայաստանի Գերագույն մարմնի ներկայացուցիչ Իշխան Սաղաթելյանը, ով աշխատանքային այցով գտնվում է Փարիզում, հանդիպել է Ֆրանսիայի խորհրդարանի զույգ...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևանում դեկտեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Մարզերում դեկտեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է առանց...
Աղբյուր` Panorama.am
12:29
Julien's Auctions-ն աճուրդի է հանել Սերժ Թանկյանի կտավով կիթառը
Julien’s Auctions աճուրդի տունն աճուրդի է հանել նկարիչ և System of a Down-ի վոկալիստ Սերժ Թանկյանի կտավով կիթառը։ Աճուրդը կկայանա...
Աղբյուր` Panorama.am
12:22
Երևանում 12 անձանց միջև ծագած վիճաբանությունը վերածվել է ծեծկռտուքի. Բժիշկները պայքարում են վիրավորի կյանքի համար
Դեկտեմբերի 4-ին, արտակարգ դեպք է տեղի ունեցել Երևանում: Shamshyan. com-ի տեղեկություններով, ժամը 23:20-ի սահմաններում ՀՀ ներքին գործերի...
Աղբյուր` Panorama.am
12:14
Կառավարությանն անվստահություն հայտնելու ֆոնին Մակրոնը հանդես կգա կոչով
1962 թվականից ի վեր առաջին անգամ Ֆրանսիայի կառավարությունը ստիպված կլինի հրաժարական տալ
Աղբյուր` Panorama.am
12:07
Կառավարությունը համայնքներին հնարավորությոն տվեց լիզինգի ծրագրով սպանդանոց գնել
«Սուբվենցիոն ծրագրերի շրջանակներում համայնքները ձեռք են բերում տարբեր սարքավորումներ, մեխանիզմներ, գյուղատնտեսական տեխնիկա, տրանսպորտային...
Աղբյուր` Panorama.am
11:34
Սեպտեմբեր, հոկտեմբեր, նոյեմբեր ամիսներին տաքսիները 23 մլն ՀԴՄ-են գեներացրել. Նիկոլ Փաշինյան
«Ներկայացվող որոշման նախագծով առաջարկվում է համայնքների կողմից իրականացվող սուբվենցիոն ծրագրերի համաֆինանսավորման նպատակով մարզպետարանների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:33
Ծանրամարտի 2027 թ. աշխարհի առաջնությունը կանցկացվի Հայաստանում
Բահրեյնի Թագավորության օլիմպիական կոմիտեի գլխավոր քարտուղար Ֆարիս Մուստաֆա Ալ-Քուհեջիի հրավերով Մանամայում գտնվող վարչապետի աշխատակազմի ղեկավար...
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Պաշտոնազրկումներ արդադարադատության ոլորտում
Նիկոլ Փաշինյանի որոշումներով արդարադատության ոլորտում նոր պաշտոնազրկումներ են տեղի ունեցել։ Որոշումներից մեկով, արդարադատության նախարարի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:23
Այս իշխանությունն առաջարկում է ապագայի հետ կապված մի կոնցեպտ, որը նորից մեծ արհավիրք է բերելու. Լևոն Քոչարյան
«Երկու օր առաջ այս ամբիոնից հնչեց Նիկոլ Փաշինյանի հերթական կեղծիքն ու սուտը։ Այս ամբիոնը միգուցե դիմանում է այդ ամենին, բայց մեր երկիրն...
Աղբյուր` Panorama.am
11:14
Մևլութ Չավուշօղլուն Բաքվում մասնակցում է այսպես կոչված «արևմտյան ադրբեջանական համայնքի» միջոցառմանը
Թուրքիայի արտաքին գործերի նախկին նախարար, այս պահի դրությամբ պատգամովր  Մևլութ Չավուշօղլուն մասնակցում է այսօր Բաքվում անցկացվող այսպես...
Աղբյուր` Panorama.am
11:09
Արգիշտի Մեխակյանը նշանակվել է Արմավիրի մարզպետ
Արգիշտի Մեխակյանը նշանակվել է Արմավիրի մարզպետ: Այս մասին կառավարության նիստում հայտարարեց Նիկոլ Փաշինյանը։ Նա նշեց, որ Ա. Մեխակյանը ...
Աղբյուր` Panorama.am
11:09
Նելլի Դավթյանը՝ Միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պետ
Նիկոլ Փաշինյանի որոշմամբ, Նելլի Դավթյանը  նշանակվել է միգրացիայի և քաղաքացիության ծառայության պետ։ Կառավարության պաշտոնական էջում որոշումը...
Աղբյուր` Panorama.am
11:04
Իրանում երկրաշարժ է տեղի ունեցել
Այսօր Իրանի արևմյտան հայտվածում  5,7 մագնիտուդ ուժգնությամբ երկրաշարժ է տեղի ունեցել։ Այս մասինհայտնում է Գերմանական Երկրաբանության...
Աղբյուր` Panorama.am
10:58
Մեկ օրում գողության 9 դեպք է բացահայտվել
Դեկտեմբերի 4-ից 5-ը ՆԳՆ ոստիկանության ստորաբաժանումները բացահայտել են հանցագործության 106 դեպք, որոնցից 5-ը՝ նախկինում կատարված:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:53
Նիկոլ Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
«Տարիներ առաջ, երբ Նիկոլ Փաշինյանը գալիս էր իշխանության, իր հիմնական խոսույթն այն մասին էր, որ եկել է արմատախիլ անելու կոռուպցիան,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:29
Ինչպես է Քիմ Քարդաշյանը հեծանիվ վարում
Մոդել, ամերիկյան հեռուստատեսության հայտնի դեմք Քիմ Քարդաշյանն ինսթագրամի իր էջում լուսանկարներ է հրապարակել, թե ինչպես է հեծանիվ վարում մթության...
Աղբյուր` Panorama.am
10:28
Բաքվում անցկացվող միջազգային խորհրդաժողովի նպատակն է«մշակել ադրբեջանցիների պատմական հայրենիք վերադարձի» մեխանիզմները. Գեղամյան
«Հայաստանի ԱԳՆ և որևէ այլ պետական հիմնարկ բնականաբար ոչ մի բողոքի ձայն ու գործողություն չի անի: Ինչո՞ւ: Լավ գիտեք»
Աղբյուր` Panorama.am
10:00
Բիթքոյնի գինը հասել է պատմական առավելագույնի՝ հատելով 100 հազար դոլարի շեմը
Բիթքոյնի գինն առաջին անգամ գերազանցել է 100 հազար դոլարը։ Նոր արժեքն ամրագրված է Binance կրիպտոարժույթի խոշորագույն բորսայի առևտրային...
Աղբյուր` Panorama.am
09:54
Նիկոլ Փաշինյանի գործունեության վերջին 6 տարվա ցուցանիշները
Տնտեսագետ, աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախկին նախարար Մեսրոպ առաքելյանը, ի պատասխանի Փաշինյանի հրապարակած ցուցանիշների, հրապարակել է Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
UFC-ն հաստատել է Մախաչև-Ծառուկյան մենամարտը
Խառը մենամարտերի աշխարհի ամենահեղինակավոր մրցաշարը՝ UFC-ն ներկայացրել է 2025 թվականի առաջին հանդիպման  մասնակիցներին։ Միջոցառումը տեղի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
Աղվանի-Տաթև, Տաթև-Լծեն ավտոճանապարհներին տեղ-տեղ առկա է մերկասառույց
Հայաստանի տարածքում կա փակ ավտոճանապարհ: Փակ է Արագածոտնի մարզում «Ամբերդ» բարձր լեռնային օդերևութաբանական կայանից Քարի լիճ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
Հայաստանը ներկայացնող գեղասահորդները կմասնակցեն Եվրոպայի առաջնությանը
Հայաստանը ներկայացնող մենասահորդ Սեմյոն Դանիլյանցը և պարային զույգ Քրիստինա Դոբրասերդովան և Ալեսանդրո Պելեգրինին հավաքել են անհրաժեշտ միավորներ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:33
Ամերիկյան Milliken-ը ՀՀ ԶՈւ-ի համար կմշակի զինվորական համազգեստի հիմնական տարբերակը
 ՀՀ ՊՆ-ից հայտնում են, որ մասնագիտացված ամերիկյան «Միլլիկեն» ընկերությունը կմշակի հայկական զինված ուժերի համազգեստի հիմնական...
Աղբյուր` Panorama.am
09:20
«Ժողովուրդ». Երեկ պատգամավորները իրենց շատ նամակագրություններ ջնջում էին հեռախոսների միջից
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ում երեկ իսկական «արմագեդոն» էր: Իշխանական «շարքային»...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
«Հրապարակ». ՔՊ-ում ոմանք մտադիր են անգամ հեռախոսներ փոխել
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Հովիկ Աղազարյանի հետ կատարվածից հետո «Քաղպայմանագրի» պատգամավորները երեկ ողջ օրը...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան
11:49 05/12/2024

Փաշինյանն ընկերացել է «պոզով-պոչով» այդ կենդանու հետ, իր մշտական ընկերը դարձրել. Աննա Գրիգորյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}