Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

17:50
Այս ամենում զավեշտալի է ՀՀ Մարդու իրավունքների պաշտպանի վարքագիծը. Միհրան Պողոսյան
Փաստաբան Միհրան Պողոսյանը գրում է. «Երեկ Հայաստանում նշվում էր փաստաբանների մասնագիտական տոնը։ Կրկին անգամ շնորհակալություն հայտնելով...
Աղբյուր` Panorama.am
17:35
Արտաքին աշխարհի հետ կապի պահպանման՝ Քրեակատարողական օրենսգրքով սահմանված մի շարք կարգավորումներ գործնականում չեն կիրարկվում. Ուսումնասիրություն
2022 թվականի հուլիսի 22-ին ուժի մեջ մտած Քրեակատարողական օրենսգրքով արտաքին աշխարհի հետ ազատազրկված անձանց կապը պահպանելու և ամրապնդելու...
Աղբյուր` Panorama.am
17:24
Ինչ եղանակ է սպասվում առաջիկա օրերին
Երևան դեկտեմբերի 7-ի և 9-ի ցերեկը, 10-11-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Դեկտեմբերի 8-ի երեկոյան ժամերին և 9-ի գիշերը, 12-ի ցերեկը...
Աղբյուր` Panorama.am
17:05
Վրաստանում ևս երկու ցուցարար է ձերբակալվել
Ոստիկանությունը ձերբակալել է ևս երկու ցուցարարի՝ 27 և 29 տարեկան։ Նրանք մեղադրվում են խմբակային բռնություններին մասնակցելու համար, որոնցից մեկը...
Աղբյուր` Panorama.am
16:30
Փաշինյանը մեկնել է Ֆրանսիա
Նիկոլ Փաշինյանը տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի հետ, Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի հրավերով մեկօրյա աշխատանքային այցով մեկնել է Ֆրանսիա:...
Աղբյուր` Panorama.am
16:26
Խոշոր վթար Կապանում
Սյունիքի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն դեկտեմբերի 7-ին, ժամը 13:18-ին ահազանգ է ստացվել, որ Կապան քաղաքի...
Աղբյուր` Panorama.am
16:08
Ի՞նչ հագուստով պետք է կանայք դիմավորեն օձի տարին
Ի՞նչ հագնել օձի տարին դիմավորելու համար։  Ոճաբաններն ու աստղագուշակները մի քանի խորհուրդ են տվել, թե ինչ պետք է հագն են կանայք, որպեսզի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:44
Քաղաքական վերլուծաբան. Առաջիկա հանգստյան օրերն էական նշանակություն կունենան Վրաստանում իրավիճակի համար
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին այցով մեկնել է Ֆրանսիա։ «Գրուզիա օնլայն»-ի   փոխանցմամբ, այս մասին հայտնում ...
Աղբյուր` Panorama.am
15:23
Սպասվում է թանկացումների շղթա. Արփինե Հովհաննիսյան
Ֆինանսների նախարարության կողմից նախաձեռնած հարկային օրենսդրության փոփոխությունները հանգեցնելու են թանկացումների շղթայի։ Այս մասին ահազանգում է...
Աղբյուր` Panorama.am
15:01
Ռոտենբերգը մտադիր է նոր հյուրանոց կառուցել Ղրիմում ու այն կոչել մոր անունով
Արկադի Ռոտենբերգը նախատեսում է ավելի քան 15 միլիարդ ռուբլի ներդնել Յալթայի «Ժեմչուժինա» առողջարանի տարածքում նոր հյուրանոցային...
Աղբյուր` Panorama.am
14:44
Սգում ենք հայ ժողովրդի հետ միասին. ՌԴ դեսպանություն
36 տարի առաջ՝ 1988 թվականի դեկտեմբերի 7-ին, Հայաստանում տեղի ունեցավ աղետալի երկրաշարժ, որը խլեց 25 հազար մարդու կյանք, ավերեց Սպիտակ քաղաքը և...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Ազգային պատկերասրահում բացվեց Վ․ Գայֆեճյանի 145-ամյակին նվիրված ցուցահանդես
Ազհային պատկերասրահում բաղցեց Վահրամ Գայֆեճյանի 145-ամյակին նվիրված ցուցահանդես, որը կրում է «Վերացականության ակունքներում»...
Աղբյուր` Panorama.am
14:20
Դատարանը հանքարդյունաբերությունից տուժած քաղաքացիներից պահանջել է իրենց փորձաքննություն անցացնել․ Դուլգարյան
Մեծ Այրում  համայնքի բնակիչներից դատարանը պահանջում է փորձաքննությունների արդյունքներ, այդ թվում՝ վնասի չափի  ու քանակի մասին։ Նման...
Աղբյուր` Panorama.am
14:13
Հարավային Կորեայում քվեարկում են նախագահին իմպիչմենթ հայտնելու համար
Հարավային Կորեայի խորհրդարանը նիստ է գումարել նախագահին իմպիչմենթ հայտնելու համար։ «Ռիա Նովոստի» գործակալության փոխանցմամբ, իշխող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:04
Նոր թրենդ. սոցցանցերի օգտատերերը սկսել են անտեսել արտիստների հրապարակումները
Օգտատերերը սկսել են նաև ավելի քիչ «գնահատել» Բեյոնսեի, Քայլի Ջեների, Քիմ Քարդաշյանի, Ադամ Լևինի և այլ արտիստների գրառումները։
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
Թուրք դիվանագետի թեկնածությանը կողմ է քվեարկել նաև Հայաստանը
Դեկտեմբերի 5-6 Մալթայում կայացած ԵԱՀԿ ԱԳ նախարարների համաժողովի ընթացքում կառույցի գլխավոր քարտուղար է ընտրվել Թուրքիայի կողմից առաջադրված...
Աղբյուր` Panorama.am
13:46
Ծանրամարտի ԱԱ. Այսօրվանից պայքարն են սկսում հայ ծանրորդները
Մրցահարթակ դուրս կգա Գառնիկ Չոլակյանը
Աղբյուր` Panorama.am
13:35
Կոնգոյում անհայտ հիվանդությունն արդեն 143 մարդու կյանք է խլել
Նոյեմբերին Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության հարավարևմտյան նահանգում անհայտ հիվանդությունից մահացել է 143 մարդ։ Այս մասին գրում է Reuters-ը՝...
Աղբյուր` Panorama.am
13:24
«Դեպի Եվրատեսիլ» նախագծի հաղթողը կներկայացնի Հայաստանը «Եվրատեսիլ 2025»-ում
Առաջին ալիքը մեկնարկում է «Դեպի Եվրատեսիլ» նախագիծը, որի հաղթողը կներկայացնի Հայաստանը «Եվրատեսիլ 2025»-ում, որը...
Աղբյուր` Panorama.am
13:10
Իրանը հերքում է Դամասկոսում դեսպանատան տարհանման մասին լուրերը
Սիրիայում ահաբեկչական խմբավորումների ակտիվացման ֆոնին Դամասկոսում Իրանի դեսպանատան տարհանման մասին տեղեկատվությունը չի համապատասխանում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:56
Սիրիական բանակն ուժեղացրել է պաշտպանությունը երկու նահանգներում
Սիրիական բանակը վերատեղակայվել և հզոր պաշտպանական գիծ են ստեղծել Դարաա և Էս-Սուվեյդա նահանգներում։ Այս մասին հայտնում է Ռիա նովոստին՝ հղում...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Սուրենավանում բախվել են մեքենաներ, կա 7 վիրավոր
Մանրամասներ է հայտնում shamshyan.com-ը
Աղբյուր` Panorama.am
12:23
Պարտված մարդը չի կարող խոսել ազգ-նահատակ լինելու մասին, փորձում է իր պարտված լինելը տարածել ողջ ժողովրդի վրա. Բագրատ Սրբազան
«Մենք մեկ նպատակ, թիրախ, ճանապարհ ունենք՝ վերացնել, հեռացնել չարիքի իշխանությունը։ Այդ չարիքը վերացնելու մեր կյանքից, հաստատել դրա փոխարեն...
Աղբյուր` Panorama.am
12:14
«Ռեալ Սոսյեդադին» Արսեն Զախարյանը պետք է. Ակումբի խոսնակ
«Ռեալ Սոսյեդադ» ակումբի մամուլի քարտուղարը հերքել է կիսապաշտպան Արսեն Զախարյանին 2025 թվականի ձմեռային տրանսֆերային պատուհանի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:54
Արժեքների քայքայումն այսօրվա կառավարիչների հիմնական քաղաքականությունն է. Բագրատ Սրբազան
«Այսօրվա մեր կյանքը երկրաշարժի ենթարկված լինելու մասին է, որն իր հետևանքներով՝ թե ֆիզիկական, թե հոգևոր իմաստով, չի վերանում, շարունակում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:41
Մենք կանգ չենք առնելու. «Գոյ» թատրոն
Ուղիղ մեկ ամիս է «Գոյ» թատրոնի դերասաններն ու ստեղծագործական անձնակազմը նստացույց է անում
Աղբյուր` Panorama.am
11:32
Երկրաշարժ․ հետևանքներ ու դիմակայունություն
«Սպիտակի երկրաշարժից քաղված կարևոր դասը, թերևս, աղետների ռիսկի նվազեցման, արտակարգ իրավիճակներին արձագանքման և հետաղետային վերականգման...
Աղբյուր` Panorama.am
11:22
Թուրքիայի արտգործնախարարը Բլինկենի հետ քննարկել է Սիրիայում վերջին իրադարձությունները
Թուրքիայի արտգործնախարար Հաքան Ֆիդանը ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենի հետ քննարկել է Սիրիայում իրավիճակը և կոչ է արել կառուցողական դեր խաղալ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:57
Ասադին առաջարկվել է լքել Սիրիան.ԶԼՄ
Հորդանանի և Եգիպտոսի իշխանությունները Սիրիայի նախագահ Բաշար ալ-Ասադին առաջարկել են լքել երկիրը և ձևավորել ժամանակավոր խորհուրդ, որում կընդգրկվեն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:48
Qatar Masters Open 2024». Հայ շախմատիստների արդյունքները
Կատարի մայրաքաղաք Դոհայում շարունակվում է «Qatar Masters Open 2024» շախմատի միջազգային մրցաշարը։  4 խաղափուլից հետո Շանթ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Հայկական գենոֆոնդը ոչ միայն հայերին է հետաքրքրում. Լևոն Եպիսկոպոսյան
10:18 07/12/2024

Հայկական գենոֆոնդը ոչ միայն հայերին է հետաքրքրում. Լևոն Եպիսկոպոսյան

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}