Տնտեսություն 18:05 04/12/2024

Ոստիկանության և ԱԱԾ-ին հատկացվող գումարներն աճել են, մինչդեռ տնտեսության զարգացման համար նախատեսված ծախսերը՝ նվազել են. «ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է 2025թ. ՀՀ պետական բյուջեն. 

«2025թ. պետական բյուջեն ունի որոշակի առանձնահատկություններ, որոնք դրականորեն առանձնացնում են այն նախորդ տարիների բյուջեներից։ Մասնավորապես, բյուջետային ուղերձում ներկայացվել են առաջիկա 3 տարիների մակրոտնտեսական կանխատեսումները, ինչը հնարավորություն է տալիս պատկերացում կազմել տնտեսական զարգացումների մասով կառավարության սպասումների վերաբերյալ։ Բացի այդ, բյուջեն հիմնված է կանխատեսված տնտեսական աճերի, այլ ոչ թե թիրախավորված աճերի վրա, ինչը մեծացնում է բյուջեի իրատեսականությունը՝ հաշվի առնելով կառավարության և այլ անկախ կանխատեսողների ցուցանիշների իրար մոտ լինելը։

Այնուամենայնիվ, նախորդ տարիների նման, բյուջեի հիմքում դրվել է հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության զգալի բարելավում (շուրջ 0.7 տոկոսային կետի չափով), որի իրագործումն էական դժվարություններ է առաջացնելու՝ մեծացնելով հարկային եկամուտների թերհավաքագրման ռիսկերը: Պատմականորեն ՀՀ-ում հարկեր/ՀՆԱ ցուցանիշը բարելավվել է տարեկան միջինում շուրջ 0.3 տոկոսային կետով, իսկ 2024թ. առաջին ինն ամիսներին հարկեր/ՀՆԱ հարաբերակցության բարելավումն ընդհանրապես բացակայում է։ Այս պայմաններում, 0.7 տոկոսային կետով ՀՆԱ-ի նկատմամբ հարկային եկամուտների աճ պլանավորելն առնվազն ռիսկային է։

Տնտեսական աճի բարձր տեմպեր ապահովող գործոնները աստիճանաբար չեզոքանում են՝ հանգեցնելով աճի տեմպերի դանդաղմանը։ 2024 թվականին, ըստ կառավարության կանխատեսումների, սպասվում է 5.8% տնտեսական աճ, իսկ 2025թ.՝ 5.1%, ինչը նշանակում է, որ և՛ ընթացիկ, և՛ գալիք  տարում տնտեսական աճի տեմպերի դանդաղում է նկատվելու նախորդների համեմատ։ Ավելին, ընթացիկ տարվա տնտեսական աճը հիմնականում ապահովվում է արտաքին և ժամանակավոր գործոնների հաշվին, այնպիսիք, ինչպիսիք են վերաարտահանումը, շինարարության բարձր աճը՝ հիմնված հիպոթեքային վարկերի տոկոսավճարների գծով եկամտային հարկի վերադարձի ծրագրի վրա և այլն։ Այս գործոններն այլևս աճ չեն ապահովի հաջորդ տարի, մինչդեռ տնտեսության արտահանելի հատվածը (հայկական ծագման ապրանքների արտահանում, արդյունաբերություն և այլն) էապես տուժել է վերջին տարիներին։

Այս ամենը ռիսկեր է առաջացնում տնտեսական աճի ավելի արագ դանդաղման մասով, ինչը կնվազեցնի կառավարության առանց այդ էլ սուղ հնարավորությունները։

Կառավարությունը պլանավորել է էականորեն մեծացնել 2025թ. բյուջեի պակասուրդը, ինչի հաշվին աճելու է նաև կառավարության պարտքը։ 2025թ. բյուջեի պակասուրդը կհասնի ՀՆԱ-ի 5.5%-ին, այնուհետև միջնաժամկետում կնվազի՝ հասնելով 3.0%-ի։ Այդչափ պակասուրդի պայմաններում կառավարության պարտքը ՀՆԱ-ի նկատմամբ էականորեն կաճի՝ 2024թ. վերջում սպասվող 49.8%-ից 2025թ. հասնելով 54.3%-ի, իսկ 2027թ.՝ 55.6%-ի։ Ընդ որում, պակասուրդի աճը տեղի է ունենալու հիմնականում ընթացիկ ծախսերի աճի, այդ թվում՝ պարտքի տոկոսավճարների հաշվին, ինչը վտանգի տակ է դնում հետագա տարիներին պարտքի սպասարկման համար անհրաժեշտ տնտեսական հնարավորություններ ստեղծելու հարցը։

2025թ. պետական բյուջեով և՛ եկամուտների գծով, և՛ ծախսերի գծով նախատեսված են բարձր աճեր: 2025թ. եկամուտների գծով կանխատեսվում է շուրջ 9.4%, իսկ ծախսերի գծով՝ 11.9% աճ: Ընդ որում, կապիտալ ծախսերի գծով աճի տեմպը ավելի բարձր է նախատեսվել՝ 14.9%, սակայն վերջինս հիմնականում պայմանավորված է պաշտպանության ոլորտի կապիտալ ծախսերի աճով, իսկ տնտեսական ենթակառուցվածքներին ուղղվող ծախսերի աճը փոքր է։

Պաշտպանության և ներքին անվտանգության ոլորտները 2025թ. լինելու են հանրային ռեսուրսների ծախսման գերակայությունը: Եթե պաշտպանության ոլորտին ուղղվող ծախսերի աճը կարող է հասկանալի լինել առկա արտաքին մարտահրավերների պայմաններում, ապա հասարակական կարգի և անվտանգությանն ուղղվող ծախսերի էական աճը հիմնավորման կարիք ունի: Մասնավորապես, վերջին ուղղությամբ ծախսերը 2024թ. պլանավորվածի համեմատ աճելու են շուրջ 24.1 մլրդ դրամով, որից 20.6 մլրդ դրամը՝ միայն ոստիկանության և ազգային անվտանգության ծախսերի գծով։ Այն դեպքում, երբ գրանցվում են տնտեսական աճի տեմպի դանդաղում, և հետագա տարիներին սպասվում է այդ միտման շարունակություն, տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերը նվազում են շուրջ 36 մլրդ դրամով (կամ 13.5%-ով)։

Ընդ որում, տնտեսական հարաբերությունների կազմում է ներառված էկոպարեկային ծառայության համար նախատեսված շուրջ 5.7 մլրդ դրամ գումարը։ Հասկանալի է, որ վերջինս այնքան էլ տնտեսական զարգացմանն ուղղվող ծախս չէ, հետևաբար, եթե դա հաշվի չառնենք, ապա տնտեսական հարաբերություններին ուղղվող ծախսերի նվազման չափն ավելի մեծ կլինի։ Ծախսային քաղաքականության այս մոտեցումները բնականաբար խնդրահարույց են, քանի որ նման տնտեսական զարգացմանն ուղղված ծախսերի կրճատումը հետագայում հանգեցնելու է բյուջեի հնարավորությունների կրճատմանը՝ հնարավոր բոլոր բացասական հետևանքներով»։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։


 



Աղբյուր` Panorama.am
Share |

Հարակից հրապարակումներ`

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

11:02
Տարածաշրջանը փոփոխվում է բառացիորեն օրերի ընթացքում. Վարդան Ոսկանյան
«Դեռևս որոշ ժամանակ առաջ Իսրայելի կողմից Լիբանանի ռմբահարումները փառաբանող Բաքվի բարբարոսական վարչախմբի քարոզչամեքենան սկսել է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:59
Շանթ Սարգսյանը միանձնյա առաջատար է «Qatar Masters Open 2024» շախմատի միջազգային մրցաշարում
 Գրոսմայստեր Շանթ Սարգսյանը միանձնյա առաջատար է Դոհայում ընթացող «Qatar Masters Open 2024» շախմատի միջազգային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:49
Պետությանը վերադարձված գումարն ու գույքը ոչ թե հատիկ առ հատիկ, այլ՝ ընդհանուր
«Ապօրինի կերպով ձեռքբերած գույքի վերադարձը ոչ թե իրադարձություն է, այլ գործընթաց: Այդ գործընթացը սկսված է ու գնալու է մինչեւ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:43
Պիոտրովսկին հղիներին կոչ է արել այցելել Էրմիտաժ
Պետական Էրմիտաժի գլխավոր տնօրեն Միխայիլ Պիոտրովսկին հորդորել է հղի կանանց գնալ թանգարան։ «Հղի կանայք պետք է գան Էրմիտաժ, այդ դեքում...
Աղբյուր` Panorama.am
10:36
Մոսկվայի հյուսիսում շուկայում բռնկված հրդեհը տեղայնացվել է
Արտակարգ իրավիճակների ծառայության աշխատակիցները տեղայնացրել են Մոսկվայի Կոպտևսկի շուկայի տարածքում բռնկված հրդեհը։ Այս մասին հայտնում է ՌԴ ԱԻՆ-ի...
Աղբյուր` Panorama.am
10:23
Աշխարհում շորթող ծածկագրիչների գրոհներն ԱՀ-ների օգտատերերի վրա գրեթե կրլնակի ուժգնացել են. «Կասպերսկի»
«Կասպերսկի» ընկերության լուծումները 2024-ի երրորդ եռամսյակում ծածկագրիչ-տրոյացիների գրոհներից պաշտպանել են 90 423 ունիկալ օգտատիրոջ՝...
Աղբյուր` Panorama.am
10:21
Բագրատ Սրբազանն այցելել է Եռաբլուր
Այսօր՝ Արցախի Անկախության հանրաքվեի և  Սահմանադրության օրը, Սրբազան պայքարի առաջնորդ Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանն այցելել է Եռաբլուր:...
Աղբյուր` Panorama.am
10:03
Նույնիսկ միջազգային դերակատարներն են հրապարակային արձանագրում՝ Արցախի հարցը փակված չէ. Աբրահամյան
1991 թվականի այս օրը` դեկտեմբերի 10-ին, Արցախում հանրաքվե անցկացվեց, որի արդյունքում, մարդկանց 99.01%-ն «այո» ասեց անկախության գաղափարին:
Աղբյուր` Panorama.am
09:54
ԳԹԿ-ն դեկտեմբերի 15-ից սկսում է բուհերի ընդունելության համար սահմանված միասնական քննությունների I փուլի հայտագրման գործընթացը
Գնահատման և թեստավորման կենտրոնը դեկտեմբերի 15-ից սկսում է 2024-2025 ուստարվա շրջանավարտների պետական ավարտական և 2025 թվականի բուհերի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
Այս տարի Երևանում նորով փոխարինվել է 460 վերելակ
Երևանում այս տարի ընդհանուր առմամբ նորերով կփոխարինվի շուրջ 500 վերելակ, որից 460-ն արդեն տեղադրված է: Քաղաքապետարանից հայտնում են, որ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:45
Երևան-Երասխ ճանապարհին բախվել են չորս ավտոմեքենաներ
Դեկտեմբերի 10-ին, ժամը 01:55-ին Արարատի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն տեղեկություն է ստացվել, որ Շահումյան...
Աղբյուր` Panorama.am
09:44
Դեկտեմբերի 10-ին փոխանակման կետերում դոլարի, ռուբլու և եվրոյի փոխարժեքները նվազել են
ՀՀ բանկերում այսօր՝ դեկտեմբերի 10-ին ժամը 08:45-ի դրությամբ, ԱՄՆ դոլարի առքի միջին փոխարժեքը կազմում  է 389.72 դրամ՝ նախորդ օրվա վերջի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:41
«Ժողովուրդ». ՔՊ-ականները բարոյապես ոչնչացնում են Հովիկ Աղազարյանին
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ականները բարոյապես ոչնչացնում ու խայտառակում են Նիկոլ Փաշինյանի հրահանգը չկատարած, իրենց...
Աղբյուր` Panorama.am
09:40
«Հրապարակ». Փաշինյանը գարնանն արտահերթ ընտրությունների է գնալո՞ւ
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Չնայած խորհրդարանի հերթական ընտրություններին դեռ տարիուկես կա, բայց ընդդիմադիրներից ոմանք վստահ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:39
«Ժողովուրդ». Նախագահ Սերժ Սարգսյանի գործով մեղադրող դատախազը ակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի մրցութային հանձնաժողովի անդամ է
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի մրցութային խորհուրդը ձևավորվում է. ՀՀ երրորդ նախագահ Սերժ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:38
«Հրապարակ». Աշտարակի մշակույթի տան տնօրենը Արագածոտնի մարզպետի կինն է
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Աշտարակի մշակույթի տունը, որի հաստիքացուցակն արդեն քանի օր է՝ ակտիվ քննարկվում է համացանցում,...
Աղբյուր` Panorama.am
09:34
«Փաստ». Մի ուղղություն կա, որտեղ աննախադեպ աճեր են գրանցվում, դա պետական պարտքի ավելացումն է
«Փաստ» թերթը գրում է. «Ժամանակ կար, երբ Նիկոլ Փաշինյանը կառավարության նիստերի ժամանակ անընդհատ տարբեր ցուցանիշներ էր...
Աղբյուր` Panorama.am
09:27
Պլանային ջրանջատում Երևանում և Կոտայքի մարզում
Դեկտեմբերի 11-ին ու 12-ին
Աղբյուր` Panorama.am
09:26
Դեկտեմբերի 10-ի հոսանքազրկումների մասին
«Հայաստանի էլեկտրական ցանցեր» փակ բաժնետիրական ընկերությունը տեղեկացնում է, որ դեկտեմբերի 10-ին պլանային նորոգման աշխատանքներ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Ժողովուրդ». ՔՊ-ում սկանդալները շարունակվում են
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ում սկանդալները հաջորդում են մեկը մյուսին։ Որքան պայքարում են արտահոսքերի դեմ, դրանք, միևնույնն...
Աղբյուր` Panorama.am
09:19
«Հրապարակ». Աղազարյանին մանդատից զրկելու գործընթացը ոչ այնքան Փաշինյանի կողմից է հրահանգված, որքան Աննա Հակոբյանի
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Իշխող թիմում խոսում են, որ Հովիկ Աղազարյանին մանդատից զրկելու գործընթացը ոչ այնքան Նիկոլ Փաշինյանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:15
«Փաստ». «Գողն ամենից բարձրն է բղավում՝ բռնեցեք գողին...»
«Փաստ» թերթը գրում է. «Փաշինյանական իշխանության քարոզչական «գուրուներից» մեկը երեկ խիստ անհավասարակշիռ ու...
Աղբյուր` Panorama.am
09:12
«Ժողովուրդ». Երևանում գլխավոր տոնածառի լույսերի վառման արարողություննից հետո հրապարակը վերածվել էր շուկայի
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՀՀ Երևան քաղաքի պետական բյուջեից տրամադրվել էր 90 մլն դրամ՝ դեկտեմբերի 8-ին Հանրապետության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:06
«Հրապարակ». ԵՄ դիտորդների գործունեությունն ինչում է արտահայտվում
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Եվրամիության դիտորդական առաքելության անդամների մի խումբ՝ 13-14 հոգուց կազմված, մշտապես տեղակայված է...
Աղբյուր` Panorama.am
23:31
Ռուսաստանն ու Ադրբեջանը բանակցություններ են վարել
Ադրբեջանի և Ռուսաստանի պատվիրակությունները բանակցություններ են վարել Կասպից ծովի ծանծաղացման հարցի շուրջ։ Այդ մասին ասվում է Ադրբեջանի...
Աղբյուր` Panorama.am
23:16
Գոլանի բարձունքները ընդմիշտ կմնան Իսրայելին. Նեթանյահու
Գոլանի բարձունքները հավերժ կմնան Իսրայելի անբաժանելի մասը, մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարել է Իսրայելի վարչապետ Բենիամին Նեթանյահուն։...
Աղբյուր` Panorama.am
22:32
Թուրքամետ զինյալները և ամբոխը հրապարակայնորեն կшխաղան են բարձրացրել Բաշար ալ-Ասադի զարմիկին՝ Սուլեյման ալ-Ասադին
Բաշար ալ-Ասադի զարմիկը՝ Սուլեյման ալ-Ասադը, հրապարակայնորեն կախաղան է բարձրացվել։ Այդ մասին Թելեգրամյան ալիքում հայտնում է АВСmedia-ն։...
Աղբյուր` Panorama.am
22:08
Ցուցարարները կրկին փակել են Թբիլիսիի կենտրոնական պողոտան
Կրկին ցուցարարներ են հավաքվել Թբիլիսիի կենտրոնում՝ Ռուսթավելիի պողոտայում՝ Վրաստանի խորհրդարանի շենքի դիմաց։ Ակցիան կազմակերպվում է արդեն 12-րդ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:46
Խոշոր ավտովթարի ժամանակ բախվել են «Toyota Camry»-ն ու «Volkswagen Tuareg»-ը, կան վիրավորներ
 Դեկտեմբերի 9-ին, ժամը 14:45-ի սահմաններում Հալաբյան փողոցում դեպի Հրազդանի կիրճ տանող ճանապարհահատվածում բախվել են Երևանի բնակիչներ...
Աղբյուր` Panorama.am
21:15
Գուրգեն Արսենյանը հանդիպել է ՌԴ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի հետ
Դեկտեմբերի 6-ին ՌԴ-ում ՀՀ դեսպան Գուրգեն Արսենյանը հանդիպել է ՌԴ-ում ԱՄՆ դեսպան Լին Թրեյսիի հետ։ «Աշխատանքային և կառուցողական...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Չի վերացել կոռուպցիան, ուղղակի ծածուկ ձևով են սաղ անում. ՀԱՐՑՈՒՄ
17:42 09/12/2024

Չի վերացել կոռուպցիան, ուղղակի ծածուկ ձևով են սաղ անում. ՀԱՐՑՈՒՄ

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}