Ձեր վստահելի աղբյուրը

Այսօր ձմեռային արևադարձի օրն է։ Վաղվանից սկսած մինչև հունիսի 21-ը ցերեկվա տևողությունը կավելանա օրը մոտ 1 րոպեով։ Այս մասին հայտնում է «Հիդրոօդերևութաբանության և մոնիթորինգի կենտրոն» ՊՈԱԿ-ի տնօրենի տեղակալ Գագիկ Սուրենյանը։ 

Ձմեռային արևադարձը տեղի է ունենում յուրաքանչյուր տարվա դեկտեմբերի 21-ին կամ 22-ին։ Այդ օրը Արեգակը գտնվում է երկնային հասարակածից ամենամեծ անկյունային հեռավորության վրա և  հյուսիսային կիսագնդում Արեգակի բարձրությունը հորիզոնի նկատմամբ  հասնում է նվազագույնի։
Հյուսիսային կիսագնդում, դեկտեմբերի 21-22-ը Արեգակնային ճառագայթները գտնվելով ամենացածր դիրքում  ունենում են մի քանի հետաքրքիր հետևանքներ։

Կարճ օրեր, երկար գիշերներ․ օրվա լույսի ամենակարճ տևողությունը հյուսիսային կիսագնդում տեղի է ունենում ձմեռային արևադարձի ժամանակ, քանի որ արևը ավելի քիչ է հայտնվում երկնքում։

Արևի ցածր ուղղություն․ ձմեռային արևադարձի ժամանակ արևի ուղիղ ճառագայթները ընկնում են Երկրի մակերևույթի ամենացածր անկյունից, ինչը նվազեցնում է արեգակնային ճառագայթման ինտենսիվությունը։ Տեղի է ունենում ջերմաստիճանի իջեցում, ինչը պատճառ է դառնում ձմեռային սառը եղանակի։

Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում․ արևի ցածր անկյան պատճառով ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման մակարդակը նույնպես նվազում է։

 Ձմեռային արևադարձը կարևոր դեր է խաղացել  նաև տարբեր մշակույթներում և կրոններում։
Հայաստանի լեռներում և գյուղական վայրերում, շատ մարդիկ նշում են այս օրը որպես հատուկ տոն՝ կապված եղանակի փոփոխության հետ, ձմեռային արևադարձը  համարելով  ձմեռային սեզոնի պաշտոնական սկիզբ։ Հին հռոմեացիները նշում էին Saturnalia տոնը, որը նշանավոր էր առատությամբ և զվարճությամբ։ Հին եգիպտացիները կապում էին աստվածների հետ։ Սկանդինավյան որոշ երկրներում նշում են Yule տոնը, որը ներառում է խարույկներ, սնունդ և երաժշտություն։ Շատ հայտնի հնագիտական կառույցներ ստեղծվել են այնպես, որ համապատասխանեն ձմեռային արևադարձին։ Օրինակ, Սթոունհենջը, անգլիական քարային կառույցը, դրված է այնպես, որ ձմեռային արևադարձի ժամանակ արևը հայտնվի հատուկ դիրքում։

Այս համընկնումների ըմբռնումը կարող է խորացնել մեր գիտելիքներն այն մասին, թե ինչպես են երկնային երևույթները ազդում Երկրի կյանքի վրա։

ՊՈԱԿ-ից նշում են, որ 2024 թվականի ձմեռային արևադարձը Հայաստանում տեղի կունենա դեկտեմբերի 21-ին ժամը 13:20:30 տեղական ժամանակով