Չեմ հասկանում, ով է նման հաշվարկ կատարել. Տնտեսագետը՝ աշխատաժամանակի կրճատման մասին
Աշխատաժամանակի տևողության՝ մեկ ժամով կրճատումը կառաջացնի բացասական հետևանքներ թե տնտեսության, թե գործատուների, թե պետական բյուջեի համար։ Panorama.am- ի հետ զրույցում նման կարծիք հայտնեց տնտեսագետ, վերլուծաբան Գագիկ Մակարյանը՝ անդրադառնալով աշխատանքային օրենսգրքում առաջարկվող փոփոխություններին։
Նա նկատեց, նախ Հայաստանում ցածր է աշխատուժի արտադրողականությունը, կասկածում է, որ մարդիկ 7 ժամում կարող են 8 ժամվա աշխատանքը կատարել նույն ծավալով, իսկ դա հանգեցնելու է նրան, որ գործատուներն իրենց պլանավորած ծավալները չեն կարողանա ապահովել։
Հիշեցնենք, որ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարութունը «Հայաստանի Հանրապետության աշխատանքային օրենսգրքում փոփոխություններ և լրացում կատարելու մասին» օրենքի նախագծով առաջարկվում է կրճատել աշխատաժամանակի տևողությունը՝ դարձնելով օրական 8-ից 7 ժամ, շաբաթական՝ 40-ից 35՝ պահպանելով աշխատավարձը։
«Պարզ հաշվարկը ցույց է տալիս, որ մեկ ամսում մարդը 20 ժամով քիչ է աշխատելու։ Տարեկան կտրվածքով դա կազմում է 240 ժամ, ինչը հավասար է աշխատանքային 27 օրվա, մոտ մեկ ամիս արձակուրդ։ Մեկ աշխատող մարդը Եվրոպայում մեկ տարվա ընթացքում ստեղծում է 110-130 հզ դոլարի արտադրանք, մեզ մոտ Հայաստանում՝ 15 հազարի։ Այսինքն մեր երկրում արտադրողականությունը ցածր է, այդ պայմաններում աշխատաժամանակի կրճատումը մեկ ժամով վնասակար կլինի գործատուի համար»,-ասաց Մակարյանը։
Տնտեսագետի խոսքով, պայմանագրով նախատեսված աշխատանքը սահմանված ժամկետում կատարելու համար գործատուն ստիպված կլինի լրացուցիչ աշխատուժ ներգրավել։
«Կառավարությունը խորամանկություն է անում, ասում է՝ փոփոխությունը կնպաստի նոր աշխատատեղերի ավելացմանը թե՛ պետական, թե՛ մասնավոր հատվածում, բայց իրականում գործատուին ստիպում է նոր մարդկանց ներգրավվել աշխատանքում։ Գործատուն էլ ստիպված է լինելու որոնել, գտնել նոր մասնագետ։ Օրինակ, վերցնենք շինարարության ոլորտը, երբ բոլորը մի ժամ քիչ են աշխատելու։ Գործատուն ստիպված է նոր մարդկանց վերցնել աշխատանքի, հետևաբար տուժում է ֆինանսապես, քանի որ օրենքի նախագիծն ասում է, որ մեկ ժամ կրճատվելու է, բայց աշխատավարձը չպետք է կրճատվի»,-ասաց Panorama.am- ի զրուցակիցը։
Նա նշեց, որ օրենսդրական այս փոփոխության հետևանքով տուժում է նաև պետությունը՝ նկարագրելով մի իրավիճակ, երբ գործատուն նոր մարդ չի վերցնում աշխատանքի, 7 ժամում էլ չեն հասցնում 7 ժամվա աշխատանք կատարել, կատարում են ավելի փոքր ծավալով աշխատանք, հետևաբար նվազում է շրջանառությունը, հարկերն էլ ավելի քիչ են լինում։
«Անկեղծ ասած, չեմ հասկանում, ով է նման հաշվարկ կատարել ու կառավարությանը դրել թյուրիմացության մեջ։ Աշխատանքի և սոցիալական հարցերի նախարարութունը դժվար կարողանար նման բազմակողմանի վերլուծություն կատարել, Էկոնոմիկայի նախարարությունը պետք է կատարեր»,-ընդգծեց Մակարյանը։
Նա հիշեցրեց, որ կառավարությունն աշխատանքային դարձրեց տաղավար տոներին հաջորդող մեռելոցի օրերը, ապա նկատեց՝ այժմ առաջարկվող փոփոխությունները հակասում են այդ որոշմանը։
«Էդ ինչպե՞ս եղավ, որ անցած տարի աշխատանքային օրերն ավելացրեցիք, հիմա հակառակն եք անում, աշխատաժամանակն եք կրճատում, նույն ազդեցություն է ունենալու, ի՞նչ տարբերություն»,-ասաց վերլուծաբանը։
Հնարավո՞ր է՝ առաջարկվող փոփոխություններն ընտրություններին ընդառաջ արվում են մարդկանց սիրտը շահելու համար։ Հարցին ի պատասխան Գ. Մակարյանը նշեց.
«Եթե պարզվի, որ ներկայացված հիմնավորումները ճշգիրտ հաշվարկված չեն, ապա միակ բանը, որ մնում է կարծել, սիրաշահելն է։ Հիմա ժամկետանց վարկ ունեցող 161 հազար մարդու թույլ են տալիս, որ եկամտահարը վճարեն պարտքերի մարման համար, սա էլ է սիրաշահել։ Դեպքեր էլ կան, որ մարդը մարդուն է պարտք, բիզնեսը բիզնեսին է պարտք, բիզնեսն աշխատողին է պարտք, այս դեպքերը կառավարությունը չի քննարկել, ընտրել է 161 հազարին, իսկ ովքե՞ր են նրանք։ Նրանք վարկեր են վերցրել, ստացվում է, որ պետբյուջեի հաշվին օգնում են բանկերին, առանց հարկատուներին հարցնելու՝ համաձա՞յն են, որ իրենց գումարներն ուղղեն այս ծրագրին։ Դա որևէ մեկի, ասոցիացինաերի, բիզնեսի, կազմակերպությունների հետ չի քննարկվել, ինչը կարող է բերել համատարած պրոբլեմի, կրկնում եմ, համատարած պրոբլեմի։ Դրա համար վերլուծությունները, հիմնավորումները պետք է հրապարակվեն, որպեսզի թափանցիկություն ապահովեն»։
Լրահոս
Տեսանյութեր
Սուրեն Սարգսյան. Ստորագրված փաստաթղթով ԱՄՆ-ն անվտանգության երաշխիքներ չի տրամադրում Հայաստանին
