Ձեր վստահելի աղբյուրը

Նիկոլ Փաշինյանը դեկտեմբերի 5-ի կառավարության նիստում աչքալուսանք տվեց, թե ՊԵԿ-ից իրեն զեկուցել են, որ օրենսդրական նորմը սեպտեմբեր ամսին ուժի մեջ մտնելուց հետո երեք ամսում տաքսու վարորդները 23 մլն ՀԴՄ կտրոն են գեներացրել։ Նա նաև հայտնեց, թե այդ թիվն աճման տենդենց ունի։

Ավելի ուշ Փաշինյանը Ֆեյսբուքի իր էջում շնորհակալություն հայտնեց տաքսի վարող քաղաքացիներին՝ գրելով. «Սեպտեմբերից նոյեմբեր տաքսի վարող մեր քաղաքացիները գեներացրել են 22 միլիոն 900 հազար հատ ՀԴՄ կտրոն՝ այսպիսով հայտարարագրելով 26.9 միլիոն դրամի հասույթ։ Տաքսիներում ՀԴՄ գեներացնելու կարգավորումը ուժի մեջ մտավ սեպտեմբերից։ Շնորհակալ եմ, տաքսի վարող սիրելի քաղաքացիներ»:

Panorama.am-ը գրությամբ դիմեց ՊԵԿ-ին տաքսու վարորդների համար էլեկտրոնային ՀԴՄ կտրոնների գեներացման պարտադիր նորմի ուժի մեջ մտնելուց հետո ընդհանոր վիճակագրական տվյալներ ստանալու համար։

ՊԵԿ-ի պատասխանից պարզվեց, որ էլեկտրոնային կտրոնների քանակն ամենևին աճող տենդենց չունի, ինչպես Փաշինյանն էր վստահեցնում։ Սեպտեմբերին գեներցվել էր 7.411.809 կտրոն, հոկտեմբերին՝ 7.873.227, իսկ ահա նոյեմբերին գեներացված կտորնների թիվը նվազել էր մինչև 7.664.654-ի։

ՊԵԿ պաշտոնական գրությունից պարզվում է, որ նոյեմբերի դրությամբ հարկային էլեկտրոնային հարթակում հաշվառված է 43.928 տաքսու վարորդ, որոնց 99%-ը տաքսի ծառայություն մատուցող խոշոր ընկերությունների վարորդներն են և ընդամենը 103 անհատ տաքսի վարորդներ են հաշվառվել էլեկրոնային հարթակում։ Ակնհայտ է,որ այդ թիվը հեռու է իրականությունից, անհատ տաքսու վարորդները տարբեր հաշվարկներով Երևանում հասնում է մինչև 10 հազարի, ողջ Հայաստանում այդ թիվն անհամեմատ ավելի մեծ է։ Նշենք, որ նոյեմբերին բոլոր տաքսու վարորդները գեներացրել են 7.664. 654 կտրոն, որից անհատ տաքսու վարորդները՝ ընդամենը 3.887 կտրոն։ Արձանագրենք, որ տաքսի ծառայությունների էլեկտրոնային կտրոնները ավտոմատ են գեներացվում, քանի որ պատվերները էլեկտրոնային եղանակով է արվում և այդտեղ ստվերը նվազագույնի է հասցված, իսկ ահա անհատ տաքսու վարորդները կամովի են ՀԴՄ կտրոնը էլեկտրոնային հարթակում գեներացնում։ Ստացվում է, որ անհատ տաքսի վարողների հիմնական մասը չի գրանցվել էլեկտրոնային հարկման հարթակում, հաշվառվածներն էլ ակնհայտ քիչ ՀԴՄ-ներ են գեներացնում։

Հատկանշական է, որ երեք ամիսների ընթացքում բոլոր տաքսու վարորդները գեներացրել ենմոտ 23 մլրդ դրամ, իսկ  անհատ տաքսու վարորդներն ընդամենը 103 մլն դրամ, որը սական կարող է հասնել մինչև 200 մլն՝ հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ նոյեմբերի համար նրանց գեներացրած բոլոր ՀԴՄ-ները էլեկտրոնային հարթակում կամփոփվեն միայն տարեվերջին և ներկայում առկա 4 մլն դրամը կավելանա մոտ 90 մլն դրամով։ ՊԵԿ-ից նաև հայտնել են, որ ուղևորափոխադրումն առանց էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի կամ դրա կիրառության կանոնների խախտմամբ իրականացնելու դեպքում գանձվում է տուգանք՝ յուրաքանչյուր դեպքի համար 200 հազար դրամի չափով և վստահեցրել, որ տաքսի ծառայություն մատուցողների կողմից էլեկտրոնային ՀԴՄ կտրոններ չգեներացնելու դեպքեր չեն արձանագրվել:

ՊԵԿ-ից ներկայացված պատասխան գրության մեջ ասվում է. «Տեղեկացնում եմ, որ «Ավտոմոբիլային տրանսպորտի մասին» ՀՀ օրենքի`

- 4-րդ հոդվածի համաձայն՝ մարդատար-տաքսի ավտոմոբիլը թեթև մարդատար ավտոմոբիլն է, որի միջոցով, ՀՀ օրենսդրությանը համապատասխան, իրականացվում է սպասարկման ծառայությունների մատուցում,

- 17-րդ հոդվածի համաձայն՝ մասնավորապես՝ մարդատար-տաքսի ավտոմոբիլներով ուղևորափոխադրումներ կարող են իրականացնել այն կազմակերպությունները, անհատ ձեռնարկատերերը կամ ֆիզիկական անձինք, որոնք միացել են հարկային մարմնի էլեկտրոնային համակարգին և ամեն պատվերի իրականացման դեպքում տրամադրում են պատվիրատուին պատվերի վճարման էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի էլեկտրոնային կտրոն (բացառությամբ էլեկտրոնային հարթակով ուղևորափոխադրման ծառայության միջոցով ուղևորափոխադրումների)։

ՀՀ հարկային օրենսգրքի`

- 380.1-ին հոդվածի 1․1-ին մասի համաձայն՝ էլեկտրոնային հարթակով ուղևորափոխադրման ծառայություն մատուցող կազմակերպությունների կամ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից պատվերների ձևակերպման և ուղևորափոխադրումների, ինչպես նաև կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի կամ ֆիզիկական անձանց կողմից մարդատար տաքսի ավտոմոբիլներով ուղևորափոխադրումների իրականացման դեպքում էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի կիրառությունը պարտադիր է,

-408-րդ հոդվածի 7-րդ մասի համաձայն՝ հարկային ստուգումների ընթացքում և (կամ) «Օպերատիվ-հետախուզական գործունեության մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքով սահմանված կարգով իրականացվող օպերատիվ-հետախուզական միջոցառումների արդյունքում հայտնաբերված` «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 19.7-րդ և 19.8-րդ հոդվածներով սահմանված գործունեության տեսակներն առանց արտոնագրի իրականացնելու դեպքում գանձվում է տուգանք 500 հազար դրամի չափով: Նույն մասի կիրառության իմաստով՝ «Պետական տուրքի մասին» Հայաստանի Հանրապետության օրենքի 19.7-րդ և 19.8-րդ հոդվածներով սահմանված գործունեության տեսակների՝ առանց արտոնագրի իրականացում է համարվում նաև պետական տուրքի գումարը նույն հոդվածներով սահմանված չափից պակաս հաշվարկելը: Նույն մասի կիրառության իմաստով՝ պետական տուրքի գումարը սահմանված չափից պակաս հաշվարկել է համարվում նաև ուղևորափոխադրումն առանց էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի կամ դրա կիրառության կանոնների խախտմամբ իրականացնելը, երբ յուրաքանչյուր դեպքի համար գանձվում է տուգանք 200 հազար դրամի չափով:

ՀՀ կառավարության 03.12.2020թ․ N 1976-Ն որոշման N 9 հավելվածով սահմանված են էլեկտրոնային հարթակով ուղևորափոխադրումների, կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի կամ ֆիզիկական անձանց կողմից մարդատար տաքսի ավտոմոբիլներով ուղևորափոխադրումների իրականացման դեպքում էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենաների կիրառության կանոնները։ Նշված հավելվածի՝

- 6-րդ կետի համաձայն՝ էլեկտրոնային հարթակով ուղևորափոխադրման ծառայություն մատուցող կազմակերպությունների կամ անհատ ձեռնարկատերերի կողմից պատվերների ձևակերպման և ուղևորափոխադրումների, ինչպես նաև կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի կամ ֆիզիկական անձանց կողմից մարդատար տաքսի ավտոմոբիլներով ուղևորափոխադրումների
իրականացման դեպքում էլեկտրոնային ՀԴՄ-ն հնարավորություն է ընձեռում գեներացնել էլեկտրոնային ՀԴՄ-ի էլեկտրոնային կտրոն, որը պետք է պարունակի նույն կետում նշված տեղեկությունները (տվյալները),

- 9-րդ կետի համաձայն՝ օրենսգրքով սահմանված պատասխանատվություն կիրառելու առումով՝ նույն հավելվածին համապատասխան ուղևորափոխադրումների իրականացման դեպքում՝ էլեկտրոնային ՀԴՄ-ի կիրառության կանոնների խախտում է դիտվում՝

1) էլեկտրոնային ՀԴՄ-ի էլեկտրոնային կտրոն չգեներացնելը.

2) ստացված ծառայության արժեքը չմուտքագրելը կամ այդ արժեքից ցածր արժեք մուտքագրելը.

3) էլեկտրոնային ՀԴՄ կտրոնի վրա նույն հավելվածի 6-րդ կետում նշված որևէ տեղեկության բացակայությունը։

«Ավտոմոբիլային տրանսպորտի մասին» օրենքին համապատասխան մարդատար-տաքսի ավտոմոբիլներով ուղևորափոխադրումների իրականացման դեպքում կազմակերպությունների, անհատ ձեռնարկատերերի կամ ֆիզիկական անձանց կողմից էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի կիրառությունը պարտադիր է։ Ընդ որում, ուղևորափոխադրումն առանց էլեկտրոնային հսկիչ դրամարկղային մեքենայի կամ դրա կիրառության կանոնների խախտմամբ իրականացնելու դեպքում գանձվում է տուգանք՝ յուրաքանչյուր դեպքի համար 200 հազար դրամի չափով:

Հայտնում եմ նաև, որ տաքսի ծառայություն մատուցողների կողմից էլեկտրոնային ՀԴՄ կտրոններ չգեներացնելու դեպքեր չեն արձանագրվել»: