Ձեր վստահելի աղբյուրը

«Ամուլսարի ծրագիրը նախատեսում էին իրականացնել 2005թ․-ից: Այս 20 տարվա ընթացքում տարբեր տեսակի թղթեր են ստորագրվել, ինչպես նաև բազմաթիվ նախագահներ, վարչապետեր և այլ պաշտոնյաներ, նաև այդ ընկերության տարբեր տնօրեններ հայտարարել են, որ Ամուլսարի հանքը շահագործվելու է և ոսկին արդյունահանելու են։ Ինչպես տեսնում եք՝ 20 տարի է ոչինչ չի արվել, գործը դրան չի հասնում։ Հիմա էլ չի հասնի, քանի որ այդ ծրագիրն անիրագործելի ծրագիր է»,- Panorama.am-ի հետ զրույցում, անդրադառնալով «Լիդիան Արմենիա» ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի 12,5 տոկոսը ՀՀ կառավարությանը փոխանցելու գործընթացին, ասաց աշխարհագրագետ Լևոն Գալստյանը։

Նշենք, որ այսօր ՀՀ Էկոնոմիկայի նախարարությունը հաղորդագրություն է տարածել՝ տեղեկացնելով որ «Լիդիան Արմենիա» ՓԲԸ-ի բաժնետոմսերի 12,5 տոկոսը փոխանցվեցին ՀՀ կառավարությանը։ Գերատեսչության հաղորդագրության մեջ նշված է, որ պրոյեկտով արդեն իսկ իրականացվել է 500 մլն ԱՄՆ դոլարի ներդրում, նախատեսվում է ևս 250 մլն դոլարի ներդրում իրականացնել։ Ամուլսարի հանքի շինարարական աշխատանքները կսկսվեն առաջիկա եռամսյակում, իսկ բուն շահագործումը նախատեսվում է 2025 թվականի չորրորդ եռամսյակում:

Աշխարհագրագետի խոսքով՝  էկոլոգիական ռիսկերի մասին բազմիցս խոսվել է, ինչ վերաբերում է կոնկրետ այս գործարքին, ապա նրա համոզմամբ, Կառավարությունը գնացել է անհասկանալի քայլի՝ ծրագրի բոլոր ռիսկերը վերցնելով իր վրա։

«Կառավարությունը հայտարարում է,թե երաշխիքներ կտրամադրի, որպեսզի  բանկերը գումար տրամադրեն ծրագիրն իրականացնելու համար։ Պարզ է, որ ոչ մի տեղից ընկերությունը չի կարողանում փող հայթհայթել,որովհետև 20 տարվա ընթացքում այնքան մարդիկ և կազմակերպություններ են փող կորցրել այդ ծրագրի համար,որ ոչ ոք հիմա չի ցանկանում ֆինանսավորել։ Այժմ Կառավարությունը մտադիր է երաշխավոր կանգնել, որ  կազմակերպությունը կարողանա վարկով փող հայթհայթել և սկսել ծրագիրը։ Ասում են՝ 500 մլն դոլար ներդրվել է, հիմա էլ 250 մլն է անհրաժեշտ շահագործման փուլին անցնելու համար, բայց ոչ ոք չի ասում՝ էդ 500 մլն դոլարը որտե՞ղ են ներդրել, որ մինչև հիմա գործողությունները չեն ավարտել»,- նշեց մեր զրուցակիցը։

Լևոն Գալստյանը հիշեցրեց, որ  2018թ․-ի գարնանն արդեն պետք է հանքը շահագործվեր։ Նա նկատեց, որ այն ժամանակ շահագործմանը պատրաստ հանքի համար հիմա ևս 250 մլն դոլար է պետք, որպեսզի հասնի շահագործման փուլին։

«Պատկերացնո՞ւմ եք,թե ինչ ֆինանսական ռիսկերի տակ է մտնում պետությունը։ Սա հերթական հիմարագույն որոշումն է։ Այս որոշմամբ կառավարությունը մեզ՝ ՀՀ բոլոր քաղաքացիներին է դնում ռիսկի տակ՝ ոչ միայն էկոլոգիական, այլև ֆինանսական, որոնք կարող են առաջանալ այս որոշման հետևանքով։ Այսինքն՝ բնապահպանական ու սոցիալական ռիսկերին ավելանում են նաև ֆինանսական ռիսկերը, որը պետությունն ուզում է դնել ՀՀ քաղաքացիների «վզին»»,- ասաց աշխարհագրագետը։

Ամեն դեպքում, երկար տարիներ այս նախագծի դեմ պայքարող մասնագետը վստահ է, որ Ամուլսարի հանքը չի շահագործվելու, քանի որ եղել են շահագործումն սկսելու համար «նպաստավոր» տարիներ, օրինակ՝ 2016-17 թթ․-ին, բայց այդպես էլ չեն շահագործել։

Ինչ վերաբերում է վերջերս  ՀՀ վարչական դատարանի կայացրած վճռին, որով 9 տարի տևած դատական գործընթացից հետո մեծամասամբ բավարարվել է Ամուլսարում ոսկու հանք շահագործելու ծրագրի վերաբերյալ ՀՀ քաղաքացիների բողոքը , ապա Լևոն Գալստյանի գնահատմամբ, վճռով ապացուցվեց այն, ինչ ասվում էր տարիներ շարունակ՝ Ամուլսարի ծրագրի համար իրականացված ՇՄԱԳ փորձաքննությունը ձևական բնույթ է կրել։

«ՀՀ-ում բնապահպանական փորձաքննությունը ձևական բնույթ կրող պրոցես է եղել, հիմա էլ նույն ձև է։ ՀՀ օրենքին համապատասխան  փորձաքննություն չի իրականացվել, դատարանը հենց  սա է ֆիքսել։ Պետությունը, սակայն, վերլուծելու կամ արձագանքելու կարիք չի զգում, ինչն ապացուցում է  պետական մարմինների չգոյության մասին»,- հավելեց նա։