Ձեր վստահելի աղբյուրը

21-րդ դարում հանրային առողջության ոլորտը կանգնած է մի շարք գլոբալ մարտահրավերների առջև, որոնք պահանջում են բազմաոլորտային մոտեցումներ և միջազգային համագործակցություն։

ԵՊԲՀ առողջապահական ծրագրերի ազգային «Հերացի» գիտահետազոտական կենտրոնը ներկայացրել է հիմնական մարտահրավերները․

«1. Վարակիչ հիվանդություններ
• COVID-19 և ապագա համաճարակներ. Պանդեմիան ցույց տվեց գլոբալ համակարգերի խոցելիությունը։ Պատրաստվածության, արագ արձագանքման և պատվաստանյութերի հասանելիության բարելավումը առաջնային է։
• Հակաբիոտիկների նկատմամբ կայունություն (AMR). Հակամանրէային դեղերի չարաշահումը հանգեցնում է մանրէների հանդուրժողականության մեծացման։
• Հին և նոր վարակիչ հիվանդություններ. Մալարիա, տուբերկուլոզ և ՄԻԱՎ/ՁԻԱՀ, ինչպես նաև նոր վարակների ի հայտ գալը։

2. Ոչ վարակիչ հիվանդություններ (NCDs)
• Սրտանոթային հիվանդություններ, շաքարախտ, քաղցկեղ և շնչառական հիվանդություններ, որոնք հիմնականում կապված են ապրելակերպի փոփոխությունների, նստակյաց կյանքի և սխալ սննդակարգի հետ։
• Հոգեկան առողջություն. Դեպրեսիայի, անհանգստության և ինքնասպանությունների աճը պահանջում է նոր մեխանիզմներ։

3. Կլիմայի փոփոխության ազդեցությունը
• Կլիմայի փոփոխությունը նպաստում է ջերմային ալիքներին, ջրհեղեղներին և անբարենպաստ օդային պայմաններին, որոնք խաթարում են համայնքների առողջությունը։
• Հիվանդությունների փոխանցման դինամիկայի փոփոխություն՝ վեկտորային հիվանդությունների (օր.՝ դենգե, մալարիա) տարածում նոր տարածաշրջաններում։

4. Սննդային անվտանգության և թերսնման խնդիրներ
• Աճող բնակչության համար առողջարար և մատչելի սննդի ապահովումը։
• Ճարպակալման և թերսնման համատեղ աճը՝ հատկապես ցածր և միջին եկամտով երկրներում։

5. Առողջապահական համակարգերի թուլությունը
• Անհավասարություն առողջապահական ծառայությունների հասանելիության մեջ։
• Մարդկային ռեսուրսների պակաս, տեխնոլոգիական ներդրումների նվազում և ֆինանսական սահմանափակումներ։

6. Միգրացիա և առողջություն
• Միգրացիոն հոսքերը, պատերազմներն ու տնտեսական ճգնաժամերը բերում են առողջապահական խնդիրների՝ վարակիչ հիվանդությունների տարածումից մինչև հոգեբանական տրավմաներ։

7. Տեխնոլոգիաներ և տվյալների կառավարում
• Առողջապահական նորարարությունների (արհեստական բանականություն, հեռավար բժշկություն) կիրառման դժվարություններ։
• Անձնական տվյալների պաշտպանություն և էթիկական հարցեր։

8. Գլոբալ առողջության ֆինանսավորում և քաղաքականություն
• Առողջապահության ֆինանսավորման անբավարարություն։
• Միջազգային համագործակցության և կառավարման համակարգերի ուժեղացման անհրաժեշտություն՝ համաճարակներին արձագանքելու համար։
Լուծումներ
• Համաշխարհային համագործակցության ամրապնդում։
• Առողջապահական համակարգերի արդիականացում։
• Հանրային առողջության կրթության բարձրացում։
• Կանխարգելիչ միջոցառումների առաջնահերթություն։

Այս մարտահրավերները պահանջում են համապարփակ և երկարաժամկետ ռազմավարություններ՝ գլոբալ հանրային առողջությունը պահպանելու համար»։