Ձեր վստահելի աղբյուրը

ՀՀ բանկերից մեկի նախկին աշխատակից, ներկայում Կապանի լեռնահարստացման կոմբինատի աշխատակից Դավիթ Բաղդասարյանը գրում է.

«ՀՀ ԿԲ-ն մի ահասարսուռ լուր է տարածել, որը ըստ ամենայնի լայն զանգվածների ուշադրությունից վրիպելու է, թեպետ թիրախում հենց այդ զանգվածներն են:

Կենտրոնական Բանկը փորձելու է զսպել սպառողական վարկերի տրամադրումը: Պատճառը սակայն շատ ավելի խորն է,  քան այն հիմնավորումը, որ ԿԲ-ն է փորձում հրամցնել: ԿԲ-ն պնդում է, որ բանկերը շատ են սպառողական վարկ տալիս, և որ դա ռիսկեր է առաջացնում, որոնք պետք է զսպվեն:

Իրականում խնդիրը նրանում է, որ ահռելի ռիսկերը տարիներ առաջ էին առաջացել, ու քանի որ ԿԲ-ն դա չէր զսպել` իրավիճակը արդեն դուրս ա գալիս վերհսկողությունից:

Իրական խնդիրը հիպոթեկի շուկայում է: Բանկերը` պետության հրահրմամբ և սուբսիդավորմամբ, իշխանությունների զուտ քաղաքական նպատակները սպասարկելով, ահռելի քանակի հիպոտեկ են բաժանել: Որոշ բանկերում հիպոտեկն ու դրա շինարարությունը բոլոր վարկերի 50% և ավելին են կազմում: Խոշորագույն բանկերում այդ ցուցանիշը 30%-ից ավել է: Քանի որ տնտեսությունը մահացած վիճակում է, մարդիկ ոչ միայն տներ չեն կարող գնել, այլ գնված տների վարկերը չեն կարողանում փակել: Բանկերն էլ սեփական ագահությունից գոյացած պրոբլեմները մարսելու համար, արդեն իսկ անվճարունակ վարկառուին ևս մեկ, բայց արդեն սպառողական վարկ են տալիս, որ ևս մի քանի ամիս հիպոթեկի վարկը կարողանան  մարել: Թե ինչ կլինի մի քանի ամիս հետո ոչ մեկ չի մտածում: Բոլորը այսօրվա օրով են ապրում, երկրի ղեկավարից սկսած:

Հասկանու՞մ եք, մարդիկ չեն կարում հիպոթեկ փակել, բանկերը էդ մարդկանց ևս մի վարկ են տալիս, որ էն հինը փակեն: Արդյունքում մարդը ստանում է վարկային բեռ, որի տակից ձև չունի դուրս գալ:
Անշարժ գույքի շուկան փլուզվում է, նույնիսկ վճարունակ մասսան հրաժարվելու է իր հիպոթեկը փակել , քանի որ իրենց այդ գներով էդ վերցրած տունը պետք չի, բանկերը լիկվիդայնության լուրջ խնդիր են ունենալու: Սա քողարկելու համար պետությունը ներքին և արտաքին պարտք է վերցնում (ԿՊԿ-ն 10,5% է արդեն), էդ վերցրած փողն էլ տալիս է բանկերին 6,75%-ով , որ մի քանի ամիս էլ ձգեն մինչև տենան ինչա լինում... խաղաղության խաչմերուկ, ԵՄ անդամակցություն, Մարսի կոլոնիզացիա... չգիտեմ ինչ պիտի լինի որ իրավիճակից դուրս գան:

Բոլորը հասկանում են որ վիճակը սարսափելի ա ու ոչ մեկ բան չի անում: Ու չեն անելու ընդհուպ մինչև մարդիկ իրենց կյանքի խնայողությունները կորցնեն, ավանդները փոշիանան,  ինչա թե Նիկոլը ուզում էր աճի թվեր ցույց տար...