Փորձագետներ. Եվրամիությունը կարևորում է Հայաստանի հետ հարաբերությունների խորացումը
Օրերս հայտնի դարձավ, որ Եվրամիությունը «Արևելյան գործընկերության ինտեգրում և համագործակցություն» ծրագրի շրջանակում Հայաստանին 25 մլն եվրո ֆինանսական օժանդակություն է հատկացնելու: Եվ ահա այսօր, մոտ մեկ շաբաթ անց Եվրամիությունը որոշել է «Եվրոպական հարևանության քաղաքականության» շրջանակում Հայաստանին հատկացնել լրացուցիչ 41մլն եվրո:
Աջակցության առաջին փաթեթը ուղղվելու է կոռուպցիայի դեմ պայքարին և քաղծառայության ոլորտում բարեփոխումներին: Իսկ 41մլն եվրոն՝ կոչված է աջակցելու Հայաստանում քաղաքացիական հասարակությանը, տարածաշրջանային զարգացմանը և գյուղատնտեսությանը: Եվրոպական հանձնաժողովի հաղորդագրություններում ասվում է, որ ընդլայնվել է քաղաքացիական հասարակությանն ուղղակիորեն տրվող աջակցությունը:
Հատկանշական է, որ նախորդ տարի «Արևելյան գործընկերության ինտեգրում և համագործակցություն» ծրագրի շրջանակում շրջանակում Եվրամիությունը Հայաստանին հատկացրել է 15մլն եվրո ֆինանսական աջակցություն, որն ուղղվել է արդարադատության և կրթության ոլորտում բարեփոխումներին: Այդ ժամանակ դեռ շարունակվում էին ԵՄ հետ Ասոցացման համաձայնագրի նախաստորագրման բանակցությունները, և ոչինչ չէր վկայում, որ Հայաստանը մեկ տարի անց որոշում կկայացնի միանալ Մաքսային միությանը: ՄՄ-ին միանալու որոշումից հետո ԵՄ-ն ոչ միայն չի կրճատում, այլև, հակառակը, կրկնապատկում է իր աջակցությունը:
Համեմատության համար նշենք, որ ԵՄ-ն նույն ծրագրի շրջանակում 27 մլն եվրո աջակցություն է տրամադրելու Վրաստանին, որը նախաստորագրել է Ասոցացման համաձայնագիրը, ավելին՝ մշտապես հայտարարել ԵՄ-ին անդամակցելու իր ցանկության մասին:
Ինչպես երևում է, աջակցության ծավալը գրեթե նույնն է: Իսկ «Եվրոպական հարևանության քաղաքականության» շրջանակում Եվրամիությունը 2011-2013թթ.-ի համար Հայաստանին հատկացրել է ընդհանուր 157մլն եվրո: Բացի այդ, դեկտեմբերի 6-ին Եվրոպական ներդրումային բանկը որոշել է 60 մլն եվրո վարկ տրամադրել Հայաստանին` Հյուսիս-Հարավ մայրուղու շինարարության նպատակով: Այդ վարկը տրամադրելու որոշման մեջ ընդգծվել է մայրուղու տարածաշրջանային նշանակությունը:
Դեկտեմբերի 9-ին Բրյուսելում ՀՀ ԱԳ նախարար Էդվարդ Նալբանդյանի հետ հանդիպումից հետո ԵՄ հանձնակատար Շտեֆան Ֆյուլեն ողջունել է Հայաստանի հանձնառությունը՝ շարունակել ԵՄ հետ համագործակցությունը և բարեփոխումների հարցում գրանցած առաջընթացը: Նա ընդգծել է, որ ԵՄ-ն ցանկանում է Հայաստանի հետ ունենալ սերտ հարաբերություններ և պահպանելով արդեն իսկ ձեռք բերվածը` թարմացնել համագործակցությունը:
«Հայաստանը կարող է քաղաքական, տնտեսական և սոցիալական բարեփոխումների համար ապավինել Եվրամիության շարունակական աջակցությանը»,- ասել է Շ. Ֆյուլեն:
Ավելի վաղ ՀՀ արտգործնախարար Էդվարդ Նալբանդյանը, խոսելով Եվրամիություն - Հայաստան հարաբերությունների զարգացման մասին, նշել է, որ Հայաստանը շարունակում է հավատարիմ մնալ այն ընդհանուր արժեքներին, որոնք կազմում են Եվրամիության հետ Հայաստանի հարաբերությունների հիմքը:
«Հայաստանը ցանկանում է զարգացնել Եվրամիության հետ գործընկերությունը բոլոր հնարավոր ոլորտներում, որքանով որ ԵՄ-ի համար դա ընդունելի կլինի և որը չի հակասի Մաքսային միությանը Հայաստանի անդամակցությանը»,- ասել է Է. Նալբանդյանը:
Նշենք, որ Մաքսային միությանը միանալու որոշումից հետո բազմիցս տեսակետներ էին հնչում, որ Հայաստանը կորցրեց Եվրամիության վստահությունը և կզրկվի նրա աջակցությունից, բարեփոխումները շարունակելու հնարավորությունից: Սակայն փորձագետները վստահեցնում են, որ ԵՄ կողմից շարունակական աջակությունը վկայում է հակառակի մասին:
Panorama.am-ի հետ զրույցում «Եվրոպական ինտեգրացիա» ՀԿ նախագահ, փորձագետ Կարեն Բեքարյանը ասաց, որ զարմանալի ոչինչ չի տեսնում նրանում, որ ԵՄ-ն շարունակում է «Արևելյան գործընկերության» ծրագրի շրջանակում իր քաղաքականությունը՝ չնայած, որ Վիլնյուսի գագաթաժողովում Հայաստանը չնախաստորագրեց ասոցացման համաձայնագիրը:
«Կան գործընթացներ, որոնք միայն իրավիճակից ելնող չեն, այլ ավելի խորքային են ու երկարաժամկետ: Բազմիցս կրկնվել է, որ Եվրամիության հետ Հայաստանի ունեցած արդյունքը և ասոցացման համաձայնագրի նախաստորագրմանը պատրաստ լինելը նշանակում էր բարեփոխումների այնպիսի տեմպ և արդյունք, որ հենց այնպես չի կարող վերանալ: Այդ արդյունքի հիման վրա եվրաինտեգրման գործընթացը շարունակվելու է և ավելի խորացվելու»,- համոզմունք հայտնեց Կ. Բեքարյանը:
Նրա խոսքով, Հայաստանի և ԵՄ-ի միջև նոր պայմանագիրն ամենայն հավանականությամբ պատրաստ կլինի 2014թ-ի փետրվար-մարտ ամիսներին, երբ կհանդարտվեն Վիլնյուսի գագաթաժողովի կրքերը, Ուկրաինայի հետ կապված իրադարձությունները և այլն:
«Դա կլինի ասոցացման համաձայնագիր, թե, օրինակ, ռազմավարական համագործակցության համաձայնագիր, անունը էական չէ, էական է, որ Հայաստանի եվրաինտեգրման գործընթացը բովանդակային շարունակություն կունենա»,- եզրափակեց փորձագետը:
Քաղաքագետ Ալեն Ղևոնդյանը համակարծիք է, որ Հայաստանի և ԵՄ միջև հարաբերությունները կունենան իրենց տրամաբանական զարգացումը: Նրա խոսքով՝ Եվրամիության կողմից հատկացվող աջակցությունը վկայում է, որ ԵՄ-ն կարևորում է Հայաստանի հետ հարաբերությունների խորացումը, արդեն իրականացված բարեփոխումների շարունակությունը և որ ԵՄ-ի համար ընկալելի է Մաքսային միությանը միանալու Հայաստանի որոշումը:
«Սա ցույց է տալիս, որ մի կողմից Հայաստանին հաջողվել է պահպանել Եվրամիության հետ հարաբերությունների մակարդակը, մյուս կողմից, որ ԵՄ-ն պատրաստակամ է շարունակել բարեփոխումների գործընթացի շուրջ համագործակցությունը Հայաստանի կառավարության հետ, ինչպես նաև ակտիվացնել տարբեր ծրագրերի շուրջ առկա համագործակցությունը քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների հետ»,- ասաց Ա. Ղևոնդյանը:
Տիգրան Խաչատրյան
Լրահոս
Տեսանյութեր
Եթե Ադրբեջանը վստահ է, ինչո՞ւ է դատական գործընթացները դադարեցնելու մասին գաղափար առաջ քաշում
