Տարածաշրջան 17:10 07/06/2014

Իրանի նախագահը 18 տարվա ընդմիջումից հետո մեկնում է Թուրքիա. Ի՞նչ խնդիրներ կան օրակարգում

Իրանի նախագահի պաշտոնական կայքի հաղորդմամբ՝ Հասան Ռոհանին հունիսի 9-ին երկօրյա պաշտոնական այցով կմեկնի Թուրքիա: 1996թ. Հաշեմի Ռաֆսանջանիի այցից հետո սա Իրանի նախագահի առաջին այցն է Անկարա: Անցած տարիներին թե՛ Մոհամմադ Խաթամիի և թե՛ Մահմուդ Ահմադինեժադի՝ Թուրքիա նախատեսված այցերը տարբեր պատճառներով չեղյալ են հայտարարվել:

Թուրք-իրանական հարաբերություններն անցնող տարիների ընթացքում՝ կապված երկկողմ և տարածաշրջանային խնդիրների հետ, մշտապես գտնվել են հեղհեղուկ վիճակում, երբեմն նկատվել է հարաբերությունների բարելավում, իսկ երբեմն դրանք այն աստիճանի են սրվել, որ նույնիսկ ռազմական հարձակման վտանգ էր հասունանում:

Անդրադառնալով Ռոհանիի այցին՝ նկատենք, որ Իրանի նոր իշխանությունների արտաքին քաղաքականության օրակարգում անմիջական հարևանների հետ հարաբերությունների կարգավորումն է: Այդ պատճառով է, որ այդ երկրի նախագահն ու արտգործնախարարը նախատեսում են այցելել այն հարևան երկրներ (Ադրբեջան, Թուրքիա, Սաուդյան Արաբիա, Արաբական Միացյալ Էմիրություններ), որոնց հետ Իրանն Ահմադինեժադի կառավարման տարիներին ունեցել է լարված հարաբերություններ:

Որո՞նք են այն խնդիրները, որոնց շուրջ Ռոհանին Անկարայում քննարկումներ կանցկացնի Թուրքիայի նախագահ Աբդոլլահ Գյուլի և վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի հետ:

Ա. Իրանական գազի արտահանման հարցը
Օրերս ԻԻՀ նավթի փոխնախարար Ալի Մաջեդին, անդրադառնալով իրանական գազը Եվրոպա արտահանելու ուղիներին, նշել էր, որ գազն արտահանելու երեք ճանապարհ կա, որոնցից մեկը Թուրքիան է:
Վերջին տարիներին Անկարան պաշտոնական մակարդակով բազմիցս դժգոհել է, որ Իրանը Թուրքիային բավականին թանկ գնով է գազ վաճառում՝ 1000 խմ-ի դիմաց 490 դոլար, և սա այն դեպքում, երբ Թուրքիան Ռուսաստանից գազը գնում է 425, իսկ Ադրբեջանից 335 դոլարով: Եթե Իրանի և Թուրքիայի միջև ապրանքաշրջանառության ծավալները 2012թ. կազմել են 21.8 միլիարդ դոլար, ապա 2013թ. նվազում է արձանագրվել՝ հասնելով 13.5 միլիարդի: Ներկայում Իրանն ու Թուրքիան գազի սակագնի հարցը վիճարկում են միջազգային դատարանում:

Բ. Սիրիական ճգնաժամ
Ինչպես հայտնի է, Ահմադինեժադի օրոք թուրք-իրանական հարաբերությունները խիստ լարվեցին՝ կապված սիրիական ճգնաժամի և Թուրքիայի տարածքում ՆԱՏՕ-ի ՀՀՊ համակարգերի տեղակայման հետ: Եթե Սիրիայի հարցը դեռևս մնում է Իրանի նոր իշխանությունների օրակարգում, ապա ՀՀՊ համակարգերի սպառնալիքը ժնևյան համաձայնությունից հետո նվազել է:
Թուրքիայի և Սաուդյան Արաբիայի հետ հարաբերությունները չվատթարացնելու նպատակով ներկայում Իրանի իշխանությունները, Բաշար ալ-Ասադին ցուցաբերվող բազմակողմանի օգնության հետ մեկտեղ, փորձում են զերծ մնալ Սիրիայի իշխանություններին հրապարակայնորեն աջակցելու քաղաքականությունից՝ խուսափելով ընդդիմադիր ահաբեկչական խմբավորումներին աջակցող երկրների հասցեին խիստ քննադատությունից:

Գ. Քրդական հարց
Թուրքիան պաշտոնապես Իրանին մեղադրում է Քուրդիստանի աշխատավորական կուսակցությանը (PKK) անդամներին աջակցելու մեջ: Հենց այդ պատճառով էր, որ Թուրքիայի Էրզրում քաղաքում նախատեսված Իրանի, Թուրքիայի և Ադրբեջանի ԱԳ նախարարների եռակողմ հանդիպման նախօրեին չեղյալ հայտարարվեց հանդիպումը: Իսկ ավելի ուշ, թուրք-սիրիական սահմանին «Պատրիոտ» հրթիռային համակարգերի տեղակայման պատճառով Մ. Ահմադինեժադը մերժեց Թուրքիայի վարչապետ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի՝ Անկարա այցելելու հրավերը:

Դ. Հարավային Կովկասին, մասնավորապես՝ ԼՂ հակամարտությանն առնչվող հարցեր
Վերջին շրջանում Հայաստան-Նախիջևան և ԼՂՀ-Ադրբեջան սահմանում Ադրբեջանի կողմից իրականացվող դիվերսիոն հետախուզական գործողությունները, որոնք ամենայն հավանականությամբ հրահրվում են հենց Թուրքիայի կողմից, չեն կարող չանհանգստացնել Թեհրանին:
Իրանը բազմիցս է հայտարարել, որ պատերազմի վերսկսումը սպառնում է իր ազգային շահերին: Բացի այդ, նկատելի է, որ վերջին շրջանում ակտիվացել է ԼՂ հակամարտության հարցում  և պարբերաբար հանդես է գալիս խնդրի կարգավորման գործում միջնորդական առաքելություն կատարելու առաջարկով և հայտարարում, թե խնդրի կարգավորմանն առնչվող մշակված նախագիծ ունի:

Ակնհայտ է, որ Ռոհանիի այցի ընթացքում կողմերը շեշտը կդնեն տնտեսական հարաբերությունները զարգացնելու վրա, սակայն, այդ ամենով հանդերձ Իրանն ու Թուրքիան կշարունակեն իրենց պայքարը տարածաշրջանում ազդեցության մեծացման նպատակով:

Ուկրաինայի հարցում ռուս-ամերիկյան լարված հարաբերությունների, Իրան-Արևմուտք հարաբերությունների կարգավորման, Միացյալ Նահանգների՝ տարածաշրջանում ակտիվանալու միտումների, Եվրասիական տնտեսական միության ստեղծման հետ կապված զարգացումների ֆոնին Իրանի և Թուրքիայի հարաբերություններում որոշակի խնդիրների վերաբերյալ մոտեցումների վերանայում տեղի կունենա:

Առաջիկա տարիներին թուրք-իրանական մրցակցությունը հատկապես նկատելի կլինի Հարավային Կովկասում և Միջին Ասիայում, որոնց հետ ինտեգրվելու նպատակով Իրանը բավականին հավակնոտ ծրագրեր է մշակել:

Արմեն Իսրայելյան, իրանագետ



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:11
ՀԱՊԿ-ի գործունեությանը մասնակցության սառեցման հարցում ՀՀ-ի դիրքորոշումը չի փոխվել. Անի Բադալյան
Ռուսաստանում Հայաստանի դեսպան Գուրգեն Արսենյանի մասնակցությունը ՀԱՊԿ երկրների դիվանագետների հետ ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հանդիպմանը չի...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Առաջիկա օրերին տեղումներ չեն լինի
Երևանում նոյեմբերի 14-ի ցերեկը, 15-ին, 16-ի գիշերը, 17-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 16-ի և 18-ի երեկոյան ժամերին, 19-ին...
Աղբյուր` Panorama.am
15:01
Կանացի կազմվածքի իդեալական համամասնությունները. Ուսումնասիրություն
Ուսումնասիրությունը ցույց է տվել անսպասելի արդյունքներ։ Գերմանական Կոնստանցի համալսարանի գիտնականները փորձարկել են այն տեսությունը, ըստ որի՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:39
ՔԿ-ում զինծառայողի մահվան փաստով գործ են հարուցել ինքնասպանության հասցնելու հոդվածով
Նոյեմբերի 13-ին՝ ժամը 09:20-ի սահմաններում, ՀՀ ՊՆ ՌՈ բաժնի կարգապահական վաշտում հայտնաբերվել է ՀՀ ՊՆ N զորամասի զինծառայող Նարեկ Խաչատուրի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:29
«Էրեբունի» արգելոց-թանգարանը դեռ տնօրեն չունի, հայտնի էլ չէ՝ երբ կունենա
Ուրարտագետ Միքայել Բադալյանն «Էրեբունի» արգելոց-թանգարանի տնօրենի պաշտոնից ազատվել է մայիսի 13-ից։ Լրացել էր նրա պաշտոնավարման...
Աղբյուր` Panorama.am
14:28
Մեքենան գլորվել է ձորը. կա տուժած
Տավուշի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն այսօր ժամը 10:01-ին  ահազանգ է ստացվել, որ Այգեձոր-Մեհրաբ...
Աղբյուր` Panorama.am
14:21
Պարզվում է, որ իրենց թիկնազորը և ՊՊԾ-ն շատ է, եղած-չեղած մարդու հետևից մարդ են դնում, որովհետև ընդդիմությունն ուզում է իրենց խփի. Գեղամ Մանուկյան
«Էս իշխանությունն անհավատալի տաղանդ ունի, հիմա պարզվում է, որ իրենց թիկնազորը և ՊՊԾ-ն շատ է, եղած-չեղած մարդու հետևից մարդ են դնում,...
Աղբյուր` Panorama.am
13:42
Ադրբեջանն առաջ է եկել, սահմանամերձ գյուղերի բնակիչները շատ դեպքերում հասանելիություն չունեն մաքուր ջրերին. Թեհմինե Ենոքյան
«Մենք բացահատել ենք, որ Վայոց ձորի, Գեղարքունիքի, Սյունիքի մարզերի հատվածներում սահմանամերձ գյուղերում առկա են ջրային խնդիրներ»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Եկել եմ սարսափելի եզրակացության, որ Անկախության հռչակագրի բովանդակությունը նրա մասին է, որ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ.Նիկոլ Փաշինյան
«Ուզում եք ասել, որ ՊՊԾ-ի ծախսերն ավելացե՞լ է, միանշանակ ավելացել է,հիմա ասեմ խի»,- խորհրդարանական ընդդիմությանը ԱԺ-ում դիմեց Նիկոլ...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Լիլիթ Թումանյան. Նազենին պաշտպանության կարիք չունի
Լրագրող Լիլիթ Թումանյանը, արձագանքելով Նազենի Հովհաննիսյանի մասին Նիկոլ Փաշինյանի կնոջ՝ Աննա Հակոբյանի գրառմանը, նշել  է. «Աննա...
Աղբյուր` Panorama.am
13:16
Ադրբեջանն Արցախում էթնիկ զտում իրականացնելուց հետո սկսել է տարածքի ազատումը հայկական հետքից. Արմինե Հայրապետյան
«Պատմամշակութային ժառանգության ոչնչացումով աղճատվում է  բնապատմական լանդշաֆտը»,-Երևանում կայացած «Ադրբեջանի ագրեսիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:10
Սիրանուշ Սահակյան. Խոշտանգումների դեմ պայքար մղող որևէ մեխանիզմ ի վիճակի չի եղել մուտք գործել ու տեսակցել Բաքվում գտնվող հայ գերիներին
«Պաշտոնապես հաստատված է՝ 23 հայեր այս պահին գտնվում են Բաքվում անազատության մեջ, նրանցից 5-ը գերեվարվել են 2020 թվականին, իսկ մնացյալ 18...
Աղբյուր` Panorama.am
12:46
Մեր բանակի սրբագործման մոտեցումը Երրորդ հանրապետության ընթացքում մեծագույն սխալն էր. Նիկոլ Փաշինյան
«Էն էլ ասեմ, որ բանակը, Պաշտպանության նախարարությունը մեր երկրի ամենամեծ հարկատուներից է»,-խորհրդարանում 2025 թվականի պետական...
Աղբյուր` Panorama.am
12:35
Ինչու է Ադրբեջանն այդքան շատ վախենում դատական գործընթացներից
«Ինչու է Ադրբեջանն այդքան շատ վախենում դատական գործընթացներից։ Որովհետև դատական գործընթացում ճշմարտությունը բացահայտվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:11
Քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր՝ Հովիկ Աղազարյա՛ն, դու ջանդ յուղի. Արթուր Խաչատրյան
«Բայց ինչ որ արեց պարոն Ռուբինյանը, արդեն անգերազանցելի է, գիտեք ինչու հիշեց Նաիրի Հունանյանին՝ ասելով «նախկին դաշնակցական»,...
Աղբյուր` Panorama.am
12:10
Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում
«Ինչո՞ւ ես Բաքվում չեմ։ Շատ պարզ է։ Մեր՝ բնապահպանների ու COP29-ի նպատակները շատ տարբեր են ու հակասում են այն իրականությանը, որը տեղի է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:01
Մինչև 2020-ի պատերազմն Արցախում ապրում էր 150 հազար հայ, այսօր՝ 13, ահա թե ինչ պետք է իմանալ Ադրբեջանի մասին. Ստեփանյան
«COP 29-ը Արցախի բռնազավթումից և էթնիկ զտում իրականացնելուց հետո Ադրբեջանում կազմակերպելն ամենավառ ապացույցն է այն ամենի, որ գործ ունենք...
Աղբյուր` Panorama.am
11:57
Գրետա Թունբերգը՝ «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» համաժողովին
Շվեդ բնապահպանական ակտիվիստ Գրետա Թունբերգն այսօր Երևանում մասնակցում է  «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների...
Աղբյուր` Panorama.am
11:41
ԱՆԻՖ-ի հետ կապված այդ գործողությունները մեզ համար են անընդունելի. Բաբկեն Թունյան
  «Պետական պարտքը ցույց է տալիս այդ պահին եղած պարտքի չափը: Այս 12 միլիարդ դոլարը, որ դուք նշում եք, մենք չենք զրոյից սարքել 12...
Աղբյուր` Panorama.am
11:36
Իրավաբան. Առնվազն յոթ կին ադրբեջանցիների կողմից ենթարկվել են խոշտանգման, այդ թվում գլխատումների
«COP29-ում Ադրբեջանը ոչ միայն  Greenwashing է անում, այլև peacewashing է անում՝ ցույց տալու, որ այն էթնիկ զտման ենթարկած...
Աղբյուր` Panorama.am
11:25
Հայաստանը շատ խոցելի է կլիմայի փոփոխության ազդեցությունների հանդեպ. Իրինա Ղափլանյան
«Հայաստանը շատ խոցելի է կլիմայի փոփոխության ազդեցությունների հանդեպ, արդեն 1.3 աստիճանի աճ ենք գրանցել ջերմաստիճանում, որն ամեն...
Աղբյուր` Panorama.am
11:05
ՈՒՂԻՂ. Մեկնարկեց «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» թեմայով համաժողովը
Երևանում մեկնարակել է «Ադրբեջանի ագրեսիայի ազդեցությունը մարդու իրավունքների և շրջակա միջավայրի պաշտպանության վրա» խորագրով...
Աղբյուր` Panorama.am
10:59
Ձեզ փաստացի ոչ փողոցում են ընդունում, ոչ էլ Աժ-ում եք ձեզ հարմարավետ զգում. Թունյանը՝ ընդդիմությանը
«2021 թվականից  մինչև այսօր դուք ինչո՞վ եք զբաղվել։ Հիշում եմ, որ դուք եկել եք սեփական օրակարգով ու ձեր խոստումը մեզ հեռացնելն էր,...
Աղբյուր` Panorama.am
10:55
Սիրելի քաղաքացիներ, շնորհավորում եմ, դուք ունեք աշխարհում ամենաթանկ վարձատրվող մշակույթի գործիչը՝ դաշնակահար նախագահը. Քրիստինե Վարդանյան
«Էս ամբիոնից քիչ առաջ խոսում էր մարդ, ով դատարանի որոշմամբ պետք է զրպարտության մեղադրանքով պետք է ներողություն խնդրի։ Ուղղակի պետք է...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Երբ ընդդիմությունը քպ նիստ է կազմակերպում
«Այսօր մեզ այս մադատները պետք են, որպեսզի իշխանությունների ծրագրերը խափանենք ու դա ժոովրդին ցույց տանք», ասում է ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:36
Կնոջ ահազանգը 3 տարի անց. Տղամարդն իրեն տարել է Երևանի մոթելներից մեկն ու բռնաբարության փորձ արել
Նոյեմբերի 7-ին արտառոց դեպք է տեղի ունեցել Երևանում։ Shamshyan.com-ի փոխանցմամբ, ներքին գործերի նախարարության ոստիկանության համայնքային...
Աղբյուր` Panorama.am
10:20
Հոլանդը կարող է հեռանալ «Մանչեսթեր Սիթիից»
Կատալոնական «Բարսելոնան» տրանսֆերային շուկա դուրս կգա 2025 թվականի ամռանը՝ փոխարինող գտնելու լեհ լեգենդար ռմբարկու Ռոբերտ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:08
Աննա Հակոբյանն օգնության է շտապում Նազենի Հովհաննիսյանին
Նիկոլ Փաշինյանի կինը՝ Աննա Հակոբյանը ֆեյսբուքյան գրառմամբ օգնության է շտապել Երևանի Նորաձության Շաբաթի շրջանակում քննադատությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:50
«Ալ Ջազիրա». Գազայում մեկ ամսվա ընթացքում մարդասիրական կազմակերպություների 20 աշխատակից է սպանվել
Գազայի հատվածում իսրայելական զորքերի կողմից վերջին մեկ ամսվա ընթացքում սպանվել է առնվազն 20 մարդասիրական օգնության կազմակերպությունների...
Աղբյուր` Panorama.am
09:47
Ինչպե՞ս կարելի է էսքան խաբել, մոլորեցնել ժողովրդին, ինչպե՞ս. Մենուա Սողոմոնյանը՝ Շիրակ Թորոսյանին
ԵՊՀ նախկին դասախոս, «Հայաքվե»  նախաձեռնության անդամ Մենուա Սողոմոնյանը, արձագանքելով երեկ խորհրդարանում քաղաքական ճամբարներ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում
12:16 14/11/2024

Գրետա Թունբերգ. Երկերեսանիություն ու կեղծավորություն է, որ COP29-ը տեղի է ունենում Ադրբեջանում

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}