Տարածաշրջան 16:06 14/01/2015

Միջազգային քննարկում Ադրբեջանում ազատ խոսքի նկատմամբ բռնաճնշումների մասին

Ամերիկյան «Ժողովրդավարության աջակցման ազգային հիմնադրամի»՝ Ժողովրդավարական հետազոտությունների միջազգային ֆորումի կողմից հունվարի 12-ին հրավիրվել էր լայն քննարկում Ադրբեջանում ազատ խոսքի իրավունքի ոտնահարման և ազատ հայացքների տեր գործիչների՝ իրավապաշտպանների, լրագրողների, գիտնականների նկատմամբ անընդհատ բռնաճնշումների ու ձերբակալությունների մասին:

«Ադրբեջանում ազատ խոսքի նկատմամբ բռնաճնշումները»  խորագրով գրեթե երկու ժամ տևողությամբ քննարկման հիմնական թեման, ըստ ֆորումի կազմակերպիչների՝ եղել է Ադրբեջանում ազատ խոսքի նկատմամբ բռնաճնշումների աննախադեպ ընթացքը:

«Ի հավելումն նրան, որ երկիրը տևական ժամանակ է ինչ վատ ցուցանիշներ է գրանցում մարդու իրավունքների հարցում, վերջին ամիսներին կտրուկ կասեցվեց խիզախ և ճկուն քաղաքացիական հասարակության գործունեությունը: Ձերբակալությունները, հետապնդումներն ու բռնաճնշումներն անկախ ակտիվիստների նկատմամբ կանոնավոր բնույթ են կրում և տարածվել են անգամ երկրի ամենահայտնի լրագրողների և մարդու իրավունքների պաշտպանների վրա: Այս հռետորաբանությունն ու ահագնացող բռնաճնշումները քաղաքացիական հասարակության նկատմամբ վտանգավոր նախադեպ են տարածաշրջանում:

Նման բռնաճնշումները իրենց հետևում ունեն մեկից ավելի պատճառներ, որոնք պատասխան են ներքին և արտաքին ազդակներին: Մի քանի զանգվածային բողոքի ակցիաներ են եղել 2013թ-ի ձմռանը, որոնք ողղված են եղել կոռուպցիայի և սոցիալական անհավասարության դեմ: 2013թ-ի նախագահական ընտրությունների ժամանակ ընդդիմությունը հավաքվեց ընդիմադիր մեկ թեկնածուի շուրջ՝ ցուցադրելով կազմակերպվածության բարձր մակարդակ, որը նախկինում չի եղել: Ահա հենց այս գործոնների պատասխան քայլերն են ներկայիս բռնաճնշումները, որոնք սկսեցին ինտենսիվ դառնալ 2014թ-ի ընթացքում:

Չնայած Ադրբեջանը շարունակում է սերտորեն համագործակցել մի շարք եվրոպական կառույցների հետ, մասնավորապես՝ Եվրոպայի խորհրդի, այնուամենայնիվ միջազգային կազմակերպությունները չեն ցանկանում կամ ի վիճակի չեն Ադրբեջանին պահել իր ժողովրդավարական պարտավորությունների սահմաններում: Միջազգային ամենատարբեր կառույցների կողմից հնչող կոչերը՝ Ադրբեջանի դեմ պատժամիջոցների կիրառելու վերաբերյալ մեծանում են, սակայն Ադրբեջանը շարունակում է չկատարել իր միջազգային պարտավորությունները», - ասված է ֆորումի պաշտոնական էջում:

Քննարկմանը մասնակցել են ադրբեջանցի և արևմտյան մի շարք ականավոր գործիչներ, այդ թվում՝ «Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայության տնօրեն Քենան Ալիևը, Բաքվի պետական համալսարանի թյուրքագիտության պրոֆեսոր Ալթայ Գոյուշովը, Մասաչուսեթսի համալսարանի պատմական գիտությունների պրոֆեսոր Օդրի Ալթշտադտը, ԱՄՆ-ի Միջազգային կրոնական ազատության հանձնաժողովի ավագ վերլուծաբան Քեթրին Կոսմանը, ԱՄՆ պետքարտուղարի փոխօգնական Թոմաս Մելիան և Ժողովրդավարության ազգային հիմնադրամի Ռուսաստանի և Եվրասիական ծրագրերի ղեկավար Միրիամ Լանսկոյը:

Ադրբեջանցի պրոֆեսոր Ալթայ Գոյուշովի գնահատմամբ՝ Ադրբեջանի ղեկավարությունը հասարակությանը սնուցում է հակաարևմտյան, հակաեվրոպական քարոզչությամբ՝ կրկնելով ծայրահեղականների գաղափարները և հասարակության մեջ սերմանելով ծայրահեղականություն:

«Զավեշտալի է. մենք միացանք Եվրոպայի խորհրդին, որպեսզի օգնենք Ադրբեջանին դառնալ ավելի ժողովրդավար, նոր հեռանկարներ բացենք, ձևավորենք քաղաքացիական հասարակություն և նման բաներ: Սակայն իրականում Ադրբեջանն ավելի ժողովրդավար երկիր էր նախքան ԵԽ-ին միանալը: Այժմ Ադրբեջանը նախագահում է Եվրոպայի խորհրդում, բայց այս հատուկ ժամանակահատվածն ամբողջությամբ օգտագործվել է ազատ խոսքը ճնշելու և դրա ցանկացած տիպի դրսևորումների կանխարգելման համար... Եվորպական խորհուրդն ի վիճակի չեղավ ժողովրդավարացնել Ադրբեջանը, փոխարենը՝ Ադրբեջանն ամբողջությամբ փոխեց Եվրոպայի խորհուրդը… Ադրբեջանում նույնիսկ ՄԻԵԴ-ի վճիռները չեն գործում», - ասել է թյուրքագետ պրոֆեսորը:

Վերջին տասնամյակում Ադրբեջանում խոսքի ազատության իրավունքի ոտնահարման ինտենսիվացման մասին խոսել է նաև Ժողովրդավարության ազգային հիմնադրամի Ռուսաստանի և Եվրասիական ծրագրերի ղեկավար Միրիամ Լանսկոյը, ով ընդգծել է, որ Ադրբեջանի լավագույն անհատ գործիչները շարունակում են բանտարկված մնալ զանազան հորինված գործերով: «Մենք տեսնում ենք, որ Ադրբեջանում պետական կառավարման հատվածում Freedom House-ի կողմից դիտարկվող չափորոշիչները վերջին 10 տարիների ընթացքում անկում են ապրել», - ասել է Մ. Լանսկոյը:

Ըստ Մասաչուսեթսի համալսարանի պատմական գիտությունների պրոֆեսոր Օդրի Ալթշտադտի՝ «այդ հայտնի ձերբակալությունների մեծ մասն ակնհայտ վտանգ է ներկայացրել ռեժիմի, այլ ոչ թե Ադրբեջանի պետականության կամ անկախության համար»:

ԱՄՆ-ի և Ադրբեջանի միջև լուրջ սկանդալի պատճառ դարձած «Ազատություն» ռադիոկայանի ադրբեջանական ծառայության գրասենյակի հետախուզության թեման նույնպես եղել է քննարկման կիզակետում: Ըստ «Ազադլիգ»-ի տնօրեն Քենան Ալիևի՝ Ադրբեջանի ղեկավարությունը փորձում է լիարժեք վերահսկողության տակ վերցնել ԶԼՄ-ները, իսկ Լեռնային Ղարաբաղում հակամարտության վերսկսման վտանգը կարող է որոշակի պատճառ հանդիսանալ այդ գործողությունները հիմնավորելու համար: Ըստ նրա՝ երկրորդ պատճառն այն է, որ Ադրբեջանն ավելի ու ավելի է մերձենում Ռուսաստանի հետ:

«Այն, ինչ պատահում է «Ազատություն» ռադիոկայանի և այլ ոչ պետական կազմակերպությունների հետ, պատահական չէ: Այն կազմակերպված և համակարգված է ու ոչ մի կապ չունի մեր կազմակերպությունների անդամ և անհատ ակտիվիստների հետ: Ես վստահ եմ, որ մենք կարող ենք պաշտպանել մեր գործողությունները ցանկացած անաչառ և անկախ դատարանում. ցավոք ոչ մի նման դատարան ներկայումս գոյություն չունի Ադրբեջանում: Այսօր դժվար է Ադրբեջանի դատարաններում որևէ արդարադատություն գտնելը: Սա այն ձևը չէ, որով պետք է ընթանա ԱՄՆ-ին իրեն բարեկամ համարող երկիրը: Բարեկամները չպիտի հարձակվեն իրենց բարեկամների գրասենյակների և այգիների վրա», - մտահոգություն է հայտնել Քենան Ալիևը:

Քննարկման մասնակիցները նաև անդրադարձել են Ադրբեջանում կրոնական հողի վրա տեղի ունեցող բռնաճնշումներին: Մասնավորապես՝ ԱՄՆ-ի Միջազգային կրոնական ազատության հանձնաժողովի ավագ վերլուծաբան Քեթրին Կոսմանն ասել է. «Սկսած 1990-ական թվականներից Ադրբեջանում կրոնի մասին օրենքն անընդհատ փոփոխությունների է ենթարկվում, ցավոք, որպես կանոն՝ առավել կոշտ ուղղությամբ: Ադրբեջանը վաղուց է որդեգրել կրոնական ցանկացած տիպի նյութերը պետական գրաքննության ենթարկելու ուղին: Ըստ մասնագետի՝ Նախիջևանում պայմաններն էլ ավելի վատ են, այնտեղ դեկտեմբեր ամսվա ընթացքում կրոնական հիմքի վրա 50 մարդ է ձերբակալվել:

Ադրբեջանում տիրող իրավիճակն Ալթայ Գոյուշովը համեմատել է 1937թ-ի հետ. «Բռնաճնշումները չափազանց նման են այն ժամանակների հետ՝ լավագույններից լավագույններին բանտարկում են»: Ըստ ադրբեջանցի պատմաբանի՝ Ադրբեջանում մարդու իրավունքների առկա վիճակը ստվեր կգցի առաջին Եվրոպական խաղերի և երկրի հեղինակության վրա:

Միրիամ Լանսկոյը ալիևյան ավտորիտար ռեժիմի պահպանման և ամրապնդման գործում առանձնացրել է արևմտյան գործիչների մեղքը և մտահոգություն է հայտնել, որ Ադրբեջանի ընդհանուր առանցքը փոխվում է ընդդեմ ԱՄՆ-ի: Ըստ ամերիկացի պաշտոնյայի՝ դա տեղի է ունենում, քանի որ իշխանությունը կարող է այդ վիճակում շարունակել իր գործունեությունը, իսկ Ադրբեջանը կարող են շարունակել Եվրոպայի խորհրդի անդամ լինել և այլն: «Սակայն ամենամեծ «ինչու»-ն, ամենամեծ խնդիրն այն է, որ նրանք ասում են. «Տես, մենք կարող ենք գնել Եվրոպայի խորհրդի անդամներին… Արևմուտքը նույնիսկ չի հավատում իր սեփական հայտարարություններին: Ցինիկ է՝ ինչպես մենք, նրանք դատարկ ժեստեր են անում, և մենք բոլորս կարող ենք աչքով տալ միմյանց ու շարունակել նույնկերպ»: Խնդիրն այն է, որ ցույց տանք՝ դրանում ոչ մի լավ բան չկա, որ բոլորը կաշառված են ու ցինիկ, ու կարող են նույն բանն անել մեկ ուրիշի համար», - ասել է Մ. Լանսկոյը:

«Այդ բռնաճնշումները կբերեն այնպիսի իրավիճակի, որ Ադրբեջանում չի լինի ոչ մի չափավոր, աշխարհիկ, լիբերալ-դեմոկրատական խոսք. դրանք կհայտնվեն բանտում... Ղեկավարության հաշվետվողականության բացակայությունը, օրենքի գերիշխանության բացակայությունը կբերի ծայրահեղականության գլուխ բարձրացնելուն, իսկ ղեկավարության քայլերն ու դիսկուրսը ինքնըստինքյան բերում են այնպիսի օրակարգի, որը նախատեսում է հասարակության մեջ պայքարել այդպիսի լիբերալ-դեմոկրատական արժեքների դեմ: Այն իրավիճակը, որի մեջ հիմա մենք գտնվում ենք, չափազանց վտանգավոր է Ադրբեջանի ապագայի համար», - ասել է Ալթայ Գոյուշովը և հավելել, որ նման իրավիճակը վտանգավոր է ոչ միայն Ադրբեջանի, այլ ամբողջ տարածաշրջանի համար. «Եթե դու անտեսում ես ժողովրդավարության խնդիրները, դա վտանգավոր է ոչ միայն քո հասարակության, այլ նաև վտանգ է ներկայացնում տարածաշրջանի համար, աշխարհի ապագայի համար»:



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:14
Եթե հասանելիություն ունենանք, ապա 500 հազարից ավել ստորագրություն կհավաքվի տրանսպորտի թանկացման դեմ. Հայկ Մարության
«Իմ ընկերը կենտրոնում նախկինում վճարում էր 175 հազար դրամ գույքահարկ, հիմա իր գույքահարկը դարձել է 870 հազարից ավել»,-Հյուսիսային...
Աղբյուր` Panorama.am
15:10
Վլադիմիր Պուտինն ընդունել է ՌԴ-ում Հայաստանի դեսպան Գուրգեն Արսենյանի հավատարմագրերը
ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը նոյեմբերի 5-ին ընդունել է օտարերկրյա պետությունների 28 նոր ժամանած դեսպանների, այդ թվում՝ ՌԴ-ում Հայաստանի...
Աղբյուր` Panorama.am
14:59
Անուշ Պողոսյանն ահազանգում է ԱՆ հերթական ձախողման մասին
2024 թվականի մարտի 1-ից մի շարք դեղեր ըստ կառավարության համապատասխան որոշման սկսեցին վաճառվել դեղատոմսերով։ Առողջության իրավունք...
Աղբյուր` Panorama.am
14:36
Հայաստանի ազգային հավաքականի մարզիչի թեկնածուների թվում է նաև Ռաուլը. ՀՖՖ փոխնախագահ
«Ֆասթ նյուզ» հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում Արմեն Նիկողոսյանն ասել է, որ Միշել Տեր-Զաքարյանի հետ հանդիպել են, Մարգար Աղաջանյանի տարբերակն էլ են քննարկել:
Աղբյուր` Panorama.am
14:26
Հայկ Մարությանը քննչական մարմիններին հորդորում է զբաղվել ուղեվարձերի հավաքագրման ստվերով
Երևանի քաղաքապետարանը հաղորդագրություն էր տարածել, ըստ որի՝ նախորդ շաբաթ օրը՝ նոյեմբերի 2-ին «Երևանի ավտոբուս» ՓԲԸ-ի կողմից...
Աղբյուր` Panorama.am
13:42
1100 հարցվածների գրեթե 58%-ը դժգոհ են Փաշինյանի աշխատանքից
«Gallup International Association»-ը հեռախոսային հարցում է իրականացրել հոկտեմբերի 24-30-ը
Աղբյուր` Panorama.am
13:14
Օդի ջերմաստիճանը նոյեմբերի 6-ի ցերեկը կնվազի 3-4 աստիճանով
Երևանում նոյեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ ​Մարզերում նոյեմբերի 5-ի ցերեկը, 6-10-ին սպասվում է...
Աղբյուր` Panorama.am
13:04
«Ուրարտու»-ն «Ֆասթ Մեդիայի»-ն մեղադրում է ոչ պրոֆեսիոնալիզմի և անլուրջ մոտեցման մեջ
«Ուրարտու» ֆուտբոլային ակումբը, պատասխանելով համացանցում շրջանառվող «Ֆասթ Մեդիայի» երեկվա հայտարարությանը, ցանկանում է...
Աղբյուր` Panorama.am
12:54
Ուղեվարձերի գումարի ավելացման վերաբերյալ քաղաքապետարանի հրապարակած թվերը ծիծաղելի են ու ամոթալի. Բաբկեն Պիպոյան
Երևանի քաղաքապետարանի ներկայացուցիչներն ամեն օր թվեր են հրապարակում, թե  ինչպես է փոխվել ուղեվարձի վճարումից առաջացած գումարի չափը...
Աղբյուր` Panorama.am
12:43
Ադրբեջանն ավտnրիտար երկիր է, չեմ մասնակցի Բաքվում COP-29-ի. Թունբերգ
Շվեդ բնապահպանական ակտիվիստ Գրետա Թունբերգը հայտարարել է, որ բոյկոտում է  և չի մեկնելու Բաքու՝ մասնակցելու ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:38
ՄԱԿ-ի դատարանը նոյեմբերի 12-ին կհրապարակի Հայաստան ընդդեմ Ադրբեջանի գործով վճիռ
Ադրբեջանի կողմից ներկայացված նախնական առակություների վերաբերյալ
Աղբյուր` Panorama.am
12:32
Մեկ տարում Հայաստանում արձանագրվել է թոքի քաղցկեղի 903 նոր դեպք
Թոքի քաղցկեղը այս հիվանդության ամենատարածված տեսակներից է և աշխարհում մահացության գլխավոր պատճառներից մեկը։  Տղամարդիկ առավել հաճախ են...
Աղբյուր` Panorama.am
12:05
ԵՄ պատվիրակությունը Երևանում է՝ մշակելու վիզաների ազատականացման բանակցությունների ծրագիրը. ԱԳ փոխնախարար
«Արդեն իսկ սկսել ենք բանակցություններն արտոնագրերի ազատականացման շուրջ, այս օրերին՝ 5-6-ը, Երևանում է Եվրամիության պատվիրակությունը,...
Աղբյուր` Panorama.am
11:45
Հիմնականն այն է, որ բացառում է երրորդ կողմի վերահսկողությունը. Պարույր Հովհաննիսյանը՝ հաղորդակցության ուղիների վերաբերյալ
«Մեզ հասած տեղեկություններով ընդունելության ընթացքում վիրավորանքներ և սպառնալիքներ են հնչել, որի մասին Բելգիական կողմին հայտնել ենք...
Աղբյուր` Panorama.am
11:45
Կոչ եմ անում կառավարությանը փոխել իր դիրքորոշումը և ունենալ հատուկ օր՝ հարգելու Հայաստանի համար զոhվածների հիշատակը. Նազարյան
Հայաստանի կառավարությունը բացասական եզրակացություն է տվել ԱԺ «Հայաստան» խմբակցության պատգամավոր Գեղամ Նազարյանի օրենսդրական...
Աղբյուր` Panorama.am
11:28
Սրբուհի Գալյանը նշանակվել է արդարադատության նախարար
ՀՀ նախագահ Վահագն Խաչատուրյանի հրամանագրով՝ Սրբուհի Գալյանը նշանակվել է արդարադատության նախարար։ «Հիմք ընդունելով վարչապետի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Թուրքիան Եվրոպայի հետ միասին մեջմե՞ջ է անում հետխորհրդային տարածքը. Պյոտոր Ակոպով
«Էրդողանը Մոսկվայի համար մտահոգության ևս մեկ առիթ է ստեղծում» վերնագրով վերլուծական հոդվածում «ՌԻԱ նովոստի»-ի քաղաքական...
Աղբյուր` Panorama.am
11:06
Ինչո՞ւ է կարևոր արցախցիների մասին Գերմանիայի դատարանի որոշումը. Տարոն Սիմոնյան
«Գերմանիայի դատարանի որոշումը, որն արդեն ուժի մեջ է մտել, ապացուցում է, որ արցախցիներն իրականում հնարավորություն չունեն մուտք գործել...
Աղբյուր` Panorama.am
10:26
Տիկնիզյան. Գնահատում եմ, թե ինչպես են ինձ վերաբերվում «Լոկոմոտիվում»
«Լոկոմոտիվի» կիսապաշտպան Նաիր Տիկնիզյանը նշել է, որ ցանկանում է երկարաձգել պայմանագիրն ակումբի հետ։ «Ես մեծ ցանկություն...
Աղբյուր` Panorama.am
10:15
Վրացական տուրիստական ընկերությունը ջնջել է Լոռու մասին գրառումը, Զուրաբաշվիլու էջում դատարկ լինկն է
Վրացական տուրիստական ընկերությունը՝ Adjara Voyage-ը, որ իր էջում Հայաստանի Լոռու մարզը ներկայացրել էր Վրաստանի պատմական տարածք,  այդ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:51
Ապագա ընտրություններում հաղթող ուժերը
«Առաջիկա խորհրդարանական ընտրությունները (հերթական թե արտահերթ) աչքի են ընկնելու անսպասելի, անհավանական դաշինքներով ու միավորումներով։ Դա...
Աղբյուր` Panorama.am
09:46
Բելգիայում Ադրբեջանի դեսպանը սպառնացել է սպանել ԵՄ-ում ՀՀ դեսպան Տիգրան Բալայանին
Հայաստանի դեսպանությունը պաշտոնական բողոք է հայտնել Բրյուսելում այլ դիվանագիտական ներկայացուցչություններին, քանի որ Բելգիայում Ադրբեջանի դեսպան...
Աղբյուր` Panorama.am
09:32
«Հրապարակ». Ավինյանը Երևանի չլուծված խնդիրների համար մեղադրում է գործադիրին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Երևանի քաղաքապետ Տիգրան Ավինյանը երեկ խորհրդարանում 2025 թվականի բյուջեի քննարկման ժամանակ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:31
«Ժողովուրդ». Հովիկ Աղազարյանի որդին իր «գործունեության» ընթացքում եղել է նաև ՊԵԿ մաքսային հատվածի պաշտոնատար անձ
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՔՊ-ական պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանի որդու կազմակերպած՝ մեքենաների ներմուծում/արտահանում...
Աղբյուր` Panorama.am
09:30
«Հրապարակ». Շունչները պահած սպասում են Բագրատ սրբազանի վերադարձին
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Քաղաքական շրջանակներում, շունչները պահած, սպասում են Սրբազան պայքարի առաջնորդ Բագրատ սրբազանի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:28
«Փաստ». Ընդդիմադիր պատգամավորները չեն միջամտել Ալեն Սիմոնյանի և լրագրողի միջև միջադեպին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Լրատվամիջոցներն անդրադարձել են, որ օրերս խորհրդարանում միջադեպ է եղել ԱԺ նախագահ Ալեն Սիմոնյանի և...
Աղբյուր` Panorama.am
09:24
«Փաստ». Ինչու է վերջին շրջանում Անդրանիկ Քոչարյանը դարձել չափազանց զգուշավոր
«Փաստ» թերթը գրում է. «Առիթ ունեցել ենք տեղեկացնելու, որ քպական Անդրանիկ Քոչարյանից ու իր «խմբակից» շատ մեծ...
Աղբյուր` Panorama.am
09:23
«Ժողովուրդ». «Իմ քայլը» հիմնադրամի ընթրիքի նվիրատվությունը արտոնությունների կամ ներողամտության ակնկալիք
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. «ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի տիկնոջ՝ Աննա Հակոբյանի «Իմ քայլը» հիմնադրամի առաջին...
Աղբյուր` Panorama.am
09:21
«Հրապարակ». ՔԿՀ-ներում ռեյդ են արել և հավաքել կալանավորների բջջային հեռախոսները
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Քրեակատարողական հիմնարկներում հոկտեմբերին ռեյդ են արել և հավաքել կալանավորների բջջային...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն
14:26 04/11/2024

«Գոյ» թատրոնի դերասանները դիմեցին ոստիկանություն

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}