«Քարնեգի» հիմնադրամի կազմակերպած քննարկմանը ՀՀ նախագահը պատասխանել է բազմաթիվ հարցերի (սղագրություն)

Քաղաքական 19:34 03/10/2015

Ինչպես արդեն տեղեկացրել ենք, նախագահ Սերժ Սարգսյանը ԱՄՆ աշխատանքայինայցի շրջանակներում, հոկտեմբերի 1-ին մասնակցել է Միջազգային խաղաղության Քարնեգի հիմնադրամի կողմից կազմակերպված քննարկմանը: Միջոցառման ընթացքում նախագահ Սարգսյանը հանդես է եկել ելույթով և պատասխանել է քննարկման մասնակիցներին հետաքրքրող բազմաթիվ հարցերի:

Հաշվի առնելով հանրության լայն հետաքրքրությունը, Panorama.am-ը դիմել է «Քարնեգի» հիմնադրամին և ՀՀ նախագահի աշխատակազմին՝ խնդրելով տրամադրել հանդիպման ձայնագրությունը և թույլատրել դրա սղագրության հրապարակումը: Շնորհակալ ենք բոլոր պատասխանատուներին ընթերցողի ցանկությունը ու մեր խնդրանքը հարգելու և փակ ձևաչափով քննարկումն, ի վերջո, հանրությանը հասանելի դարձնելու իրենց որոշման համար:

Ներկայացնում ենք ՀՀ նախագահի ելույթին հաջորդած հարցուպատասխանի սղագրությունը:

Ուիլիամ Բըրնզ. Շատ շնորհակալություն, պարո՛ն Նախագահ, Ձեր խորամիտ մեկնաբանությունների համար, որոնք ինձ մոտ վերականգնեցին անցյալ տարիներին մեր ունեցած խոսակցությունների վերաբերյալ բազում լավ հիշողություններ։ Կարծում եմ, մենք հիմա մոտ 25 րոպե ժամանակ ունենք մեր լսարանի հետ քննարկման համար։ Թերևս, ես կսկսեմ մեկ-երկու հարցով։

Առաջին հարցն առնչվում է մի բանի, որ մենք նախկինում քննարկել ենք, և վերաբերում է Հայաստանի տնտեսության համար Ձեր տեսլականին։ Շատ դժվար է առանձնացնել այդ տնտեսական հեռանկարները այլ, շատ խրթին քաղաքական ընտրության հետ կապված հարցերից, որոնք Դուք նկարագրում էիք, կամ էլ այն բարեփոխումների գործընթացից, որի մասին Դուք նշեցիք Ձեր խոսքի ավարտին։ Ակնհայտորեն, Ռուսաստանի տնտեսության ջղաձգումները վերջին տարիներին մարտահրավեր են հանդիսանում։ Իրանի հետ միջուկային համաձայնագիրը նույնպես կարող է ստեղծել նոր հնարավորություններ։ Ես գիտեմ, որ Դուք այս տարվա մեջ ավելի ուշ նաև այցելելու եք Բրյուսել։ Կարո՞ղ եք մեզ քիչ ավելի մանրամասն ասել, թե ինչպիսին եք տեսնում Հայաստանի տնտեսական հեռանկարները գալիք տարիների համար։

Նախագահ Սարգսյան. Իհարկե, միանշանակ: Իմ կարծիքով, և դա ցույց է տալիս նաև պրակտիկան, դժվար է տնտեսությունը դիտարկել քաղաքականությունից ամբողջովին առանձին.մեկը մյուսի շարունակությունն են: Այնուհանդերձ, մեր որդեգրած քաղաքականությունը, որի մասին ես խոսեցի, հնարավորություն է տալիս մեզ՝ զարգացնել տնտեսական հարաբերությունները ինչպես Եվրասիական տնտեսական միության, այնպես էլ Եվրամիության հետ: Այսօր մենք օգտվում ենք Եվրամիության հետ արտոնյալ առևտրային ռեժիմից: Մենք բազմաթիվ երկրների հետ ունենք արտոնյալ առևտրային ռեժիմներ և, բնականաբար, օգտվում ենք Եվրասիական տնտեսական միության ընձեռած հնարավորություններից: Մեր նպատակն է՝ մրցակցության զարգացմամբ մեր երկրի ներսում հասնել կայուն տնտեսական աճի: Մենք այլ ճանապարհ չունենք: Մենք չունենք նավթային ռեսուրսներ, չունենք բնական հարստություններ, և միայն ժամանակակից տնտեսական մոդելը կարող է Հայաստանին բերել զարգացման: Այս առումով ես կարծում եմ, որ մենք ունենք բազմաթիվ բարեկամներ, բազմաթիվ դաշնակիցներ: Եվ, անշուշտ, չեմ կարող ասել, որ այսօր մեր տնտեսությունը աշխարհի ամենաազատական տնտեսություններից մեկն է: Այնուհանդերձ, Համաշխարհային բանկի «Doing Business»-ի գնահատականով՝ մենք գտնվում ենք 42-ից 43-րդ տեղում: Եթե հիշողությունս ինձ չի դավաճանում, այդտեղ մենք գտնվում ենք Ֆրանսիայի հարևանությամբ: Այնպես որ, գտնվելով աշխարհի առաջին 45 երկրների շարքում, այդ ցուցանիշով մենք հնարավորություն ունենք արդեն առաջ շարժվել:

Ես չափազանց ուրախ եմ, որ Հայաստանում զարգանում են ժամանակակից տեխնոլոգիաները: Հայաստանի մատաղ սերունդը՝ Հայաստանի դպրոցականներն ու ուսանողները կրթության, գիտելիքի մեծ ծարավ ունեն և հնարավորություն ունեն իրենց այդ ծարավը հագեցնելու՝ ուսանելով աշխարհի լավագույն ԲՈՒՀ-երում: Մասնավոր հիմնադրամը ֆինանսավորում է աշխարհի 10 ԲՈՒՀ-երում սովորող ցանկացած հայ երիտասարդի՝ անկախ նրանից՝ նա Հայաստանի քաղաքացի է, թե ոչ, եթե դրա կարիքը ունի:

2015 թվականին մեր աշակերտները համաշխարհային առարկայական օլիմպիադաներում շահել են 20 մրցանակ: 3 միլիոնանոց Հայաստանի համար սա չափազանց բարձր ցուցանիշ է, և որպեսզի կարողանանք համեմատել, ասեմ, որ մեր հարևանները՝ Ադրբեջանը շահել է 4, Վրաստանը՝ 8, իսկ մեր երեխաները՝ 20 մեդալ: Այսինքն, ես տեսնում եմ մեր երկրի ապագան, տեսնում եմ, որ վարելով չափավոր և մտածված արտաքին քաղաքականություն, կարելի է ներդրումներ ապահովել Հայաստանի տնտեսության մեջ և կարելի է զարգացնել Հայաստանի տնտեսությունը:

Եվրասիական տնտեսական միությանը անդամակցելուց ուղիղ չորս ամիս հետո ԱՄՆ հետ ստորագրեցինք մի կարևորագույն փաստաթուղթ առևտրի ոլորտում, ինչը հավաստիացումն էր այն բանի, որ մեր որոշումը ճիշտ որոշում է: Մենք, անդամակցելով Եվրասիական տնտեսական միությանը, շարունակում ենք օգտվել առևտրային բարենպաստ պայմաններից, և արդեն, կարծում եմ՝ ընդամենը 7-10 օրերի ընթացքում, մենք կմեկնարկենք Եվրամիության հետ բանակցությունները նոր իրավական փաստաթղթի շուրջ: Սրանք չեն կարող հենց այնպես, պատահական երևույթներ լինել: Հնարավորությունները մեծ են, և եթե մենք մի քիչ ավելի մեծ կամք դրսևորենք մեր երկրի ներսում, կարողանանք շատ ավելի խիստ պայքարել կոռուպցիայի, հովանավորչության դեմ, մենք փայլուն ապագա կունենանք:

Ուիլիամ Բըրնզ. Շնորհակալություն, պարոն Նախագահ։ Թույլ տվեք անցնել մեկ այլ հարցի, որի մասին Դուք նշեցիք Ձեր բացման խոսքում, և դա Հայաստանի և Թուրքիայի վերաբերյալ շատ բարդ հարցն է։ Եթե ես ճիշտ եմ հիշում, հոկտեմբերի 10-ին լրանում է Ցյուրիխում համաձայնեցված արձանագրությունների 6-րդ տարին։ Ես շատ լավ հիշում եմ այդ ժամանակ ինչպես էի հիանում նրանով, որ Դուք քաղաքական ռիսկի էիք գնացել այդ արձանագրություններին հասնելու համար, և դա հեշտ բան չի եղել։ Իմ հարցն է, երբ հիմա տեսնում եք, որ Թուրքիայում լուրջ ներքին քաղաքական ցնցումներ են տեղի ունենում, արդյո՞ք հիմա տեսնում եք որևէ շանս, արձանագրությունների բանակցումից վեց տարի անց, և հաշվի առնելով այն ամբողջ հուսահատությունը, որ դրանք պատճառեցին այդ ժամանակից ի վեր, արդյո՞ք գալիք ամիսներին տեսնում եք որևէ հնարավորություն այդ արձանագրությունները իրականություն դարձնելու համար։

Նախագահ Սարգսյան. Ես, ընդհանրապես, լավատես մարդ եմ, և մեր քաղաքականությունը հիմնված է լավատեսության վրա: Բայց այդ լավատեսության հետ մենք փորձում ենք լինել նաև իրատես, իսկ իրատեսությունն ասում է այն մասին, որ տեսանելի ապագայում մենք հնարավորություն չենք տեսնում թուրքերի հետ որևէ հարաբերություն հաստատել: Պատճառը շատ պարզ է. թուրքերը չեն ցանկանում: Եվ եթե թուրքերը չեն ցանկանում, մենք ինչ էլ անենք, որևէ էական արդյունքի չենք կարող հասնել: Նորից եմ կրկնում. մենք թուրքերին ասում ենք՝ լավ, ասում եք՝ հաշտվեք, եկեք հաշտվենք: Ո՞րն է հաշտվելու ձևը: Եկեք հարաբերություններ հաստատենք, սահմանները բացվեն, եկեք շփվենք ու հետո խոսենք բոլոր այն հարցերի շուրջ, որոնք անհանգստացնում են թե՛ ձեզ, թե՛ մեզ: Եվ հենց այդ նպատակով, այո՛, մենք Ցյուրիխում ստորագրեցինք արձանագրություն, որն արդեն 6 տարի է՝ գտնվում է Թուրքիայի խորհրդարանում ու չի վավերացվում: Իհարկե, եթե ինչ-որ հրաշքով վաղը կամ մյուս օրը այդ արձանագրությունները վավերացվեն, որևէ գործընթաց կսկսվի: Բայց տեսնու՞մ եք՝ Թուրքիան ասում է՝ ոչ: Հաջորդն ենք ասում. ասում ենք՝ լավ, հիմա հաշտվենք, ինչպե՞ս հաշտվենք, ո՞րն է ձեր առաջարկած ձևը: Նրանք ասում են՝ պետք է Ադրբեջանի հետ գտնել խաղաղության բանալին: Ասում ենք՝ հասկացանք, մեզ էլ է դա խիստ անհրաժեշտ, բայց ի՞նչ կապ ունեն հայ-թուրքական հարաբերությունները հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների հետ…

Գիտե՞ք, երբ ամենադժվարին հարցերի շուրջ դիմացինիդ մոտ, բանավիճելիս կամ քննարկելիս, նկատում ես որոշակի անկեղծություն, դա հնարավորություն է տալիս առաջ գնալ: Բայց երբ քննարկումների ընթացքում քեզ հետ փորձում են խոսել ուսուցչի լեզվով, քեզ հետ փորձում են խոսել այլ քաշային կատեգորիայի լեզվով, քննարկումները շարունակելու ցանկությունը միանգամից նվազում է: Նորից եմ հայտարարում. եթե վաղը թուրքերը վավերացնեն ստորագրված արձանագրությունները, վաղվանից մենք պատրաստ ենք սկսելու հարաբերություններ Թուրքիայի հետ: Բայց դա չի նշանակում, որ իմ ասածը հավերժ ուժի մեջ է: Կարող է՝ մեկ տարի, կես տարի հետո դրա անհրաժեշտությունը մենք այլևս չզգանք: Ի վերջո, ցանկացած քայլ, որը ձեռնարկվում էր, ձեռնարկվում էր՝ ելնելով առաջին հերթին սեփական ժողովրդի, սեփական պետության, սեփական տնտեսության շահերից ելնելով: Իհարկե, ես չեմ ասում՝ միայն այդ շահերը պետք է հաշվի առնել: Պետք է հաշվի առնել նաև շրջապատի շահերը, որպեսզի շրջապատն էլ քո շահերը հաշվի առնի, բայց կոնկրետ պարագայում չգիտեմ, թե թուրքերի հետ ինչպես կարելի է խոսել, ինչպես կարելի է, ինչպես իրենք են ասում՝ հաշտվել: Իրենց հետաքրքրում է տպավորությունը: Տպավորություն ստեղծել, թե, իբր, մենք երկխոսում ենք: Սա միշտ եղել է նրանց քաղաքականության անկյունաքարերից մեկը, այդպես էլ մնացել է, ցավոք սրտի:

Ուիլիամ Բըրնզ. Մի կորցրեք Ձեր լավատեսությունը, պարոն Նախագահ։ Այժմ հնարավորություն տանք նաև մեր լսարանին Ձեզ հարցեր ուղղելու համար։ Խնդրում եմ ներկայանալ, լինել հակիրճ և ուղղել Ձեր հարցը։

Հարց. Պարոն Նախագահ, շնորհակալություն այսօր մեզ հետ լինելու համար։ Ես ասորի ամերիկացի եմ, և Հայաստանը շատ առատաձեռն է եղել Սիրիայից և Իրաքից բազում ասորի փախստականների ընդունելու հարցում։ Ասորի ժողովրդի անունից, ես շնորհակալ եմ այդ ամենի համար։ Եվ ես հուսով եմ, որ այնտեղ [Սիրիայում, Իրաքում] ժողովրդի համար ապագա գոյություն ունի։ Ի՞նչ եք կարծում Սիրիայում ռուսական ներգրավման վերաբերյալ։ Ակնհայտորեն, հայերը այդ երկրում կարծես պաշարման մեջ լինեն։ Արդյո՞ք Ձեր կարծիքով Ռուսաստանի ներխուժումը այնտեղ շահավետ կարող է լինել այնտեղ գտնվող հայ համայնքի համար։

Նախագահ Սարգսյան. Ընդհանրապես, ես համարում եմ, որ Ռուսաստանի արդեն առարկայական ներգրավումը, ասում եմ՝ առարկայական, որովհետև, իմ խորին համոզմամբ, Ռուսաստանը վաղուց ներգրավված է այդ գործընթացում, միայն օգուտ է բերելու: Ոչ միայն սիրիահայերին, այլ նաև սիրիացի ժողովրդին: Բայց, առաջին հերթին, դա լուրջ քայլ էր «Իսլամական պետության» դեմ պայքարում, ահաբեկչության դեմ պայքարում, և ես ուրախ եմ, որ այդ առարկայական միջամտությանը նախորդեցին նախապատրաստական քայլեր: Ես նկատի ունեմ վերջին 4-5 օրերի ընթացքում այն հանդիպումները, որոնք տեղի ունեցան Մոսկվայում, Նյու-Յորքում, և դրանք, իմ կարծիքով, նախապատրաստական քայլեր էին, համագործակցության քայլեր էին: Եվ անկախ նրանից, որ ահաբեկչության դեմ պայքարողների մի մեծ մասի հետ Ռուսաստանն ունի որոշակի տարաձայնություններ՝ բոլորովին այլ հարցերում, շատ ուրախ եմ, որ գտնվում են հարցեր, որտեղ կան ընդհանուր շահեր, և այդ ընդհանուր շահերը բերում են նաև մեր բոլորիս շահերի առաջմղման: Մենք խորապես շահագրգռված ենք, որպեսզի Սիրիայում և Իրաքում կայունություն լինի: Եվ ոչ միայն այն պատճառով, որ այնտեղ մնացած արդեն սակավաթիվ հայերը և հայկական ժառանգությունը փրկվի, այլ նաև այն պատճառով, որ այդ ժողովուրդների հետ մենք ունենք դարերի բարեկամություն և մենք մեզ համարում ենք մասը Մեծ Մերձավոր Արևելքի: Այն կոնֆլիկտները, որոնք տեղի են ունենում, Երևանից ուղիղ 400-500 կմ հեռավորության վրա են, և մենք չենք կարող չանհանգստանալ:

Հարց. Շնորհակալ եմ, պարոն Նախագահ։ Ես ներկայացնում եմ Բաց հասարակություն հիմնադրամները։ Ես շնորհակալ եմ սահմանադրական բարեփոխումների գործընթացը նկարագրելու, և հատկապես` ներառական գործընթաց անցկացնելու Ձեր հանձնառության համար։ Այդ իմաստով, հաշվի առնելով առաջարկվող փոփոխությունների մեծ քանակը և դրանց կարևորությունը, ընդգրկված հարցերի շատ լայն շրջանակը, Դուք կարո՞ղ եք սատարել այն գաղափարին, որ ընտրողները առաջարկվող փոփոխությունների համար քվեարկեն խումբ առ խումբ:

Նախագահ Սարգսյան. Անկեղծ ասած, ինձ համար մի փոքր անհասկանալի է, թե ինչ է նշանակում «խումբ առ խումբ քվեարկել»: Դուք, ամենայն հավանականությամբ, նկատի ունեք մեր ընդդիմության մի փոքրիկ խմբի կողմից եղած մի առաջարկություն, որ սահմանադրության տարբեր դրույթներ առանձին-առանձին դրվեն քվեարկությա՞ն: Դա՞ նկատի ունեք: Որովհետև ես այլ ճանապարհ չեմ պատկերացնում: Հո չե՞նք կարող ասել՝ ուսուցիչները առանձին են քվեարկում Սահմանադրության համար, գործարարները՝ առանձին, քաղաքական գործիչներն՝ առանձին: Կարո՞ղ եք հստակեցնել՝ Դուք ի՞նչը նկատի ունեք:

Հարց (շարունակություն).Այո, պարոն Նախագահ։ Միացյալ Նահանգներում, երբ ընդունվում են Սահմանադրության փոփոխությունները, ամեն առանձին փոփոխության համար առանձին ընթացակարգեր գոյություն ունեն։ Չկա որևէ մեկ, պարզ քվեարկություն, ասենք, «Դուք պաշտպանու՞մ եք այս ամենը, թե դեմ եք հանդես գալիս ամեն ինչին» հարցով։ Այսպիսով, հարցը նրանում է, արդյո՞ք մարդկանց առաջարկվելու է միայն քվեարկել ամբողջ փաթեթի համար, թե՞ նրանց կարող է հնարավորություն տրվի մասնակցել առանձին-առանձին քվեարկությունների, օրինակ, Սահմանադրական համակարգի, ընտրական համակարգի կամ մարդու իրավունքների պաշտպանության ոլորտներում։

Նախագահ Սարգսյան. Ես կարծում եմ, որ մի քանի տեսակետից ելնելով՝ այդպիսի մոտեցումը Հայաստանում ընդունելի չէ: Նախ, այն փոփոխությունները, որոնք այսօր առաջարկվում են, օրգանապես փոխկապակցված են: Օրինակ՝ ընտրությունների համամասնական կարգը և խորհրդարանական կառավարման համակարգը: Ես կարող եմ տասնյակ այդպիսի օրինակներ բերել, որ մեկի ընդունման և մյուսի չընդունման պարագայում մեր սահմանադրությունը էլ ավելի անորոշ կդառնա, և այն խնդիրները, որոնք մենք մեր առջև դրել ենք, չենք կարող իրականացնել: Սա՝ մեկ: Երկրորդը. յուրաքանչյուր հանրաքվե, յուրաքանչյուր ընտրություն նախ, կապված է մեծ ծախսերի հետ: Չգիտեմ, միգուցե, ԱՄՆ-ում այդ քաղաքական պրոցեսները ընթանում են տնտեսությունում, բայց մեր երկրի նման երկրների պարագայում բիզնեսը միշտ որոշակի ժամանակահատված հապաղում է՝ սպասելով արդյունքներին: Եվ անցկացնել Հայաստանում, օրինակ, 5-6 հանրաքվե՝ նույն թեմայով, մեր ժողովուրդը մեզ չի հասկանա, և ընդհանրապես, արդյունավետ չէ: Ես կարծում եմ, որ այդպիսի պարագաներում մենք պարտավոր ենք ղեկավարվել ինչպես մեր ժողովրդի կամքով, այնպես էլ համապատասխան միջազգային կառույցների խորհրդով: Այն գնահատականները, որոնք տրվեցին Վենետիկի հանձնաժողովի կողմից, և ընդամենը 4-5 օր առաջ ԵԽԽՎ մոնիտորինգի հանձնաժողովի կողմից, այնպիսի գնահատականներ են, որոնք Ձեզ կասկածի որևէ տեղ չեն թողնում:

Հարց. Երկու հարց, պարոն Նախագահ. առաջինը Ադրբեջանի մասին է։ Դուք նշեցիք այն հռետորաբանության մասին, որ Դուք լսում եք։ Երբ Դուք նայում եք հակառակ կողմից, սակայն, ադրբեջանցիները նույնպես դրական հռետորաբանություն չեն ստանում։ Արդյո՞ք մտածել եք ինչ-որ բան նախաձեռնել։ Նախագահ Օբաման, օրինակ, իրանցի ժողովրդին ամեն տարի շնորհավորում էր Նովրուզ Բայրամի շրջանակներում։ Արդյո՞ք Դուք երբևիցե մտածել եք Ադրբեջանի ժողովրդին ուղիղ դիմելու հնարավարություն մասին։ Կարծում եմ, Դուք դեռ խոսում եք ադրբեջաներեն եւ կարող եք դա անել։

Երկրորդ հարցս. նախորդ օրը կարդում էի Երևանից ուղարկված մի դիվանագիտական հաղորդագրություն` ԱՄՆ նախկին դեսպան Ջոն Էվանսի կողմից։ Նա նշում էր 2005-ին Ձեզ հետ ունեցած մի խոսակցության մասին, երբ Դուք շատ ճշգրտորեն կանխատեսել էիք իրանական քաղաքական դաշտում Հասան Ռուհանիի վերելքը։ Այդ ժամանակ նա Ձեր գործընկերն էր` Ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական, և Դուք շատ ճշգրիտ կանխատեսել էիք նրա վերելքը, իբրև Նախագահ։ Իմ հարցն է` կարո՞ղ եք կանխատեսել, թե ով է լինելու Հայաստանի հաջորդ առաջնորդը։ Սահմանադրական փոփոխությունների պարագայում դա լինելու է վարչապետը, կամ նախագահը, կամ ինչպիսի՞ որակներով այդ մարդը պետք է օժտված լինի։

Նախագահ Սարգսյան. Ես, իրոք, կարող եմ կանխատեսել, թե ով կարող է լինել Հայաստանի ապագա առաջնորդը, բայց վախենամ՝ եթե հայտարարեմ, ապա այդ մարդը դժոխային օրեր կունենա մինչև առաջնորդ դառնալը: Երկրորդը՝ վախենամ, որ այդ մարդը հիմա ճիշտ չգնահատի իմ կանխատեսումը: Բայց ես գիտեմ՝ ով կարող է լինել և, իմ խորին համոզմամբ, յուրաքանչյուր բարձր ղեկավարի առաջին պարտականությունն է՝ տեսնել, թե ով է իրեն փոխարինելու, բայց պարտադիր չէ դրա մասին հայտարարություններ անել:

Ինչ վերաբերվում է Ադրբեջանին, ապա ակնհայտ է, որ մենք չենք կարող խաղալ մի խաղ, որտեղ հարվածները գնում են միայն մի դարպասի վրա: Մենք հո մազոխիստ չե՞նք: Մենք էլ ունենք ժողովուրդ, մենք էլ ունենք ներքին լսարան: Բացի դրանից, մեր լռությունը կամ հակառակ քայլերը կարող են էլ ավելի լկտիացնել այն մարդուն, այն մարդկանց, ովքեր չափը անցնում են: Բայց եթե Դուք բերեք մի օրինակ, որտեղ ես վիրավորել եմ ադրբեջանական ժողովրդին կամ ադրբեջանական ժողովրդին համարել եմ թշնամի կամ նման մի բան, ես պատրաստ եմ ներողություն խնդրել ադրբեջանական ժողովրդից: Իմ բոլոր խոսքերը ուղղված են Ադրբեջանի ղեկավարությանը, իմ բոլոր քայլերը ուղղված են Ադրբեջանի ղեկավարության ոչ կառուցողական դիրքորոշումը կառուցողական դաշտ բերելուն:

Իսկ ինչ վերաբերվում է ադրբեջաներենի իմ իմացությանը, այո՛, ես գիտեմ ադրբեջաներեն, և դա բոլորովին թերություն չեմ համարում: Ընդհակառակը: Ի միջի այլոց, Ադրբեջանի նախագահն էլ որոշ չափով գիտի հայերեն, որովհետև մեծ հայկական շրջապատ է ունեցել:

Հարց. Իմ հարցը վերաբերում է Electric Yerevan շարժմանը, որ տեղի ունեցավ այս տարի։ Կցանկանայի իմանալ այդ ցույցերի դրդապատճառների վերաբերյալ Ձեր գնահատականը, և արդյո՞ք Դուք կարծում էիք, որ ցուցարարների մտահոգությունները տեղին էին։ Շնորհակալություն։

Նախագահ Սարգսյան. Իհարկե, հիմա արդեն 100 տոկոսով կարող եմ ասել, որ այդ մարդկանց պահանջները հիմնավորված չէին: Ինչու՞ եմ ասում՝ հիմա կարող եմ 100 տոկոսով ասել, որովհետև մենք արդեն ունենք «Դելոյթ և տուշ»-ի եզրակացությունը: Կարծում եմ, որ բոլորին հայտնի կազմակերպություն է, որը Հայաստանի կառավարությունից պատվեր է ստացել գնահատել անկախ Հանձնաժողովի քայլերը և տալ եզրակացություն՝ արդյո՞ք անկախ Հանձնաժողովը ճիշտ է որոշել էլեկտրաէներգիայի սակագինը: Եվ Հանձնաժողովըպաշտոնապես եզրակացություն է տվել, որ այո՛, Հանձնաժողովը պարտադրված էր: Եթե Հանձնաժողովը չաներ այդ քայլը, մենք ամբողջական կոլապս կունենայինք էներգետիկ համակարգում:

Արդա՞ր է արդյոք մարդկանց բողոքը: Ես կարծում եմ, որ ցանկացած մարդ միշտ ցանկանում է էժան գնել, և եթե ինքն ապրանք ունի, թանկ վաճառել: Դա բոլորի ցանկությունն է: Որևէ մեկը չի ուզում մի ցենտ անգամ ավելի վճարել ո՛չ գազի համար, ո՛չ հոսանքի համար: Բայց եթե չունենք ռեսուրս, եթե այդ ամբողջն օբյեկտիվ է, մեզնից յուրաքանչյուրը պետք է վճարի: Վերջերս, երիտասարդների հետ հանդիպման ժամանակ, ասել եմ, որ ես էլ կցանկանայի, որ մենք ձրի գազ ստանայինք, բայց մի կողմից ցանկանում ենք ստանալ ձրի գազ, մի կողմից ցանկանում ենք ստանալ զրո տոկոսով վարկային միջոցներ, մի կողմից ցանկանում ենք, որ մեր անվտանգությունը ապահովի կամ ՆԱՏՕ-ն կամ ՀԱՊԿ-ը, հետո ուզում ենք անկախ լինել: Այդպես չի լինում: Մեզնից յուրաքանչյուրը, անկախ լինելու համար, պետք է վճարի՝ որոշ դեպքերում՝ իր գրպանից, որոշ դեպքերում՝ իր կյանքի գնով, որոշ դեպքերում՝ այլ կերպ: Սա է անկախ ապրելու ամբողջ տրամաբանությունը: Բայց պետք է ասեմ, որ բոլոր դեպքերում գործարքներ են կայացել, փոխվել է Հայաստանի բաշխիչ ցանցերի սեփականատերը և, ամենայն հավանականությամբ, կառավարության և սեփականատիրոջ միջոցներով հնարավոր կլինի մինչև հաջորդ տարվա հուլիս պահել այն սակագինը, որը վճարել են մեր սպառողները օգոստոսին, սեպտեմբերին: Այսինքն, որևէ փոփոխություն կամ գների թանկացում չի լինի:

Հարց. Բարև Ձեզ, պարոն Սերժ Սարգսյան։ Ինչքան ես եմ հասկանում, հաջորդ տարի Շախմատային օլիմպիադան տեղի է ունենալու Բաքվում, և իբրև Հայաստանի Շախմատի ֆեդերացիայի նախագահ, եթե հայկական թիմը մասնակցություն ունենա, արդյո՞ք Դուք էլ կարող եք գնալ և սատարել նրանց, ինչպես դա արեցիք 2009-ին Թուրքիայում։(Անգլերեն հայերեն ուղիղ թարգմանության ընթացքում հարցի ամենավերջին հատվածը չի լսվում, այդ թվում նաև՝ բանախոսի համար-Panorama.am)

Նախագահ Սարգսյան. Անշուշտ: Եվ դա զուտ բարի կամք կամ ցանկություն չէ: Գիտեք, որ ընդամենը 10 օր առաջ Բաքվում ընթանում էր, անկեղծորեն՝ չգիտեմ՝ ավարտվել է, թե ոչ, աշխարհի գավաթի համար մրցություն, և այդ մրցությանը մասնակցեցին 4 հայ գրոսմայստերներ, որոնցից 2-ը օլիմպիական չեմպիոններ են: Մենք մասնակցեցինք Բաքվում Եվրոպական խաղերին, մի շարք այլ մրցումների, և կարծում եմ՝ շարունակելու ենք այդպես էլ վարվել: Մենք գնալու ենք Բաքու այնքան ժամանակ, մինչև մեր մարզիկների մուտքը չարգելեն: Արգելեցին՝ հո կռիվ չե՞նք անելու:

Նախորդիվ՝

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսյանի ելույթը Միջազգային խաղաղության Քարնեգի հիմնադրամում

Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter: