ՄԻԵԴ Մեծ պալատը հաստատում է. Հայոց ցեղասպանության հերքումը նսեմացնում է հայության արժանապատվությունը
«(Եվրոպական) Դատարանը ընդունում է, որ դիմումատուի կողմից արված հայերի ցեղասպանության տառապանքները հերքող հայտարարությունների վերաբերյալ (շվեյցարական դատարանի կողմից) կատարված միջամտությունը նպատակ է ունեցել պաշտպանելու հայերի ինքնությունը, ինչպես նաև հայերի այսօրվա սերունդների արժանապատվությունը»: Այսպիսի եզրակացության է եկել Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանի Մեծ պալատը այսօր, հոկտեմբերի 15-ին «Փերինչեքն ընդդեմ Շվեյցարիայի» գործով հրապարակված դատավճռում, որն ընթերցել է Դատարանի նախագահ Դին Շպիլմանը: Սույն գործը վերաբերում էր թուրք ազգայնական քաղաքական գործիչ Դողու Փերինչեքի կողմից Հայոց ցեղասպանության պատմական փաստը հերքող հայտարարությունների համապատասխանությանը Եվրոպական կոնվենցիայի կողմից պաշտպանվող խոսքի ազատության իրավունքին:
«Միևնույն ժամանակ, այդ իրադարձությունների իրավական գնահատականների վիճարկումը (Փերինչեքի կողմից) դժվար թե դրա զոհերին բացասական լույսի տակ ներկայացնելու, արժանապատվությունից զրկելու կամ նրանց մարդկայնությունը նսեմացնելու նպատակ ունենար…», - ասված է դատավճռում:
Հիշեցնենք, որ 2005 թվականի մայիս, հուլիս և սեպտեմբեր ամիսներին Շվեյցարիայի Լոզան, Օպֆիկոն և Կոնիզ քաղաքներում կազմակերպված միջոցառումների ընթացքում Դողու Փերինչեքը հրապարակայնորեն հերքել էր 1915թ. և հետագա տարիներին հայ ժողովրդի նկատմամբ Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած ցեղասպանության փաստը: Նա, մասնավորապես, հայկական ցեղասպանությունը որակել է որպես «միջազգային կեղծիք»:
«Փերինչեքի հայտարարությունների տոնայնությունը ցույց է տալիս, որ նրա մեղադրանքները ավելի շատ ուղղված էին Անգլիայի, Ֆրանցիայի և Ցարական Ռուսաստանի, ինչպես նաև Միացյալ Նահանգների և Եվրոպական Միության «իմպերիալիստների» վրա: Մյուս կողմից, չպետք է անուշադրության մատնել այն փաստը, որ իր հայտարարություններից մեկում դիմումատուն այդ իրադարձությունների մեջ ներգրավված հայերին անվանել է «իմպերիալիստական երկրների» «գործիքներ» և նրանց մեղադրել է թուրքերի և այլ մուսուլմանների զանգվածային սպանությունների մեջ: Այս դեպքում Դատարանը համաձայն է, որ միջամտությունը միտված է եղել պաշտպանելու (Ցեղասպանության զոհերի) արժանապատվությունը և այդպիսով նաև նրանց ժառանգների արժանապատվությունը», - եզրակացրել են ՄԻԵԴ Մեծ պալատի դատավորները:
«Դիմումատուի խոսքի ազատության իրավունքի նկատմամբ միջամտությունը, այդպիսով, կարելի է դիտարկել «այլոց իրավունքների պաշտպանության» համատեքստում, և միակ հարցը, որին պետք է պատասխանել հետևյալն է. արդյո՞ք քրեական պատիժը այս նպատակին ծառայելու համար անհրաժեշտ միջոց է ժողովրդավարական հասարակությունում», - նշված է դատավճռում:
ՄԻԵԴ Մեծ պալատը վճռել է, որ ցեղասպանության հերքման համար Շվեյցարիայում Դողու Փերինչեքի նկատմամբ իրականացված քրեական հետապնդումը խախտել է Կոնվենցիայի 10-րդ հոդվածով ամրագրված վերջինիս խոսքի ազատության իրավունքը, սակայն մերժել է դիմումատուի պահանջը ոչ նյութական վնասի փոխհատուցման մասով:
Նախորդիվ՝
ՄԻԵԴ-ը հրապարակել է «Փերինչեքն ընդդեմ Շվեյցարիայի» գործով դատական վճիռը