Տնտեսություն 17:43 18/02/2015

Հաշվարկ. Ադրբեջանի պոտենցիալ կորուստները նավթի գների անկումից

Ադրբեջանի նավթային պաշարները տարբեր աղբյուրների համաձայն գնահատվում են մոտ 7 մլրդ բարել: Նավթագազային սեկտորը շարունակում է մնալ Ադրբեջանի տնտեսության շարժիչ ուժը՝ ապահովելով պետական եկամուտների առյուծի բաժինը:

Նախորդ տարվա հունիսից նավթի գների նվազման պայմաններում Ադրբեջանի ակնկալած եկամուտները զգալի կրճատվել են՝ ազդելով ինչպես պետբյուջեի մուտքերի, այնպես ՀՆԱ-ի աճի վրա: Սակայն նավթի գների անկումից համախառն կորուստների մասին ադրբեջանական կողմը տվյալներ չի հրապարակում՝ համառորեն պնդելով, որ ադրբեջանական տնտեսության կախվածությունը նավթի գներից շատ փոքր է: Այդ իսկ պատճառով անհրաժեշտություն է առաջացել ադրբեջանական և միջազգային տարբեր աղբյուրների հրապարակած տվյալները համադրելով և վերլուծելով ստանալ պոտենցիալ կորուստների ծավալները, իսկ դրանք աննշան չեն՝ հաշվի առնելով նավթի գնի 60% նվազումը:

Ադրբեջանի կորուստները 2014թ-ի չորրորդ եռամսյակում

Ադրբեջանի նավթահորերից հանվող և միջազգային շուկաներում իրացվող նավթից ստացվող հասույթի 75%-ը պատկանում է պետությանը՝ որը փոխանցվում է պետական նավթային ֆոնդ(SOFAZ), որտեղից էլ տրանսֆերտներ են կատարվում պետական բյուջե: Այսինքն, մեկ բարել նավթը միջազգային շուկայում առկա գնով վաճառելուց ստացված հասույթի ¾-րդ մասը մտնում է Ադրբեջան: Փաստացի կորուստները հաշվարկելու համար անհրաժեշտ է ունենալ պետության կանխատեսած՝ բյուջեով հաշվարկված նավթի գինը, արտահանման ծավալները ամսական կտրվածքով, ինչպես նաև միջազգային շուկաներում տվյալ ժամանակահատվածում նավթի միջազգային գինը:

Քանի որ նավթի գները Ադրբեջանի բյուջեում նախատեսված 100 դոլարի շեմից սկսեցին իջնել 2014թ-ի սեպտեմբերից, այդ իսկ պատճառով ակնկալած եկամուտների ծավալները նվազեցին հենց երրորդ քառամսյակից սկսած:

Այսպիսով պոտենցիալ կորուստների հաշվարկման բանաձևը կունենա հետևյալ տեսքը՝
ՊԿ=(ԲՀԳxԱԱ-ՄԳxԱԱ)x0.75

ՊԿ- պոտենցիալ կորուստները նավթի գների անկումից
ԲՀԳ- բյուջեով հաշվարկված գին
ԱԱ- ամսական արտահանում
ՄԳ-միջազգային գին,

ՊԿ(սեպտեմբեր)=(100x14.2մլն/բ-98.2x14.2մլն/բ)x0.75=19.1մլն դոլար

ՊԿ(հոկտեմբեր)=(100x14 մլն/բ-89.5x14մլն/բ)x0.75=110.2 մլն դոլար

ՊԿ(նոյեմբեր)=(100x8.9մլն/բ-79.7x8.9)x0.75=135.5 մլն դոլար

ՊԿ(դեկտեմբեր)=(100x17.4մլն/բ-68.4x17.4մլն/բ)x75=412.3 մլն դոլար

Այսինքն 2014թ-ի երրորդ քառամսյակում նավթի գների անկումից Ադրբեջանի կորուստները կազմել է 676.8 մլն դոլար: Հիշեցնենք, որ միջին ամսական գների և արտահանման ծավալների վերաբերյալ տվյալները օգտագործված են ադրբեջանական աղբյուրներից, մասնավորապես՝ Տնտեսական և սոցիալական զարգացմն կենտրոնի հրապարակած տվյալները: Գների մասով միջազգային այլ աղբյուրներ հաղորդում են փոքրինչ այլ թվեր, որոնք վերոհիշյալ բանաձևում տեղադրելուց, կորուստները հասնում են 700 մլն դոլարի:

Թե ինչպիսի ազդեցություն է ունեցել նավթի գների անկումը պետական գանձարանի եկամուտների վրա և ինչ տեսք ունի երրորդ քառամսյակում բյուջեի կատարողականը հնարավոր չեղավ գտնել Ադրբեջանի Ֆինանսների նախարարության կայքից՝ Հայաստանի օգտատերերի համար արգելափակված լինելու պատճառով: Սակայն նույն բյուջեի կատարողականի վերաբերյալ տեղեկատվություն հնարավոր եղավ ստանալ վերոհիշյալ Տնտեսական և սոցիալական հետազոտությունների կենտրոնի հրապարակած զեկույցներից մեկից, որը հղում է կատարել ֆիննախարարության հրապարակմանը և որտեղ պարզորոշ երևում է, որ երրորդ քառամսյակում թերակատարում է գրանցվել բոլոր ոլորտներում: Ստորև բերված է միայն առաջին խոշոր ոլորտները, և նկատելի է, որ տարեկան բյուջեն կատարվել է 86%-ով, կամ թերակատարվել 2 մլրդ մանաթով:



Իսկ ի՞նչ է սպասվում 2015թ-ին: Այս պահին նավթի գինը 60-62 դոլարի սահմաններում է: Մեկուկես ամսվա ընթացքում, եթե ընդունենք, որ ամսական արտահանման ծավալները եղել են նախորդ տարվա միջին ամսականին հավասար (հունվարի արտահանման վերաբերյալ առայժմ տվյալ չկա), ապա վերևում բերված բանաձևի միջոցով այս պահին արդեն իսկ կորուստները գերազանցել են կես մլրդ դոլարը: Իսկ գների այս մակարդակի պահպանման պարագայում տարեկան կորուստը կկազմի 6-7 մլրդ դոլար՝ առաջացնելով խոշոր պակասուրդ և նավթային ֆոնդի և պետական բյուջեներում: Նավթային պետական ֆոնդի բյուջեի և նավթադոլարային հոսքերի մասին ավելի լայն անդրադարձի կարիք կա, այդ իսկ պատճառով միայն նշենք, որ Նավթային ֆոնդի այս տարվա հաստատված բյուջեն ևս պակասուրդով է, իսկ 87%-ը նախատեսված է որպես տրանսֆերտ ուղղել պետական բյուջե:


Հակոբ Սաֆարյան, տնտեսագետ

Նախորդիվ՝
Ադրբեջանի պետական բյուջեն էժան նավթի պայմաններում



Աղբյուր` Panorama.am
Share |
Տեքստում սխալ կամ վրիպակ նկատելու դեպքում, ուղարկեք խմբագրին հաղորդագրություն` նշելով տվյալ սխալը, այնուհետև սեղմելով Ctrl-Enter:

Լրահոս

15:22
Հանցագործություն կատարած մարդկանց հոգեբանությունում կա մեկ կարևոր առանձնահատկություն. Տարոն Սիմոնյան
Ազգային ժողովի նախկին պատգամավոր, փաստաբան Տարոն Սիմոնյանն իր ֆեյսբուքյան էջում գրում է. «Հանցագործություն կատարած մարդկանց...
Աղբյուր` Panorama.am
15:14
Մոնրեալում ՆԱՏՕ-ի դեմ բողոքի ակցիաներ են
Կանադայի Մոնրեալ քաղաքում զանգավածային անկարգություններ են ՆԱՏՕ-ի դեմ։ Ոստիկանության տվյալներով երեք մարդ ձերբակալվել է։ Քաղաքը հյուրընկալել...
Աղբյուր` Panorama.am
15:13
Դա խեղճացած մարդու հայտարարություն է․ Ալեքսանդր Մանասյանը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին
««Արևմտյան Հայաստան» և «Արևելյան Հայաստան» տերմինները պատմականորեն կայացած, ամրացած հասկացություններ են,...
Աղբյուր` Panorama.am
14:32
Երեխաները սկսել են իրենց կարդացած տեքստերը հասկանալ. Ժաննա Անդրեասյան
«Հանրակրթության ոլորտի ցուցանիշներից շատ քննարկվեց 10 տարեկան երեխաների՝ տեքստեր կարդալու և հասկանալու ունակությունը, այլ կերպ՝...
Աղբյուր` Panorama.am
14:20
Քաղաքագետ. Գործող թյուրիմացությունը նման է այն տղային, ով ծնողներին սպանել է և...
Քաղաքագետ Ստեփան Դանիելյանը, արձագանքելով Նիկոլ Փաշինյանի՝ հարցազրույցի ընթացքում հնչեցրած հայտարարություններին, գրում է. «Գործող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:16
Սերգեյ Մելքոնյան. Ադրբեջանը խոսում է իր «պատմական» նկրտումների մասին, իսկ Հայաստանն ասում է՝ ոչ, մենք պետք է իրական կյանքով ապրենք
«Հայաստանի կողմից ամենաբարձր մակարդակում ոչ մի անգամ արձագանք էր չէր եղել «Արևմտյան Ադրբեջանի» վերաբերյալ,- Երևանում ընթացող...
Աղբյուր` Panorama.am
14:11
Խոշոր ավոտվթար Արագածոտնում
«ԳԱԶ 31»-ը գլխիվայր հայտնվել է երթևեկելի գոտուց դուրս. կան վիրավորներ
Աղբյուր` Panorama.am
13:55
Մեր հույսը դրեցինք եվրոպական հեքիաթների վրա ու մնացինք այս վիճակում. Խաչիկյան
«Վերջին վեց տարիներին վարված արտաքին քաղաքականության հետևանքով մենք հայտնվել ենք այս վիճակում»,- «Գլոբալ անվտանգություն և...
Աղբյուր` Panorama.am
13:41
Իսրայելը ավիաhարված է հասցրել Բեյրութի կենտրոնին, կա 11 զnh
Իսրայելի ինքնաթիռները գրոհել են Բեյրութի կենտրոնը։ Իսրայելական ավիահարվածի հետևանքով Բեյրութում առնվազն 11 մարդ է զոհվել, կան վիրավորներ: Այս...
Աղբյուր` Panorama.am
13:27
Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
«Մենք սսել ենք «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբի անդամներին՝ այս մարդը մեղսակից է դարձնում ձեզ իր գործած բոլոր...
Աղբյուր` Panorama.am
13:15
Ջերմաստիճանը կնվազի 6-10 աստիճանով
Հայաստանի տարածքում նոյեմբերի 23-ի ցերեկը, 24-ին, 28-ին սպասվում է առանց տեղումների եղանակ։ Նոյեմբերի 25-27-ին հանրապետության շրջանների զգալի...
Աղբյուր` Panorama.am
13:03
Հայ-ռուսական հարաբերությունները հոգեվարքի մեջ են. Հայկ Խալաթյան
«Գաղտնիք չի, որ Հայաստանի իշխանությունները և Նիկոլ Փաշինյանը հայկական հասարակության մեջ ներդրել են ադրբեջանական նարատիվներ»,-...
Աղբյուր` Panorama.am
12:51
Ադրբեջանում գրանցված երկրաշարժը զգացվել է Սյունիքի մարզում՝ 3-4 բալ ուժգնությամբ
Նոյեմբերի 23-ին, տեղական ժամանակով ժամը 12:10-ին (Գրինվիչի ժամանակով ժամը 08։10-ին) ՀՀ ՆԳՆ Սեյսմիկ պաշտպանության տարածքային  ծառայության...
Աղբյուր` Panorama.am
12:36
Երիտասարդ ֆերմերն իր աշխատանքով զարգացնում է սեփական գյուղը
Երիտասարդ ֆերմեր Կարեն Գրիգորյանն ապրում և աշխատում է Արմավիրի մարզի Արազափ գյուղում։ Կարենն իր արտերի մշակման համար ձեռք է բերել ժամանակակից...
Աղբյուր` Panorama.am
12:18
Հայ-ադրբեջանական բանակցություններում որոշակի սառեցում կա. Սուրեն Սարգսյան
«Հայ-ադրբեջանական բանակցություններում որոշակի սառեցում կա, քանի որ ԱՄՆ դեպքում մի վարչակազմ, որը միջնորդ էր բանակցություններում, հեռանում...
Աղբյուր` Panorama.am
11:54
Իրական հնարավորություն կա, որ Թրամփը էսկալյացիայի կդիմի. Ջեյմս Կարդեն
ԱՄՆ-Ռուսաստան քաղաքականության հարցերով նախկին խորհրդական Ջեյմս Կարդենը կարծում է՝ ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարող է էսկալյացիայի...
Աղբյուր` Panorama.am
11:20
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղհասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի նախագահի թեկնածուների ընտրության մրցութային խորհրդի կազմում քաղաքացիական հասարակության ներկայացուցիչների ներգրավման մասին...
Աղբյուր` Panorama.am
10:56
Որոշում կայացրել եմ. Հովիկ Աղազարյան
«Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Հովիկ Աղազարյանը մանդատը վայր դնել-չդնելու հետ կապված արդեն որոշում է կայացրել: Նա...
Աղբյուր` Panorama.am
10:38
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման նոր հայեցակարգում ուղենիշ է սահմանել՝ հիմքում ունենալով 2 նպատակ. Աբրահամյան
Իշխանությունը բանակի կերպափոխման (հիմնական ուղենիշները) նոր հայեցակարգ է ընդունել, որի 8-րդ գլուխը վերնագրված է` Անցում արհեստավարժ բանակի: ԱԺ...
Աղբյուր` Panorama.am
10:28
«Գոյ» թատրոնի փակման փորձերը սպառնում են ազգային և առաջադեմ մշակութային կենտրոնների գոյությանը
Նոյեմբերի 25-ին, ժամը 15:00-ին, Վարչական դատարանում տեղի կունենա «Գոյ» թատրոնի գործով կարևոր դատական նիստ։
Աղբյուր` Panorama.am
10:19
Կամ Փաշինյանը թիմին ակնարկում է՝ անձնապես ինքը ստացել է «անվտանգության երաշխիք» կամ սկսում է «ներիշխանական» «թավշյա հեղափոխություն». Բադալյան
«Ամբողջ հարցն այն է, թե նա ի՞նչ պատասխանատվություն է պատրաստվում թողնել այսպես ասած թիմի վրա»:
Աղբյուր` Panorama.am
10:11
Այս տարվա հոկտեմբերին եկամուտ ստացող աշխատատեղերի թվաքանակը կազմել է 779 151
Պետական եկամուտների կոմիտեն տեղեկացնում է, որ հարկ վճարողների կողմից 2024 թվականի հոկտեմբեր ամսվա համար ներկայացված եկամտային հարկի և սոցիալական...
Աղբյուր` Panorama.am
10:06
Կրուտոյը, Կիրկորովը, Բասկովը զրկվել են Ուկրաինայի պետական ​​պարգևներից
Ուկրաինայի նախագահ Վլադիմիր Զելենսկին մի քանի ռուս արտիստների զրկել է Ուկրաինայի պետական մրցանակներից։ Այս մասին ասվում է Զելենսկու վարչակազմի...
Աղբյուր` Panorama.am
09:55
Վրաստանի նախագահը դժգոհ է ընդդիմության գործողություններից
Վրաստանի նախագահ Սալոմե Զուրաբիշվիլին դժգոհություն է հայտնել խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքների դեմ բողոքող ընդդիմության...
Աղբյուր` Panorama.am
09:34
Շվեյցարիայի կառավարությունն Ուկրաինայի պատճառով արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան
Շվեյցարիայի կառավարությունն արգելել է ռազմական տեխնիկայի արտահանումը Լեհաստան՝ Կիև զենք տեղափոխելու պատճառով։ Այս մասին հայտնում է TVP.Info...
Աղբյուր` Panorama.am
09:01
«Ժողովուրդ». Արգիշտի Քյարամյանին հրավիրել են ՀՀ հակակոռուպցիոն կոմիտե՝ հարցաքննության
«Ժողովուրդ» թերթը գրում է. ««Ժողովուրդ» օրաթերթի բացառիկ տեղեկությունների համաձայն՝ ՀՀ քննչական կոմիտեի նախկին...
Աղբյուր` Panorama.am
08:59
«Հրապարակ». Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո նախնական պայմանավորվածությունն էլ է «գրվել սառույցին»
«Հրապարակ» թերթը գրում է. «Մենք գրել էինք, որ հոկտեմբերին Կազանում Ալիևի հետ հանդիպումից հետո վարչապետ Փաշինյանն ու...
Աղբյուր` Panorama.am
08:58
«Փաստ». Ովքեր կփոխարինեն մանդատազուրկ ՔՊ-ական պատգամավորներին
«Փաստ» թերթը գրում է. «Օրերս հայտնի դարձավ, որ ՀՀ ԱԺ «Քաղաքացիական պայմանագիր» խմբակցության պատգամավոր Նարեկ...
Աղբյուր` Panorama.am

Տեսանյութեր

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին
13:31 23/11/2024

Դուք մասնակից եք դարձել պետականության կործանմանը. Բագրատ Սրբազանը՝ ՔՊ-ականներին

Հետևեք մեզ և ծանոթացեք թարմ լուրերին!

Ամենից շատ կարդացված նյութեր

{"core.blocks.header.spell_message1":"\u0546\u0577\u057e\u0561\u056e \u057d\u056d\u0561\u056c\u0568` ","core.blocks.header.spell_message2":"\u0548\u0582\u0572\u0561\u0580\u056f\u0565\u055e\u056c \u0570\u0561\u0572\u0578\u0580\u0564\u0561\u0563\u0580\u0578\u0582\u0569\u0575\u0578\u0582\u0576 \u057d\u056d\u0561\u056c\u056b \u0574\u0561\u057d\u056b\u0576:"}