Ձեր վստահելի աղբյուրը

Սպիտակի երկրաշարժը, ըստ ՀՀ ԱԻՆ Սեյսմիկ պաշտպանության ազգային ծառայության պետ Հրաչյա Պետրոսյանի, միանշանակ բնածին էր, օջախը գտնվում էր 10 կմ խորության վրա:

1988-ի Սպիտակի աղետալի երկրաշարժի ժամանակ խորհրդային Հայաստանում սեյսմիկ անվտանգության պաշտպանության համակարգ չկար, այսօր լրագրողների հետ հանդիպմանն ասաց Հրաչյա Պետրոսյանը և նշեց, որ այն ժամանակ կային առանձին հետազոտողներ, սեյսմիկ դիտարկումների կայաններ, իսկ համագործակցությունն էլ թույլ էր կամ առհասարակ չկար:

«Երկրաշարժին ականատես եղանք, որ ժողովուրդը, գիտական հասարակությունը, կառավարությունը, դպրոցների տնօրեններն ու աշակերտները և այլք պատրաստ չէին, չիգտեին՝ ինչ պետք է անել նման դեպքերում,- ասաց ՍՊԱԾ պետը:

Նա պատմեց, որ Գյումրիում երկրաշարժի ժամանակ դպրոցի տնօրենները փակել էին դպրոցի դռները, որ աշակերտները դուրս չգան, դասից չփախչեն. «Չորս րոպե հետո շատերը զոհվեցին: Գյումրիում փրկարարական աշխատանքների ժամանակ տեսանք, որ երեխաները՝ ուսուցչին շրջապատած, մնացել էին փլատակների տակ: Շատ ցավալի տեսարան էր»:

Նա նաև հիշեց, որ Գորբաչովը, երբ եկել էր Հայաստան, բոլոր ճանապարհները մի քանի ժամով փակվել են, դա մեծ զարմանք է առաջացրել արտասահմանից եկած փրկարարների մոտ: «Կոչ եղավ իշխանությանկողմից, թե ովքեր կարող են, թող օգնեն տուժածներին և նրանց բոլոր հարազատները, որ այլ բնակավայրերում էին գտնվում, ուղղվեցին դեպի Գյումրի, Սպիտակ, ինչը մեծ խցանումներ առաջացրեց: Փրկարարական ջոկատները չէին կարողանում հասնել աղետի գոտի»,- պատմեց Հրաչյա Պետրոսյանը:

Երկրաշարժից երկու տարի անց կառավարությանն առընթեր ստեղծվում է Սեյսմիկ պաշտպանության ազգային ծառայությունը, որը պատասխանատու էր սեյսմիկ անվտանգության համար: «Այսօր մեր ծառայությունը գործում է նախարարության կազմում, մենք անում ենք ամեն ինչ, որպեսզի հաջորդ ուժեղ երկրաշարժն աղետի չվերածվի և բնակչությունը պաշտպանված լինի: Այսօր արդեն բնակչությունն է ավելի պատրաստված, իրազեկված, երկրաշարժից հետո կառուցված շենքերն են ավելի սեյսմակայուն, սեյսմիկ ռիսկերն են ուսումնասիրված, իրավական դաշտն է կայացել: 2010-ին էլ ընդունվեց սեյսմիկ անվտանգության ապահովման հայեցակարգը,- ասաց Հրաչյա Պետրոսյանն ու հավելեց, որ այս խնդիրը մեծ ուշադրության է արժանանում, չնայած ֆինանսկան միջոցները սահմանափակ են:

ՍՊԱԾ Շենքերի և շինությունների սեյսմակայունության բաժնի պետ Գուրգեն Նամալյանն էլ նկատեց, որ երկրաշարժից 25 տարի անց մենք պետք է ոչ թե սգանք կամ հիշենք եղածը, այլ դասեր քաղենք ու գործնական քայլեր կատարենք: «Միակ դրական բանը, որ եղել է ավերիչ երկրաշարժից հետո, այն էր, որ հյուսիսային հատվածի բնակավայրերը լիովին կառուցվեցին, ամրացվեցին: Հանրապետության այդ հատվածում սեյսմիկ ռիսկը բանավական նվազեցվել է»,- ասաց նա և հավելեց, որ հանրապետության մյուս հատվածներում որևէ քայլ չի եղել, խոցելի շենքերը շարունակում են խոցելի մնալ, մաշվածությունն էլ ավելացել է: Եթե, օրինակ, Երևանում նույն ուժգնությամբ երկրաշարժ լինի, նույն աղետն է լինելու, նշեց Նամալյանը և հավելեց, որ քաղաքների սեյսմիկ պաշտպանվածությունն ուժեղացնելու համար ահռելի գումարներ են պահանջվում:

Անդրադառնալով այսօրվա սեյսմիկ իրավիճակին, Հրաչյա Պետրոսյանն էլ նշեց, որ ըստ երկրաշարժերի քանակի և անջատված էներգիայի, ամենաակտիվն ամբողջ աշխարհում եղել է 2011-ը, երբ գրանցվեցին Ֆուկուսիմայի, ապա Վանի երկրաշարժերը: «Այս տարին թե երկրաշարժերի քանակով, թե անջատված էներգիայով զիջում է 2011-ին: Սակայն մեկ-երկու տարվա կտրվածքով խոսել երկրաշարժի կանխատեսման մասին կոռեկտ չի լինի»,- ասաց նա և նկատեց, որ երկրաշարժերը կանխատեսել հնարավոր չէ: